Prawo geologiczne i górnicze - ebook
Prawo geologiczne i górnicze - ebook
Podręcznik stanowi podstawowe kompendium wiedzy z prawa geologicznego i górniczego.
Prawo to stanowi w Polsce odrębną podgałąź systemu prawa, w której znaczącym aktem prawnym jest ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze.
Celem opracowania jest wyodrębnienie najważniejszych instytucji prawnych, ich opis, a w niektórych przypadkach także odpowiedź na możliwe problemy interpretacyjne związane ze stosowaniem niektórych przepisów prawnych. W tym celu Autorzy przywołali regulacje obowiązujących aktów prawnych, orzecznictwo sądowe oraz literaturę przedmiotu.
W podręczniku zostały przedstawione najważniejsze instytucje prawne w geologii i górnictwie związane między innymi z: zagadnieniem własności złóż kopalin, postępowaniem koncesyjnym, kwalifikacjami zawodowymi w geologii i górnictwie, prowadzeniem prac geologicznych czy, organizacją ruchu zakładu górniczego. Książka będzie pomocą dla studentów, osób ubiegających się o zdobycie kwalifikacji zawodowych oraz praktyków zatrudnionych w geologicznych i górniczych podmiotach gospodarczych oraz w organach i jednostkach organizacyjnych administracji publicznej.
Kategoria: | Prawo |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-8198-684-7 |
Rozmiar pliku: | 1,3 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Aktywność ludzka określana mianem działalności geologicznej i górniczej związana jest z rozpoznawaniem budowy Ziemi i wykorzystywaniem bogactw jej wnętrza. Aparat pojęciowy wykorzystywany w tej działalności oraz sztuka bezpiecznego jej prowadzenia wytworzone zostały na przestrzeni dziejów przez geologów i górników. Tworzyli oni i rozwijali w tym zakresie wiedzę odnoszącą się zarówno do występujących zjawisk przyrodniczych jak i do rozwiązań technicznych. Jednak wraz ze wzrostem trudności prowadzenia prac geologicznych i górniczych oraz z ich wzrastającą uciążliwością, a niekiedy nawet zagrożeniem dla mieszkańców coraz bardziej zurbanizowanych obszarów Ziemi, działalność ta stała się przedmiotem coraz bardziej szczegółowych w swej treści regulacji prawnych odnoszących się do jej wykonywania.
Między innymi z tych powodów, wykonywanie zawodu geologa jak i górnika, obok umiejętności związanych z poszukiwaniem złóż kopalin i wydobywaniem kopalin ze złóż, wymaga współcześnie także posiadania wiedzy z zakresu prawa geologicznego i górniczego. Prawo to stanowi w Polsce odrębną podgałąź systemu prawa, w której najdonioślejszym aktem prawnym jest ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze. Ustawa ta była wielokrotnie nowelizowana (do września 2019 r. 27 razy), co sprawia dodatkowe trudności interpretacyjne, gdyż te podstawowe wynikają choćby z zawartego w niej specyficznego aparatu pojęciowego oraz znacznej zawiłości zawartych w niej przepisów prawnych. Niechlubną jej cechą jest także wysoka kazuistyka regulacji.
Zaznaczyć też należy, że Ustawa nie jest jedynym źródłem prawa istotnym w górnictwie i geologii. Liczne zagadnienia, takie jak np. zasada racjonalnej gospodarki złożami kopalin czy rekultywacja terenów pogórniczych rozproszone zostały w wielu innych ustawach i aktach do nich wykonawczych. Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania, autorzy podręcznika podjęli próbę usystematyzowania treści wynikających z regulacji prawnych dotyczących działalności geologicznej i górniczej w Polsce. Zasadniczym celem opracowania jest wyodrębnienie najważniejszych instytucji prawnych, ich opis, a w niektórych przypadkach także odpowiedź na możliwe problemy interpretacyjne związane ze stosowaniem niektórych przepisów prawnych. W tym celu Autorzy przywołali regulacje obowiązujących aktów prawnych, orzecznictwo sądowe oraz literaturę przedmiotu. Wszak liczni pracownicy nauki oraz praktycy w latach poprzednich wielokrotnie podejmowali opis wielu zagadnień poruszanych w prezentowanym podręczniku.
Autorzy mają nadzieję, że podręcznik ten będzie pomocą w zrozumieniu trudnej materii prawa geologicznego i górniczego niezbędnej dla studentów, osób ubiegających się o zdobycie kwalifikacji zawodowych oraz praktyków zatrudnionych w geologicznych i górniczych podmiotach gospodarczych oraz w organach i jednostkach organizacyjnych administracji publicznej. Niewątpliwie jednak natężenie zmian prawnych, obserwowane od lat w działaniach polskiego ustawodawcy, nakazuje wskazane powyżej treści bezustannie aktualizować i uszczegóławiać.
dr Piotr Marian WojtulekWykaz skrótów
1. Źródła prawa
----------------- -- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
PrAtom ustawa z 29.11.2000 r. – Prawo atomowe (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1792)
Dekret dekret Rady Państwa z 6.5.1953 r. – Prawo górnicze (Dz.U. z 1952 r. Nr 33 poz. 232)
Dyrektywa dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE z 30.5.1994 r. w sprawie warunków udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badanie i produkcję węglowodorów (Dz.Urz. UE L Nr 164, s. 3)
DokInNrozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 6.12.2016 r. w sprawie innych dokumentacji geologicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 2023)
DokInwRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 1.7.2015 r. w sprawie dokumentacji geologiczno-inwestycyjnej złoża węglowodorów (Dz.U. z 2015 r. poz. 968)
DokHydroRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 18.11.2016 r. w sprawie dokumentacji hydrogeologicznej i dokumentacji geologiczno-inżynierskiej (Dz.U. z 2016 r. poz. 2033)
DokZłRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 1.7.2015 r. w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów (Dz.U. z 2015 r. poz. 987)
GospNierU ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2204 ze zm.)
InwKontrU ustawa z 24.7.2015 r. o kontroli niektórych inwestycji (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1857)
KC ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1145)
Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm. i sprost.)
KPA ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)
KSH ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.)
KwalGeoRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 30.3.2016 r. w sprawie kwalifikacji w zakresie geologii (Dz.U. z 2016 r. poz. 425)
MierDokRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 28.10.2015 r. w sprawie dokumentacji mierniczo-geologicznej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1941)
OchrGrU ustawa z 3.2.1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1161)
OdpU ustawa z 14.12.2012 r. o odpadach (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 701)
OdpWydU ustawie z 10.7.2008 r. o odpadach wydobywczych (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1849 ze zm.)
OpEwidRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 15.11.2011 r. w sprawie operatu ewidencyjnego oraz wzorów informacji o zmianach zasobów złoża kopaliny (Dz.U. z 2011 r. Nr 262 poz. 1568)
PrBud ustawa z 7.7.1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186)
PrOchrŚrod ustawa z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1396 ze zm.)
PrGeolGórn ustawa z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 868 ze zm.)
PrGeolKart ustawa z 17.5.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 725 ze zm.)
PrGór rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 29.11.1930 r. – Prawo górnicze (Dz.U. z 1935 r. Nr 85 poz. 654)
PrPrzed ustawa z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292)
PrzZagrU ustawa z 6.3.2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 649)
PrWod ustawa z 20.7.2017 r. – Prawo wodne (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 2268)
PrGeolKart ustawa z 17.5.1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 725 ze zm.).
PRGRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 20.12.2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań́ dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót, których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz.U. Nr 288 poz. 1696)
ŚrStrzałRozp rozporządzenie Ministra Energii z 9.11.2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących przechowywania i używania środków strzałowych i sprzętu strzałowego w ruchu zakładu górniczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 321)
RatGórRozp rozporządzenie Ministra Energii z 16.3.2017 r. w sprawie ratownictwa górniczego (Dz.U. z 2017 r. poz. 1052)
RuchOdkrywRozp rozporządzenie Ministra Gospodarki z 8.4.2013 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu odkrywkowego zakładu górniczego (Dz.U. z 2013 r. poz. 1008)
RuchPodziemRozp rozporządzenie Ministra Energii z 23.11.2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1118)
RuchWiertRozp rozporządzenie Ministra Gospodarki z 25.4.2014 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu zakładów górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz.U. z 2014 r. poz. 812)
ZagrNatRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 29.1.2013 r. w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych (Dz.U. z 2013 r. poz. 230)
ZagPrzestU ustawa z 27.2.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 1945 ze zm.)
ZagZłRozp rozporządzenie Ministra Środowiska z 24.4.2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów zagospodarowania złóż (Dz.U. z 2012 r. poz. 511)
----------------- -- ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Organy orzekające
----- -- --------------------------------
NSA Naczelny Sąd Administracyjny
SN Sąd Najwyższy
TK Trybunał Konstytucyjny
WSA Wojewódzki Sąd Administracyjny
WUG Wyższy Urząd Górniczy
----- -- --------------------------------
3. Czasopisma
------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------------
BPIG Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
PiP Państwo i Prawo
Prz.G. Przegląd Geologiczny
Prz.Gór. Przegląd Górniczy
PUG Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
Rej. Rejent
RPEiS Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny
SIA Studia Iuridica Agraria
ZNIGSMiEPAN Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk
------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------------
4. Inne skróty
------------- -- -----------------------------------------------
art. artykuł
cz. część
Dz.U. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. Dziennik Urzędowy
lit. litera
m.in. między innymi
nast. następny (-a, -e)
np. na przykład
Nr numer
OUOW Obiekt Unieszkodliwiania Odpadów Wydobywczych
PGOW Program gospodarowania odpadami wydobywczymi
pkt punkt
PMG podziemny magazyn gazu
poz. pozycja
PRG projekt robót geologicznych
PRZG projekt ruchu zakładu górniczego
PZZ projekt zagospodarowania złoża
red. redakcja
s. strona
t. tom
tekst jedn. tekst jednolity
ze zm. ze zmianami
zob. zobacz
------------- -- -----------------------------------------------Wykaz literatury
Komentarze
G. Boldt, H. Weller, G. Kühne, H.-U. von Mäβenhausen, Bundesberggesetz, Kommentar, Bonn 2015
C. Kosikowski, Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, Warszawa 2009
A. Lipiński, R. Mikosz, Ustawa Prawo geologiczne i górnicze. Komentarz, Warszawa 2003
B. Rakoczy (red.), Prawo geologiczne i górnicze. Komentarz, Warszawa 2015
H. Schwarz, Prawo geologiczne i górnicze. Komentarz praktyczny. Tom I, Wrocław 2013
H. Schwarz, Prawo geologiczne i górnicze. Komentarz praktyczny. Tom II, Wrocław 2016
J. Szachułowicz, Prawo wodne. Komentarz, Warszawa 2007
Podręczniki
A. Agopszowicz, System prawny górnictwa w zarysie, Katowice 1969
J. Boć (red.), Prawo administracyjne, Wrocław 2010
A. Borkowski, A. Chełmoński, M, Guziński, K. Kiczka, L. Kieres, T. Kocowski, Administracyjne Prawo gospodarcze, Wrocław 2003
A. Lipiński, Prawo geologiczne i górnicze, Katowice, 1995
K. Strzyczkowski, Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2011
K. Szamałek, Podstawy geologii gospodarczej, Warszawa 2007
Z. Żółtowski, Prawo geologiczne i górnicze, Warszawa 1972
Monografie
G. Dobrowolski, G. Radecki (red.), Prawna regulacja geologii i górnictwa w Polsce, Czechach i na Słowacji. Wybrane zagadnienia, Katowice 2014
G. Dobrowolski (red.), Gospodarowanie geologicznymi zasobami środowiska w świetle zasady zrównoważonego rozwoju. Zagadnienia prawne, Katowice 2018
R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Publiczne prawo gospodarcze. System Prawa Administracyjnego. Tom 8a, Warszawa 2018
T. Kocowski, Reglamentacja działalności gospodarczej w polskim administracyjnym prawie gospodarczym, Wrocław 2009
C. Kosikowski, Koncesje w prawie polskim, Kraków 1996
A. Lipiński, Użytkowanie górnicze, Kraków 1996
H. Łabędzki, Górnictwo w Polsce. Opis kopalnictwa i hutnictwa polskiego, pod względem technicznym, historyczno-statystycznym i prawnym, Warszawa 1841
Zagożdżon P., Madziarz M. (red.), Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury, Wrocław 2009
Artykuły
C. Kosikowski, Nowe prawo działalności gospodarczej, PUG 1999, z. 2
A. Lipiński. Cofnięcie koncesji w Prawie geologicznym i górniczym, ZNIGSMiEPAN 2017, Nr 100
A. Lipiński, Komentarz do art. 1–2 ustawy z 9.6.2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. z 2015 r. poz. 196 ze zm.), Prawne problemy górnictwa i ochrony środowiska 2016, Nr 1
A. Lipiński, „Konkurencyjne” postępowania koncesyjne dotyczące działalności regulowanej prawem geologicznym i górniczym, PUG 2014, Nr 2
A. Lipiński, Plan zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego (obszaru funkcjonalnego), Prz.G. 1996, Nr 11, vol. 44
A. Lipiński, Postępowanie kwalifikacyjne w prawie geologicznym i górniczym, ZNIGSMiEPAN 2014, Nr 88
A. Lipiński, R. Mikosz, Rozwój ustawodawstwa górniczego w Polsce w latach 1918–1939, Prawne Problemy Górnictwa 1983, Nr 6
R. Mikosz, Ewolucja prawnej regulacji dotyczącej korzystania z zasobów naturalnych wnętrza Ziemi w kontekście przemian ustrojowych w Polsce, Górnictwo i Geoinżynieria 2010, Nr 34 (3)
R. Mikosz, Naprawianie szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego w gruntach rolnych i leśnych (zagadnienia wybrane), Rej. 1999, Nr 9 (101)
R. Mikosz, Plan zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego, SIA 2012, t. 10
M. Nieć, Złoże – kopalina – surowiec mineralny. Podstawowe terminy geologii gospodarczo-złożowej i potrzeba ich uwzględnienia w przepisach prawa geologicznego i górniczego, Prz.G. 2010, Nr 58 (8)
A. Polak, Charakterystyka prawa do informacji geologicznej i prawa do korzystania z niej według standardów i metodologii Kodeksu cywilnego, ZNIGSMiEPAN 2012, Nr 83
H. Schwarz, Drogie wydobycie bez koncesji. Orzecznictwo sądów administracyjnych w sprawach górniczych i geologicznych w latach 2009–2011 (cz. II), Surowce i maszyny budowlane 2011, Nr 4
H. Spasowska-Czarny, Wywłaszczenie a nowe regulacje prawa geologicznego i górniczego, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska 2010, vol. LXIV (1)
J.A. Stefanowicz, Koncesje i użytkowanie górnicze w nowym prawie geologicznym i górniczym, ZNIGSMiEPAN 2011, Nr 81
J.A. Stefanowicz, Problemy konkurencji w poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż – wyłączność badań w obszarach konkurencyjnych, ZNIGSMiEPAN 2013, Nr 85
J.A. Stefanowicz, Źródła danych geologicznych i interpretacji a dokumentowanie stanu zasobów w świetle obowiązujących regulacji prawnych, Górnictwo Odkrywkowe 2017, Nr 2
K. Szamałek, Dokumentowanie wody jako kopaliny wielosurowcowej – potrzeba dyskusji i zmian, Górnictwo Odkrywkowe 2016, Nr 57 (2)
K. Szamałek, Potencjalne pułapki definicyjne ustawy prawo geologiczne i górnicze powstałe w wyniku rozwoju technik geologicznych i górniczych, ZNIGSMiEPAN 2011, Nr 81
K. Szamałek, Zarys ewolucji polskiego prawa poszukiwania i wydobywania kopalin w latach 1991–2015, BPIG 2015, Nr 465
K. Szamałek, M. Szuflicki, Kwalifikacje geologiczne – potrzeby zmian, BPIG 2016, Nr 466
J. Tyranowski, Ekonomiczne aspekty suwerenności i samostanowienia we współczesnym prawie międzynarodowym (zagadnienia podstawowe), RPEiS 1992, z. 1
M. Wiland. Nowe prawo geologiczne i górnicze a planowanie przestrzenne w gminach, ZNIGSMiEPAN 2012, Nr 83
P. Wojtulek, T. Kocowski, Unijna zasada niedyskryminującego dostępu a system udzielania zezwoleń w polskim prawie geologicznym i górniczym, Prz.G 2018, Nr 66 (2)