Psychiatria w praktyce ratownika medycznego - ebook
Psychiatria w praktyce ratownika medycznego - ebook
W medycynie ratunkowej na całym świecie personel posługuje się algorytmami i gotowymi standardami.
Prezentowana publikacja składa się z algorytmów postępowania i wytycznych obowiązujących w polskim systemie ratownictwa medycznego.
W repetytorium w praktyczny i zwięzły sposób przedstawiono:
· badanie psychiatryczne,
· najczęstsze zaburzenia psychiczne (m.in. schizofrenię, zaburzenia nastroju, nerwicowe, lękowe, wieku podeszłego, u dzieci i młodzieży, odżywiania, osobowości, zespół stresu pourazowego);
· zaburzenia i zachowania spowodowane używaniem środków psychoaktywnych,
· tany nagłe w psychiatrii (m.in. zachowania samobójcze, agresję, zaburzenia świadomości, lęk paniczny, ostre dyskinezy),
· stosowanie leków
· oraz tematy prawne związane z interwencją nagłą.
Liczne algorytmy postępowania, tabele i schematy ułatwią przyswojenie wiadomości.
Spis treści
Autorzy
Kilka słów od redaktorów naukowych
1. Ogólne zasady komunikowania się z osobą zaburzeniami psychicznymi – Amelia Patrzała
Komunikowanie
Rodzaje komunikacji
Elementy efektywnego komunikowania
Zachowania sprzyjające efektywnej rozmowie
Zachowania utrudniające kontakt
Podstawowy schemat postępowania w kontakcie z osobą z zaburzeniami psychicznymi
2. Badanie psychiatryczne – Joanna Pawlak
Skrócony wywiad psychiatryczny
Ocena stanu psychicznego z elementami psychopatologii
Zaburzenia funkcji poznawczych
Zaburzenia procesów emocjonalnych
Zaburzenia procesów motywacyjnych
3. Najczęstsze zaburzenia/choroby psychiczne
Schizofrenia paranoidalna F20 – Jan Jaracz
Etiologia
Objawy
Przebieg choroby
Stany nagłe u chorych na schizofrenię
Choroby somatyczne w schizofrenii
Leczenie farmakologiczne schizofrenii
Zaburzenia nastroju (afektywne) F30–F39 – Joanna Pawlak 53 Etiopatogeneza zaburzeń afektywnych jedno- i dwubiegunowych
Epidemiologia zaburzeń nastroju i wybrane dane statystyczne
Objawy zaburzeń nastroju
Przebieg zaburzeń nastroju
Leczenie
Stany naglące u chorych na zaburzenia nastroju
Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną F40–F48
Zaburzenia lękowe i zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne – Małgorzata Bogacka
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne (zespół natręctw) F42
Zaburzenia psychiczne będące reakcją na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne F43 – Małgorzata Bogacka
Zaburzenie stresowe pourazowe (PTSD) F43.1 – Marcin Jaracz
Zaburzenia konwersyjne/dysocjacyjne i pod postacią somatyczną F44–F45 – Amelia Patrzała
Zaburzenia psychiczne wieku podeszłego F00–F09 – Jan Jaracz
Majaczenie (delirium)
Otępienie F00–F03
Depresja wieku podeszłego
Zaburzenia psychiczne u dzieci i młodzieży – Agnieszka Słopień
Zaburzenia odżywiania się w opiece doraźnej F65
Upośledzenie umysłowe F70–F79
Zaburzenia osobowości F60 – Amelia Patrzała, Dominik Chmiel, Marcin Jaracz
Definicja
Kryteria diagnostyczne
Wybrane zaburzenia osobowości ICD-10
Ogólne informacje dotyczące leczenia zaburzeń osobowości
4. Zaburzenia psychiczne i zaburzenia zachowania związane z używaniem środków psychoaktywnych F10–F19 – Andrzej Kobus
Wstęp
Ostre zatrucie
Kryteria uzależnienia od SP
Interwencje związane z upojeniem alkoholowym
Zespoły abstynencyjne (odstawienne)
Zaburzenia psychiczne spowodowane uzależnieniem od alkoholu
5. Stany nagłe w psychiatrii
Zachowania samobójcze – Jan Jaracz
Podstawowe dane
Rodzaje zachowań samobójczych
Czynniki ryzyka samobójstwa
Ocena ryzyka po podjęciu próby samobójczej
Ogólne zasady oceny ryzyka samobójstwa (posumowanie)
Pobudzenie i agresja – Amelia Patrzała, Dominik Chmiel
Rodzaje agresji
Przyczyny stanów pobudzenia psychofizycznego i agresji
Cel działania
Cechy świadczące o nadchodzącym pobudzeniu/agresji 177 Pomocne wskazówki
Postępowanie ratownicze
Ostre zespoły zaburzeń świadomości – Joanna Pawlak
Powikłania i działania niepożądane leków psychotropowych – Jan Jaracz
Ostre dystonie
Akatyzja
Złośliwy zespół neuroleptyczny
Zespół serotoninowy
6. Leki stosowane w leczeniu zaburzeń psychicznych – Artur de Rosier
Leki przeciwdepresyjne
Leki przeciwpsychotyczne
Leki normotymiczne
Benzodiazepiny
Inne
7. Aspekty prawne związane z interwencją nagłą w stosunku do chorych z zaburzeniami psychicznymi – Artur de Rosier
Akty prawne regulujące postępowanie wobec pacjentów z zaburzeniami psychicznymi
Przymus bezpośredni
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego za zgodą pacjenta
Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego bez zgody
Skorowidz
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-5109-4 |
| Rozmiar pliku: | 8,4 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Informacje pochodzące z obserwacji chorego, przydatne w ustaleniu wstępnego rozpoznania i planu postępowania
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------
Dane z obserwacji Możliwa przyczyna
Smutny wyraz twarzy, płacz, załamywanie rąk, opuszczona głowa, unikanie kontaktu wzrokowego z badającym, powolna i cicha mowa, ubogie, krótkie odpowiedzi, nawracające w wypowiedziach pesymistyczne treści Depresja
Twarz radosna, beztroska, śmiech, śpiew, żywa gestykulacja, ruchliwość, wypowiedzi spontaniczne, bogate, żartobliwe i błyskotliwe, spoufalanie się, nieuzasadniony optymizm Stan maniakalny
Drażliwość, łatwe popadanie w gniew i posługiwanie się krzykiem Stan maniakalny, zespoły urojeniowe, zaburzenia osobowości, zaburzenia adaptacyjne
Twarz obojętna, maskowata lub wystraszona, nieufność, podejrzliwość, niechęć do udzielania wyjaśnień, rozdrażnienie i poczucie zagrożenia, rozglądanie się lub nasłuchiwanie Schizofrenia, inne zaburzenia psychotyczne
Zastyganie, brak wykonywania ruchów lub ich skrajne spowolnienie, nienaturalna pozycja ciała Katatonia
Agresja słowna, agresja fizyczna, autoagresja Stan maniakalny, schizofrenia, zespoły urojeniowe, zaburzenia osobowości
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------------------------------
Istotne znaczenie ma także trwałość i powtarzalność objawów.
Schemat wstępnej oceny stanu psychicznego chorego
Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną F40–F48
Źródło: opracowanie własne na podstawie: Dudek B.: „Zaburzenie po stresie traumatycznym”. Wyd. GWP, Gdańsk 2003.
PTSD w ratownictwie medycznym
Według różnych szacunków rozpowszechnienie PTSD u pracowników medycznych służb ratowniczych wynosi od 10 do 17%. Uważa się, że prawdopodobieństwo wystąpienia komplikacji psychologicznych w wyniku wykonywania codziennych obowiązków służbowych jest zbliżone do związanego z pracą przy usuwaniu skutków dużych katastrof. O poziomie ryzyka wystąpienia PTSD u pracowników służb ratowniczych decyduje m.in. sposób, w jaki radzą sobie ze stresem spowodowanym uczestnictwem w zdarzeniach traumatycznych.
Sytuacje w pracy oceniane przez pracowników pogotowia ratunkowego jako najbardziej traumatyczne
Zaburzenia psychiczne wieku podeszłego F00–F09
Postępowanie
Uwaga: Chory w stanie majaczenia może zagrażać własnemu bezpieczeństwu, np. z powodu złej orientacji może usiłować wyjść przez okno i upaść z wysokości
Objawy majaczenia przypominają objawy otępienia, ponadto majaczenie wystąpić może u chorego z otępieniem. Różnice między majaczeniem i otępieniem przedstawia tabela Podstawowe różnice przebiegu i obrazu klinicznego majaczenia i otępienia.
Podstawowe różnice przebiegu oraz obrazu klinicznego majaczenia i otępienia
Opis przypadku: Powodem wezwania zespołu ratownictwa medycznego w godzinach nocnych było „pobudzenia i agresja” u 68-letniej kobiety. Po przybyciu zespołu do miejsca zamieszkania chorej córka poinformowała, że już poprzedniej nocy matka zasnęła dopiero nad ranem. Dzisiaj nie zasnęła wcale, była cały czas przelękniona, do córki mówiła „Co pani tu robi?”. Zaczęła się pakować, twierdząc, że musi jechać do Gdańska do domu, aby odwiedzić rodziców, próbowała opuścić dom. Okazało się, że mieszkała tam w okresie dzieciństwa. Pytana, ile ma lat, odpowiadała, że „coś około pięćdziesiątki”. Nie potrafiła podać aktualnego dokładnego adresu, powtarzała, że mieszka w Gdańsku. Nie wiedziała także, jaki jest rok i miesiąc. Wcześniej leczyła się z powodu nadciśnienia tętniczego, ale obecnie nie bierze leków. Według córki od kilku miesięcy miała gorszą pamięć, ale była samodzielna, radziła sobie z obowiązkami, chodziła po zakupy, czytała gazety. Od wczoraj skarżyła się także na męczliwość, częściej pokładała się. Wobec stwierdzenia zmian osłuchowych w płucach przekazano chorą na SOR, gdzie na podstawie badania radiologicznego rozpoznano zapalenie płuc i majaczenie. Rozpoczęto leczenie antybiotykiem, a z powodu hipokaliemii podawano potas. Doraźnie podawano także 1 mg haloperidolu, po którym poprawił się sen. Po 2 dniach objawy ustąpiły.
Komentarz: Dezorientacja w czasie i w miejscu, lęk, zaburzenia snu wskazywać mogą na obecność objawów otępienia lub majaczenia. Nagły początek przemawia w tym przypadku za majaczeniem. Rozpoznanie majaczenia pociąga za sobą konieczność znalezienia jego przyczyny. W opisanym przypadku było to zapalenie płuc oraz zaburzenia elektrolitowe. Leczenie tych chorób miało podstawowe znaczenie w terapii majaczenia i spowodowało ustąpienie objawów. Być może pogarszająca się od kilku miesięcy pamięć wskazuje na początek otępienia.
