- W empik go
Ropa i krew. Walka o przywództwo w Arabii Saudyjskiej i wpływy na świecie - ebook
Ropa i krew. Walka o przywództwo w Arabii Saudyjskiej i wpływy na świecie - ebook
Rekonstrukcja konfliktów na szczytach władzy w Arabii Saudyjskiej pokazuje, że polityka może być bardziej fascynująca niż Gra o Tron.
Walka o sukcesję w Arabii Saudyjskiej wyłania charyzmatycznego księcia koronnego Muhammada ibn Salmana, znanego również jako MBS, który wydaje się przywódcą nowoczesnym i otwartym na reformy społeczno-gospodarcze. To jednak tylko pozory.
W rzeczywistości 35-letni Muhammad ibn Salman to brutalny, ekscentryczny i bajecznie bogaty człowiek, który z pomocą konsultantów i ekspertów od public relations pogrywa z całym światem.
Tłumiąc sprzeciw, nie waha się przed porwaniem i przetrzymywaniem przez kilka miesięcy w hotelu Ritz-Carlton trzystu osób (w tym prominentnych członków saudyjskiej rodziny królewskiej i biznesmenów). Nie dba o to, jak zareaguje świat na przejawy jego skrajnej brutalności czy ekscentryzmu. Za nic ma zarzuty o zlecenie zabójstwa dziennikarza Dżamala Chaszukdżiego w Stambule. Liczy się tylko władza.
Muhammad ibn Salman w sposób konsekwentny i przemyślany buduje potęgę ekonomiczno-gospodarczą, wykorzystując ropę na rzecz ochrony wojskowej. Dzięki koneksjom z przywódcami politycznymi (miał bliskie relacje z Białym Domem za pośrednictwem zięcia prezydenta Trumpa Jareda Kushnera) i biznesowymi (think tankami z Doliny Krzemowej i ważnymi postaciami z Wall Street) zwiększa swoje wpływy na Bliskim Wschodzie, ale również na całym świecie.
Arabia Saudyjska – państwo upadające, magnes dla islamskich ekstremistów czy potęga ekonomiczno-gospodarcza dyktująca warunki przemysłu naftowego?
Wielokrotnie nagradzani reporterzy Wall Street Journal przedstawiają zupełnie nowe spojrzenie na kulisy funkcjonowania jednej z najpotężniejszych rodzin królewskich na świecie.
Kategoria: | Polityka |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-8210-369-4 |
Rozmiar pliku: | 1,8 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
- Okładka
- Strony tytułowe
- Od autorów
- Osoby dramatu
- Drzewo genealogiczne
- Prolog
- 1. Umarł król
2. MBS
3. Impreza na Malediwach
4. To ja jestem mózgiem
5. Sprowadźcie mi tu ludzi z McKinseya
6. Kapitan Saud
7. Miliardy
8. Mała Sparta
9. Strzał w dziesiątkę
10. „Blokada”
11. Książęcy pocałunek
12. Sztuki tajemne
13. Davos na pustyni
14. Szejkdown
15. Porwanie premiera
16. Da Vinci
17. Człowiek roku
18. Z zimną krwią
19. Mister Bone Saw
20. Niepowstrzymany
Epilog. Decydująca burza
Podziękowania
Przypisy
- Strona redakcyjnaOD AUTORÓW
Rozpoczęliśmy ten projekt, ponieważ Muhammad ibn Salman jest jedną z najważniejszych nowych postaci na arenie światowej polityki i biznesu, a mimo to pozostaje zagadką dla wszystkich tych, którzy odczuwają skutki podejmowanych przez niego decyzji. Nieważne, czy chodzi o przywódców państw bliskowschodnich, którzy muszą się przystosowywać do tego, jak obcesowo używa siły, czy o dyrektorów firm technologicznych, które zawdzięczają wzrost jego gigantycznym inwestycjom, czy o rodziny dysydentów i przeciwników reżimu, których życie zostało wywrócone do góry nogami, czy wreszcie o ludzi, którzy na początku 2020 roku odczuli skutki zainicjowanej przez Arabię Saudyjską wojny cenowej na rynku ropy – nikt tak naprawdę nie ma pojęcia, co się kryje za działaniami księcia i jakim sposobem tak szybko doszedł do władzy.
Jako dziennikarze śledczy skupiamy się przede wszystkim na pieniądzach: na tym, jak są wydawane, którędy przepływają i czemu służą. Z tego powodu podeszliśmy do niniejszego projektu z przekonaniem, że musimy zapomnieć o wszystkim, co – jak nam się zdawało – wiedzieliśmy o Muhammadzie i Arabii Saudyjskiej, i zacząć od zera, podążając tropem finansowym. A im dalej docieraliśmy, tym bardziej się cieszyliśmy, że przyjęliśmy taką właśnie postawę. Wiele rzeczy, które wcześniej słyszeliśmy o księciu, stanowiło jedynie karykaturę prawdy. Pewne cechy jego osobowości regularnie przerysowywano, aby się wydawał albo niepoczytalnym tyranem, albo wielkim herosem.
Oczywiście to naturalne, kiedy się pisze o nowym władcy dokonującym radykalnej transformacji kraju, który od dziesięcioleci nie zmieniał się prawie wcale. Łatwo jednak stracić z pola widzenia człowieka stojącego w oku cyklonu. Bez pełniejszego obrazu jego osobowości, więzi rodzinnych, motywów, strategii oraz szczegółów bitew, które musiał stoczyć, aby się stać tym, kim jest dzisiaj, przeciętny obserwator nie będzie w stanie wyrobić sobie o nim opinii.
Nie zamierzamy bynajmniej usprawiedliwiać czy pochwalać decyzji i działań podejmowanych przez Muhammada w ciągu ostatnich pięciu lat. Naszym celem jest jak najdokładniejsze przedstawienie jego drogi do władzy na podstawie informacji zbieranych przez nas od 2017 roku, kiedy to, siedząc w Londynie i okazjonalnie wyprawiając się do Arabii Saudyjskiej, opisywaliśmy plany gospodarcze księcia dla „The Wall Street Journal”.
Pozyskiwanie wiadomości o Muhammadzie ibn Salmanie to niełatwe zadanie. Paradoksalnie w docieraniu do tajemnic, których poszukiwaliśmy, bardzo pomogło nam to, że pracowaliśmy głównie z Londynu i Nowego Jorku. Niewiele wpływowych osób z regionu Zatoki Perskiej odważyłoby się swobodnie rozmawiać o księciu we własnym kraju – z obawy, że zostaną nagrane albo że ktoś zobaczy, jak rozmawiają z podejrzanymi obcokrajowcami. Ci sami ludzie, kiedy odwiedzają Londyn, Paryż albo Manhattan, czują się dużo bardziej komfortowo i częściej rozwiązują im się języki.
Wybór dwóch wielkich stolic finansowych na bazy wypadowe okazał się użyteczny również z innego względu. Historia Muhammada ibn Salmana od zawsze, od jego najwcześniejszych dni na królewskim dworze, była nierozerwalnie związana ze światem biznesu i finansjery. Niewielu przywódców z równym zaangażowaniem śledzi globalne trendy biznesowe. Rodzina Al Saudów sprawuje w Arabii Saudyjskiej władzę absolutną, codzienne zarządzanie krajem w ich wykonaniu przypomina zatem trochę prowadzenie rodzinnego biura inwestycyjnego, a księcia od młodego wieku fascynowały postacie wielkich przedsiębiorców i bezkompromisowych polityków. Aby go dobrze zrozumieć, należy sobie uświadomić, że nie jest wyłącznie liderem państwa – jest też prezesem spółki Al Saud.
Niniejsza książka stanowi wynik kilkuletniej pracy dziennikarskiej, gros materiałów zgromadziliśmy jednak w 2019 roku. Staraliśmy się przeprowadzić jak najwięcej wywiadów z ludźmi, którzy mieli styczność z Muhammadem. Podróżowaliśmy od kraju do kraju, wykopując starą dokumentację finansową i tajne raporty rządowe ukazujące wzrost jego osobistej i politycznej potęgi. Czytaliśmy też wszystkie dotychczasowe opracowania poświęcone Arabii Saudyjskiej i samemu księciu, do których udało nam się dotrzeć.
Większość osób, z którymi rozmawialiśmy, pragnęła zachować anonimowość. Z tego powodu musieliśmy zadbać o to, aby znaleźć przynajmniej kilku świadków każdego zdarzenia. Zawarte tu anegdoty opierają się zawsze na wypowiedziach z więcej niż jednego źródła. Gdzie to było możliwe, szukaliśmy też potwierdzenia w postaci maili, dokumentów prawnych, fotografii, filmów i tym podobnych. Przytaczane cytaty i rozmowy odtwarzaliśmy na podstawie notatek, nagrań oraz innych materiałów. Przeszukiwaliśmy też publicznie dostępne bazy danych, w których udało nam się znaleźć wiele zupełnie jawnych poszlak dotyczących osobistych koneksji biznesowych Muhammada.
Mamy nadzieję, że niniejsza książka pozwoli lepiej zrozumieć jednego z najambitniejszych młodych przywódców na świecie, człowieka, którego rządy mogą potrwać jeszcze całe dziesięciolecia.OSOBY DRAMATU
Rodzina Al Saud
KRÓL SALMAN IBN ABD AL-AZIZ AL SAUD, syn założyciela królestwa, ojciec Muhammada ibn Salmana
KSIĄŻĘ KORONNY MUHAMMAD IBN SALMAN AL SAUD
KSIĄŻĘ CHALID IBN SALMAN AL SAUD, młodszy brat Muhammada, były ambasador w Stanach Zjednoczonych
SULTANA BINT TURKI AS-SUDAJRI, pierwsza żona króla Salmana
FAHDA BINT FALAH AL-HISLAJN, trzecia żona króla Salmana, matka Muhammada ibn Salmana
KSIĄŻĘ KORONNY MUKRIN IBN ABD AL-AZIZ AL SAUD, przyrodni brat króla Salmana, przez krótki czas następca tronu
KSIĄŻĘ KORONNY MUHAMMAD IBN NAJIF AL SAUD, bratanek króla Salmana, przez wiele lat wiceminister do spraw bezpieczeństwa, współpracujący z rządem USA w kwestii działań antyterrorystycznych
KRÓL ABD ALLAH IBN ABD AL-AZIZ, przyrodni brat i poprzednik króla Salmana
KSIĄŻĘ MUTAIB IBN ABD ALLAH AL SAUD, syn króla Abd Allaha, były dowódca Gwardii Narodowej Arabii Saudyjskiej
KSIĄŻĘ TURKI IBN ABD ALLAH AL SAUD, siódmy syn króla Abd Allaha
KSIĄŻĘ BADR IBN FARHAN AL SAUD, książę z bocznej linii rodu, minister kultury, wieloletni przyjaciel Muhammada ibn Salmana
KSIĄŻĘ ABD ALLAH IBN BANDAR AL SAUD, kolejny książę i wieloletni przyjaciel Muhammada ibn Salmana, dowódca Gwardii Narodowej
KSIĄŻĘ SULTAN IBN TURKI AL SAUD, syn jednego z braci króla Salmana; krytyka rządu sprawiła, że popadł w niełaskę potężniejszych członków rodu
Pałac
CHALID AT-TUWAJDŻRI, marszałek dworu króla Abd Allaha
MUHAMMAD AT-TUBAJSZI, szef protokołu króla Abd Allaha
RAKAN IBN MUHAMMAD AT-TUBAJSZI, szef protokołu Muhammada ibn Salmana, syn Muhammada at-Tubajszego
Książęca świta
BADER AL-ASAKER, wieloletni współpracownik Muhammada, prowa-
dzi jego prywatną fundację
SAUD AL-KAHTANI, doradca Muhammada specjalizujący się w zwalczaniu oporu wobec władzy
TURKI ASZ-SZAJCH, wieloletni towarzysz Muhammada, sprowadził do Arabii Saudyjskiej zagraniczne imprezy i zawody sportowe
Region
MUHAMMAD IBN ZAJID AL NAHAJJAN, książę koronny Abu Zabi
TAHNUN IBN ZAJID, doradca do spraw bezpieczeństwa narodowego Abu Zabi
TAMIM IBN HAMAD AS-SANI, emir Kataru
HAMAD IBN CHALIFA AS-SANI, były emir Kataru
ABD AL-FATTAH AS-SISI, prezydent Egiptu
SAD AL-HARIRI, premier Libanu
RECEP TAYYIP ERDOĞAN, prezydent Turcji
Rezydenci Ritza
KSIĄŻĘ AL-WALID IBN TALAL AL SAUD, kuzyn Muhammada, najsłynniejszy saudyjski biznesmen działający na skalę międzynaro-
dową
ADIL FAKIJA, saudyjski biznesmen, który został ministrem gospodarki i planowania
HANI CHODŻA, saudyjski konsultant do spraw zarządzania
MUHAMMAD HUSAJN AL AMUDI, saudyjski biznesmen inwestujący w Etiopii
ALI AL-KAHTANI, generał
BAKR IBN LADIN, potomek rodziny ibn Ladinów, saudyjskich magnatów budowlanych
Krytycy
DŻAMAL CHASZUKDŻI, dziennikarz przez wiele lat pracujący dla saudyjskiego rządu i czasem go krytykujący
OMAR ABD AL-AZIZ, przebywający w Kanadzie opozycjonista, który krytykuje saudyjskie władze w filmach internetowych
LUDŻAJN AL-HAZLUL, aktywistka walcząca o prawa kobiet, złamała saudyjskie prawo, próbując wjechać do królestwa samochodem, który sama prowadziła
Rząd USA
PREZYDENT DONALD TRUMP
JARED KUSHNER, mąż Ivanki Trump, doradca prezydenta
STEVE BANNON, były doradca Trumpa
REX TILLERSON, były prezes ExxonMobil, później sekretarz stanu USA
Środowisko biznesowe
JEFF BEZOS, założyciel i prezes Amazon.com
DAVID PECKER, prezes American Media, wydawcy tygodnika „National Enquirer”
ARI EMANUEL, agent z branży filmowej, współzałożyciel agencji artystycznej Endeavor
MASAYOSHI SON, prezes SoftBanku, japońskiego banku inwestującego w spółki technologiczne
RAJEEV MISRA, szef Vision Fund, funduszu należącego do SoftBanku
NIZAR AB-BASSAM, saudyjski pośrednik i były bankier zajmujący się bankowością międzynarodową
KACY GRINE, niezależny bankier i zaufany współpracownik Al-Walida ibn Talala
UWAGA O IMIONACH: W Arabii Saudyjskiej stosuje się nazwiska odojcowskie. Muhammad ibn Salman znaczy Muhammad syn Salmana. Ojciec Muhammada to z kolei Salman ibn Abd al-Aziz, jako że jego ojcem był Abd al-Aziz, znany jako Ibn Saud, założyciel obecnej dynastii Saudów. Al Saud to nazwisko rodowe.
UWAGA OD TŁUMACZA: Polskie normy transkrypcji arabskich imion i nazw własnych znacząco się różnią od anglosaskich, co może być dezorientujące, zwłaszcza że w polskojęzycznych artykułach internetowych i prasowych obie konwencje coraz częściej się ze sobą mieszają. W przekładzie tej książki starałem się trzymać rodzimej tradycji, z niewielkimi wyjątkami. Na przykład imię księcia Muhammada ibn Salmana w amerykańskiej wersji tekstu brzmi Mohammed bin Salman, jego ojciec zaś to nie Salman ibn Abd al-Aziz, lecz Salman bin Abdulaziz. Najpoważniejsze odstępstwo, na które sobie pozwoliłem, to nazwisko rodowe Al Saud, które po polsku poprawnie transkrybuje się jako Al Su’ud. Zapis Al Saud jest jednak dużo bardziej rozpowszechniony i lepiej rozpoznawalny.DYNASTIA AL SAUD
Uproszczone drzewo genealogiczne
Saudowie to jedna z największych rodzin królewskich na świecie, jej członkowie liczą się w tysiącach. Założyciel obecnej dynastii, Abd al-Aziz, miał dziesiątki synów i córek. Każdy król, który rządził Arabią Saudyjską od czasu śmierci wielkiego patriarchy w 1953 ro-
ku, pochodził z tej właśnie puli potomków. Wielu z nich również doczekało się dziesiątek dzieci. Książę koronny Muhammad ibn Salman ma szansę zostać pierwszym władcą z trzeciego pokolenia.
ŹRÓDŁO: Michael Field, genealog specjalizujący się w regionie Zatoki Perskiej, i wywiady autorskie
Żadna dynastia nie trwa dłużej niż trzy pokolenia.
Ibn Chaldun, Al-Mukaddima
Chwytaj okazje, umykają bowiem jak chmury.
Ali ibn Abi Talib