- promocja
Po męstwie - ebook
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Po męstwie - ebook
„Polacy, stańcie się znowu mężami, jak byliście nimi za czasów świetności waszej, ale nie jedynie na polu bitwy!”– pisał filozof Bronisław Ferdynand Trentowski. Marszałek Piłsudski? Inżynier Karwowski? Lech Wałęsa? A może Adaś Miauczyński? Jaki był wzorcowy polski mężczyzna ubiegłego wieku? I czy w ogóle istniał?
Wojciech Śmieja prowadzi nas przez kolejne dekady XX wieku, krok po kroku nakreślając historię polskiej męskości, jej archetypów i atrybutów: od honorowych ułanów przez awansujących robotników aż po transformacyjnych biznesmenów. Zapuszcza się również na peryferia, pisząc o tych, którzy nie mieścili się w dominującej narracji. Łącząc narzędzia antropologiczne z rozległą wiedzą literacką i kulturową, błyskotliwie obala mity i rozbraja stereotypy narosłe wokół polskich ikon męskości ubiegłego stulecia. Jednocześnie zachęca nas do refleksji nad tym, jak na nowo opowiedzieć historię Polski przez pryzmat przemian modeli bycia mężczyzną.
| Kategoria: | Literatura faktu |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8396-011-1 |
| Rozmiar pliku: | 5,7 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
PRZYPISY
Od męstwa do męskości. Wstęp
T. Tomasik, _Uwagi do wciąż nie napisanej historii męskości w Polsce_, „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 2, s. 17.
M. Kimmel w rozmowie z Àngels Carabí _Masculinities and Literary Studies. Intersections and New Directions_, ed. J. Armengol i in., New York–London 2017, s. 203. Jeśli nie zaznaczono inaczej, tłumaczenia wszystkich obcojęzycznych cytatów pochodzą od autora.
E. Bendyk, _W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata_, Warszawa 2020, s. 184.
T. Tomasik, _Uwagi do wciąż nie napisanej historii męskości w Polsce_, dz. cyt., s. 17.
M. Kimmel, _Manhood in America. A Cultural History_, New York 1996.
G. L. Mosse, _The Image of Man. The Creation of Modern Masculinity_, New York 1996.
_Historia męskości_, t. 2: XIX_ wiek. Tryumf męskości_, red. A. Corbin, przeł. T. Stróżyński, Gdańsk 2020.
Zob. M. Ossowska, _Ethos rycerski i jego odmiany_, Warszawa 2000.
S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce_, Warszawa 1999, s. 8.
T. Tomasik, _Uwagi do wciąż nie napisanej historii męskości w Polsce_, dz. cyt., s. 9–10.
Tamże.
J. Topolski, _Posłowie_ _Polaków portret własny_, red. M. Rostworowski, t. 1, Warszawa 1983, s. 289–294.
Dane jest nam obserwować rozpad tego modelu. Doskonałym wprowadzeniem w ten proces jest rozprawa Renaty Ziemińskiej _Niebinarne i wielowarstwowe pojęcie płci_, Warszawa 2018.
T. W. Laqueur, _Making Sex. Body and Gender from the Greeks to Freud_, Cambridge, MA 1992, s. 8.
_Historia męskości_, t. 2, dz. cyt., s. 15.
S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki_, dz. cyt., s. 41.
F. Mazurkiewicz, _Siła i słabość. Studium upadku męskiej hegemonii w Polsce_, Warszawa 2019.
_Historia męskości_, t. 2, dz. cyt., s. 18.
A. Witkowska, _Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków_, Warszawa 1997.
K. Kłosiński, _Pubertas immatura. Polskie „męstwo” od powstania kościuszkowskiego do listopadowego_ _Formy męskości 2_, red. A. Dziadek, Warszawa 2018, s. 15–63.
W. Gombrowicz, _Wspomnienia polskie. Wędrówki po Argentynie_, Warszawa 1990, s. 117.
Cyt. za: S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki_, dz. cyt., s. 42.
Tamże, s. 41–42.
A. Witkowska, _Cześć i skandale_, dz. cyt., s. 42.
C. Fine, _Testosteron Rex. Mity płci, nauki i społeczeństwa_, przeł. B. Grabowska, D. Kolasa, Toruń 2019, s. 212–213.
Zob. K. Pobłocki, _Chamstwo_, Wołowiec 2021.
Cyt. za: _Polaków portret własny_, dz. cyt., s. 14.
Tomasz Łubieński w swoim słynnym eseju historycznym _Bić się czy nie bić_ pisze w kontekście powstania listopadowego o generałach i podchorążych, dwóch figurach męskości obarczonych właściwymi swemu wiekowi deficytami. Zob. T. Łubieński, _Bić się czy nie bić_, Kraków 1978, s. 15–41.
B. F. Trentowski, _Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży_, t. 1, Poznań 1845, s. 348.
Tamże, s. 347–348.
Myślę, że należy uwzględnić jeszcze jedną męską figurę właściwą epoce, mianowicie figurę Wieszcza, której sens odczytać możemy tylko w zespoleniu z narodową wspólnotą, zbiorowością. Wówczas, jak pisze badaczka tego zagadnienia Karolina Krasuska, „pojawiają się komplementarne kody płci. Poeta i wspólnota zajmują dwa bieguny: wieszcz/duchowość/męskość oraz zbiorowość/kolektywne ciało/kobiecość. Wieszcz funkcjonuje jako wybraniec w ramach fallogocentrycznego porządku, który to ciało kolektywne interpretuje, nadaje mu prawdziwe znaczenia i wytwarza jego duchową jedność” (K. Krasuska, _Płeć i naród. Trans/lokacje. Maria Komornicka/Piotr Odmieniec Włast, Else Lasker-Schüler, Mina Loy_, Warszawa 2012, s. 62).
_Pan cham. Rozmowa o pańszczyźnie i jej dziedzictwie_, z K. Pobłockim rozmawia Ł. Lipiński, „Polityka”, 13.06.2021, polityka.pl, bit.ly/3Jfyv1y, dostęp: 11.04.2024.
S. Kieniewicz, _Wizerunek Polaka okresu niewoli_ _Polaków portret własny_, red. M. Rostworowski, Kraków 1979, s. 79.
Opublikowane w „Journal of Forensic Anthropology” genetyczne badania szczątków Pułaskiego wskazują, że był (była?) najprawdopodobniej osobą interpłciową.
Cyt. za: M. Janion, _Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury_, Kraków 2006, s. 326.
Cyt. za: G. Morcinek, _Jakim jest Ślązak_ _Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Antologia_, red. D. Kortko, L. Ostałowska, Warszawa 2014, s. 133. Szerzej o tym „oswajaniu” Ślązaków przez dominującą polską kulturę zob. Ł. Staniczkowa, _Herosi i „chachary”. Portret Górnoślązaka w literaturze i publicystyce dwudziestolecia międzywojennego_, Kraków 2009.
Zob. np. M. Breitenberg, _Anxious Masculinity in Early Modern England_, Cambridge 1996, s. 2.
K. Kłosińska, _Zagrożona męskość / zagrożone męskości_, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2016, nr 1–2, s. 33.
H. Sienkiewicz, _Bez dogmatu_, Warszawa 1957, s. 197.
L. Wolff, _Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia_, przeł. T. Bieroń, Kraków 2020.
Za: K. Kłosińska, _Neuroza. Zagrożone męskości_, Katowice 2021, s. 71.
Tamże, s. 75.
Tu i dalej: hasło „gonochoryzm” _Encyklopedia wiedzy seksualnej: dla lekarzy, prawników i socjologów_, oprac. M. Marcuse, przeł. i red. S. Higier, t. 1, Warszawa 1937.
W. Konopczyński, _Kiedy nami rządziły kobiety_, Londyn 1960, s. 11.
Tamże, s. 15.
Dziecko, kobieta i homoseksualista to, jak pisze Élisabeth Badinter, trzy byty, wobec których określa się – przez negację – męskość mężczyzny. Jego teologia negatywna zakłada, że nie jest dzieckiem (oddzielenie przez rytuały przejścia), nie jest kobietą (oddzielenie przez różnicę anatomiczną oraz zestaw praktyk i instytucji społecznych) i nie jest homoseksualistą (oddzielenie przez penetracyjną rolę w akcie seksualnym). Zob. taż, XY_. Tożsamość mężczyzny_, przeł. G. Przewłocki, Warszawa 1993.
Za: O. Nowak, _Wysokość i masa ciała młodych mężczyzn w okresie przemian historycznych i społeczno-gospodarczych drugiej połowy_ XIX_ wieku i początku_ XX_ wieku na ziemiach polskich_, Poznań 2011, s. 10. Warto dodać, że w badaniach porównawczych wyszło, iż najwyżsi byli Poznaniacy, rekruci z Galicji zajmowali miejsce pośrednie, a najniżsi byli ci z Kongresówki (tamże, s. 75).
Cyt. za: A. Barzycka-Paździor, _Ojcostwo w drugiej połowie_ XIX _i na początku_ XX_ wieku. Szkice z dziejów rodziny galicyjskiej_, Kraków 2019, s. 31.
C. Enloe, _Bananas, Beaches, and Bases. Making Feminist Sense of International Politics_, Berkeley 2000, s. 44.
J. Nagel, _Masculinity and Nationalism. Gender and Sexuality in the Making of Nations_, „Ethnic and Racial Studies” 1998, vol. 21, no. 2, s. 242–269.
K. Krasuska, _Płeć i naród_, _Płeć i naród. Trans/lokacje. Maria Komornicka / Piotr Odmieniec Włast, Else Lasker-Schüler, Mina Loy_, Warszawa 2012, s. 68.
T. Waetjen, _Workers and Warriors. Masculinity and the Struggle for Nation in South Africa_, Urbana 2004.
H. Sussman, _Mężczyzna ekonomiczny i powstanie klasy średniej_, przeł. T. Kaliściak _Formy męskości 3. Antologia przekładów_, red. A. Dziadek, Warszawa 2018, s. 289.
Tamże, s. 298.
Tu i dalej: S. Brzozowski, _Legenda Młodej Polski_ tegoż, _Eseje i studia o literaturze_, wyb., wstęp i oprac. H. Markiewicz, Wrocław–Warszawa 1990, s. 741.
Zob. ciekawe rozważania Tomasza Zaryckiego i Rafała Smoczyńskiego o genezie mitów inteligenckich w ich książce _Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej_, Warszawa 2017, s. 222.
S. Brzozowski, _Legenda Młodej Polski_, dz. cyt., s. 776.
Tamże, s. 813.
Tamże, s. 817.
Tamże, s. 822.
R. Dmowski, _Myśli nowoczesnego Polaka_, Wrocław 2002, s. 25.
Tamże.
Tamże, s. 38.
Tamże, s. 36.
Tamże, s. 41.
Tamże, s. 43.
Tamże, s. 45.
Tamże, s. 48.
J. Bojko, _Dwie dusze_ tegoż, _Gorące słowa. Wybór pism_, wyb., wstęp i oprac. F. Ziejka, Kraków 2002, s. 41.
Tamże, s. 21.
Tamże, s. 22–23.
J. Piłsudski, _Historia organizacji bojowej_ PPS_. Wykłady w Szkole Centralnej Polskiej Partii Socjalistycznej (1910)_ tegoż, _Pisma – mowy – rozkazy_, red. M. Sokolnicki, J. Stachiewicz, t. 3, Warszawa 1930, s. 6.
Tenże, _O polskim ruchu strzeleckim (1914)_ tegoż, _Pisma – mowy – rozkazy_, dz. cyt., t. 3, s. 311.
Tamże, s. 314–315.
Cyt. za: P. Augustyniak, _Homo polacus. Eseje o polskiej duszy_, Kraków 2015, s. 122.
Cyt. za: B. Urbankowski, _Józef Piłsudski do Polaków. Myśli, mowy i rozkazy_, Kraków 2017, s. 68.
Cyt. za: tamże, s. 64.
Tu i dalej: J. Piłsudski, _O armii narodowej_ tegoż, _Pisma – mowy – rozkazy_, red. M. Sokolnicki, J. Stachiewicz, t. 4, Warszawa 1930, s. 91–93.
S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki_, dz. cyt., s. 14. Wraz z emancypacją kobiet pojawiają się – nieliczni – wspierający ją mężczyźni. Zob. M. Duda, _Emancypanci i emancypatorzy. Mężczyźni wspierający emancypację Polek w drugiej połowie_ XIX_ i na początku_ XX_ wieku_, Szczecin 2017.
R. W. Connell, _Masculinities_, New York–London 2005, s. 76.
R. Dyer, _The Matter of Images. Essays on Representations_, London–New York 1993, s. 112–113.
K. Silverman, _Male Subjectivity at the Margins_, New York–London 1992, s. 65.
Tamże, s. 15.
Tak różnicę genitalną ujmuje psychoanaliza: dziecko postrzega, że chłopiec wyposażony jest w atrybut, którego pozbawiona jest dziewczynka. Ten atrybut, dzielony z ojcem lub innym znaczącym dorosłym mężczyzną, nadaje mu płciową rangę, ale też czyni wrażliwym – może go w każdej chwili utracić na skutek kastracji, co skutkuje degradacją.
Tamże, s. 27.
Tamże, s. 42.
Tamże, s. 16.
Tamże, s. 55.
Zob. R. Smoczyński, T. Zarycki, _Totem inteligencki_, dz. cyt.
Z. Nałkowska, _Romans Teresy Hennert_, Warszawa 1986, s. 67.
Od męstwa do męskości. Wstęp
T. Tomasik, _Uwagi do wciąż nie napisanej historii męskości w Polsce_, „Pamiętnik Literacki” 2016, z. 2, s. 17.
M. Kimmel w rozmowie z Àngels Carabí _Masculinities and Literary Studies. Intersections and New Directions_, ed. J. Armengol i in., New York–London 2017, s. 203. Jeśli nie zaznaczono inaczej, tłumaczenia wszystkich obcojęzycznych cytatów pochodzą od autora.
E. Bendyk, _W Polsce, czyli wszędzie. Rzecz o upadku i przyszłości świata_, Warszawa 2020, s. 184.
T. Tomasik, _Uwagi do wciąż nie napisanej historii męskości w Polsce_, dz. cyt., s. 17.
M. Kimmel, _Manhood in America. A Cultural History_, New York 1996.
G. L. Mosse, _The Image of Man. The Creation of Modern Masculinity_, New York 1996.
_Historia męskości_, t. 2: XIX_ wiek. Tryumf męskości_, red. A. Corbin, przeł. T. Stróżyński, Gdańsk 2020.
Zob. M. Ossowska, _Ethos rycerski i jego odmiany_, Warszawa 2000.
S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki. Kobiecy dyskurs emancypacyjny w Polsce_, Warszawa 1999, s. 8.
T. Tomasik, _Uwagi do wciąż nie napisanej historii męskości w Polsce_, dz. cyt., s. 9–10.
Tamże.
J. Topolski, _Posłowie_ _Polaków portret własny_, red. M. Rostworowski, t. 1, Warszawa 1983, s. 289–294.
Dane jest nam obserwować rozpad tego modelu. Doskonałym wprowadzeniem w ten proces jest rozprawa Renaty Ziemińskiej _Niebinarne i wielowarstwowe pojęcie płci_, Warszawa 2018.
T. W. Laqueur, _Making Sex. Body and Gender from the Greeks to Freud_, Cambridge, MA 1992, s. 8.
_Historia męskości_, t. 2, dz. cyt., s. 15.
S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki_, dz. cyt., s. 41.
F. Mazurkiewicz, _Siła i słabość. Studium upadku męskiej hegemonii w Polsce_, Warszawa 2019.
_Historia męskości_, t. 2, dz. cyt., s. 18.
A. Witkowska, _Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków_, Warszawa 1997.
K. Kłosiński, _Pubertas immatura. Polskie „męstwo” od powstania kościuszkowskiego do listopadowego_ _Formy męskości 2_, red. A. Dziadek, Warszawa 2018, s. 15–63.
W. Gombrowicz, _Wspomnienia polskie. Wędrówki po Argentynie_, Warszawa 1990, s. 117.
Cyt. za: S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki_, dz. cyt., s. 42.
Tamże, s. 41–42.
A. Witkowska, _Cześć i skandale_, dz. cyt., s. 42.
C. Fine, _Testosteron Rex. Mity płci, nauki i społeczeństwa_, przeł. B. Grabowska, D. Kolasa, Toruń 2019, s. 212–213.
Zob. K. Pobłocki, _Chamstwo_, Wołowiec 2021.
Cyt. za: _Polaków portret własny_, dz. cyt., s. 14.
Tomasz Łubieński w swoim słynnym eseju historycznym _Bić się czy nie bić_ pisze w kontekście powstania listopadowego o generałach i podchorążych, dwóch figurach męskości obarczonych właściwymi swemu wiekowi deficytami. Zob. T. Łubieński, _Bić się czy nie bić_, Kraków 1978, s. 15–41.
B. F. Trentowski, _Chowanna, czyli system pedagogiki narodowej jako umiejętności wychowania, nauki i oświaty, słowem wykształcenia naszej młodzieży_, t. 1, Poznań 1845, s. 348.
Tamże, s. 347–348.
Myślę, że należy uwzględnić jeszcze jedną męską figurę właściwą epoce, mianowicie figurę Wieszcza, której sens odczytać możemy tylko w zespoleniu z narodową wspólnotą, zbiorowością. Wówczas, jak pisze badaczka tego zagadnienia Karolina Krasuska, „pojawiają się komplementarne kody płci. Poeta i wspólnota zajmują dwa bieguny: wieszcz/duchowość/męskość oraz zbiorowość/kolektywne ciało/kobiecość. Wieszcz funkcjonuje jako wybraniec w ramach fallogocentrycznego porządku, który to ciało kolektywne interpretuje, nadaje mu prawdziwe znaczenia i wytwarza jego duchową jedność” (K. Krasuska, _Płeć i naród. Trans/lokacje. Maria Komornicka/Piotr Odmieniec Włast, Else Lasker-Schüler, Mina Loy_, Warszawa 2012, s. 62).
_Pan cham. Rozmowa o pańszczyźnie i jej dziedzictwie_, z K. Pobłockim rozmawia Ł. Lipiński, „Polityka”, 13.06.2021, polityka.pl, bit.ly/3Jfyv1y, dostęp: 11.04.2024.
S. Kieniewicz, _Wizerunek Polaka okresu niewoli_ _Polaków portret własny_, red. M. Rostworowski, Kraków 1979, s. 79.
Opublikowane w „Journal of Forensic Anthropology” genetyczne badania szczątków Pułaskiego wskazują, że był (była?) najprawdopodobniej osobą interpłciową.
Cyt. za: M. Janion, _Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury_, Kraków 2006, s. 326.
Cyt. za: G. Morcinek, _Jakim jest Ślązak_ _Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Antologia_, red. D. Kortko, L. Ostałowska, Warszawa 2014, s. 133. Szerzej o tym „oswajaniu” Ślązaków przez dominującą polską kulturę zob. Ł. Staniczkowa, _Herosi i „chachary”. Portret Górnoślązaka w literaturze i publicystyce dwudziestolecia międzywojennego_, Kraków 2009.
Zob. np. M. Breitenberg, _Anxious Masculinity in Early Modern England_, Cambridge 1996, s. 2.
K. Kłosińska, _Zagrożona męskość / zagrożone męskości_, „Śląskie Studia Polonistyczne” 2016, nr 1–2, s. 33.
H. Sienkiewicz, _Bez dogmatu_, Warszawa 1957, s. 197.
L. Wolff, _Wynalezienie Europy Wschodniej. Mapa cywilizacji w dobie Oświecenia_, przeł. T. Bieroń, Kraków 2020.
Za: K. Kłosińska, _Neuroza. Zagrożone męskości_, Katowice 2021, s. 71.
Tamże, s. 75.
Tu i dalej: hasło „gonochoryzm” _Encyklopedia wiedzy seksualnej: dla lekarzy, prawników i socjologów_, oprac. M. Marcuse, przeł. i red. S. Higier, t. 1, Warszawa 1937.
W. Konopczyński, _Kiedy nami rządziły kobiety_, Londyn 1960, s. 11.
Tamże, s. 15.
Dziecko, kobieta i homoseksualista to, jak pisze Élisabeth Badinter, trzy byty, wobec których określa się – przez negację – męskość mężczyzny. Jego teologia negatywna zakłada, że nie jest dzieckiem (oddzielenie przez rytuały przejścia), nie jest kobietą (oddzielenie przez różnicę anatomiczną oraz zestaw praktyk i instytucji społecznych) i nie jest homoseksualistą (oddzielenie przez penetracyjną rolę w akcie seksualnym). Zob. taż, XY_. Tożsamość mężczyzny_, przeł. G. Przewłocki, Warszawa 1993.
Za: O. Nowak, _Wysokość i masa ciała młodych mężczyzn w okresie przemian historycznych i społeczno-gospodarczych drugiej połowy_ XIX_ wieku i początku_ XX_ wieku na ziemiach polskich_, Poznań 2011, s. 10. Warto dodać, że w badaniach porównawczych wyszło, iż najwyżsi byli Poznaniacy, rekruci z Galicji zajmowali miejsce pośrednie, a najniżsi byli ci z Kongresówki (tamże, s. 75).
Cyt. za: A. Barzycka-Paździor, _Ojcostwo w drugiej połowie_ XIX _i na początku_ XX_ wieku. Szkice z dziejów rodziny galicyjskiej_, Kraków 2019, s. 31.
C. Enloe, _Bananas, Beaches, and Bases. Making Feminist Sense of International Politics_, Berkeley 2000, s. 44.
J. Nagel, _Masculinity and Nationalism. Gender and Sexuality in the Making of Nations_, „Ethnic and Racial Studies” 1998, vol. 21, no. 2, s. 242–269.
K. Krasuska, _Płeć i naród_, _Płeć i naród. Trans/lokacje. Maria Komornicka / Piotr Odmieniec Włast, Else Lasker-Schüler, Mina Loy_, Warszawa 2012, s. 68.
T. Waetjen, _Workers and Warriors. Masculinity and the Struggle for Nation in South Africa_, Urbana 2004.
H. Sussman, _Mężczyzna ekonomiczny i powstanie klasy średniej_, przeł. T. Kaliściak _Formy męskości 3. Antologia przekładów_, red. A. Dziadek, Warszawa 2018, s. 289.
Tamże, s. 298.
Tu i dalej: S. Brzozowski, _Legenda Młodej Polski_ tegoż, _Eseje i studia o literaturze_, wyb., wstęp i oprac. H. Markiewicz, Wrocław–Warszawa 1990, s. 741.
Zob. ciekawe rozważania Tomasza Zaryckiego i Rafała Smoczyńskiego o genezie mitów inteligenckich w ich książce _Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej_, Warszawa 2017, s. 222.
S. Brzozowski, _Legenda Młodej Polski_, dz. cyt., s. 776.
Tamże, s. 813.
Tamże, s. 817.
Tamże, s. 822.
R. Dmowski, _Myśli nowoczesnego Polaka_, Wrocław 2002, s. 25.
Tamże.
Tamże, s. 38.
Tamże, s. 36.
Tamże, s. 41.
Tamże, s. 43.
Tamże, s. 45.
Tamże, s. 48.
J. Bojko, _Dwie dusze_ tegoż, _Gorące słowa. Wybór pism_, wyb., wstęp i oprac. F. Ziejka, Kraków 2002, s. 41.
Tamże, s. 21.
Tamże, s. 22–23.
J. Piłsudski, _Historia organizacji bojowej_ PPS_. Wykłady w Szkole Centralnej Polskiej Partii Socjalistycznej (1910)_ tegoż, _Pisma – mowy – rozkazy_, red. M. Sokolnicki, J. Stachiewicz, t. 3, Warszawa 1930, s. 6.
Tenże, _O polskim ruchu strzeleckim (1914)_ tegoż, _Pisma – mowy – rozkazy_, dz. cyt., t. 3, s. 311.
Tamże, s. 314–315.
Cyt. za: P. Augustyniak, _Homo polacus. Eseje o polskiej duszy_, Kraków 2015, s. 122.
Cyt. za: B. Urbankowski, _Józef Piłsudski do Polaków. Myśli, mowy i rozkazy_, Kraków 2017, s. 68.
Cyt. za: tamże, s. 64.
Tu i dalej: J. Piłsudski, _O armii narodowej_ tegoż, _Pisma – mowy – rozkazy_, red. M. Sokolnicki, J. Stachiewicz, t. 4, Warszawa 1930, s. 91–93.
S. Walczewska, _Damy, rycerze i feministki_, dz. cyt., s. 14. Wraz z emancypacją kobiet pojawiają się – nieliczni – wspierający ją mężczyźni. Zob. M. Duda, _Emancypanci i emancypatorzy. Mężczyźni wspierający emancypację Polek w drugiej połowie_ XIX_ i na początku_ XX_ wieku_, Szczecin 2017.
R. W. Connell, _Masculinities_, New York–London 2005, s. 76.
R. Dyer, _The Matter of Images. Essays on Representations_, London–New York 1993, s. 112–113.
K. Silverman, _Male Subjectivity at the Margins_, New York–London 1992, s. 65.
Tamże, s. 15.
Tak różnicę genitalną ujmuje psychoanaliza: dziecko postrzega, że chłopiec wyposażony jest w atrybut, którego pozbawiona jest dziewczynka. Ten atrybut, dzielony z ojcem lub innym znaczącym dorosłym mężczyzną, nadaje mu płciową rangę, ale też czyni wrażliwym – może go w każdej chwili utracić na skutek kastracji, co skutkuje degradacją.
Tamże, s. 27.
Tamże, s. 42.
Tamże, s. 16.
Tamże, s. 55.
Zob. R. Smoczyński, T. Zarycki, _Totem inteligencki_, dz. cyt.
Z. Nałkowska, _Romans Teresy Hennert_, Warszawa 1986, s. 67.
więcej..
