Pszczoły i grom w oddali - ebook

Spis treści

VI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Yoshigae 7

Programy uczestników konkursu 10

Część I. Udział w konkursie

Temat 15

Preludium 17

Nokturn 32

Tremolo 41

Kołysanka 51

Werble 61

Zuizuizukkorobashi 72

Das Wohltemperierte Klavier, tom pierwszy, nr 1 82

Temat z Rocky’ego 91

Część II. Pierwsza runda eliminacji

Nie ma jak show 103

Ballada 111

Interludium 120

Narodziny gwiazdy 129

It’s only a paper moon 139

Hallelujah 146

You’d be so nice to come home to 159

Romans 169

Oda do radości 178

Część III. Druga runda eliminacji

Uczeń czarnoksiężnika 189

Etiuda na czarnych klawiszach 201

Rondo Capriccioso 211

Études-tableaux 217

Walkiria 224

Gigi 237

Światło księżyca (Suite bergamasque) 243

Po drugiej stronie tęczy (Niji no mukō ni) 251

Święto wiosny 256

Błędne ogniki 275

Niebo i piekło 283

Część IV. Trzecia runda eliminacji

Antrakt 297

Karnawał 305

Sonata h-moll 314

Bal maskowy (Kamen butōkai) 330

Je te veux 344

L’isle joyeuse 371

Temat z Jingi naki tatakai 390

Część V. Finał

Próba z orkiestrą 413

La Folle Journée 421

Salut d’amour 454

Music 459

Wyniki VI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Yoshigae 461VI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny w Yoshigae

I etap

(1) J. S. Bach, jeden utwór z Das Wohltemperierte Klavier; fuga musi być trzy- lub więcej głosowa;

(2) pierwsza część (lub więcej) sonaty Haydna, Mozarta lub Beethovena;

(3) jeden utwór kompozytora epoki romantyzmu.

* Występ nie może przekroczyć 20 minut.

II etap

(1) dwie etiudy dwóch różnych kompozytorów. Do wyboru: Chopin, Liszt, Debussy, Skriabin, Rachmaninow, Bartók, Strawiński;

(2) jeden lub kilka utworów Schuberta, Mendelssohna, Chopina, Schumanna, Liszta, Brahmsa, Francka, Faurégo, Debussy’ego, Ravela, Strawińskiego;

(3) utwór Wiosna i Ashura skomponowany przez Hishinumę Tadaakiego specjalnie na potrzeby Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego w Yoshigae. Uwaga: Nie wolno wykonywać tego utworu publicznie przed konkursem.

* Nie można zagrać utworów z etapu I. Występ nie może przekroczyć 40 minut.

III etap

Każdy uczestnik tworzy własny program recitalu, nieprzekraczający 60 minut.

* Nie można zagrać utworów z etapu II lub III.

Finał

Orkiestra: Filharmonia Shin Tōto, dyrygent: Onodera Masayuki.

Należy zagrać z orkiestrą jeden utwór z koncertów poniżej:

Beethoven

I Koncert fortepianowy C-dur, op. 15

II Koncert fortepianowy B-dur, op. 19

III Koncert fortepianowy c-moll, op. 37

IV Koncert fortepianowy G-dur, op. 58

V Koncert fortepianowy Es-dur „Cesarski”, op. 73

Chopin

I Koncert fortepianowy e-moll, op. 11

II Koncert fortepianowy f-moll, op. 21

Schumann

Koncert fortepianowy a-moll, op. 54

Liszt

I Koncert fortepianowy, Es-dur

II Koncert fortepianowy, A-dur

Brahms

I Koncert fortepianowy d-moll, op. 15

II Koncert fortepianowy B-dur, op. 83

Saint-Saëns

II Koncert fortepianowy g-moll, op. 22

IV Koncert fortepianowy c-moll, op. 44

V Koncert fortepianowy F-dur „Egipski”, op. 103

Czajkowski

I Koncert fortepianowy b-moll, op. 23

Grieg

Koncert fortepianowy a-moll, op. 16

Rachmaninow

I Koncert fortepianowy fis-moll, op. 1

II Koncert fortepianowy c-moll, op. 18

III Koncert fortepianowy d-moll, op. 30

Rapsodia na temat Paganiniego, op. 43

Ravel

Koncert fortepianowy G-dur

Koncert fortepianowy D-dur („Na Lewą Rękę”)

Bartók

II Koncert fortepianowy

III Koncert fortepianowy

Prokofiew

II Koncert fortepianowy g-moll, op. 16

III Koncert fortepianowy C-dur, op. 26Programy uczestników konkursu

Kazama Jin

I etap

Bach, Das Wohltemperierte Klavier t. 1 nr 1, C-dur

Mozart, Sonata fortepianowa nr 12, F-dur, K 332

Bałakiriew, Isłamej

II etap

Debussy, Dwanaście etiud. Pierwsza: Na 5 palców, w hołdzie Panu Czernemu

Bartók, Sześć tańców w rytmach bułgarskich z VI tomu Mikrokosmosu

Hishinuma Tadaaki, Wiosna i Ashura

Liszt, Dwie Legendy: święty Franciszek z Asyżu – Kazanie do ptaków

Chopin, Scherzo nr 3 cis-moll

III etap

Satie, Je te veux

Mendelssohn, Pieśni bez słów: Wiosenna, op. 62 nr 6

Brahms, Capriccio h-moll, op. 76 nr 2

Debussy, Estampes

Ravel, Zwierciadła

Chopin, Impromptu Ges-dur, op. 51

Saint-Saëns/Kazama Jin, Afryka – Fantazja na fortepian i orkiestrę, op. 89

Finał

Bartók, III Koncert fortepianowy

Eiden Aya

I etap

Bach, Das Wohltemperierte Klavier t. 1 nr 5, D-dur

Beethoven, Sonata fortepianowa nr 26 Es-dur znana jako „Les Adieux” – pierwsza część

Liszt, Walc Mephisto nr 1 („Taniec w wiejskiej karczmie”)

II etap

Rachmaninow, Études-Tableaux, op. 39 nr 5 es-moll: Appassionato

Liszt, Etiudy transcendentalne, nr 5: Błędne ogniki

Hishinuma Tadaaki, Wiosna i Ashura

Ravel, Sonatina

Mendelssohn, Variations sérieuses

III etap

Chopin, Ballada g-moll, op. 23

Schumann, Novelette D-dur, op. 21 nr 2

Brahms, III Sonata fortepianowa f-moll, op. 5

Debussy, L’Isle Joyeuse

Finał

Prokofiew, II Koncert fortepianowy

Masaru Carlos Levi Anatole

I etap

Bach, Das Wohltemperierte Klavier t. 1 nr 6, d-moll

Mozart, XIII Sonata B-dur, k. 333, pierwsza część

Liszt, Walc Mephisto nr 1 („Taniec w wiejskiej karczmie”)

II etap

Hishinuma Tadaaki, Wiosna i Ashura

Rachmaninow, Études-Tableaux, op. 39 nr 6: Allegro

Debussy, 12 Etiud, nr 5: Pour les octaves

Brahms, Wariacje na temat Paganiniego, op. 35

III etap

Bartók, Sonata fortepianowa, sz. 80

Sibelius, Pięć miniatur romantycznych

Liszt, Sonata fortepianowa h-moll, s. 178

Chopin, Walc nr 14 e-moll

Finał

Prokofiew, III Koncert fortepianowy

Takashima Akashi

I etap

Bach, Das Wohltemperierte Klavier t. 1 nr 2, c-moll

Beethoven, Sonata fortepianowa C-dur, op. 2 nr 3, część pierwsza

Chopin, Ballada F-dur, op. 38

II etap

Hishinuma Tadaaki, Wiosna i Ashura

Chopin, Etiuda Ges-dur, op. 10 nr 5 (Na czarnych klawiszach)

Liszt, Wielkie Etiudy według Paganiniego, s. 141, nr 6 a-moll: Temat z wariacjami

Schumann, Arabeska C-dur, op. 18

Strawiński, Pietruszka, część trzecia

III etap

Fauré, Valse-caprice nr 1 A-dur, op. 30

Ravel, Igraszki wody

Liszt, Ballada nr 2 b-moll, op. 30

Schumann, Kreisleriana

Finał

Chopin, I Koncert fortepianowyTemat

Nie wiedział, kiedy to właściwie było. Musiał być jeszcze mały, dopiero zaczynał chodzić. Z góry spływały promienie słońca. Gdzieś z daleka, wysoka, spokojnie i swobodnie, równomiernie i z godnością. Miał wrażenie, że świat to miejsce jasne i rozległe, stale w ruchu, stale zmienne, budzące podziw i drżenie. Dobiegł go delikatnie słodki zapach. U stóp i za plecami roznosiła się charakterystyczna, lekko zatęchła woń trawy. Czuł jeszcze swąd jakiegoś dymu, ale w to wszystko wmieszana była także wyraźnie wyczuwalna delikatna słodycz.

Wiał wiatr. Otulało go szeleszczące, łagodne powietrze. Nie wiedział wtedy, że to szmer liści w koronach drzew. Jednak to nie wszystko. Wyczuwał jeszcze coś gęstego i żywego, coś różnej wielkości, od czego aż roiło się w powietrzu, zmieniającym się z każdą kolejną chwilą. Jak to opisać? Pamiętał, że szukał sposobu, by to wyrazić, choć nie umiał wtedy nawet wypowiedzieć słów „tata”, „mama”. Odpowiedź czuł gdzieś w gardle, gdzieś bardzo blisko. Miał wrażenie, że jeszcze chwila, a powinien móc to wyrazić.

Zanim jednak znalazł odpowiedź, z góry spłynęły na niego nowe dźwięki, w jednej chwili przykuwając całą jego uwagę. Jak ulewa, prosto z nieba. Jasne, mocne brzmienia wprawiały świat w drżenie. Niczym fale lub wibracje rozchodziły się w każdą stronę. Zasłuchany w te drżenia miał wrażenie, że otulają go całego. Czuł, jak jego serce ogarnia spokój.

Gdyby mógł raz jeszcze zobaczyć tę scenę, powiedziałby pewnie tak: to niezliczone roje pszczół błogosławią świat swoimi brzmieniami. I jeszcze powiedziałby: świat od zawsze przepełnia nieograniczona muzyka.Preludium

Chłopiec na środku wielkiego skrzyżowania odwrócił się za siebie. Nie dlatego, że samochód zatrąbił. Znajdował się w samym środku wielkiego miasta. Więcej, w centrum Europy, dokąd zjeżdżali turyści z całego świata. Przechodnie wokół niego byli najróżniejszych narodowości, niejednolitej postury i wyglądu. Przypominali barwną mozaikę. Mijały go grupy turystów z rozmaitych krajów, a obce języki napływały ku niemu niczym fale, by po chwili gdzieś zniknąć. Chłopiec stanął w miejscu, jak gdyby chciał się oprzeć tej fali tłumu. Był średniej budowy ciała, niewysoki. Coś w jego wyglądzie sugerowało jednak wzrost, który jeszcze nastąpi. Chłopak mógł mieć czternaście, może piętnaście lat. Wyglądał wciąż dziecinnie. Miał na sobie kapelusz z szerokim rondem, bawełniane spodnie i koszulkę w kolorze khaki. Na to narzucony cienki, beżowy płaszcz. Z ramienia zwisała mu wielka płócienna torba. Choć na pierwszy rzut oka prezentował się jak najzwyklejszy nastolatek, to gdy się mu lepiej przyjrzeć, można było dostrzec niezwykłą w tym wieku elegancję. Wyglądająca spod kapelusza twarz o regularnych rysach zdradzała pochodzenie azjatyckie, ale w szeroko rozwartych oczach i bieli skóry było coś uniwersalnego. Oczy miał utkwione w przestrzeń.

Wpatrywał się w jeden punkt spokojnym spojrzeniem, jak gdyby w ogóle nie słyszał hałasu wokół. Na jego widok przechodzący obok kilkulatek o złotej czuprynie również przystanął i spojrzał w górę. Natychmiast jednak towarzysząca mu matka pociągnęła go za rękę i oboje przeszli na drugą stronę ulicy. Malec odwracał się jeszcze, by spojrzeć na młodzieńca w ciemnobrązowym kapeluszu, ale w końcu dał za wygraną.

Stojąc na środku skrzyżowania, chłopak nagle zauważył, że światła się zmieniają, i puścił się przed siebie. Był pewien, że to słyszał. Poprawiając sobie torbę na ramieniu, wracał jeszcze myślami do dźwięku, który dotarł do niego na skrzyżowaniu. Był to trzepot pszczelich skrzydeł. Tyle razy słyszał go w dzieciństwie, więc nie mógł się pomylić. Musiały lecieć z okolic ratusza. Rozejrzał się niespokojnie wokół. W tej samej chwili dostrzegł zegar na rogu ulicy i zrozumiał, że jest już spóźniony. Ruszył dalej sprężystym krokiem.

Chociaż Saga Mieko była już zahartowana, w pewnej chwili poczuła, że zmogła ją senność. Zmieszała się nieco. Przez moment nie wiedziała, gdzie się znajduje. Już miała rozejrzeć się niespokojnie wokół, gdy widok dziewczynki siedzącej przy fortepianie przypomniał jej, że przecież jest teraz w Paryżu. Miała już pewne doświadczenie i wiedziała doskonale, że w takich chwilach nie wolno rozglądać się nerwowo czy gwałtownie prostować. Takie zachowanie zdradziłoby tylko, że przysnęła. Lepiej było delikatnie przyłożyć dłoń do skroni, udając, że się uważnie słucha, lub trwać jakiś czas w tej samej pozie, demonstrując pewne zmęczenie, a następnie powoli prostować się na krześle. Cóż, Mieko nie była w tej sytuacji osamotniona. Nie musiała nawet spoglądać na dwóch profesorów obok, by wiedzieć, że czuli się podobnie. Siedzący koło niej Alan Simon – nałogowy palacz – był teraz na głodzie nikotynowym i czuła wręcz, jak jego irytacja rośnie podczas słuchania kolejnych nieciekawych występów. Lada chwila zaczną mu drżeć palce. Siergiej Smirnov, który tuż za nim wspierał swoje przysadziste ciało na stoliku, słuchał w bezruchu, marszcząc brwi. W głębi serca chciał pewnie jednak, by występy dobiegły już końca. Mógłby wtedy w końcu napić się wódki o nazwie słodko brzmiącej jak jego nazwisko. Mieko rozumiała ich doskonale. Kochała nie tylko muzykę, lecz także życie. Lubiła wypić i zapalić. Niech ta udręka wreszcie się skończy. Będą mogli porozmawiać o tym wszystkim przy alkoholu.

Przesłuchania odbywały się w pięciu miastach świata: Moskwie, Paryżu, Mediolanie, Nowym Jorku i Yoshigae w Japonii. W każdym z tych miast – poza Yoshigae – wynajmowano na tę okazję sale koncertowe słynnych szkół muzycznych. Mieko wiedziała, że za ich plecami zastanawiano się, dlaczego akurat oni zostali przydzieleni do paryskiego konkursu. Cóż, prawdą jest, że sami zadbali o to, by tak się stało. W świecie jurorów i muzyków cieszyli się złą sławą. Słynęli ze swych ciętych uwag i upodobania do kieliszka. Jednocześnie byli pewni swych sądów. Ich zachowanie mogło pozostawiać wiele do życzenia, ale potrafili docenić oryginalne wykonania i byli otwarci na nowe interpretacje. Wierzono, że jeśli ktoś miałby dostrzec talent, który wymyka się dokumentacji, to tylko oni.

Tymczasem nawet oni tracili chwilami skupienie. Do tego stopnia nużące były przesłuchania, które rozpoczęły się wczesnym popołudniem. Pierwsze dwie, może trzy osoby jeszcze rokowały, ale później przyszło rozczarowanie. Mieko mogło być żal tych wszystkich młodych ludzi, którzy na scenie zmieniali się w kłębek nerwów, usiłując dać popis, jakiego świat nie widział, ale ten konkurs miał wyłonić gwiazdy a nie zaledwie zdolnych, młodych pianistów. Wszystkich uczestników było dwudziestu pięciu. Teraz odbywał się występ numer piętnaście. Zostało jeszcze dziesięć osób. Mieko trudno było trwać w skupieniu. W takich chwilach myślała czasem, że ocenianie występów to jakaś nowa forma tortur. Bach, Mozart, Chopin, Bach, Mozart, Beethoven… Jak permutacje w połączeniu z kombinacjami… Mieko zaczęła słuchać, ale jej uwaga ponownie gdzieś umknęła.

Zazwyczaj kogoś uzdolnionego, kto czymś się wyróżnia, można poznać już na początku utworu. Są nawet tacy nauczyciele, którzy utrzymują, że rozpoznają talent z chwilą, kiedy pojawia się na scenie. Cóż, niektórzy młodzi pianiści roztaczają wokół siebie szczególną aurę, to prawda, ale i bez tego wystarczy chwilę posłuchać, by zrozumieć, jaki ktoś reprezentuje poziom. Zaśnięcie w czasie przesłuchań może wydawać się niegrzeczne, nawet okrutne, ale skoro ktoś nie przykuwa uwagi gotowego do słuchania jurora, z pewnością będąc już profesjonalnym muzykiem, nie zdoła zaskarbić sobie łask zwykłych słuchaczy.