- W empik go
Proiekt do urządzenia hierarchii akademiczney w kraiach Xięstwa Warszawskiego - ebook
Proiekt do urządzenia hierarchii akademiczney w kraiach Xięstwa Warszawskiego - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 214 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Podadź myśl ustaw, któreby skierowały Instrukcyą publiczną ku głównym i rzeczywistym pożytkom, iakie naród z niey odnosić powinien; wskazać sposoby wyniesienia tego stanu, który się nią zaymuie, należało do Magistratury, którey władza naywyższa od zaprowadzenia rządu Narodowego, poruczyła kierowanie wychowaniem publicznem, i ułożenie stosownego planu.
Ustawy w tych względach uwieńczyć powinny dzieło Instrukcyi Narodu, który zasłużywszy sobie na wiekopomny zaszczyt przez ustanowienie niewziętym zniskąd wzorem, pierwszey opieki Rządowey nad wychowaniem publicznem, okazał się po wszystkie czasy niezmordowanym w dążeniu porówno z innemi do naywyższego stopnia oświecenia.
Takowe uwagi skłoniły Dyrekcyą Edukacyiną do ułożenia tey w widokach i składzie swoim nowey Hierarchii Akademiczney, albo raczey Hierarchii oświecenia, i do podania iey usposobionemu iuż Narodowi do zbierania głównych pożytków z nauk w kraiu rozkrzewionych.
W rozbiorze na początku wymienionych głównych przedmiotów, następuiące i nayważnieysze prawdy zwróciły uwagę Dyrekcyi Edukacyiney.
Naprzód: ie rząd kraiu, złożonych starań o oświecenie publiczne, nie odnosi tych pożytków, iakie powinien mieć na widoku, ieżeli nie korzysta bezpośrzednio z oświecenia młodzieży, i nie używa rozwiniętych iey talentów do stosownych usług społeczności.
Powtóre: ie nie może ani wzniecić, ani ugruntować chęci nabywania nauk i umieiętności w kraiu zaprowadzonych, ieżeli ucząca się młodzież nie widzi przed sobą wskazanego celu, ieżeli nie ma zaręczonego nabytych, talentów użycia stosownie do stopnia swego usposobienia.
W rozbiorze sposobów zapewniaiących nagrody i właściwe znaczenie dla poświęcaiących się wychowaniu, młodzieży w kraiu, postrzegła Dyrekcya Edukacyina, że iey nie pozostaie, iak tylko zastosować dawne do teraźnieyszego wieku i obecnego stanu rzeczy. Nikt bowiem wątpić nie może o potrzebie podniesienia w mniemaniu powszechnem, i oddania winnego poważenia tak z siebie szanownemu powołaniu Nauczycielskiemu.. Czuli i uznali ią przodkowie nasi, i w początkach zaraz zaprowadzenia nauk do Polski, chcąc okazać, ile ie cenią, iaki chołd im się należy, zaprowadzonym w kraiu Instytutom przyznali oznaki powierzchowne, nadali w herbach i ozdobach znamiona panuiącym tylko właściwe. Lecz żeby ustawy przyniosły zamierzony skutek, w każdym wieku stosować się powinny do wyobrażeń w nim panujących. Już nie oznaki, które inniey są rzeczywistej lecz rzetelny chołd należy się w naszym czasie nauczycielom; potrzeba ustaw, któreby w skutku przyznawały im te zaszczyty, i to winne z innemi stanami porównanie, które zdolne iest w oczach świata i wieku naród nasz zalecić!
W tych widokach ułożoną Hierarchiią wspartą na zapadłych iuż mądrych postanowieniach Rządu, Dyrekcya Edukacyina tym samym sposobem, iaki zachowała przy wydaniu koleynem wszelkich do potwierdzenia rządu przed – stawić się maiących ustaw, podaie pod rozwagę przełożonym i zgromadzeniom Instytutów szkół wyższych w kraiu, oczekuiąc ich w tey mierze zdania
Dan na sessyi D. E. P. dnia 26. Kwietnia 1815.
(Podpisano) Stanisław POTOCKI D. E. P.
W. Surowiecki S. J. D. E. P.PROIEKT DO URZĄDZENIA HIERARCHII AKADEMICZNEY W KRAIACH XIĘSTWA WARSZAWSKIEGO.
WSTĘP.
Kiedy plan Edukacyi publiczney do tego stopnia iuż doprowadzonym został, iż w sobie obeymuie wszelkie rodzaje potrzebnych w kraiu Instytucji oświecenia; kiedy w Instytucyiach tych pewna iednostayność nauk iuż iest ustanowiona; kiedy w porządku naznaczonego stopnia każdey Szkole „te nauki ściśle zastosowane zostały, tak do stanu potrzeb rozmaitych klass mieszkańców, iako też do gatunku i stopni służby publiczney; kiedy nareszcie wszystkie Szkoły w kraiu, począwszy od elementarnych aż do Akademickich, w takim z sobą zostaią związku, iż nie czynią, tylko iedno ciało, ieden publiczny Instytut Edukacyi Narodowey; nie pozostaie do uzupełnienia dzieła, iak tylko wystawić w iednym ciągu cały iego obraz, pozbliżać wszelkie iego zasady, i połączyć w taki porządek organiczny, któryby w zgodności z zamiarami rządu, mógł mu nadadź trwałość, większy użytek i potrzebne znaczenie.
ZASADY.
Stałe prawidła, na których się cały system organiczny tego ogólnego Instytutu edukacyi i oświecenia w kraiu gruntuie, z troiakiego wynikały źrzódła:
A. Ze stanu i różności Szkół publicznych;
B. Z przyiętych ustaw i urządzeń naznaczających śrzodki i stopnie oświecenia;
C. Ze składu władz czuwających nad oświeceniem w kraiu.