Położnictwo i ginekologia - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2010
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Położnictwo i ginekologia - ebook
Repetytorium nawiązuje do podręcznika akademickiego wydanego pod tą samą redakcją naukową. Składa się z działów: położnictwo i ginekologia.
Zawiera materiał kursu położnictwa i ginekologii prowadzonego na wydziałach lekarskich uczelni medycznych.
Materiał o charakterze repetytoryjnym uzupełniają pytania kontrolne z kluczem prawidłowych odpowiedzi.
Publikacja jest adresowana do studentów medycyny i stażystów przygotowujących się do Lekarskiego Egzaminu Państwowego.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-6121-5 |
| Rozmiar pliku: | 5,1 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
AUTORZY
Dr n. med. Beata Banaszewska
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej, Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Ginekologiczno-Położniczy
Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Antoni Basta
Katedra Ginekologii i Położnictwa
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Dr n. med. Andrzej K. Bręborowicz
Katedra Perinatologii i Ginekologii, Klinika Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. nadzw. dr hab. n. med. Katarzyna Cypryk
Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Czajkowski
II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Dr hab. n. med. Bogusław Dębniak
Katedra Zdrowia Matki i Dziecka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med., prof. nadzw. CMKP Romuald Dębski
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Drews
Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Mariusz Dubiel
Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Oddział Ginekologii, Położnictwa i Patologii Ciąży, Wielospecjalistyczny Szpital Miejski
SPZOZ im. dr. E. Warmińskiego w Bydgoszczy
Dr hab. n. med., prof. UM Zbigniew Friebe
Katedra Perinatologii i Ginekologii, Klinika Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. Eugeniusz Grys
Klinika Ginekologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Joanna Kempiak
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Helena Kędzia
Pracownia Patomorfologiczna Ginekologiczno-Położniczy
Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Witold Kędzia
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej, Klinika Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny
Prof. dr hab. n. med. Jan Kotarski
I Katedra i Klinika Onkologii Ginekologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
Dr n. med. Beata Kubiaczyk-Paluch
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Bożena Leszczyńska-Gorzelak
Klinika Położnictwa i Perinatologii Katedra Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie
Dr n. med. Mateusz Madejczyk
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Witold Malinowski
Katedra Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
Lek. Paulina Marcinek
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Dr hab. n. med. Wiesław Markwitz
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med. Błażej Męczekalski
Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Katedra Endokrynologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Niemiec
Szpital Medicover w Warszawie
Dr hab. n. med., prof. UM Ewa Nowak-Markwitz
Klinika Onkologii Ginekologicznej
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med. Dorota Nowakowska
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej
i Ginekologii, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Jan Oleszczuk
Klinika Położnictwa i Perinatologii Katedra Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Opala
Klinika Zdrowia Matki i Dziecka Katedra Zdrowia Matki i Dziecka
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med., prof. nadzw. UM Piotr Oszukowski
Zakład Morfologii Klinicznej Katedra Anatomii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Leszek Pawelczyk
Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Elżbieta Poniedziałek-Czajkowska
Klinika Położnictwa i Perinatologii Katedra Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie
Dr n. med. Dorota Rabiega-Gmyrek
Klinika Zdrowia Matki i Dziecka Katedra Zdrowia Matki i Dziecka
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Elżbieta Ronin-Walknowska
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Szczecinie
Dr hab. n. med. Mariola Ropacka-Lesiak
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. zw. dr hab. n. med. Izabella Rzepka-Górska
Katedra i Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej Dorosłych i Dziewcząt Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 w Szczecinie
Dr n. med. Monika Serdyńska-Szuster
Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med. Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz
Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych
Katedra Perinatologii i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Jerzy Sikora
Klinika Położnictwa i Ginekologii Katedra Położnictwa i Ginekologii Samodzielny Publiczny Centralny Szpital
Kliniczny Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Skręt
Kliniczny Oddział Ginekologii i Położnictwa Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Rzeszowie
Wydział Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego
Dr n. med. Joanna Skręt-Magierło
Kliniczny Oddział Ginekologii i Położnictwa Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Rzeszowie
Wydział Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego
Dr n. med. Sławomir Sobieszczyk
Pracownia Chorób Układu Krążenia i Zaburzeń Hemostazy
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Marek Spaczyński
Klinika Onkologii Ginekologicznej
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Norbert Stachowicz
I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
Dr n. med. Andrzej Szczudrawa
Oddział Kliniczny Kliniki Ginekologii i Onkologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Marta Szymankiewicz
Klinika Neonatologii Katedra Neonatologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgo
I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Jan Wilczyński
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Witold Woźniak
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Tomasz Żak
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w PoznaniuPRZEDMOWA
Repetytorium z położnictwa i ginekologii zostało opracowane przez przedstawicieli wszystkich ośrodków akademickich w Polsce. Zawiera skondensowany materiał kursu położnictwa i ginekologii prowadzonego na wydziałach lekarskich. Podręcznik ma być pomocny w powtórzeniu poznanego wcześniej materiału oraz przygotowaniu do egzaminów akademickich i państwowych. Może przydać się także przedstawicielom pozostałych specjalności lekarskich, dla których kontakt z położnictwem i ginekologią zakończył się w czasie studiów.
Należy podkreślić, że materiał z zakresu ginekologii i położnictwa, niezbędny do opanowania w trakcie studiów medycznych, jest ogromny. Obie dziedziny obejmują bowiem również inne specjalności medyczne. Żeby tę obszerną wiedzę utrwalić, niezbędny jest jeden z najważniejszych elementów procesu uczenia się – powtarzanie poznanego materiału, zgodnie ze starą sentencją: Repetitio mater studiorum est.
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz
Poznań, styczeń 20102. Ciąża o przebiegu nieprawidłowym
2.1. Poronienie Grzegorz H. Bręborowicz
Definicja. Poronieniem nazywa się ukończenie ciąży, tj. wydalenie jaja płodowego, przed 22. tygodniem ciąży. W zależności od zaawansowania poronienia dzieli się na zagrażające, w toku (niezupełne i zupełne) oraz zatrzymane. Jeżeli w wywiadzie są więcej niż dwa poronienia, to kolejne określa się mianem nawracającego. Poronienie może być samoistne lub sztuczne.
Epidemiologia. Częstość poronień rozpoznanych klinicznie waha się między 12 a 15%. Jednak co najmniej taka sama częstość dotyczy poronień, których rozpoznanie opiera się jedynie na badaniach hormonalnych – często takie poronienia traktowane są jako opóźnione krwawienie miesiączkowe. Większość poronień dokonuje się przed 8. tygodniem ciąży.
Etiologia. W etiologii poronienia wyróżnia się czynniki płodowe, matczyne oraz środowiskowe.
Wśród czynników płodowych najczęściej obserwuje się nieprawidłowy rozwój zarodka/płodu; u znacznej części poronionych płodów stwierdza się anomalie rozwojowe lub nieprawidłowości chromosomalne.
Głównymi czynnikami etiologicznymi ze strony matki są zaburzenia hormonalne (np. niewydolność ciałka żółtego, choroby tarczycy, cukrzyca), czynniki związane z macicą (nieprawidłowa budowa, niewydolność cieśniowo-szyjkowa, mięśniaki), zakażenie oraz przewlekłe choroby matki. W przypadku poronień nawracających istotnym czynnikiem etiologicznym są zaburzenia immunologiczne. Wykazano wprost proporcjonalnązależność między wiekiem matki a częstością poronień.
Wśród czynników środowiskowych wymienia się palenie papierosów, promieniowanie rentgenowskie, narkotyki, fale elektromagnetyczne (praca przy komputerze), alkohol, uraz.
Rozpoznanie. W rozpoznaniu poronienia wykorzystuje się diagnostykę obrazową, badanie hormonalne (podjednostka beta gonadotropiny kosmówkowej) oraz badanie ginekologiczne. W badaniu ultrasonograficznym widoczne są zmiany w jamie macicy (płód bez czynności serca, puste jajo płodowe, resztki po poronieniu). W badaniu ginekologicznym stwierdza się rozwieranie się kanału szyjki oraz wzmożone napięcie macicy.
Obraz kliniczny. W obrazie klinicznym dominują krwawienie oraz ból podbrzusza. Krew może mieć barwę żywoczerwoną (oddzielanie się kosmówki) lub ciemnobrunatną (wydalanie obumarłej wcześniej ciąży).
Leczenie. W zagrażającym poronieniu należy podjąć próbę leczenia farmakologicznego (gestageny, leki uspokajające) oraz zastosować reżim łóżkowy. W sytuacji poronienia dokonanego z pozostawieniem resztek w jamie macicy należy dążyć do jak najszybszego opróżnienia macicy (skrobanie macicy w znieczuleniu ogólnym). Rozpoznanie ciąży obumarłej bez objawów klinicznych jest wskazaniem do indukcji poronienia (prostaglandyny). We wczesnej ciąży, w przypadku poronienia całkowitego, przy braku krwawienia i bez stwierdzenia resztek w jamie macicy (USG) należy odstąpić od postępowania chirurgicznego (skrobanie ścian jamy macicy).
Jeżeli przyczyną poronienia jest zakażenie, to przed przystąpieniem do ukończenia ciąży (opróżnienie jamy macicy) należy bezwzględnie podać antybiotyki o szerokim spektrum działania.
Powikłania. Najgroźniejszym powikłaniem jest zakażenie, które może mieć wpływ na przyszłą płodność. Rzadko może dojść do urazu macicy (perforacji) w trakcie jej opróżniania.
Rokowanie. U kobiety, która miała jedno poronienie, szansa na macierzyństwo wynosi około 80%; w przypadku trzech poronień szansa ta wynosi około 60%. Rokowanie istotnie zależy od procesu diagnostycznego mającego na celu określenie przyczyny poronienia, a także od wdrożenia odpowiedniej terapii.
Profilaktyka. W profilaktyce należy uwzględnić badania diagnostyczne (diagnostyka genetyczna, badania w kierunku zespołu antyfosfolipidowego) i leczenie chorób przewlekłych matki, które mogą być przyczyną
poronienia. Należy też dokonać ewentualnych korekcji w budowie macicy (operacje plastyczne). Do przeprowadzanej analizy bardzo przydatny może być wynik badania histopatologicznego materiału uzyskanego z poronienia.
Dr n. med. Beata Banaszewska
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej, Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Ginekologiczno-Położniczy
Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Antoni Basta
Katedra Ginekologii i Położnictwa
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Dr n. med. Andrzej K. Bręborowicz
Katedra Perinatologii i Ginekologii, Klinika Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. nadzw. dr hab. n. med. Katarzyna Cypryk
Klinika Diabetologii i Chorób Przemiany Materii Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Czajkowski
II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Dr hab. n. med. Bogusław Dębniak
Katedra Zdrowia Matki i Dziecka Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med., prof. nadzw. CMKP Romuald Dębski
Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Drews
Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Mariusz Dubiel
Collegium Medicum im. L. Rydygiera w Bydgoszczy Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Oddział Ginekologii, Położnictwa i Patologii Ciąży, Wielospecjalistyczny Szpital Miejski
SPZOZ im. dr. E. Warmińskiego w Bydgoszczy
Dr hab. n. med., prof. UM Zbigniew Friebe
Katedra Perinatologii i Ginekologii, Klinika Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. Eugeniusz Grys
Klinika Ginekologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Joanna Kempiak
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Helena Kędzia
Pracownia Patomorfologiczna Ginekologiczno-Położniczy
Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Witold Kędzia
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej, Klinika Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny
Prof. dr hab. n. med. Jan Kotarski
I Katedra i Klinika Onkologii Ginekologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
Dr n. med. Beata Kubiaczyk-Paluch
Katedra i Klinika Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Bożena Leszczyńska-Gorzelak
Klinika Położnictwa i Perinatologii Katedra Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie
Dr n. med. Mateusz Madejczyk
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Witold Malinowski
Katedra Pielęgniarstwa Położniczo-Ginekologicznego Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
Lek. Paulina Marcinek
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Dr hab. n. med. Wiesław Markwitz
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med. Błażej Męczekalski
Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Katedra Endokrynologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Niemiec
Szpital Medicover w Warszawie
Dr hab. n. med., prof. UM Ewa Nowak-Markwitz
Klinika Onkologii Ginekologicznej
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med. Dorota Nowakowska
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej
i Ginekologii, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Jan Oleszczuk
Klinika Położnictwa i Perinatologii Katedra Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie
Prof. dr hab. n. med. Tomasz Opala
Klinika Zdrowia Matki i Dziecka Katedra Zdrowia Matki i Dziecka
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med., prof. nadzw. UM Piotr Oszukowski
Zakład Morfologii Klinicznej Katedra Anatomii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Leszek Pawelczyk
Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Elżbieta Poniedziałek-Czajkowska
Klinika Położnictwa i Perinatologii Katedra Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie
Dr n. med. Dorota Rabiega-Gmyrek
Klinika Zdrowia Matki i Dziecka Katedra Zdrowia Matki i Dziecka
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Elżbieta Ronin-Walknowska
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Szczecinie
Dr hab. n. med. Mariola Ropacka-Lesiak
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. zw. dr hab. n. med. Izabella Rzepka-Górska
Katedra i Klinika Ginekologii Operacyjnej i Onkologii Ginekologicznej Dorosłych i Dziewcząt Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 w Szczecinie
Dr n. med. Monika Serdyńska-Szuster
Klinika Niepłodności i Endokrynologii Rozrodu
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego
im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr hab. n. med. Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz
Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych
Katedra Perinatologii i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Jerzy Sikora
Klinika Położnictwa i Ginekologii Katedra Położnictwa i Ginekologii Samodzielny Publiczny Centralny Szpital
Kliniczny Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Prof. dr hab. n. med. Andrzej Skręt
Kliniczny Oddział Ginekologii i Położnictwa Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Rzeszowie
Wydział Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego
Dr n. med. Joanna Skręt-Magierło
Kliniczny Oddział Ginekologii i Położnictwa Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Rzeszowie
Wydział Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego
Dr n. med. Sławomir Sobieszczyk
Pracownia Chorób Układu Krążenia i Zaburzeń Hemostazy
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Marek Spaczyński
Klinika Onkologii Ginekologicznej
Katedra Ginekologii, Położnictwa i Onkologii Ginekologicznej
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Norbert Stachowicz
I Katedra i Klinika Ginekologii Onkologicznej i Ginekologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 w Lublinie
Dr n. med. Andrzej Szczudrawa
Oddział Kliniczny Kliniki Ginekologii i Onkologii
Szpital Uniwersytecki w Krakowie
Prof. dr hab. n. med. Marta Szymankiewicz
Klinika Neonatologii Katedra Neonatologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Prof. dr hab. n. med. Mirosław Wielgo
I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie
Prof. dr hab. n. med. Jan Wilczyński
Klinika Medycyny Matczyno-Płodowej i Ginekologii, Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Prof. dr hab. n. med. Witold Woźniak
Katedra i Zakład Anatomii Prawidłowej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Dr n. med. Tomasz Żak
Klinika Perinatologii i Ginekologii Katedra Perinatologii i Ginekologii
Ginekologiczno-Położniczy Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w PoznaniuPRZEDMOWA
Repetytorium z położnictwa i ginekologii zostało opracowane przez przedstawicieli wszystkich ośrodków akademickich w Polsce. Zawiera skondensowany materiał kursu położnictwa i ginekologii prowadzonego na wydziałach lekarskich. Podręcznik ma być pomocny w powtórzeniu poznanego wcześniej materiału oraz przygotowaniu do egzaminów akademickich i państwowych. Może przydać się także przedstawicielom pozostałych specjalności lekarskich, dla których kontakt z położnictwem i ginekologią zakończył się w czasie studiów.
Należy podkreślić, że materiał z zakresu ginekologii i położnictwa, niezbędny do opanowania w trakcie studiów medycznych, jest ogromny. Obie dziedziny obejmują bowiem również inne specjalności medyczne. Żeby tę obszerną wiedzę utrwalić, niezbędny jest jeden z najważniejszych elementów procesu uczenia się – powtarzanie poznanego materiału, zgodnie ze starą sentencją: Repetitio mater studiorum est.
Prof. dr hab. n. med. Grzegorz H. Bręborowicz
Poznań, styczeń 20102. Ciąża o przebiegu nieprawidłowym
2.1. Poronienie Grzegorz H. Bręborowicz
Definicja. Poronieniem nazywa się ukończenie ciąży, tj. wydalenie jaja płodowego, przed 22. tygodniem ciąży. W zależności od zaawansowania poronienia dzieli się na zagrażające, w toku (niezupełne i zupełne) oraz zatrzymane. Jeżeli w wywiadzie są więcej niż dwa poronienia, to kolejne określa się mianem nawracającego. Poronienie może być samoistne lub sztuczne.
Epidemiologia. Częstość poronień rozpoznanych klinicznie waha się między 12 a 15%. Jednak co najmniej taka sama częstość dotyczy poronień, których rozpoznanie opiera się jedynie na badaniach hormonalnych – często takie poronienia traktowane są jako opóźnione krwawienie miesiączkowe. Większość poronień dokonuje się przed 8. tygodniem ciąży.
Etiologia. W etiologii poronienia wyróżnia się czynniki płodowe, matczyne oraz środowiskowe.
Wśród czynników płodowych najczęściej obserwuje się nieprawidłowy rozwój zarodka/płodu; u znacznej części poronionych płodów stwierdza się anomalie rozwojowe lub nieprawidłowości chromosomalne.
Głównymi czynnikami etiologicznymi ze strony matki są zaburzenia hormonalne (np. niewydolność ciałka żółtego, choroby tarczycy, cukrzyca), czynniki związane z macicą (nieprawidłowa budowa, niewydolność cieśniowo-szyjkowa, mięśniaki), zakażenie oraz przewlekłe choroby matki. W przypadku poronień nawracających istotnym czynnikiem etiologicznym są zaburzenia immunologiczne. Wykazano wprost proporcjonalnązależność między wiekiem matki a częstością poronień.
Wśród czynników środowiskowych wymienia się palenie papierosów, promieniowanie rentgenowskie, narkotyki, fale elektromagnetyczne (praca przy komputerze), alkohol, uraz.
Rozpoznanie. W rozpoznaniu poronienia wykorzystuje się diagnostykę obrazową, badanie hormonalne (podjednostka beta gonadotropiny kosmówkowej) oraz badanie ginekologiczne. W badaniu ultrasonograficznym widoczne są zmiany w jamie macicy (płód bez czynności serca, puste jajo płodowe, resztki po poronieniu). W badaniu ginekologicznym stwierdza się rozwieranie się kanału szyjki oraz wzmożone napięcie macicy.
Obraz kliniczny. W obrazie klinicznym dominują krwawienie oraz ból podbrzusza. Krew może mieć barwę żywoczerwoną (oddzielanie się kosmówki) lub ciemnobrunatną (wydalanie obumarłej wcześniej ciąży).
Leczenie. W zagrażającym poronieniu należy podjąć próbę leczenia farmakologicznego (gestageny, leki uspokajające) oraz zastosować reżim łóżkowy. W sytuacji poronienia dokonanego z pozostawieniem resztek w jamie macicy należy dążyć do jak najszybszego opróżnienia macicy (skrobanie macicy w znieczuleniu ogólnym). Rozpoznanie ciąży obumarłej bez objawów klinicznych jest wskazaniem do indukcji poronienia (prostaglandyny). We wczesnej ciąży, w przypadku poronienia całkowitego, przy braku krwawienia i bez stwierdzenia resztek w jamie macicy (USG) należy odstąpić od postępowania chirurgicznego (skrobanie ścian jamy macicy).
Jeżeli przyczyną poronienia jest zakażenie, to przed przystąpieniem do ukończenia ciąży (opróżnienie jamy macicy) należy bezwzględnie podać antybiotyki o szerokim spektrum działania.
Powikłania. Najgroźniejszym powikłaniem jest zakażenie, które może mieć wpływ na przyszłą płodność. Rzadko może dojść do urazu macicy (perforacji) w trakcie jej opróżniania.
Rokowanie. U kobiety, która miała jedno poronienie, szansa na macierzyństwo wynosi około 80%; w przypadku trzech poronień szansa ta wynosi około 60%. Rokowanie istotnie zależy od procesu diagnostycznego mającego na celu określenie przyczyny poronienia, a także od wdrożenia odpowiedniej terapii.
Profilaktyka. W profilaktyce należy uwzględnić badania diagnostyczne (diagnostyka genetyczna, badania w kierunku zespołu antyfosfolipidowego) i leczenie chorób przewlekłych matki, które mogą być przyczyną
poronienia. Należy też dokonać ewentualnych korekcji w budowie macicy (operacje plastyczne). Do przeprowadzanej analizy bardzo przydatny może być wynik badania histopatologicznego materiału uzyskanego z poronienia.
więcej..
