- nowość
Prawo rodzinne i opiekuńcze z testami online - ebook
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
PDF
czytaj
na laptopie
czytaj
na tablecie
Format e-booków, który możesz odczytywać na tablecie oraz
laptopie. Pliki PDF są odczytywane również przez czytniki i smartfony,
jednakze względu na komfort czytania i brak możliwości skalowania
czcionki, czytanie plików PDF na tych urządzeniach może być męczące dla
oczu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na laptopie
Pliki PDF zabezpieczone watermarkiem możesz odczytać na dowolnym
laptopie po zainstalowaniu czytnika dokumentów PDF. Najpowszechniejszym
programem, który umożliwi odczytanie pliku PDF na laptopie, jest Adobe
Reader. W zależności od potrzeb, możesz zainstalować również inny
program - e-booki PDF pod względem sposobu odczytywania nie różnią
niczym od powszechnie stosowanych dokumentów PDF, które odczytujemy
każdego dnia.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Prawo rodzinne i opiekuńcze z testami online - ebook
Podręcznik Prawo rodzinne i opiekuńcze opiera się na systematyce Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, co powinno ułatwić poznanie poszczególnych instytucji prawnych przy jednoczesnym śledzeniu przepisów.
Treść podręcznika została podzielona na trzy części i uwzględnia zagadnienia dotyczące m.in.:
- zawarcia i unieważnienia małżeństwa,
- praw i obowiązków małżonków,
- ustania małżeństwa,
- separacji małżonków,
- pochodzenia dziecka,
- władzy rodzicielskiej,
- przysposobienia,
- obowiązku alimentacyjnego,
- opieki,
- kurateli.
W 12. wydaniu uwzględniono wszystkie dotychczasowe zmiany przepisów, a także uaktualniono literaturę przedmiotu i orzecznictwo.
Stan prawny, orzecznictwo i piśmiennictwo uwzględniono na dzień 1 sierpnia 2024 r.
Darmowy dostęp do testów online
Wraz z tym produktem, możesz uzyskać bezpłatny dostęp do testów prawniczych online w ramach serwisu testy-prawnicze.pl. W celu odbioru kodu dostępu skontaktuj się z Działem Obsługi Klienta sklepu, w którym dokonałeś zakupu.
Zakres dostępu: Prawo rodzinne | 3 miesiące
| Kategoria: | Literatura akademicka |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8356-709-9 |
| Rozmiar pliku: | 1,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
PRZEDMOWA
Niniejszy podręcznik napisano z myślą o studentach wydziałów prawa. Tok wykładu opiera się na systematyce Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, co powinno ułatwić poznanie poszczególnych instytucji prawnych, przy jednoczesnym śledzeniu przepisów Kodeksu. Studiowanie prawa nie może jednak opierać się tylko na podręczniku, lecz również na poznaniu treści aktów normatywnych regulujących daną dziedzinę stosunków społecznych. Studenci dopiero przystępują do poznania określonej dziedziny prawa i niewiele o niej wiedzą, raczej intuicyjnie rozpoznają usłyszane słowa, hasła dotyczące np. prawa cywilnego, rodzinnego, spadkowego itd. Dlatego wykładowca najpierw przedstawia zjawisko społeczne, później jego regulację prawną i objaśnia jej skutki dla adresata normy prawnej.
W podręczniku w ten sposób przedstawiono kwestie jurydyczne obowiązującego prawa rodzinnego i opiekuńczego i, w minimalnym tylko zakresie, ich tło historyczne.
Uwzględniono również Konstytucję RP uchwaloną w 1997 r., która wskazuje kierunek wykładni KRO, a także inne akty prawne dotyczące rodziny.
Ponadto wprowadzono do podręcznika informacje o międzynarodowych standardach prawnych w odniesieniu do określonej dziedziny stosunków rodzinnoprawnych. Skoro ratyfikowane przez Polskę umowy międzynarodowe są częścią krajowego porządku prawnego, zarówno studenci, jak i praktykujący prawnicy powinni się z nimi zapoznać co najmniej w elementarnym zakresie. Zwrócono uwagę zwłaszcza na akty prawa międzynarodowego z dziedziny praw człowieka o zasięgu uniwersalnym i regionalnym, a ponadto wskazano dokumenty przyjęte przez Radę Europy, której Polska jest członkiem.
Idąc za wzorcem powoływania literatury w innych podręcznikach z zakresu prawa cywilnego, opublikowanych przez Wydawnictwo C.H.Beck, wskazano ją sumarycznie na początku każdego rozdziału. Ponieważ fundamentalnym dziełem omawiającym całość problematyki jest System Prawa Prywatnego, w tym t. 11 (2009 r. i 2014 r.) i t. 12 (2011 r.), Prawo rodzinne i opiekuńcze, pod red. T. Smyczyńskiego, zawierające szczegółowy wykaz literatury, wskazano przede wszystkim te pozycje, dodając w podręczniku większą liczbę publikacji wcześniejszych i późniejszych. Cennym źródłem bibliograficznym jest również System prawa rodzinnego i opiekuńczego, pod red. J.S. Piątowskiego, Wrocław 1985, który w niemałym stopniu zachował aktualność, a co najmniej przydatność dla oceny późniejszych nowelizacji Kodeksu.
W niniejszym wydaniu podręcznika dokonano jego aktualizacji uwzględniając zarówno literaturę, jak i orzecznictwo.
Stan prawny, orzecznictwo i piśmiennictwo uwzględniono na dzień 1 sierpnia 2024 r.
Poznań, sierpień 2024 r.
prof. dr hab. Tadeusz Smyczyński
dr hab., prof. INP PAN Marek AndrzejewskiWYKAZ SKRÓTÓW
1. Akty normatywne
---------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
CEIDG ustawa z 6.3.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 541)
EKPCz Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.)
KC ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610)
KK ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 17)
Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i ze zm.)
KP ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)
KPA ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 572)
KPC ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550)
KPD Konwencja o prawach dziecka z 20.11.1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 ze zm.)
KRO ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809)
KSH ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 18)
LeczNiepłodU ustawa z 25.6.2015 r. o leczeniu niepłodności (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 442)
PomAlimU ustawa z 7.9.2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jedn. Dz.U. 2023 r. poz. 1993)
PomSpołU ustawa z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. 2023 r. poz. 901)
PostNielU ustawa z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 969)
PPMU ustawa z 4.2.2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 503)
PPRU ustawa z 29.7.2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 424)
PrASC ustawa z 28.11.2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1378)
PrUpad ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 794)
RPDU ustawa z 6.1.2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 292)
RPOU ustawa z 15.7.1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1058)
SpółdzMieszkU ustawa z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 558)
SystPieczZastU ustawa z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 177)
ŚwRU ustawa z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 323)
WspRodzU ustawa z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 177)
---------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Czasopisma
----------------- -- -------------------------------------------------------------------------------------------------------
Acta Acta Iuris Stetinensis
Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego
Dz.U. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. UE Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
GSiP Gazeta Sądowa i Penitencjarna
Jur. Jurysta
KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego
NP Nowe Prawo
OSN Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna oraz Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna
OSNCK Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna i Izba Karna
OSNCP Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSP Orzecznictwo Sądów Polskich
OSPiKA Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych
Pal. Palestra
PiP Państwo i Prawo
PiW Prawo i Więź
Pr. Praw. U.Śl. Prace Prawnicze Uniwersytetu Śląskiego
PS Przegląd Sądowy. Czasopismo poświęcone prawnym zagadnieniom wymiaru sprawiedliwości
Rej. Rejent
RiP Rodzina i Prawo
RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Rzeczposp. Rzeczpospolita
SIS Studia Iuridica Silesiana
St. Cyw. Studia Cywilistyczne
SP Studia Prawnicze
St. Pr. Pryw. Studia Prawa Prywatnego
TPP Transformacje Prawa Prywatnego
Wok. Wokanda
ZNUJ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego
ZNUS Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego
ZNUWr Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego
----------------- -- -------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Organy i instytucje
-------- -- ------------------------------------------
ETPCz Europejski Trybunał Praw Człowieka
ONZ Organizacja Narodów Zjednoczonych
RE Rada Europy
RP Rzeczpospolita Polska
RPD Rzecznik Praw Dziecka
RPO Rzecznik Praw Obywatelskich
UE Unia Europejska
SA Sąd Apelacyjny
SN Sąd Najwyższy
SN (7) Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów
TK Trybunał Konstytucyjny
TS Trybunał Sprawiedliwości
WE Wspólnoty Europejskie
ZPRE Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy
-------- -- ------------------------------------------
4. Literatura
----------------------------------------- -- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Adamski, Rodzina F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków 2002
Dobrzański, Ignatowicz, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, praca zbiorowa pod red. B. Dobrzańskiego i J. Ignatowicza, Warszawa 1975
Dolecki, Sokołowski, Komentarz KRO 2013 Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2013
Grzybowski, Prawo S. Grzybowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1980
Ignatowicz, Prawo J. Ignatowicz, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1995
Ignatowicz, Nazar, Prawo rodzinne 2005 J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2005, 2010, 2012, 2016
Osajda, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2017
Piasecki, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006, 2011
Pietrzykowski, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, pod red. J. Pietrzykowskiego, Warszawa 1993
Pietrzykowski, Komentarz 2023 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Komentarz pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2023
Radwański, Olejniczak Prawo cywilne. Część ogólna, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019
Radwański, Prawo Z. Radwański, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2002, 2005, 2009
Sokołowski, Prawo rodzinne T. Sokołowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Poznań 2013, 2016
Strzebinczyk, Prawo rodzinne J. Strzebinczyk, Prawo rodzinne, Warszawa 2013, 2016
System prawa cywilnego System prawa cywilnego, t. I, S. Grzybowski, redaktor tomu, Wrocław 1985
System Pr. Pryw. System Prawa Prywatnego, Prawo rodzinne i opiekuńcze, pod red. T. Smyczyńskiego, t. 11, Warszawa 2009, 2014, t. 12, Warszawa 2003, 2011
System prawa rodzinnego System prawa rodzinnego i opiekuńczego, praca zbiorowa pod red. J.S. Piątowskiego, Wrocław 1985
Szer, Prawo S. Szer, Prawo rodzinne, Warszawa 1966
Tyszka, Socjologia Z. Tyszka, Socjologia rodziny, Warszawa 1979
Walaszek, Zarys B. Walaszek, Zarys prawa rodzinnego i opiekuńczego, Warszawa 1971
Winiarz, Prawo J. Winiarz, Prawo rodzinne, Warszawa 1994
----------------------------------------- -- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Orzecznictwo
-------------------------------- -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wytyczne SN z 1952 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 6.12.1952 r. w sprawie sądowego ustalenia ojcostwa, OSN 1953, poz. 31
Wytyczne SN z 1955 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 28.5.1955 r. w zakresie zastosowania art. 29 KRO, OSN 1955, poz. 46
Wytyczne SN z 1968 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 18.3.1968 r. w zakresie stosowania przepisów art. 56 oraz art. 58 KRO, OSN 1968, poz. 77
Wytyczne SN z 1974 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 30.11.1974 r. w zakresie stosowania przepisów o podziale majątku wspólnego małżonków, w wypadku gdy w skład tego majątku wchodzi spółdzielcze prawo do lokalu, OSN 1975, poz. 37
Wytyczne SN z 1978 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 13.1.1978 r. w zakresie orzekania w wyroku rozwodowym o wspólnym mieszkaniu zajmowanym przez małżonków oraz o podziale majątku wspólnego, OSN 1978, poz. 39
Wytyczne SN z 1987 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 16.12.1987 r. w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty, OSN 1988, poz. 42
Zalecenia kierunkowe z 1976 r. Zalecenia kierunkowe Sądu Najwyższego z 9.6.1976 r. w sprawie wzmożenia ochrony rodziny, OSN 1976, poz. 184
-------------------------------- -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Inne skróty
------------- -- ------------------------------------
art. artykuł
Dz.U. Dziennik Ustaw
kan. kanon
m.in. między innymi
nast. następny (-a, -e)
Nb. numer brzegowy
np. na przykład
Nr numer
orz. orzeczenie
pkt punkt
post. postanowienie
poz. pozycja
r. rok
SN Sąd Najwyższy
SN (7) Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów
tekst jedn. tekst jednolity
tzw. tak zwany
uchw. uchwała
USC urząd stanu cywilnego
ust. ustęp
wyr. wyrok
ww. wyżej wymieniony
zas. praw. zasada prawna
zd. zdanie
ze zm. ze zmianami
zob. pyt. zobacz pytanie
------------- -- ------------------------------------WYKAZ LITERATURY
Komentarze do KRO:
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. B. Dobrzańskiego i J. Ignatowicza, Warszawa 1975
Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, pod red. J. Pietrzykowskiego, Warszawa 1993
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2023
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2011
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2017
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. J. Wiercińskiego, Warszawa 2014
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. H. Doleckiego, T. Sokołowskiego, Warszawa 2013
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. M. Habdas, M. Frasa, Warszawa 2022
Podręczniki i opracowania systemowe:
M. Andrzejewski, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2014
S. Grzybowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1980
J. Ignatowicz, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1995
J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2016
Prawo rodzinne, pod red. G. Jędrejka, Warszawa 2015
J.M. Łukasiewicz, R. Łukasiewicz, Prawo rodzinne, Warszawa 2021
Międzynarodowe prawo rodzinne. Filiacja. Piecza nad dzieckiem. Alimentacja, pod red. P. Mostowika, Warszawa 2023
Z. Radwański, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2009
Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2023
System prawa rodzinnego i opiekuńczego, pod red. J.S. Piątowskiego, Wrocław 1985
System prawa cywilnego, t. I, pod red. S. Grzybowskiego, Wrocław 1985
System Prawa Prywatnego, Prawo cywilne, część ogólna, t. 2, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2002
System Prawa Prywatnego, Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 11, pod red. T. Smyczyńskiego, Warszawa 2014
System Prawa Prywatnego, Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 12, pod red. T. Smyczyńskiego, Warszawa 2011
J. Strzebińczyk, Prawo rodzinne, Warszawa 2016
S. Szer, Prawo rodzinne, Warszawa 1966
B. Walaszek, Zarys prawa rodzinnego i opiekuńczego, Warszawa 1971
J. Winiarz, J. Gajda, Prawo rodzinne, Warszawa 2001
T. Sokołowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Poznań 2016
A. Zieliński, Prawo rodzinne i opiekuńcze w zarysie, Warszawa 2000
Niniejszy podręcznik napisano z myślą o studentach wydziałów prawa. Tok wykładu opiera się na systematyce Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, co powinno ułatwić poznanie poszczególnych instytucji prawnych, przy jednoczesnym śledzeniu przepisów Kodeksu. Studiowanie prawa nie może jednak opierać się tylko na podręczniku, lecz również na poznaniu treści aktów normatywnych regulujących daną dziedzinę stosunków społecznych. Studenci dopiero przystępują do poznania określonej dziedziny prawa i niewiele o niej wiedzą, raczej intuicyjnie rozpoznają usłyszane słowa, hasła dotyczące np. prawa cywilnego, rodzinnego, spadkowego itd. Dlatego wykładowca najpierw przedstawia zjawisko społeczne, później jego regulację prawną i objaśnia jej skutki dla adresata normy prawnej.
W podręczniku w ten sposób przedstawiono kwestie jurydyczne obowiązującego prawa rodzinnego i opiekuńczego i, w minimalnym tylko zakresie, ich tło historyczne.
Uwzględniono również Konstytucję RP uchwaloną w 1997 r., która wskazuje kierunek wykładni KRO, a także inne akty prawne dotyczące rodziny.
Ponadto wprowadzono do podręcznika informacje o międzynarodowych standardach prawnych w odniesieniu do określonej dziedziny stosunków rodzinnoprawnych. Skoro ratyfikowane przez Polskę umowy międzynarodowe są częścią krajowego porządku prawnego, zarówno studenci, jak i praktykujący prawnicy powinni się z nimi zapoznać co najmniej w elementarnym zakresie. Zwrócono uwagę zwłaszcza na akty prawa międzynarodowego z dziedziny praw człowieka o zasięgu uniwersalnym i regionalnym, a ponadto wskazano dokumenty przyjęte przez Radę Europy, której Polska jest członkiem.
Idąc za wzorcem powoływania literatury w innych podręcznikach z zakresu prawa cywilnego, opublikowanych przez Wydawnictwo C.H.Beck, wskazano ją sumarycznie na początku każdego rozdziału. Ponieważ fundamentalnym dziełem omawiającym całość problematyki jest System Prawa Prywatnego, w tym t. 11 (2009 r. i 2014 r.) i t. 12 (2011 r.), Prawo rodzinne i opiekuńcze, pod red. T. Smyczyńskiego, zawierające szczegółowy wykaz literatury, wskazano przede wszystkim te pozycje, dodając w podręczniku większą liczbę publikacji wcześniejszych i późniejszych. Cennym źródłem bibliograficznym jest również System prawa rodzinnego i opiekuńczego, pod red. J.S. Piątowskiego, Wrocław 1985, który w niemałym stopniu zachował aktualność, a co najmniej przydatność dla oceny późniejszych nowelizacji Kodeksu.
W niniejszym wydaniu podręcznika dokonano jego aktualizacji uwzględniając zarówno literaturę, jak i orzecznictwo.
Stan prawny, orzecznictwo i piśmiennictwo uwzględniono na dzień 1 sierpnia 2024 r.
Poznań, sierpień 2024 r.
prof. dr hab. Tadeusz Smyczyński
dr hab., prof. INP PAN Marek AndrzejewskiWYKAZ SKRÓTÓW
1. Akty normatywne
---------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
CEIDG ustawa z 6.3.2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 541)
EKPCz Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4.11.1950 r. (Dz.U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.)
KC ustawa z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1610)
KK ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 17)
Konstytucja RP Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2.4.1997 r. (Dz.U. 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze sprost. i ze zm.)
KP ustawa z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1465)
KPA ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 572)
KPC ustawa z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1550)
KPD Konwencja o prawach dziecka z 20.11.1989 r. (Dz.U. z 1991 r. Nr 120, poz. 526 ze zm.)
KRO ustawa z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 2809)
KSH ustawa z 15.9.2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 18)
LeczNiepłodU ustawa z 25.6.2015 r. o leczeniu niepłodności (tekst jedn. Dz.U. z 2020 r. poz. 442)
PomAlimU ustawa z 7.9.2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jedn. Dz.U. 2023 r. poz. 1993)
PomSpołU ustawa z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. Dz.U. 2023 r. poz. 901)
PostNielU ustawa z 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 969)
PPMU ustawa z 4.2.2011 r. – Prawo prywatne międzynarodowe (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 503)
PPRU ustawa z 29.7.2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 424)
PrASC ustawa z 28.11.2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1378)
PrUpad ustawa z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 794)
RPDU ustawa z 6.1.2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 292)
RPOU ustawa z 15.7.1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1058)
SpółdzMieszkU ustawa z 15.12.2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 558)
SystPieczZastU ustawa z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 177)
ŚwRU ustawa z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 323)
WspRodzU ustawa z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 177)
---------------- -- ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
2. Czasopisma
----------------- -- -------------------------------------------------------------------------------------------------------
Acta Acta Iuris Stetinensis
Biul. SN Biuletyn Sądu Najwyższego
Dz.U. Dziennik Ustaw
Dz.Urz. UE Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
GSiP Gazeta Sądowa i Penitencjarna
Jur. Jurysta
KPP Kwartalnik Prawa Prywatnego
NP Nowe Prawo
OSN Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna oraz Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSNC Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna
OSNCK Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna i Izba Karna
OSNCP Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Cywilna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
OSP Orzecznictwo Sądów Polskich
OSPiKA Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych
Pal. Palestra
PiP Państwo i Prawo
PiW Prawo i Więź
Pr. Praw. U.Śl. Prace Prawnicze Uniwersytetu Śląskiego
PS Przegląd Sądowy. Czasopismo poświęcone prawnym zagadnieniom wymiaru sprawiedliwości
Rej. Rejent
RiP Rodzina i Prawo
RPEiS Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
Rzeczposp. Rzeczpospolita
SIS Studia Iuridica Silesiana
St. Cyw. Studia Cywilistyczne
SP Studia Prawnicze
St. Pr. Pryw. Studia Prawa Prywatnego
TPP Transformacje Prawa Prywatnego
Wok. Wokanda
ZNUJ Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego
ZNUS Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego
ZNUWr Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Wrocławskiego
----------------- -- -------------------------------------------------------------------------------------------------------
3. Organy i instytucje
-------- -- ------------------------------------------
ETPCz Europejski Trybunał Praw Człowieka
ONZ Organizacja Narodów Zjednoczonych
RE Rada Europy
RP Rzeczpospolita Polska
RPD Rzecznik Praw Dziecka
RPO Rzecznik Praw Obywatelskich
UE Unia Europejska
SA Sąd Apelacyjny
SN Sąd Najwyższy
SN (7) Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów
TK Trybunał Konstytucyjny
TS Trybunał Sprawiedliwości
WE Wspólnoty Europejskie
ZPRE Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy
-------- -- ------------------------------------------
4. Literatura
----------------------------------------- -- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Adamski, Rodzina F. Adamski, Rodzina. Wymiar społeczno-kulturowy, Kraków 2002
Dobrzański, Ignatowicz, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, praca zbiorowa pod red. B. Dobrzańskiego i J. Ignatowicza, Warszawa 1975
Dolecki, Sokołowski, Komentarz KRO 2013 Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2013
Grzybowski, Prawo S. Grzybowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1980
Ignatowicz, Prawo J. Ignatowicz, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1995
Ignatowicz, Nazar, Prawo rodzinne 2005 J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2005, 2010, 2012, 2016
Osajda, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2017
Piasecki, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2006, 2011
Pietrzykowski, Komentarz Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, pod red. J. Pietrzykowskiego, Warszawa 1993
Pietrzykowski, Komentarz 2023 Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Komentarz pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2023
Radwański, Olejniczak Prawo cywilne. Część ogólna, 2011, 2013, 2015, 2017, 2019
Radwański, Prawo Z. Radwański, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2002, 2005, 2009
Sokołowski, Prawo rodzinne T. Sokołowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Poznań 2013, 2016
Strzebinczyk, Prawo rodzinne J. Strzebinczyk, Prawo rodzinne, Warszawa 2013, 2016
System prawa cywilnego System prawa cywilnego, t. I, S. Grzybowski, redaktor tomu, Wrocław 1985
System Pr. Pryw. System Prawa Prywatnego, Prawo rodzinne i opiekuńcze, pod red. T. Smyczyńskiego, t. 11, Warszawa 2009, 2014, t. 12, Warszawa 2003, 2011
System prawa rodzinnego System prawa rodzinnego i opiekuńczego, praca zbiorowa pod red. J.S. Piątowskiego, Wrocław 1985
Szer, Prawo S. Szer, Prawo rodzinne, Warszawa 1966
Tyszka, Socjologia Z. Tyszka, Socjologia rodziny, Warszawa 1979
Walaszek, Zarys B. Walaszek, Zarys prawa rodzinnego i opiekuńczego, Warszawa 1971
Winiarz, Prawo J. Winiarz, Prawo rodzinne, Warszawa 1994
----------------------------------------- -- -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5. Orzecznictwo
-------------------------------- -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wytyczne SN z 1952 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 6.12.1952 r. w sprawie sądowego ustalenia ojcostwa, OSN 1953, poz. 31
Wytyczne SN z 1955 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 28.5.1955 r. w zakresie zastosowania art. 29 KRO, OSN 1955, poz. 46
Wytyczne SN z 1968 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 18.3.1968 r. w zakresie stosowania przepisów art. 56 oraz art. 58 KRO, OSN 1968, poz. 77
Wytyczne SN z 1974 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 30.11.1974 r. w zakresie stosowania przepisów o podziale majątku wspólnego małżonków, w wypadku gdy w skład tego majątku wchodzi spółdzielcze prawo do lokalu, OSN 1975, poz. 37
Wytyczne SN z 1978 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 13.1.1978 r. w zakresie orzekania w wyroku rozwodowym o wspólnym mieszkaniu zajmowanym przez małżonków oraz o podziale majątku wspólnego, OSN 1978, poz. 39
Wytyczne SN z 1987 r. Wytyczne Sądu Najwyższego z 16.12.1987 r. w zakresie wykładni prawa i praktyki sądowej w sprawach o alimenty, OSN 1988, poz. 42
Zalecenia kierunkowe z 1976 r. Zalecenia kierunkowe Sądu Najwyższego z 9.6.1976 r. w sprawie wzmożenia ochrony rodziny, OSN 1976, poz. 184
-------------------------------- -- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
6. Inne skróty
------------- -- ------------------------------------
art. artykuł
Dz.U. Dziennik Ustaw
kan. kanon
m.in. między innymi
nast. następny (-a, -e)
Nb. numer brzegowy
np. na przykład
Nr numer
orz. orzeczenie
pkt punkt
post. postanowienie
poz. pozycja
r. rok
SN Sąd Najwyższy
SN (7) Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów
tekst jedn. tekst jednolity
tzw. tak zwany
uchw. uchwała
USC urząd stanu cywilnego
ust. ustęp
wyr. wyrok
ww. wyżej wymieniony
zas. praw. zasada prawna
zd. zdanie
ze zm. ze zmianami
zob. pyt. zobacz pytanie
------------- -- ------------------------------------WYKAZ LITERATURY
Komentarze do KRO:
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. B. Dobrzańskiego i J. Ignatowicza, Warszawa 1975
Kodeks rodzinny i opiekuńczy z komentarzem, pod red. J. Pietrzykowskiego, Warszawa 1993
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Pietrzykowskiego, Warszawa 2023
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Piaseckiego, Warszawa 2011
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Warszawa 2017
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. J. Wiercińskiego, Warszawa 2014
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. H. Doleckiego, T. Sokołowskiego, Warszawa 2013
Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. M. Habdas, M. Frasa, Warszawa 2022
Podręczniki i opracowania systemowe:
M. Andrzejewski, Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2014
S. Grzybowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1980
J. Ignatowicz, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1995
J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2016
Prawo rodzinne, pod red. G. Jędrejka, Warszawa 2015
J.M. Łukasiewicz, R. Łukasiewicz, Prawo rodzinne, Warszawa 2021
Międzynarodowe prawo rodzinne. Filiacja. Piecza nad dzieckiem. Alimentacja, pod red. P. Mostowika, Warszawa 2023
Z. Radwański, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2009
Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2023
System prawa rodzinnego i opiekuńczego, pod red. J.S. Piątowskiego, Wrocław 1985
System prawa cywilnego, t. I, pod red. S. Grzybowskiego, Wrocław 1985
System Prawa Prywatnego, Prawo cywilne, część ogólna, t. 2, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2002
System Prawa Prywatnego, Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 11, pod red. T. Smyczyńskiego, Warszawa 2014
System Prawa Prywatnego, Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 12, pod red. T. Smyczyńskiego, Warszawa 2011
J. Strzebińczyk, Prawo rodzinne, Warszawa 2016
S. Szer, Prawo rodzinne, Warszawa 1966
B. Walaszek, Zarys prawa rodzinnego i opiekuńczego, Warszawa 1971
J. Winiarz, J. Gajda, Prawo rodzinne, Warszawa 2001
T. Sokołowski, Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Poznań 2016
A. Zieliński, Prawo rodzinne i opiekuńcze w zarysie, Warszawa 2000
więcej..
