Psychologia człowieka dorosłego - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2011
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Psychologia człowieka dorosłego - ebook
Nowoczesny podręcznik poświęcony zagadnieniom psychologii rozwojowej dorosłych:
przedstawia całościowe ujęcie tematyki dotyczącej zmian w funkcjonowaniu człowieka w okresie dorosłości,
zawiera wszystkie treści objęte minimum programowym studiów magisterskich z psychologii w zakresie psychologii ogólnej i rozwojowej z elementami psychologii osobowości,
podręcznik dla studentów psychologii, pedagogiki i pokrewnych dyscyplin.
Książka ta obok waloru poznawczego posiada także liczne walory dydaktyczne. Znajdziemy w niej, obok klasycznych teorii i znanych badań, kompetentne omówienie najnowszych osiągnięć teoretycznych i empirycznych psychologii rozwoju człowieka w ciągu życia wraz z licznymi odniesieniami do najnowszych odkryć neuronauki. Autor posiada przy tym rzadką umiejętność omawiania złożonych zagadnień w sposób "krótki" i zrozumiały także - jak sądzę - dla Czytelników mniej zaawansowanych w studiach psychologicznych.
(Z recenzji prof. dr hab. Janusza Trempały)
| Kategoria: | Psychologia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-21268-1 |
| Rozmiar pliku: | 3,2 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WSTĘP
Dorosłość jest najdłuższym okresem w życiu człowieka. Można więc oczekiwać, że wiele się w tym czasie dzieje. Rzeczywiście, gdyby rozważać etap dorosłości od końca okresu dorastania do okresu starości, to można by powiedzieć, że łączy on te dwa kontrastowo odmienne etapy życia. Jest to etap w życiu człowieka, w którym następują najważniejsze zmiany, z pewnością jest to czas decydujący o całościowej ocenie jakości i bilansu życia. Zmiany mentalne, dynamika osobowości i wyzwania, przed jakimi staje człowiek od trzeciej do siódmej, ósmej dekady swych lat sprawiają, że jest to okres, w którym podejmuje on ważne decyzje, oraz mają miejsce istotne wydarzenia. Czynnikiem inicjującym zmiany jest właśnie czas. O ile młodość, w tym dorastanie i dojrzewanie determinują zmiany, a starość wiąże się z koniecznością nadążania za nimi, to dorosłość jest czasem, kiedy zmiany (niewymuszone wydarzeniami) w największym stopniu mogą być pochodną intencjonalnej aktywności podmiotu. Świadomość upływającego czasu i odległej, choć ograniczonej perspektywy przyszłości inspirują do wyborów sprzyjającym rozwojowi osobowości dzięki podejmowaniu aktywności, która ma autorski charakter. Na kształt życia dorosłego mają wpływ decyzje podjęte w okresie kształtowania się tożsamości, ale to przede wszystkim człowiek podatny jest na zmiany, które zależą od tego, jak postrzega własne zadania i szanse, jak wyznacza kierunki swej aktywności i rozwoju, jakie ma wreszcie ideały, plany i dążenia, jakich dokonań od siebie oczekuje. Poza przypadkami życia zdeterminowanego pewnymi wydarzeniami (historycznymi lub osobistymi) dorosłość jest okresem szans dla autokreacji.
Jeśli odrzucimy wąskie i w znacznej mierze deterministyczne spojrzenie na ludzkie życie proponowane przez koncepcje psychodynamiczne i z dystansem potraktujemy naiwną koncepcję samorozwoju propagowaną przez psychologię humanistyczną, wówczas życie dorosłe będzie się jawić jako okres kilkudziesięciu lat, w którym kolejne wydarzenia i decyzje zazębiają się, wynikają jedne z drugich, otwierając nowe możliwości i pozwalając stawiać nowe cele. W zależności od tego, jaką poznawczą wizję siebie, świata, innych ludzi i wzajemnych powiązań człowiek wytworzył i jak przebiega sprzężenie zwrotne między jego świadomością a światem, w którym uczestniczy – czyli jak postrzega i rozumie siebie, świat, innych i wzajemne relacje – kreuje nowe cele, wybiera pewne formy aktywności, przeżywa określone uczucia. Wywołuje lub prowokuje wydarzenia, które zwrotnie oddziałują na jego sposób widzenia świata. Poznawcze podejście do osobowości pozwala postrzegać człowieka jako aktywny podmiot kształtujący swoją przyszłość stosownie do posiadanych przekonań. Intencjonalność jest też właściwością akcentowaną przez teorie cech, które opisują najbardziej ogólne tendencje behawioralne, jak ekstrawersja, ugodowość czy sumienność. Wyznaczają one sposoby najbardziej typowych zachowań, jednak nie określają ich kierunku wynikającego z motywacji. Psychologia współczesna traktuje człowieka dorosłego jako istotę, która podlega wielu uwarunkowaniom, zwłaszcza w warstwie biologicznej i opisywanej przez neuronaukę, jednak w zakresie zachowań podlegających racjonalnym wyborom w dużej mierze wolnej i odpowiedzialnej. Te antropologiczne właściwości mogą ujawnić się najpełniej w życiu dorosłym.
Ujęcie rozwojowe, typowe dla psychologii biegu życia pozwala rozumieć dorosłość i zachodzące w jej trakcie zmiany w kategoriach odpowiedzi jednostki na wyzwania i zadania związane z prokreacją i wychowaniem, pracą i samorealizacją, motywacją osobistą i prospołeczną, kształtowaniem środowiska i uczestniczeniem w nim. Skoro właściwością biegu życia jest temporalny kontekst aktywności ludzkiej, to akcent pada na kwestie stałości i zmiany oraz ciągłości (i ewentualnie nieciągłości) w rozwoju człowieka w zakresie doświadczeń, przekonań, preferencji, postaw, uczuć i zachowań. Temporalne osadzenie osobowości implikuje również świadomość czasu, jako istotnego parametru wyznaczającego rytm życia, jego przebieg, początek i kres, co pozwala rozumieć etap, na którym się jest w kategoriach pewnej kontynuacji i ograniczenia zarazem (na ogół do określonej liczby lat). Postrzeganie życia w perspektywie temporalnej może intensyfikować procesy zarówno (auto)refleksji, jak również motywacji. Ograniczony czas na samorealizację i działania na rzecz innych nie pozwalają odkładać rzeczy ważnych na bliżej nieokreśloną przyszłość, ale wywierają dość silną presję na wdrażanie planów i podejmowanie celów właśnie wtedy, gdy są ku temu sprzyjające okoliczności: czas, energia i kontekst spraw życiowo ważnych. Jednocześnie nawet potoczna obserwacja, a cóż dopiero kliniczne doświadczenia pokazują, że często tak nie jest. Czas przynosi raczej bliżej nieokreślone pasmo szans, utrapień i nadziei, a nie przestrzeń do zagospodarowania. Nasuwa się więc pytanie, dlaczego tak jest i od czego to zależy? Skąd bierze się aktywne i bierne podejście do czasu? Jakie ma źródła i konsekwencje? Jak rzutuje na ogólne zadowolenie, jakość i bilans życia?
Właśnie psychologicznym próbom poszukiwania odpowiedzi na takie pytania poświęcona jest ta monografia. Nie jest to typowy podręcznik prezentujący określoną wiedzę, a raczej autorskie jej ujęcie. Główne cele, jakie sobie stawiałem, to: 1) ukazanie dorosłości jako czasu dynamicznych przemian, które zależą nie tylko od czynników zewnętrznych (wydarzeń), ale w jeszcze większym stopniu od aktywności własnej podmiotu, 2) przekazanie współczesnego stanu wiedzy z zakresu psychologii biegu życia dorosłego, 3) przedstawienie zagadnień tradycyjnie interpretowanych na gruncie psychologii rozwojowej pod kątem ich rozumienia na podstawie temporalnie zorientowanej psychologii osobowości.
Nie jestem zwolennikiem dogmatycznego przyjmowania jednego podejścia teoretycznego, zamierzam korzystać z wiedzy gromadzonej – a zwłaszcza empirycznie potwierdzonej – pochodzącej z różnych podejść badawczych. Odwołuję się też do różnych teorii naukowych, wzbogacając je kilkoma pomysłami autorskimi. Jak napisał Wiesław Łukaszewski idee tworzy się wspólnie, a autorstwo jest sprawą umowną”, tak i w tym przypadku autorstwo podzielają ze mną osoby, z którymi dyskutowałem poszczególne zagadnienia i których myśl inspirowała mnie w największym stopniu, a są wśród nich: Anna Batory, Wacław Bąk, Anna i Jerzy Brzezińscy, Elżbieta Chmielnicka-Kuter, Lidia Cierpiałkowska, Andrzej Czernikiewicz, Dariusz Doliński, Wojciech Gocek, Tomasz Jankowski, Andrzej Juros, Monika Kłosok-Ścibich, Grzegorz Kopacz, Krzysztof Kwapis, Mariola Łaguna, Irena i Kazimierz Obuchowscy, Hanna Olejniczak, Zbigniew Pietrasiński, Małgorzata Puchalska-Wasyl, Helena Sęk, Andrzej Sękowski, Małgorzata Sobol-Kwapińska, Katarzyna Stemplewska-Żakowicz, Stanisława Steuden, Maria A. Stróżak, Mariola Śmigaj, Wiesław Talik, Anna Zalewska oraz moja żona Maria. Szczególne podziękowania składam Januszowi Trempale, którego cenne uwagi zawarte w recenzji przyczyniały się do wprowadzenia istotnych zmian i uzupełnień, ale nade wszystko zachęciły do przedstawienia autorskiej wizji rozwoju człowieka dorosłego. Elwirze Brygole dziękuję za drobiazgową korektę pracy oraz pracę nad bibliografią. Wydawnictwu za propozycję napisania tej książki. Czytelnikom życzę inspirującej lektury, która, mam nadzieję, przyczyni się do lepszego zrozumienia zjawisk życia dorosłego lub stanie się zarzewiem nowych pomysłów i koncepcji. Bardziej zależało mi bowiem na wskazaniu (niektórych) problemów niż przekazaniu określonej wiedzy.
Dorosłość jest najdłuższym okresem w życiu człowieka. Można więc oczekiwać, że wiele się w tym czasie dzieje. Rzeczywiście, gdyby rozważać etap dorosłości od końca okresu dorastania do okresu starości, to można by powiedzieć, że łączy on te dwa kontrastowo odmienne etapy życia. Jest to etap w życiu człowieka, w którym następują najważniejsze zmiany, z pewnością jest to czas decydujący o całościowej ocenie jakości i bilansu życia. Zmiany mentalne, dynamika osobowości i wyzwania, przed jakimi staje człowiek od trzeciej do siódmej, ósmej dekady swych lat sprawiają, że jest to okres, w którym podejmuje on ważne decyzje, oraz mają miejsce istotne wydarzenia. Czynnikiem inicjującym zmiany jest właśnie czas. O ile młodość, w tym dorastanie i dojrzewanie determinują zmiany, a starość wiąże się z koniecznością nadążania za nimi, to dorosłość jest czasem, kiedy zmiany (niewymuszone wydarzeniami) w największym stopniu mogą być pochodną intencjonalnej aktywności podmiotu. Świadomość upływającego czasu i odległej, choć ograniczonej perspektywy przyszłości inspirują do wyborów sprzyjającym rozwojowi osobowości dzięki podejmowaniu aktywności, która ma autorski charakter. Na kształt życia dorosłego mają wpływ decyzje podjęte w okresie kształtowania się tożsamości, ale to przede wszystkim człowiek podatny jest na zmiany, które zależą od tego, jak postrzega własne zadania i szanse, jak wyznacza kierunki swej aktywności i rozwoju, jakie ma wreszcie ideały, plany i dążenia, jakich dokonań od siebie oczekuje. Poza przypadkami życia zdeterminowanego pewnymi wydarzeniami (historycznymi lub osobistymi) dorosłość jest okresem szans dla autokreacji.
Jeśli odrzucimy wąskie i w znacznej mierze deterministyczne spojrzenie na ludzkie życie proponowane przez koncepcje psychodynamiczne i z dystansem potraktujemy naiwną koncepcję samorozwoju propagowaną przez psychologię humanistyczną, wówczas życie dorosłe będzie się jawić jako okres kilkudziesięciu lat, w którym kolejne wydarzenia i decyzje zazębiają się, wynikają jedne z drugich, otwierając nowe możliwości i pozwalając stawiać nowe cele. W zależności od tego, jaką poznawczą wizję siebie, świata, innych ludzi i wzajemnych powiązań człowiek wytworzył i jak przebiega sprzężenie zwrotne między jego świadomością a światem, w którym uczestniczy – czyli jak postrzega i rozumie siebie, świat, innych i wzajemne relacje – kreuje nowe cele, wybiera pewne formy aktywności, przeżywa określone uczucia. Wywołuje lub prowokuje wydarzenia, które zwrotnie oddziałują na jego sposób widzenia świata. Poznawcze podejście do osobowości pozwala postrzegać człowieka jako aktywny podmiot kształtujący swoją przyszłość stosownie do posiadanych przekonań. Intencjonalność jest też właściwością akcentowaną przez teorie cech, które opisują najbardziej ogólne tendencje behawioralne, jak ekstrawersja, ugodowość czy sumienność. Wyznaczają one sposoby najbardziej typowych zachowań, jednak nie określają ich kierunku wynikającego z motywacji. Psychologia współczesna traktuje człowieka dorosłego jako istotę, która podlega wielu uwarunkowaniom, zwłaszcza w warstwie biologicznej i opisywanej przez neuronaukę, jednak w zakresie zachowań podlegających racjonalnym wyborom w dużej mierze wolnej i odpowiedzialnej. Te antropologiczne właściwości mogą ujawnić się najpełniej w życiu dorosłym.
Ujęcie rozwojowe, typowe dla psychologii biegu życia pozwala rozumieć dorosłość i zachodzące w jej trakcie zmiany w kategoriach odpowiedzi jednostki na wyzwania i zadania związane z prokreacją i wychowaniem, pracą i samorealizacją, motywacją osobistą i prospołeczną, kształtowaniem środowiska i uczestniczeniem w nim. Skoro właściwością biegu życia jest temporalny kontekst aktywności ludzkiej, to akcent pada na kwestie stałości i zmiany oraz ciągłości (i ewentualnie nieciągłości) w rozwoju człowieka w zakresie doświadczeń, przekonań, preferencji, postaw, uczuć i zachowań. Temporalne osadzenie osobowości implikuje również świadomość czasu, jako istotnego parametru wyznaczającego rytm życia, jego przebieg, początek i kres, co pozwala rozumieć etap, na którym się jest w kategoriach pewnej kontynuacji i ograniczenia zarazem (na ogół do określonej liczby lat). Postrzeganie życia w perspektywie temporalnej może intensyfikować procesy zarówno (auto)refleksji, jak również motywacji. Ograniczony czas na samorealizację i działania na rzecz innych nie pozwalają odkładać rzeczy ważnych na bliżej nieokreśloną przyszłość, ale wywierają dość silną presję na wdrażanie planów i podejmowanie celów właśnie wtedy, gdy są ku temu sprzyjające okoliczności: czas, energia i kontekst spraw życiowo ważnych. Jednocześnie nawet potoczna obserwacja, a cóż dopiero kliniczne doświadczenia pokazują, że często tak nie jest. Czas przynosi raczej bliżej nieokreślone pasmo szans, utrapień i nadziei, a nie przestrzeń do zagospodarowania. Nasuwa się więc pytanie, dlaczego tak jest i od czego to zależy? Skąd bierze się aktywne i bierne podejście do czasu? Jakie ma źródła i konsekwencje? Jak rzutuje na ogólne zadowolenie, jakość i bilans życia?
Właśnie psychologicznym próbom poszukiwania odpowiedzi na takie pytania poświęcona jest ta monografia. Nie jest to typowy podręcznik prezentujący określoną wiedzę, a raczej autorskie jej ujęcie. Główne cele, jakie sobie stawiałem, to: 1) ukazanie dorosłości jako czasu dynamicznych przemian, które zależą nie tylko od czynników zewnętrznych (wydarzeń), ale w jeszcze większym stopniu od aktywności własnej podmiotu, 2) przekazanie współczesnego stanu wiedzy z zakresu psychologii biegu życia dorosłego, 3) przedstawienie zagadnień tradycyjnie interpretowanych na gruncie psychologii rozwojowej pod kątem ich rozumienia na podstawie temporalnie zorientowanej psychologii osobowości.
Nie jestem zwolennikiem dogmatycznego przyjmowania jednego podejścia teoretycznego, zamierzam korzystać z wiedzy gromadzonej – a zwłaszcza empirycznie potwierdzonej – pochodzącej z różnych podejść badawczych. Odwołuję się też do różnych teorii naukowych, wzbogacając je kilkoma pomysłami autorskimi. Jak napisał Wiesław Łukaszewski idee tworzy się wspólnie, a autorstwo jest sprawą umowną”, tak i w tym przypadku autorstwo podzielają ze mną osoby, z którymi dyskutowałem poszczególne zagadnienia i których myśl inspirowała mnie w największym stopniu, a są wśród nich: Anna Batory, Wacław Bąk, Anna i Jerzy Brzezińscy, Elżbieta Chmielnicka-Kuter, Lidia Cierpiałkowska, Andrzej Czernikiewicz, Dariusz Doliński, Wojciech Gocek, Tomasz Jankowski, Andrzej Juros, Monika Kłosok-Ścibich, Grzegorz Kopacz, Krzysztof Kwapis, Mariola Łaguna, Irena i Kazimierz Obuchowscy, Hanna Olejniczak, Zbigniew Pietrasiński, Małgorzata Puchalska-Wasyl, Helena Sęk, Andrzej Sękowski, Małgorzata Sobol-Kwapińska, Katarzyna Stemplewska-Żakowicz, Stanisława Steuden, Maria A. Stróżak, Mariola Śmigaj, Wiesław Talik, Anna Zalewska oraz moja żona Maria. Szczególne podziękowania składam Januszowi Trempale, którego cenne uwagi zawarte w recenzji przyczyniały się do wprowadzenia istotnych zmian i uzupełnień, ale nade wszystko zachęciły do przedstawienia autorskiej wizji rozwoju człowieka dorosłego. Elwirze Brygole dziękuję za drobiazgową korektę pracy oraz pracę nad bibliografią. Wydawnictwu za propozycję napisania tej książki. Czytelnikom życzę inspirującej lektury, która, mam nadzieję, przyczyni się do lepszego zrozumienia zjawisk życia dorosłego lub stanie się zarzewiem nowych pomysłów i koncepcji. Bardziej zależało mi bowiem na wskazaniu (niektórych) problemów niż przekazaniu określonej wiedzy.
więcej..
