Potwór - ebook

Najlepiej płacze się nocą, kiedy zgasną światła, a więźniowie właśnie kogoś biją i ten ktoś krzyczy o pomoc. Wtedy, nawet jeżeli zacznę pociągać nosem, nikt mnie nie usłyszy. Jeśli się dowiedzą, że płaczę, zaczną o tym gadać i wkrótce nadejdzie moja kolej, żeby oberwać po zgaśnięciu świateł.

Nad stalowym zlewem w mojej celi wisi lustro. Ma około piętnastu centymetrów wysokości, a kolesie, którzy siedzieli tu przede mną, wydrapali na nim swoje imiona. Kiedy patrzę w mały prostokąt, nie rozpoznaję własnej twarzy. Ten w lustrze nie wygląda jak ja. Nie mogłem zmienić się aż tak bardzo przez te kilka miesięcy. Zastanawiam się, jak będę wyglądał po zakończeniu procesu.

Dzisiaj rano na śniadaniu jakiś facet dostał w twarz tacą. Ktoś powiedział parę słów, ktoś inny się wściekł. Wszystko naokoło było zakrwawione.

Przybiegli strażnicy i kazali się nam ustawić w rzędzie pod ścianą. Faceta, który oberwał, posadzili przy stole i zaczekali, aż kolejny strażnik przyniesie im gumowe rękawiczki, założyli je, skuli gościa i zabrali do ambulatorium. Wciąż mocno krwawił.

Mówią, że do więzienia można przywyknąć, ale mnie nie wydaje się to możliwe. Budzę się co rano zaskoczony, że tu jestem. Życie na zewnątrz było prawdziwe, a tutaj wszystko wydaje się kompletnie inne. Śpimy z obcymi, budzimy się z obcymi i korzystamy z kibla przy obcych. Oni są obcy, ale i tak znajdują powody, żeby krzywdzić innych.

Czasami czuję się, jakbym znalazł się nagle w filmie. Dziwnym, bez fabuły i początku. Takim czarno-białym z ziarnistym obrazem. Niekiedy kamera przysuwa się tak blisko, że nie można rozpoznać, co się dzieje, wtedy słucham tylko ścieżki dźwiękowej i domyślam się, o co chodzi. Widziałem już filmy, których akcja rozgrywa się w więzieniu, ale takiego – nigdy. Tutaj nie chodzi o kraty i pozamykane drzwi, raczej o samotność, kiedy tak naprawdę nie jest się samemu. I o strach, który czuję przez cały czas.

Będę musiał zapomnieć o rzeczywistości i zaakceptować to miejsce, żeby przywyknąć do tego stanu. Chciałbym odnaleźć w tym jakiś sens…

A może dałbym radę stworzyć własny film? Napisać scenariusz i odegrać go sobie w głowie. Mógłbym wymazać z pamięci niektóre sceny, tak jak to robiliśmy w szkole. Ten film byłby historią mojego życia. Nie, nie życia, ale wyniesionych stąd doświadczeń. Zapiszę go w notatniku, który pozwolili mi zatrzymać. Zatytułuję go tak, jak nazwała mnie oskarżycielka.

P O T W Ó RPoniedziałek, 6 lipca

Potwór!

ROZJAŚNIENIE. WNĘTRZE, wczesny poranek w CELI BLOKU D ARESZTU ŚLEDCZEGO NA MANHATTANIE. Kamera powoli podąża szarym, ponurym korytarzem. Słychać aresztantów wrzeszczących z celi do celi, najczęściej wulgarne słowa. Większość głosów z pewnością należy do osób czarnoskórych i Latynosów. Kamera zatrzymuje się i wolno obraca w kierunku jednej z cel.

WNĘTRZE. CELA. Szesnastoletni STEVE HARMON, chudy chłopak o ciemnej skórze, siedzi na brzegu metalowej pryczy z głową w dłoniach. Na łóżku obok leżą garnitur i krawat, które przygotował sobie do sądu na pierwszą rozprawę.

CIĘCIE. ERNIE, inny więzień, siedzi na klopie z opuszczonymi spodniami.

CIĘCIE. SUNSET, inny więzień, zakłada T-shirt.

CIĘCIE. STEVE naciąga koc na głowę i ekran ciemnieje.

GŁOS W TLE

Chłopie, przykrywanie się kocem nic ci nie da. Nie zasłonisz tego: to rzeczywistość. To wszystko dzieje się naprawdę.

Głos w tle kontynuuje. To anonimowy WIĘZIEŃ, który wyjaśnia, dlaczego areszt śledczy należy do rzeczywistości. W trakcie jego przemowy na ekranie pojawiają się napisy takie jak w czołówce Gwiezdnych wojen, przesuwające się od dolnej krawędzi ekranu ku górnej i oddalające od widza, aż rozmywają się u góry i odpływają w kosmos.

Potwór!

Historia

mojego

żałosnego

życia

W roli głównej:

Steve Harmon

Produkcja:

Steve Harmon

Reżyseria:

Steve Harmon

(Napisy przesuwają się dalej).

Scenariusz i reżyseria: Steve Harmon

Udział biorą:

Sandra Petrocelli

jako oskarżycielka oddana sprawie

Kathy O’Brien

jako obrończyni z wątpliwościami

James King

jako bandzior

Richard „Bobo” Evans

jako szczurek

Osvaldo Cruz, członek gangu Diablos

jako facet pozujący na twardziela

Lorelle Henry

jako świadkini

José Delgado…

ten, który znalazł zwłoki

A także:

Szesnastoletni Steve Harmon

jako chłopak sądzony za morderstwo!

Sfilmowano w areszcie śledczym na Manhattanie.

Scenografia, kajdanki i stroje więzienne dostarczone przez stan Nowy Jork.

GŁOS W TLE

Joł, Harmon, będziesz coś jadł? Wstań i bierz się za śniadanie, stary. Jeżeli nie chcesz jajek, ja je wezmę. Chcesz je?

STEVE (stłumionym głosem)

Nie jestem głodny.

SUNSET

Dzisiaj się zaczyna jego proces. Grubsza sprawa. Znam to uczucie.

CIĘCIE. WNĘTRZE. WIĘŹNIARKA ARESZTU ŚLEDCZEGO. Przez kraty z tyłu samochodu widać centrum Nowego Jorku i ludzi zajmujących się swoimi sprawami. Wśród nich są mężczyźni zbierający śmieci, funkcjonariuszka drogówki gestem nakazująca taksówkarzowi, żeby zawrócił, oraz uczniowie w drodze do szkoły. Niewielu z nich zauważa więźniarkę jadącą z ARESZTU ŚLEDCZEGO do SĄDU.

CIĘCIE. WIĘŹNIOWIE skuci kajdankami wysiadają z tyłu więźniarki. STEVE trzyma notatnik. Ma na sobie garnitur i krawat, te same, które leżały wcześniej na pryczy. Widzimy go tylko przez chwilę, kiedy strażnicy prowadzą go z resztą grupy przez ciężkie drzwi sądu.

ZACIEMNIENIE, gdy ostatni aresztant z więźniarki wchodzi przez tylne drzwi do sądu.

ROZJAŚNIENIE. WNĘTRZE SĄDU. Znajdujemy się w małym pokoju przeznaczonym do rozmów między więźniami i ich prawnikami. Przy biurku za STEVE’EM siedzi strażnik.

KATHY O’BRIEN, obrończyni STEVE’A, to drobna kobieta, rudowłosa i piegowata. Rozmawia ze STEVE’EM bardzo rzeczowo.

O’BRIEN

Upewnijmy się, że rozumiesz, co jest grane. Ty i ten cały King będziecie sądzeni za zabójstwo kwalifikowane. To jedna z najpoważniejszych zbrodni. W tej sprawie oskarża Sandra Petrocelli, a to dobra oskarżycielka. Upiera się przy karze śmierci, czyli będzie naprawdę kiepsko. Przysięgli mogą pomyśleć, że robią ci przysługę, sugerując dożywocie, więc lepiej, żebyś potraktował ten proces bardzo, bardzo poważnie.

Na sali sądowej siedź spokojnie i skupiaj się na rozprawie. Pokaż przysięgłym, że traktujesz tę sprawę poważnie tak samo jak oni. Nie odwracaj się i nie machaj do kumpli, ale możesz pozdrowić matkę.

Muszę iść i porozmawiać z sędzią. Proces rozpocznie się za kilka minut. Czy jest coś, o co chciałbyś mnie zapytać, zanim się zacznie?

STEVE

Myśli pani, że możemy wygrać?

O’BRIEN

To prawdopodobnie zależy od tego, co rozumiesz przez wygraną.

CIĘCIE. WNĘTRZE POCZEKALNI. STEVE siedzi na końcu ławki. Pod przeciwległą ścianą widzimy dwudziestotrzyletniego JAMESA KINGA w niechlujnym garniturze. KING, drugi oskarżony w tym procesie, wygląda na starszego niż dwadzieścia trzy lata. Spogląda twardo na STEVE’A, który odwraca wzrok. Dwóch STRAŻNIKÓW siedzi przy stole z dala od skutych więźniów. Kamera pokazuje STRAŻNIKÓW w PLANIE ŚREDNIM. Jedzą śniadanie: jajka, parówki i ziemniaki, które są ułożone na aluminiowych tacach. Czarnoskóra STENOTYPISTKA nalewa kawy dla siebie i STRAŻNIKÓW.

STENOTYPISTKA

Mam nadzieję, że ten proces potrwa ze dwa tygodnie. Przydałyby mi się pieniądze.

STRAŻNIK 1

Sześć dni, może siedem. To będzie prosta rozprawa – rozprawią się ze wszystkimi wnioskami, a potem wsadzą tych kolesi do pierdla.

(Odwraca się od kamery i patrzy na STEVE’A).

Co nie, przystojniaku?

CIĘCIE. STEVE siedzi na niskiej ławce. Jest przykuty do metalowego ucha, przymocowanego do ławki właśnie w tym celu. STEVE unika wzroku STRAŻNIKA.

CIĘCIE. DRZWI się otwierają i do środka zagląda SEKRETARZ SĄDOWY.

SEKRETARZ SĄDOWY

Dwie minuty!

CIĘCIE. STRAŻNICY pośpiesznie kończą śniadanie. STENOTYPISTKA niesie swoją maszynę na SALĘ SĄDOWĄ. Mężczyźni odpinają kajdanki STEVE’A i prowadzą go do drzwi.

CIĘCIE. STEVE zostaje usadzony przy jednym ze stołów. Przy innym widzimy KINGA i dwóch adwokatów. STEVE siedzi samotnie. Za nim stoi strażnik. Na sali jest jeden, może dwóch widzów. Potem wchodzi jeszcze czwórka.

ZBLIŻENIE na STEVE’A HARMONA. Na jego twarzy maluje się strach.

PLAN ŚREDNI. Urzędnicy sądowi przygotowują się do rozpoczęcia procesu. KATHY O’BRIEN siada obok STEVE’A.

O’BRIEN

Jak leci?

STEVE

Boję się.

O’BRIEN

I dobrze. Powinieneś się bać. Tak czy owak, pamiętaj, o czym rozmawialiśmy. Sędzia rozpatrzy dzisiaj wniosek, który złożył prawnik Kinga, o niedopuszczenie zeznań Cruza i jeszcze parę innych rzeczy. Steve, wiesz, na czym polega moje zadanie? Mam przypilnować, żeby prawo zadziałało na twoją korzyść, ale czasem również przeciwko tobie, i sprawić, żeby przysięgli dostrzegli w tobie człowieka. A ty masz mi w tym pomóc. Jeżeli będziesz miał jakieś pytania, zapisuj je na kartce, spróbuję na nie odpowiedzieć. Co robisz?

STEVE

Zapisuję to wszystko jako scenariusz filmu.

O’BRIEN

Dobra, jasne. Tylko pamiętaj, żeby uważnie obserwować, co się tu dzieje. Bardzo uważnie.

GŁOS W TLE (STRAŻNIK SĄDOWY)

Wstać, sąd idzie!

Wchodzi SĘDZIA. Jest wysoki i chudy. Przygładza siwe włosy i obejmuje wzrokiem SALĘ SĄDOWĄ, a potem siada. Ma sześćdziesiąt lat, pochodzi z Nowego Jorku i wydaje się znudzony procesem, mimo że rozprawa jeszcze się nie zaczęła. STRAŻNIK SĄDOWY daje znak pozostałym osobom, że mogą usiąść.

SĘDZIA

Czy oskarżycielka jest gotowa?

Oskarżycielka SANDRA PETROCELLI wstaje. Ma na sobie szarą garsonkę. To atrakcyjna kobieta o ciemnych włosach i oczach; w tej chwili wygląda bardzo poważnie.

PETROCELLI

Gotowa, Wysoki Sądzie.

SĘDZIA

A obrońcy?

Wstaje ASA BRIGGS, główny obrońca JAMESA KINGA, w ciemnoniebieskim garniturze i jasnoniebieskim krawacie. Ma niebieskie oczy i siwe włosy.

BRIGGS

Gotowy.

O’BRIEN

Gotowa, Wysoki Sądzie.

SĘDZIA

Dobrze. Co do wniosku: dopuszczam zeznania tego dzieciaka. Możecie zgłaszać dalsze wnioski dotyczące tego rozstrzygnięcia dzisiaj po południu albo podczas przerwy. Mam nadzieję, że wszyscy dobrze się bawili czwartego lipca?

BRIGGS

Jak zwykle, grill i mecz softballu. Przy tej okazji przypomniałem sobie, że już nie potrafię biegać.

O’BRIEN

Nie lubię tego święta przez fajerwerki.

SĘDZIA

Wprowadzić przysięgłych!

CIĘCIE. WARSZTATY FILMOWE w liceum Stuyvesant. Właśnie kończy się film wyświetlany na małym ekranie. Nakręcono go w ramach projektu szkolnego; obraz się trzęsie. Dziewczyna powoli odchodzi, ekran najpierw ciemnieje, potem pała oślepiającą bielą, aż w końcu na sali zapalają się światła.

Widzimy PANA SAWICKIEGO, opiekuna klubu filmowego, oraz DZIEWIĘCIORO UCZNIÓW w codziennych strojach.

SAWICKI

W profesjonalnym konkursie jurorzy obniżyliby ocenę za takie zakończenie, ale poza tym film był całkiem interesujący. Jakieś pytania, uwagi?

Widzimy, że STEVE podnosi dłoń.

STEVE

Mnie się podobało to zakończenie.

SAWICKI

Nie powiedziałem, że było złe, ale czy przypadkiem nie wydało się wam przewidywalne? Musicie przewidywać, nie przewidując. Wiecie, o co mi chodzi? Wasz film musi wywrzeć pewne wrażenie na widzach, którzy stanowią swego rodzaju jury. Jeżeli fabuła będzie przewidywalna, wyrobią sobie opinię na jej temat na długo przed końcem filmu.

CIĘCIE. SALA SĄDOWA. PRZYSIĘGLI wchodzą i zajmują miejsca w ławie.

STEVE (po cichu, do obrończyni)

Myśli pani, że są w porządku?

O’BRIEN

Przysięgli jak przysięgli, takich mamy i już. Będziemy musieli ich przekonać.

CIĘCIE. SANDRA PETROCELLI na PLANIE OGÓLNYM. Oskarżycielka stoi na podium przed ŁAWĄ PRZYSIĘGŁYCH. Uśmiecha się do nich, a niektórzy odwzajemniają uśmiech.

PETROCELLI

Dzień dobry, panie i panowie. Nazywam się Sandra Petrocelli i jestem zastępczynią prokuratora okręgowego stanu Nowy Jork, a w tej sprawie reprezentuję interes społeczny. Jak wiecie, jest to przypadek zabójstwa kwalifikowanego. Znaleźliśmy się tu dzisiaj, ponieważ nie żyjemy w idealnym świecie. Ojcowie założyciele naszego państwa doskonale to rozumieli; wiedzieli, że w pewnych przypadkach, w pewnych okolicznościach naszemu społeczeństwu mogą zagrozić postępki jednostek. Tu właśnie mamy jeden z takich przypadków. Jeden z obywateli naszego miasta, naszego stanu i kraju, został zabity przez ludzi, którzy próbowali go obrabować. By chronić społeczeństwo, stworzono system prawny, którego częścią jesteście wy, przysięgli. Reprezentuję stan Nowy Jork i również należę do tego systemu, podobnie jak sędzia i wszyscy uczestnicy tego procesu. Dołożę starań, by zaprezentować wam fakty, które pojawiły się w tej sprawie. Wiem, że postaracie się ocenić wszystkie jej aspekty.

Nasze społeczeństwo w większości składa się z uczciwych, ciężko pracujących obywateli, którzy postępują właściwie, nie naruszając praw innych. Niestety w społeczeństwie tym są obecne również potwory – ludzie gotowi kraść i zabijać, którzy za nic sobie mają prawa pozostałych.

Dwudziestego drugiego grudnia ubiegłego roku, około czwartej po południu dwóch mężczyzn weszło do sklepu przy Sto Czterdziestej Piątej ulicy w Harlemie. Strona oskarżająca udowodni, że jednym z tych mężczyzn był Richard „Bobo” Evans. Udowodni również, że drugim mężczyzną, który tam wówczas wszedł, a później wziął udział w rabunku i morderstwie, był James King.

PETROCELLI wskazuje na stół, przy którym siedzi JAMES KING.

Pan King siedzi przy tamtym stole, po prawej stronie, i ma na sobie brązowy garnitur. Został wam przedstawiony podczas procedury wyboru przysięgłych. Jest dzisiaj jednym z oskarżonych na tej sali. Wspomniani mężczyźni przyszli do sklepu w jednym celu: by obrabować właściciela, pięćdziesięciopięcioletniego Alguinalda Nesbitta. Wykażemy, że chociaż nie byli uzbrojeni, pan Nesbitt posiadał broń palną, na którą miał zezwolenie, i wyciągnął ją, by bronić swojej własności.

Pan Evans, który uczestniczył w rabunku, zezna, że wywiązała się bójka, podczas której broń wypaliła i zabiła pana Nesbitta. Pan Nesbitt miał pełne prawo do obrony swojej własności, do tego, by nie dać się obrabować. Wszyscy mamy takie prawo.

Następnie zaprezentujemy dowody wskazujące na to, że sprawcy rabunku mieli plan, a w celu jego przeprowadzenia zawiązali spisek. Panowie Evans i King przewidywali, że wejdą do sklepu i go obrabują. Inna osoba miała stać na zewnątrz i zatrzymywać tych, którzy chcieliby gonić rabusiów. Młody człowiek, który został zaangażowany do owego zadania, złoży zeznania na temat swojej roli w tym zdarzeniu. Jeszcze jeden ze spiskowców, współuczestnik rabunku, dodajmy rabunku, w wyniku którego zginął człowiek, miał wejść do sklepu przed atakiem, żeby sprawdzić, czy nie ma tam żadnego policjanta – czy teren jest czysty, jak to określają przestępcy.

Dwóch spiskowców złoży zeznania potwierdzające ten fakt. Młody człowiek, który miał wejść do sklepu i sprawdzić go przed rabunkiem, siedzi przy drugim stole. Nazywa się Steve Harmon.

CIĘCIE. STEVE HARMON. Potem zbliżenie na leżący przed nim notatnik. Steve zapisuje w nim wielokrotnie słowo „potwór”, biała dłoń (należąca do O’BRIEN) zabiera mu ołówek i wykreśla wszystkie „potwory”.

O’BRIEN (szeptem)

Jeżeli mamy przekonać przysięgłych, że jesteś niewinny, musisz w siebie uwierzyć.

CIĘCIE. SANDRA PETROCELLI na PLANIE OGÓLNYM.

PETROCELLI

Lekarz medycyny sądowej wyjaśni państwu przyczynę śmierci, a strona oskarżająca wykaże, że była nią rana postrzałowa. Mimo że broń należała do pana Nesbitta, to nie on spowodował własną śmierć, nie popełnił samobójstwa. Ta śmierć była bezpośrednim rezultatem rabunku. Najprościej rzecz ujmując, mamy tu do czynienia z morderstwem. Co więcej, zostało ono popełnione w trakcie innego przestępczego czynu. Dowiedziemy, że dwójka oskarżonych, których tu widzicie, uczestniczyła w tym przestępstwie, wobec czego postawiono im zarzut zabójstwa kwalifikowanego. Sędzia udzieli wam później instrukcji, jak macie traktować przedstawione dowody, ja jednak nie mam najmniejszych wątpliwości – i wierzę, że pod koniec tego procesu wy również nie będziecie ich mieli – że ci dwaj mężczyźni, James King i Steve Harmon, byli sprawcami rabunku i doprowadzili do śmierci Alguinalda Nesbitta. Dziękuję.

CIĘCIE. PLAN OGÓLNY SALI SĄDOWEJ. Na podium przed ławą przysięgłych stoi O’BRIEN.

CIĘCIE. MATKA STEVE’A nasłuchuje uważnie, siedząc w drewnianej ławce w galerii. Wygląda na zmartwioną.

O’BRIEN

Strona oskarżająca słusznie zauważyła, że prawo, któremu podlega społeczeństwo, zapewnia ochronę obywatelom. Gdy popełnione zostaje przestępstwo, prokuratura musi zastosować prawo tak, by przywrócić równowagę i wymierzyć sprawiedliwość winnym. Prawo jednak chroni także oskarżonych – na tym polega cudowne piękno amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości. Nie wyciągamy ludzi z łóżek w środku nocy, by ich zlinczować. Nie torturujemy ich ani nie bijemy. Stosujemy prawo jednakowo wobec obu stron. Prawo, które chroni społeczeństwo, chroni wszystkich ludzi. W tym przypadku wykażemy, że dowody dostarczone przez stronę oskarżającą są obarczone poważnymi wadami. Dowiedziemy nie tylko tego, że linia oskarżenia wzbudza wątpliwości – o czym usłyszą państwo jeszcze pod koniec tego procesu – ale także tego, że zarzut popełnienia przestępstwa przez Steve’a Harmona, jakiegokolwiek przestępstwa, jest jeszcze bardziej wątpliwy.

Jako obrończyni pana Harmona proszę was, państwo przysięgli, żebyście popatrzyli teraz na niego i zapamiętali, że w tej chwili amerykański wymiar sprawiedliwości wymaga uznania go za niewinnego. Steve Harmon pozostaje niewinny, dopóki nie udowodni mu się winy. Jeśli uznają go państwo teraz za niewinnego, jak nakazuje prawo, jeżeli nie osądzicie go państwo z góry, to wierzę, że bez problemu przekonam was, iż żaden z dowodów przedstawionych przez stronę oskarżającą nie podważy tej niewinności. Dziękuję.

CIĘCIE. BRIGGS przed ławą przysięgłych.

BRIGGS

Dzień dobry, panie i panowie. Nazywam się Asa Briggs i w tym procesie będę bronił pana Kinga. Pani Petrocelli, reprezentująca stronę oskarżającą, przedstawiła tło tej sprawy w ogólnikowych, pompatycznych słowach. Wkrótce jednak przekonacie się, że jej najważniejsi świadkowie należą do grona najbardziej wyrachowanych i nieczułych osób, jakie można sobie wyobrazić. Niektórzy z nich zeznają, że są przestępcami. Będziecie więc mieli nieprzyjemność wysłuchania tych, którzy złamali prawo, kłamali i kradli, a przynajmniej jedna z tych osób przyznała się, pozwólcie, że to podkreślę, przyznała się do współudziału w morderstwie. Na końcu jednak, drodzy państwo, będziecie mogli samodzielnie ocenić wiarygodność najważniejszych świadków strony oskarżającej i wydać sprawiedliwy werdykt. Tylko o to was proszę. Osądźcie ich zeznania i wydajcie właściwy wyrok. Dziękuję.

CIĘCIE. STANOWISKO DLA ŚWIADKA. Zasiada tu JOSÉ DELGADO, młody człowiek, dobrze zbudowany i elokwentny.

JOSÉ

Pracuję do dziewiątej, bo o tej godzinie zamyka się sklep, więc po południu albo idę do domu coś przekąsić, albo kupuję chińskie żarcie. Tamtego wieczoru poszedłem do Chińczyka. Zwykle przynoszę sobie danie na wynos i jem na zapleczu. Kiedy wyszedłem ze sklepu, wszystko było w porządku.

PETROCELLI

O której pan stamtąd wyszedł?

JOSÉ

Około wpół do piątej, najpóźniej o czwartej trzydzieści pięć.

PETROCELLI

I co pan odkrył po powrocie?

JOSÉ

Z początku niczego nie zauważyłem. Wiedziałem, że to dziwne, bo pan Nesbitt nie zostawiłby sklepu bez opieki. Poszedłem za ladę i zobaczyłem pana Nesbitta na podłodze, wszędzie była krew, a kasa stała otwarta. Brakowało również sporo papierosów, może z pięć kartonów.

PETROCELLI

Czy zadzwonił pan wtedy po policję?

JOSÉ

Tak, ale wiedziałem, że pan Nesbitt już nie żyje.

PETROCELLI

Panie Delgado, czy zna się pan na tak zwanych sztukach walki?

JOSÉ

To moje hobby. Mam czarny pas karate.

PETROCELLI

Czy mieszkańcy okolicy, w której działał sklep, o tym wiedzą?

JOSÉ

Tak, ponieważ za każdym razem, kiedy wygrywałem pojedynek i dostawałem dyplom potwierdzający osiągnięcie kolejnego stopnia, pan Nesbitt prezentował go na wystawie.

PETROCELLI

Czy policja kiedykolwiek odwiedzała pańskie miejsce pracy?

JOSÉ

Czasami wpadają na dymka.

PETROCELLI

Nie mam więcej pytań.

BRIGGS

Zeznał pan, że w sklepie brakowało pięciu kartonów papierosów?

JOSÉ

Tak jest.

BRIGGS

Pięciu, nie sześciu?

JOSÉ

Sprawdziłem stan magazynu i na pewno brakowało pięciu.

BRIGGS

Do jakiej szkoły medycznej pan uczęszczał?

JOSÉ

Do żadnej.

BRIGGS

Ale powiedział pan, że pan Nesbitt nie żył, kiedy wrócił pan do sklepu. Był pan tego pewien. Zgadza się?

JOSÉ

Tak, byłem pewien.

BRIGGS

Aż tak pewien, żeby sprawdzić stan magazynu, zanim ruszył pan na pomoc szefowi?

JOSÉ

Nie sprawdziłem go od razu, ale zauważyłem, że czegoś brakuje. Jak się pracuje w sklepie, to człowiek od razu dostrzega, kiedy czegoś brakuje.

BRIGGS

Ile czasu to trwało?

JOSÉ (wkurzony)

Nie pamiętam.

BRIGGS

Nie mam więcej pytań.

O’BRIEN

Ja również nie mam pytań do świadka.

PETROCELLI (kiedy JOSÉ opuszcza stanowisko dla świadka)

Strona oskarżająca wzywa na świadka Salvatore Zinziego.

CIĘCIE. SAL ZINZI na stanowisku dla świadka. To nerwowy mężczyzna z lekką nadwagą, nosi grube okulary. Kiedy zeznaje, cały czas je sobie poprawia.

PETROCELLI

Panie Zinzi, gdzie pan był, kiedy dowiedział się pan o tej sprawie?

ZINZI

W więzieniu Rikers Island.

PETROCELLI

Dlaczego pan tam przebywał?

ZINZI

Kupiłem kradziony towar. Jakiś facet sprzedał mi parę kart z baseballistami. Pochodziły z kradzieży.

PETROCELLI

Wiedział pan, że są kradzione?

ZINZI

Tak mi się zdaje.

PETROCELLI

Czy podczas pobytu w Rikers Island odbył pan rozmowę z niejakim Wendellem Boldenem?

ZINZI

Tak, proszę pani.

PETROCELLI

Opowie mi pan o tej rozmowie?

ZINZI

Powiedział, że wie o skoku na sklep, w czasie którego zabito jednego gościa, i myśli, żeby wydać tego, który to zrobił, bo może dostanie wtedy przepustkę.

PETROCELLI

I co pan zrobił po tej rozmowie?

ZINZI

Zadzwoniłem do śledczego Glucka i opowiedziałem mu, czego się dowiedziałem.

PETROCELLI

Ponieważ pan również chciał dostać przepustkę. Zgadza się?

ZINZI

Tak.

PETROCELLI

A więc Bolden powiedział panu, że wie o tej zbrodni. Czy jeszcze coś mówił?

ZINZI

Nie, nic więcej.

PETROCELLI

Czy powiedział panu o jakichś papierosach?

ZINZI

Tak, powiedział…

BRIGGS

Sprzeciw! Naprowadzanie świadka!

PETROCELLI

Wycofuję poprzednie pytanie. Co jeszcze powiedział panu Bolden?

ZINZI

Że wziął od tego gościa papierosy. Dwa kartony.

PETROCELLI

Czy zdradził panu nazwisko osoby, od której dostał te papierosy?

ZINZI

Nie. Powiedział tylko, że jest pewien, że tamten brał udział w tym skoku.

PETROCELLI

Nie mam więcej pytań.

CIĘCIE. BRIGGS stoi na podium.

BRIGGS

Chciał pan dostać przepustkę, panie Zinzi. Po co panu przepustka? Zostało panu jeszcze tylko kilka miesięcy odsiadki, prawda?

ZINZI

Pewni faceci… napastowali mnie seksualnie, proszę pana.

BRIGGS

Napastowali seksualnie? Jak? Nazywali pana babą? Co oznacza dla pana „napastowanie seksualne”?

ZINZI

Chcieli odbyć ze mną stosunek.

BRIGGS

A więc po to, by uchronić się przed zbiorowym gwałtem… Czy to właśnie chcieli panu zrobić?

ZINZI

Tak.

BRIGGS

A pan się bał?

ZINZI

Taa.

BRIGGS

Bał się pan i powiedziałby pan wszystko, byle tylko wybrnąć z tamtej sytuacji. Zgadza się?

ZINZI

Chyba tak.

BRIGGS

A skłamałby pan?

ZINZI

Nie.

BRIGGS

Będę z panem szczery, panie Zinzi. Kupuje pan kradzione towary dla zarobku, donosi pan na innych, żeby ocalić własną skórę, ale jednocześnie jest pan tak prawym obywatelem, że pan nie kłamie? Zgadza się?

ZINZI

Teraz nie kłamię.

BRIGGS

A co do tego Boldena, to chciał sprawdzić, co może dostać za tę informację, ale odebrał mu pan tę szansę, prawda?

ZINZI

Pewnie tak.

BRIGGS

Nie mam więcej pytań.

O’BRIEN

Panie Zinzi, ile czasu spędził pan w więzieniu?

ZINZI

Czterdzieści trzy dni.

O’BRIEN

Czy ludzie w więzieniu szukają informacji, o których mogliby donieść policji?

PETROCELLI (spokojnie)

Sprzeciw, pytanie jest niejasne.

O’BRIEN

Dobrze, w takim razie ujmę to w inny sposób, panie Zinzi. Pan Bolden miał zamiar przekazać policji tę informację dla własnej korzyści, tak?

ZINZI

Tak.

O’BRIEN

A pan zdecydował się wykorzystać ją sam?

ZINZI

To prawda. Mnóstwo ludzi w więzieniu tak robi.

O’BRIEN

Wykorzystuje pan informacje podobnie jak ludzi, prawda?

ZINZI

Czasami.

O’BRIEN

Efekt pańskiej rozmowy ze wspomnianym śledczym był taki, że dotarł pan do kogoś z biura prokuratora okręgowego, zgadza się? A w rezultacie mógł pan zawrzeć układ, dzięki któremu wyszedł pan wcześniej z więzienia. Czy to się zgadza?

ZINZI

Tak, zgadza się.

O’BRIEN

Jest pan zadowolony z tego układu?

ZINZI

No tak.

O’BRIEN

Nie mam więcej pytań.

PETROCELLI

Panie Zinzi, odróżnia pan, kiedy pan kłamie, a kiedy mówi prawdę?

ZINZI

Tak, pewnie.

PETROCELLI

I teraz mówi pan prawdę?

ZINZI

Tak!

PETROCELLI

Nie mam więcej pytań do świadka.

RETROSPEKCJA. Dwunastoletni STEVE spaceruje po POBLISKIM PARKU ze swoim przyjacielem TONYM.

TONY

Powinni wybrać mnie na miotacza. Potrafię rzucić prosto jak nie wiem co. (Podnosi kamień). Widzisz tę latarnię? (Rzuca kamieniem. Widzimy, że kamień odbija się od słupa i spada lekko w bok).

STEVE

Nie potrafisz rzucać. (Podnosi kamień i rzuca. Widzimy, jak kamień mija słup i trafia MŁODĄ KOBIETĘ. TWARDZIEL, który z nią spaceruje, odwraca się i widzi dwóch chłopców).

TWARDZIEL

Hej, wy, kto rzucił tym kamieniem? (Rusza w ich kierunku).

STEVE

Tony! Uciekaj!

TONY (niepewnie robi krok w tył)

Co? (TWARDZIEL uderza TONY’EGO. TONY pada, a TWARDZIEL staje nad TONYM, podczas gdy STEVE się wycofuje. MŁODA KOBIETA odciąga TWARDZIELA od chłopców, po czym oboje odchodzą).

TONY i STEVE zostają w parku. TONY siedzi na ziemi.

TONY

Nie rzuciłem tym kamieniem. To była twoja wina.

STEVE

Nie powiedziałem, że ty rzuciłeś. Krzyknąłem tylko „Uciekaj!”. Powinieneś był uciekać.

TONY

Załatwię sobie uzi i odstrzelę mu łeb.

Cig dalszy w wersji pełnej