- W empik go
Pogadanki z dziećmi, ułożone metodą poglądową. Część 2 - ebook
Pogadanki z dziećmi, ułożone metodą poglądową. Część 2 - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 290 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Każda lekcyja powinna być pierwej przez nauczających przejrzana, zanim rozpocznie się ją z dzieckiem. Lekcyje te nie są do wyuczenia się na pamięć dla dzieci, lecz w celu ułatwienia odpowiedzi i wytłomaczenia dla nauczających. Przy zapytaniu należy zaczekać, jaką dziecię samo z siebie da odpowiedź, a dopiero myśl jego w właściwym kierunku naprowadzić. Jeżeli dziecię będzie zaciekawione obrazkiem, niech przeczyta wytłomaczenie onego; nie należy jednak dozwalać oglądania wszystkich obrazków na raz, bo te przesuną się tylko przed oczami dziecka, niepozostawiając właściwej korzyści.
Część II.LEKCYJA I. RÓŻNICA MIĘDZY IMIENIEM A NAZWISKIEM. SKŁAD CIAŁA LUDZKIEGO I ZWIERZĘCEGO. RUCH.
Imie ci N., nazywasz się N… – jakaż jest różnica między imieniem a nazwiskiem?
Między imieniem a nazwiskiem jest taka różnica, że imię dali mi na chrzcie Ś-tym, a takie imię jak ja mam, ma bardzo dużo innych dzieci, – nazwisko zaś dali mi rodzice, to jest nazywam się tak samo N. jak mama, ojciec, bracia, siostry.
Czemże jesteś względem rodziców?
Względem rodziców jestem dziecięciem.
Czem jesteś względem nauczycieli?
Względem nauczycieli jestem uczniem (uczennicą).
Kiedy pytają co powinno się uczynić?
Kiedy pytają powinno się odpowiadać.
Powiedz mi więc z czego się składa ciało człowieka?
Ciało człowieka składa się: z głowy, tułowia czyli korpusu i narzędzi ruchu, to jest: rąk i nóg.
Mówiąc z czego się składa człowiek, niech zaraz dziecię wskazuje na sobie.
Jak nazywamy wszystkie części ciała ludzkiego w ogóle?
Wszystkie części ciała ludzkiego w ogóle nazywamy członkami.
Czy zwierzęta składają się z takich samych członków jak człowiek?
Zwierzęta składają się z takich samych członków jak człowiek, ale rąk nie mają.
Czy zwierzęta żyją?
Zwierzętą żyją.
A ty czy żyjesz?
Żyję.
Co jest objawem życia?
Objawem życia jest ruch?
Wstań więc i idź powoli około pokoju! Co teraz robisz?
Chodzę.
Jak chodzisz, – wolno, czy prędko?
Chodzę powoli.
Idź prędzej! Jakież więc będzie to drugie chodzenie?
To drugie chodzenie będzie umiarkowane.
A teraz biegnij prędko! Jakże teraz chodzisz?
Teraz biegam prędko.
Jakże więc można chodzić, to jest ruszać się?
Można chodzić powoli, umiarkowanie i prędko.
Taki sam ruch powtarzać rękami, palcami, głową.
Czy nogi mogłyby się ruszać, gdybyśmy nie chcieli?
Nogi nie mogłyby się ruszać gdybyśmy nie chcieli.
Wyciągnij ręce nad głowę.Czy ręce mogłyby się ruszać, gdyby człowiek nie chciał, albo kiedy jest takie nieszczęście, że człowiekowi utną rękę, czy ta ucięta ręka się rusza?
Ręce bez woli człowieka ruszać się nie mogą, a kiedy człowiekowi utną rękę lub nogę, to ta odcięta ręka, lub noga ruszać się nie może.
A więc, czy członki twoje żyją?
Nie, członki moje nie żyją, tylko ja żyję.
Do czego nam służy ruch?
Ruch nam służy do pracy.
Czy tylko rękami i nogami możesz ruszać.
Nie tylko nogami i rękami ruszać mogę, ale palcami, głową, oczami.
Do czego nam ruch potrzebny?
Ruch jest nam potrzebny do pracy, utrzymania życia i zdrowia.
Jakich znasz ludzi, którzy pracują rękami?
Praczka, stolarz, krawiec, mama jak szyje.
Czy są tacy ludzie, którzy pracują nogami?
Ludzie pracują także nogami, np. posłaniec, froter, ten co szyje na maszynie.
Czy są tacy, którzy pracują głową?
Takich co pracują głową jest bardzo dużo, np. taki co czyta, – co uczy.
A ty czy pracujesz?
Pracuję, bo się uczę.LEKCYJA II. PRACA UMYSŁOWA I FIZYCZNA.
Czem pracujesz ucząc się?
Ucząc się, pracuję głową, to jest umysłem.
Co to znaczy pracować umysłem?
Pracować umysłem, jest to zastanawiać się, myśleć i pojmować rzecz jakąś, o której się pisze, lub mówi.
A jeżeli piszesz, to czem pracujesz?
Gdy piszę, to pracuję i umysłem i ręką.
Wytłomacz to?
Nim co napiszę muszę wpierw pomyśleć, pracuję więc umysłem, – jak pomyślę wtedy myśl moją napiszę, – a więc trzymam ołówek lub pióro i prowadzę ręką po papierze.
Napisz mi co.
Uwaga. Jeżeli dziecię nie umie pisać, niech powie nazwisko jakiejś rzeczy.
Nim pomyślałaś, żeby powiedzieć (napisać), np. pies, cóżeś musiała uczynić?
Nim pomyślałam, ażeby powiedzieć: pies; musiałam go sobie wyobrazić.
Niech dziecię opisze przedmiot, który nazwało, to jest opowie jak wygląda.
A więc zanim nazwałaś: pies, co musiałaś pierwej uczynić?
Zanim nazwałam t… j… powiedziałam pies, – musiałam go sobie wyobrazić, potem pomyślić, a dopiero nazwać to jest powiedzieć to, co pomyślałam.
Nazwij mi jeszcze kilka przedmiotów, których w tej chwili nie widzisz?
Las, kościół, koń i t… p.
Czy możesz powiedzieć jak te przedmioty wyglądają, chociaż ich teraz nie widzisz?
Mogę, bo je sobie wyobrażam: np. las, to tak dużo drzew; – kościół, to taki duży dom, co ma wieże i w którym się ludzie modlą; – koń, to takie ładne zwierzę, co ma cztery nogi, łeb, grzywę, i ogon.
Czy zwierzęta mogą sobie wyobrażać, pojmować, myśleć, nazywać, to jest mówić?
Nie, zwierzęta nie mogą sobie wyobrażać, myśleć i mówić jak człowiek, i tem się różnią od człowieka.
A ty czy jesteś człowiekiem?
Jestem człowiek, ale mały, jestem jeszcze dziecię,
Lecz gdy Pan BÓG mi dozwoli i przedłuży życie,
To przy pracy pożytecznej, idąc dalej z wiekiem
Z dziecka dzisiaj tak małego, zostanę człowiekiem.LEKCYJ A III. O ZMYSŁACH.
Za pomocą czego rozpoznajemy to wszystko co nas otacza?
To wszystko co nas otacza, rozpoznajemy za pomocą zmysłów.
Do czego więc służą nam zmysły?
Zmysły służą nam do rozpoznawania wszystkiego tego, co się znajduje na świecie.
Ile mamy zmysłów?
Zmysłów mamy pięć: wzrok, słuch, węch, smak i dotykanie czyli czucie.
Co jest organem czyli narzędziem wzroku?
Organem czyli narzędziem wzroku są oczy.
Co jest narzędziem słuchu?
Narzędziem słuchu są uszy.
Co jest narzędziem węchu?
Narzędziem węchu jest nos.
Co jest narzędziem smaku?
Język i podniebienie.
Co jest narzędziem dotykania i czucia?
Narzędziem dotykania i czucia są palce, ale czujemy nie tylko palcami, lecz całem ciałem, np. czuję ciepło i zimno w całem ciele.
Doświadczenie: dotykać nogi, szyi, twarzy, głowy dziecięcia zapytając czy czuje dotknięcie?
Czy zwierzęta mają także zmysły?
Zwierzęta mają pięć zmysłów, tak samo jak człowiek.
Czy są zwierzęta, które mają niektóre zmysły lepsze niż człowiek?
Niektóre zwierzęta mają lepsze zmysły niż ludzie, i tak: pies ma lepszy węch i słuch, – kot ma wzrok lepszy, bo widzi nawet po ciemku, – a zając ma słuch lepszy niż człowiek.
Czy są tacy ludzie, którzy nie widzą lub nie słyszą?
Jest dużo takich nieszczęśliwych ludzi, którzy nie widzą, lub nie słyszą, a nawet są tacy, którzy wcale nie mówią.
Jak się nazywa taki, który nie widzi?
Taki który nie widzi, nazywa się ociemniałym.
Jak się nazywa taki, który nie słyszy?
Taki który nie słyszy, nazywa się… głuchy.
A taki który nie słyszy i nie mówi?
Taki który nie słyszy i nie mówi, nazywa się, głuchoniemy.
Czy taki który nie słyszy i nie mówi, albo nie widzi, może się czego nauczyć?
Takiemu który nie widzi, albo nie słyszy i nie mówi, jest bardzo trudno czegokolwiek się nauczyć, ale jest dla nich urządzona w Warszawie oddzielna szkoła, która się nazywa instytutem ociemniałych i głuchoniemych.
A ty czy masz wszystkie 5 zmysłów?
Mam pięć zmysłów z łaski BOGA,
Widzę światło, ludzi, drzewa,
Słyszę kiedy mama droga
Mówi do mnie, – ptaszek śpiewa,
Czuję ciepło, – zimno czuję,
Wącham owoc, kwiaty, siano,
Oj i mleczko mi smakuje
Przy śniadaniu codzień rano.LEKCYJA IV. KOLORY.
Które zmysły są najpotrzebniejsze?
Najpotrzebniejszy jest wzrok i słuch.
Do czego nam służy wzrok?
Wzrok służy nam do odróżniania kolorów i kształtów rzeczy nas otaczających.
Jakie znasz kolory?
Znam kolory: biały, czarny, zielony, niebieski, i t… p.
Co jest białe?
Biały jest: śnieg, kreda, wapno.
Co jest czarne?
Czarne są: węgle, sadze, atrament.
Co jest zielone?
Liście, trawa.
Co jest niebieskie?
Niebo jest niebieskie czyli błękitne, kwiatki niezapominajkami zwane, są niebieskie.
Które przedmioty zmieniają kolor?
Węgle gdy żarzące czyli rozpalone są czerwone, a gdy ostygną, są czarne, – liście na wiosnę są zielone, a w jesieni żółte.
Czy są takie przedmioty, które mogą być rozmaitego koloru?
Takich przedmiotów, które mogą być rozmaitego koloru jest bardzo dużo, i tak: róża może być: biała, czerwona, różowa lub żółta, – kwiaty są rozmaitych kolorów, – suknia może być jakiego kto chce koloru i t… p.
A zwierzęta czy także mogą być rozmaitego koloru?
Zwierzęta także mogą być rozmaitego koloru, czyli barwy, – i tak: pies, wół, koń, może być biały, czarny, siwy, brunatny, płowy.
Czy o zwierzętach, np. o koniu mówi się, że jest koloru czarnego? i t… p.
O zwierzętach, a szczególniej o koniu, nie mówi się że jest: koloru czarnego lub białego, lecz mówi się, że jest maści karej, – albo kasztanowatej, siwej, gniadej.
Aptaki i kwiaty czy są rozmaitych kolorów?
Ptaki i kwiaty są najrozmaitszych kolorów, – a prócz tego pióra niektórych ptaków mienią się w rozliczne barwy, to jest trudno oznaczyć jakiego są koloru, i wtedy mówimy że ptak ten ma pióra mieniące, np. pawie.
Czy o ludziach także można powiedzieć, że są rozmaitego koloru?
W naszym kraju wszyscy ludzie są biali, chociaż niektórzy mają skórę trochę ciemniejszą nazywamy ich jednak białymi, – ale w odległych gorących krajach są ludzie mający skórę zupełnie czarną i takich nazywamy: murzynami (1).
Gdy po deszczu na niebie ukaże się tęcza jakie w niej widzisz kolory?
W tęczy widzę 7 kolorów a te są: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, szafirowy, fijołkowy.
Uwaga. Nieograniczając się na zapytaniach podanych w powyższej lekcyi, pytać o rozmaite kolory, – niech… dziecię odróżnia kolory przedmiotów je otaczających. Prócz togo niech dobierze z papieru, włóczki lub farb kolory będące w tęczy, a niezadawalniając się podanemi wzorami, wszelkie kolory i barwę zwłaszcza kwiatów i zwierząt o ile można okazać w naturze.LEKCYJA V. DZIEŃ, NOC, SŁOŃCE. PRZEDMIOTY Z DRZEWA.
Czy gdy ciemno możemy rozróżniać kolory?
Gdy ciemno nie możemy rozróżniać kolorów.
Kiedy jest ciemno, a kiedy jest jasno?
Ciemno jest w nocy, jasno jest w dzień.
Co nam świeci w dzień?
W dzień świeci nam słońce.
Czy słońce tylko świeci czy i grzeje?
Słońce nie tylko świeci ale i grzeje.
Czy w nocy jest jakie światło, które nam przyświeca?
W nocy przyświeca księżyc i gwiazdy, ale światło ich jest bardzo blade i nie można przy niem pracować.
–- (1) Patrz okładkę.
Czy słońce, księżyc i gwiazdy zrobili ludzie?
Ani słońca, ani gwiazd, ani księżyca nie zrobili ludzie, lecz stworzył je Pan BÓG i dla tego są zawsze tak piękne i jasne, – słońce, księżyc i gwiazdy są światłem naturalnem.
Czem zastępujemy światło i ciepło słońca?
Wieczorem, kiedy w pokoju ciemno zapalamy świecę lub lampę, – a zimą kiedy jesteśmy daleko od słońca i ono nas nie może ogrzewać, palimy w piecu drzewo, węgiel lub torf.
Czy drzewo służy tylko na opał?
Drzewo nie tylko służy nam na opał, ale wyrabiając niego rozmaite przedmioty.
Wylicz mi wszystkie przedmioty z drzewa będące w tym pokoju? Ramy u okien, drzwi, podłoga, szafa, krzesła, i t… p.
Uwaga. Dziecię wyliczając przedmioty niech zaraz chodzi od jednego do drugiego o ile te przedmioty są około niego.
Jakie są przedmioty z drzewa w szkole?
Stół, ławki, linija, tablica,
Wylicz mi wszystkie przedmioty z drzewa będące w kuchni?
Półki, stolnica, wałek, konewka.
Jakie są jeszcze przedmioty z drzewa w piwnicy?
Balija, beczka, wanna.
Kto zrobił te wszystkie przedmioty z drzewa?
Te wszystkie przedmioty z drzewa zrobił bednarz i stolarz.
Co zrobił bednarz?
Bednarz zrobił: konewki, beczki, baliję.
Co zrobił stolarz?