- W empik go
Przegląd zabytków przeszłości z okolic Krakowa - ebook
Przegląd zabytków przeszłości z okolic Krakowa - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 377 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
W roku 1847 zwiedziłem najbliższe okolice Krakowa objęte granicami dawnego okręgu wolnego miasta, później Wadowiekie i dalsze obwody Galicyi, rozciągnąwszy podróże aż po San prawie. W pismach czasowych ukazało się od tej pory wiele listów moich z drogi pisanych (1), a oprócz zebranych w czasie objazdu – (1) W książce mojej Z przeszłści, szkica i obrazy ( Kraków 1862) podałem wykaz treści tych rozproszonych po wielu czasopismach artykułów – tu zacytuję tylko tytuły dzienników i Kra. Dodatek lit… do Czasu z r. 1849 Nr. 5 – z r. 1850 Nr. 1, 3, 13, 23, 24, 32. Czat z r. 1851 Nra 53, 54, 93, 173, 175,
186, 198, 201, 202, 209, 216, 220, 224 – z r. 1852 Nra 166,
187, 235, 236 – z r. 1854 Nra 240, 244, 248, 262 – z r. 1861 Nr. 70. Gazda Warszawska z r. 1852 Nra 124, 187, 240, 247, 274, 288, 294, 305, 312, 315, 328 – z r. 1853 Nra 228, 231, 234, 244, 248, 251, 320, 323, 326, 329, 330, 339 – z r. 1854 Nra 170, 171, 172, 170, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 262, 265, 268, 269, 270, 271, 273, 275, 279 – z r. 1855 Nra 29, 32, 40, 42, 49 – z r. 1857 Nr. 20. Gazeta Codzienna Warsz… z r. 1855 Nra 61, 68, 69, 229, 230 – z r. 1856 Nr. 56. Dodatek tygod… do gazety Lwowskiej z r. 1852 Nra 33, 34, 35 – z r. 1854 Nr. 45 – z r. 1856 Nra 17, 18, 20, 21, 22, 26, 26, 28, 32, 33, 34, 35, 40, 41. Biblijoteka Warszawska z r. 1860 zesz. 116 i 117, Rocznik Tow. nauk. Krak. Oddz. Archeol. Tomu Igo Zesz. 2gi z r. 1862. Kalendarz Wildta Krakowski zamieścił wiele artykułów moich opisujących miejscowości galicyjskie, w rocznikach od r. 1856 do 1863. Przyjaciel ludu ( wychodzący w Lesznie) z r. 1849 Nra 23, 26. Tygodnik rolniczy Krakowski z r. 1856 Nra 19, 21. Tygodnik illustr. Warsz… z r. 1860 Nr. 61. Tygodnik Poznański z r. 1862 Nr. 51. Teka Wileńska. Zeszyt 4, str. 93. Skarbczyk Wildta ( Kraków 1863)
(nie wydanych jeszcze dokumentów) dostarczyłem 61 przywilejów do III. Tomu Dyplomataryusza Rzyszczewskiego (1). Wreszcie mam gotowy materyał do opisu obwodów: sandeckiego, tarnowskiego, jasielskiego i sanockiego – zebrałem na tej przestrzeni kraju napisy z pomników, dzwonów, chrzcielnic etc. Jeżdżąc z malarzami Professorem Leonem Dembowskim i z bratem moim Ludwikiem, zgromadziłem 32 rysunków, co celniejszych dotąd niepublikowanych zabytków – te hr. Alexandrowi Przeździeckiemu przesiałem. Mnożące się Redakcye pism ilustrowanych mogą tanio (stósunkowo do nakładów podróży) nabyć owe starannie wykonane -
Nr. I. etc… rtc. Te kilkaset artykułów doczekały się bądź przedruków z pisma w pismo, bądź tłumaczeń niemieckich i czeckich. Na poszanowanie zabytków przeszłości, usiłowaniem mojem, może w naszym kawałku kraju wpłynęły; a Szajnocha i inni namawiali mię wielekroć do wydania całego ich zbioru w dziele osobnem. Na to nakładcy potrzeba.
(1) Przywileje w III. tomie dyplomataryusza zebrane przezemnie w tej podróży, oznaczone są cyframi: 16, 17, 24 ( str. 47), 20, 31, 41, 50, 54, 61, 67, 68, 71, 73, 75, 79, 80, 82, 84, 86, 87, 89, 90, 91, 92, 95, 96, 97, 99, 101, 102, 106, 108, 109, 114, 116, 118, 119, 123, 126, 129, 136, 139, 150, 151, 158, 159, 160, 163, 165, 166, 174, 176, 180, 186, 187, 190, 217, 220, 222, 223. Wydawca tego tomu dyplomataryusza Bartoszewicz, zarzuca mi w przedmowie i na Innych miejscach, iż nie dodałem do zebranych przezemnie dokumentów właściwych not wyjaśniających położenie wsi których się tyczą, i t… p. Spostrzegłszy niedokładność, mógł przecież szanowny Bartoszewicz zażądać ode ranie tych objaśnień; a wtedy byłbym go odesłał do Hrabiego Aleksasdra Prznździeckiego, na którego ręce posłałem do Warszawy nie tylko potrzebne referentom dyplomataryusza noty, ule nawet kilkadziesiąt tych przywilejów facsimiliowanych na kalkach. Z tego materyału mogą… wydawcy przy dalszych tomach dać potrzebne sprostowania i poprawki.
przerysy. Dając więc dziś przegląd zabytków krakowskiego i wadowiekiego obwodu, zostawiani do chwil pomyślniejszych wydanie całego zasobu zebranych notat, przywilejów i rysunków. Nikt zaprzeczyć nie może korzyści z tej długoletniej pracy i kosztownego objazdu. Na niejedno zwróciło się uwagę; a podróż sama była poniekąd propagandą w celu pobudzenia do szanowania zabytków sztuki i przeszłości – co do czasu, wyprzedziła ona starania czynione w tym kierunku przez Towarzystwo naukowe Krak… i urzędy ustanowione przez Władze dla opieki pomników naszych. Nie zalecałbym temi słowami trudów moich, gdyby nie potrzeba obrony, przed tymi co w mnóstwie przytoczonych przezemnie dat i cytat, znalazłszy rzeczywisty lab mniemany błąd jaki, pochopnie (a bezimiennie) całość dzieła potępiliby chcieli. Niniejsza praca moja drukowana w Roczniku Tow. Nauk. Krak… wytrzymała jużattak podobny, wtedy gdy obraniająca mię Redakcya Bibljoteki warszawskiej przypomniała owym anonimom: że ja nie infalibilis, a oni nie krytycy(1). Czas także zasłaniał mię przeciw tym pociskom (2).Całość mojej po Galicyi podróży przedstawia tedyprzeszło 1500 zwiedzonych miejscowości. Czyż podobna aby objechawszy i opisawszy obszar kraju 240 mil? wynoszący, ustrzedz się błędnego sądu, nietrafnego przypuszczenia, pomyłki, lub niedostatku w cytacie? Zresztą każdy nieomal dzień odkrywa nowe historyczne źródła – dziś oto drukująca się Liber beneficiorum Długosza i publikowane akta watykańskie Theinera, stają się ważną – (1) Patrz, Bibl. Wars. z r. 1861 Tom IV. strona 759.
(2) Czas z r. 1861 Nr. 257.
pomocą badań. Rękopis zaś mój kilkanaście lat oddzieliło od pory, gdy pierwsza jego część teraz doczekała się wydania. Zapewne – sumienna krytyka, sam nawet postęp badań, nietylko 5 lub 10 pomyłek wykaże w książce mojej; przecież i te poprawki z tej właśnie wypadną przyczyny: żem do studyów i dalszych poszukiwań materyał zgotował. Temu co nie opis 1500 miejscowości, ale monografiją jednej znanej mu okolicy przedsięweźmie, łatwo zapewne przyjdzie poprawić mię i lepiej rzecz zbadać; jednak trud własny nauczy go wtedy i cudzą poszanować pracę. Spokojny więc o los niniejszej książki mojej, oddaję ją jako materyał do opisu części kraju przezemnie zwiedzonej; a ufam że rozprzedaż wydania tego w 600 exemplarzach ogłoszonego, postawi mię w możności: przedsięwzięcia dalszej publikacyi nagromadzonych notat, dokumentów i zebranych rysunków. Cieszę się, że obok niemiłej wzmianki o niepowołanych krytykach anonimów, mogę zakończyć to moje usprawiedliwienie podzięką: PP. Alexandrowi Przeździeckiemu i Edwardowi Rastawieckiemu, za pomoc którą mi koszta podróży ułatwili, wziąwszy na siebie uprzednie zaspokojenie honoraryów rysowników i opłatę jakiej odpisy licznych dokumentów wymagały. Była to zacna dla nauki ofiara, jak skoro wyłożone przed dziesięciu laty koszta, dopiero Im teraz pomyślna rozprzedaż niniejszej książki powrócić zdoła. Jeszcze wypadłoby wytłumaczyć się z układu książki i spojrzeć na zwiedzoną okolicę. To zostawiam do chwili gdy po wydaniu całego rękopisu, przyjdzie mi zakończyć pracę ogólnym poglądem.
Kraków d. 28 Stycznia 1863 r.
Józef Łepkowski.B
Babice s. 23. 76. 81. 159.
Bachowice s. 150. 151.
Baczyn s. 46. 186.
Balice 8. 46. 47. 85. 156.
Balin a. 29.
Batowice s. 62.
Bawół s. 2.
Benczyn s. 165. 167.
Berwałd (Barwałd) s. 133.
Bestwina s. 19. 95. 139.
Bestwinka s. 95.
Beszcz s. 1.
Bęczarka s. 177,
Bętkowice s. 49.
Biadaszków s. 108.
Biała 8. 104. 214.
Biasowice s. 81.
Bibice s. 56.
Bieda s. 31.
Bielanka s. 217.
Bielany s. 8. 11. 81. 92.
Bielsko stare s. 94.
Bieńczyce s. 61. 02.
Bieńkówka s. 214.
Bierna s. 106.
Biertowice s. 181.
Błonia s. 2.
Bnin s. 162.
Bobrek s. 25. 27.
Bobrowniki s. 81.
Bodzów s. 160.
Bogdanówka s. 221.
Bogusławice s. 216.
Bolęcin s. 23.
Bolechowice s. 48.
Boleń, s. 62.
Borek 8. 46.
Borek falęcki s. 176.
Borek szlachecki a. 172. 173.
Borowiec s. 31.
Borzęta s. 179.
Bossutów s. 62. 63.
Bór łodygowski s. 106.
Bór wilkowicki s. 106.
Branice s. 70. 71.
Brankówka s. 122. 129. 131.
Brodła s. 21.
Brody s. 182.
Bronowice s. 1.
Broszkowice s. 76.
Brunaszów s. 174.
Brzesne s. 24.
Brzeszcze s. 76.
Brześce s. 81.
Brzozie s. 63. 60. 78. 80. 187. 198.
Brzezie szlacheckie i narodowe s. 19.
Brzezinka s. 44. 76. 81. 140. 166.
Brzeżnica s. 160. 165.
Brzoskwinia s. 46.
Brzusnik s. 111.
Brzyczyna s. 175.
Buczkowice s. 106.
Budy s. 70.
Budzów s. 122. 214.
Budzyn s. 46.
Bagaj s. 182.
Bujaków s. 87. 103.
Buków s. 175.
Bulowice s. 92. 123. 125.
Burówn s. 46.
Byczyna s. 29.
Bysina s. 179.
Bystra s. 106. 107. 111. 216.
Bystrzyca s. 110.
Byśnia s. 179.
Bytom s. 38.C.
Carlice s. 161.
Cezarówka s. 31.
Chałupki s. 71.
Charmazy s. 81.
Charmęze s. 87.
Chełm s. 8. 10. 179.
Chełmek s. 28. 81.
Chocznia s. 137.
Cholerzyn s. 46.
Choragwica s. 150.
Chorowice s. 176.
Chrobacze s. 215.
Chrosna s. 46.
Chrzanów s. 29.
Chrząstowice s. 163.
Ciężkowice s. 29.
Cięcina s. 111.
Cisiec s. 110.
Cło s. 75.
Czaniec s. 19. 103.
Czarna wieś s. 1,
Czarniuchowice s. 81.
Czatkowice s. 38.
Czerna s. 33. 34.
Czernichów s. 16. 112. 156.
Czernichówek s. 15.
Czersk s. 126.
Czorsztyn s. 178.
Czulice s. 75.
Czułów s. 16.
Czułówek s. 16.
Czyżówka s. 33.
Czyżyny s. 67.D.
Dankowice s. 93. 161.
Dąb s. 27.
Dąbie s. 1. 3.
Dąbnik s. 37.
Dąbrowa s. 15. 29.
Dąbrówka s. 133.
Dembiany s. 30.
Deutsch-Batzdorf s. 96.
Długoszyn s. 29.
Doblicz s. 4.
Dojazdów s. 71. 74.
Dolna wieś s. 179.
Drobnin s. 197.
Dubie s. 44.
Dubowiec s. 87.
Dulowa s. 33.
Dwory s. 76. 81. 149.
Dwory średnie s. 173.
Dziękanowice s. 18. 62. 63.