Polityka rodzinna w Polsce. Lata 1918–2020 - ebook

Publikacja jest skierowana do szerokiego grona odbiorców zainteresowanych kwestią rodziny i polityką na rzecz wspomagania jej rozwoju, trwałości oraz realizacji ważnych z punktu widzenia społeczeństwa funkcji wychowawczych, opiekuńczych, prokreacyjnych. Po książkę mogą sięgnąć akademicy, studenci, samorządowcy oraz osoby zainteresowane poprawą warunków życia społeczeństwa polskiego, którego podstawą jest dobrobyt rodzin i dzieci.

Wstęp 9

Rozdział 1. Przemiany rodziny jako przesłanka formowania polityki rodzinnej 15

1.1. Tendencje zmian – od rodziny nuklearnej do pluralizmu form życia rodzinnego 16

1.2. Przemiany w sferze poglądów dotyczących małżeństwa i rodziny 19

1.3. Przemiany w funkcjonowaniu rodzin 22

1.4. Przemiany rodziny w zakresie realizacji przypisanych jej funkcji 25

1.5. Fazy życia rodziny a polityka społeczna na rzecz rodzin 31

Podsumowanie 37

Rozdział 2. Polityka społeczna na rzecz rodzin jako subdyscyplina naukowa 39

2.1. Miejsce rodziny w polityce społecznej 39

2.2. Pojęcie i cele polityki społecznej na rzecz rodzin 48

2.3. Modele teoretyczne polityki społecznej na rzecz rodzin 50

2.4. Instrumenty polityki społecznej na rzecz rodzin – założenia 59

Podsumowanie 65

Rozdział 3. Historyczne uwarunkowania kształtowania się polityki na rzecz rodzin w Polsce 67

3.1. Okres międzywojenny. Lata 1918–1939 68

3.2. Okres realnego socjalizmu. Lata 1949–1989 83

3.3. Instrumenty i programy polityki społecznej państwa na rzecz rodziny w okresie PRL 90

3.4. Krytyka polityki społecznej na rzecz rodziny w okresie PRL 103

Podsumowanie 106

Rozdział 4. Polityka rodzinna w okresie transformacji ustrojowej i członkostwa Polski w Unii Europejskiej 109

4.1. Instrumenty i programy polityki społecznej na rzecz rodzin w okresie transformacji 118

4.2. Polityka społeczna na rzecz rodzin w okresie przedakcesyjnym (rok 2003) 124

4.3. Krytyka polityki społecznej na rzecz rodzin okresu transformacji 128

4.4. Krajowa polityka rodzinna w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej 129

Podsumowanie 138

Rozdział 5. Polityka rodzinna jako celowa działalność państwa 141

5.1. Państwo jako podmiot realizujący zadania polityki rodzinnej 141

5.2. Samorząd terytorialny jako aktor polityki rodzinnej 145

5.3. Pozarządowe podmioty polityki rodzinnej 150

5.4. Świadczenia i programy na rzecz rodzin z dziećmi na utrzymaniu 152

5.5. Programy na rzecz rodzin z dziećmi 164

5.6. Usługi publiczne ułatwiające godzenie ról rodzinnych i zawodowych 171

5.7. Instrumenty prawne jako element polityki rodzinnej 172

5.8. System podatkowy jako element polityki rodzinnej państwa 181

Podsumowanie 188

Rozdział 6. Europeizacja polityki rodzinnej w Polsce po 2004 roku. Strategie rozwoju kraju 189

6.1. Przesłanki budowy polskiego modelu społecznego w latach 90. XX wieku 191

6.2. Polityka rodzinna w wybranych strategiach rozwoju społeczno-gospodarczego Polski po wstąpieniu do Unii Europejskiej 194

6.3. Polityka rodzinna w krajowych dokumentach strategicznych w perspektywie do 2030 roku 201

Podsumowanie 216

Zakończenie 219

Wybrane pojęcia z zakresu polityki społecznej i rodzinnej 223

Bibliografia 233