- W empik go
Polska w czasie trzech rozbiorów 1772-1799. Studia do historyi ducha i obyczaju, tom 2 - ebook
Polska w czasie trzech rozbiorów 1772-1799. Studia do historyi ducha i obyczaju, tom 2 - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 623 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Pierwszy tom Polski, oprócz kilku pobieżnych wzmianek w dziennikach, poważniejszego żadnego nie wywołał sądu ni głosu – niceśmy się więc z nich nauczyć nie mogli, oprócz znanej nam życzliwości jednych a niechęci drugich – i tej dowiedzionej prawdy, że u nas z bardzo powierzchownego obejrzenia i przerzucenia kartek, zwykło się wyrokować. Rzecz to dla nas nie nowa, czasy ciężkie, czytać nie każdy może.
W sądach potocznych znaleźliśmy, nawet co do rodzaju i użycia materyałów, dowody, że się w książce nie rozpatrzono. – Zaprzeczono jej, aby co nowego przynosiła z sobą, wszakże i znany materyał przez zestawienie i użycie go nowym się staje. W tym tomie będziemy pod tym względem szczęśliwsi, iż z wielu niewydanych listów, notat i rękopismów mogliśmy korzystać. Uczyniliśmy to w sposób odpowiadający tytułowi tej pracy, którąśmy Studyami nazwali. Nie są to jeszcze dzieje, ale do nich przygotowania. – Poszanowaliśmy źródła aż do pedanteryi, z niemałą czasem własnej myśli ofiarą. Łatwo je było rozpuścić w ciepłej wodzie, aleśmy woleli z największą bezstronnością dać się wyspowiadać samym współczesnym. Czytelnik mając akta sprawy przed oczyma, – łatwo sam przez się zawyrokuje o niej.
Są strony narodowego życia, które podnosiemy, są inne przecenione, do których mniejszą przywiązujemy wagę – z tego ani się tłumaczyć, ani uniewinniać nie widziemy potrzeby. Dla poważniejszego historyka nie ma obojętnych szczegółów; przez nie się wnika w ducha narodu – dla pedantów bezmyślnych życie się skupia na pewnych płaszczyznach rozleglejszych, po których im w todze i birecie przechadzać się milej, – ale czasy tej historyi bałamutnej, która uprzywilejowane tylko uwzględniała fakta i dla której u progu pieczęcią się trzeba było legitymować – pono bezpowrotnie minęły. Dla nas psychologicznego znaczenia fakt, którego bohaterem żebrak uliczny, ma historycznie większe znaczenie niż kancellaryjne umowy, przebrzmiałe bez wpływu i znaczenia. – Dawniej pisano historyę mocarstw i królestw, dziś się staramy o dzieje ludów i narodów. Historya ażeby wskrzesiła życie przeszłości i pojęła je, cały żywot ze wszystkiemi jego objawami objąć musi. –
Nie łudziliśmy się nigdy powodzeniem tej pracy – podjęliśmy ją dla siebie a dzielim się nią z ludźmi dobrej woli, nie przywiązując do niej takiej wagi, do jakiejby w zdolniejszych rękach dorosła…
Drezno, 31. Stycznia 1874 r.I. SCENA I AKTOROWIE.
1788.
Po Kaniowie. Położenie Rzeczypospolitej. Prusy i Polska. Fryderyk Wilhelm. Herzberg. Polityka pruska. Rosya i Polska. Pragnienie reform. Rady ks. de Ligne i jego memoryał o Polsce. Życzenia króla. List do Szczęsnego Potockiego. Usposobienie kraju. Suchorzewski. Krajczyc Potocki. Wieczór u Prozora. Pomnik i karuzel w Łazienkach. Epigrainma. Głosy kraju. Staszic. Ignacy Potocki. Ks. Scypion Piatoli. Ks. Hugo Kołłątaj. Ks. Jezierski. Ks. Ossowski. Listy do Małachowskiego. Obraz kraju. Obyczaje. Panowie. Ordery. Kobiety. Forma rządu. Władza królewska. Sejmy. Duchowieństwo. Projekta reform. Włościanie i miasta, Myśli patryotyczne. Tajne wiązki. Obozy. Król w r. 1788 i rodzina jego. Lwów czy Wiedeń? Wizerunek króla z natury. Ks. Prymas. Ks. ex-podkomorzy. Kobiety. Ks. Stanisław i Józef Poniatowscy. Szczęsny Potocki. Stosunek jego ze Stackelbergiem. Hetman Branicki. Ks. Kazimierz Sapieha i wojewodzicowa Mśeisławska. Stanisław Małachowski. Dziekoński. Suchorzewski. Jezierski, kasztelan Łukowski. Republikanie. Rzewuski. Stackelberg. Withworth. Hailes. Buchholtz. Lucchesini. De Cache. Aubert. Hr. Engestrom. Rosenkranz. Austrya.
Polska w czasie trzech rozb. Tom II.