Rosnę z uważnością - ebook

Opinie na temat Rosnę z uważnością

Wspaniała, praktyczna książka dla dzieci i dorosłych, wspierająca, przystępna i przyjemna w lekturze. Po brzegi wypełniona przydatnymi, zabawnymi praktykami. Świetne źródło wiedzy i inspiracji dla rodziców, terapeutów i nauczycieli. Chris Willard to wschodząca gwiazda nauczania uważności. Na każdej stronie widać jego dostrojenie do potrzeb dzieci.

Susan M. Pollak, prezeska Institute for Meditation and Psychotherapy, współautorka książki Sitting Together

Rewelacyjne podejście do nauczania uważności – książka pełna wiedzy, użytecznych narzędzi i mądrości.

Jack Kornfield, autor książki The Wise Heart

Rosnę z uważnością pełne jest mądrości i opartych na doświadczeniu wskazówek, jak dzielić się dobroczynnym działaniem mindfulness z młodymi osobami. Czerpiąc z lat pracy jako nauczyciel, terapeuta i badacz, Chris Willard proponuje zestaw praktycznych, prostych ćwiczeń i tematów do przemyślenia, które pomogą ci włączyć uważność do codziennego życia.

dr Tara Brach, autorka książek Radical Acceptance i True Refuge

Wiemy coraz więcej o korzyściach płynących z uważności. Pojawia się pytanie, jak uczyć jej dzieci. Ta książka na nie odpowiada. Jest skrzynią wypełnioną skarbami – praktykami i mądrością płynącą z doświadczenia – które zainspirują każdą sięgającą po nie osobę. Autor przekonuje, że każdy może stać się bardziej uważny i pozostać sobą. Powinniśmy wszyscy tak praktykować, poczynając od dzieci lub swojego wewnętrznego dziecka.

dr Christopher Germer, autor książki The Mindful Path to Self-Compassion, jeden z redaktorów publikacji Mindfulness and Psychotherapy, wykładowca na Harvard Medical School

Nowa książka Chrisa Willarda jest wypełniona dobrymi radami i praktykami dla dzieci, nastolatków i całych rodzin. To wspaniałe źródło wiedzy dla rodziców, terapeutów i nauczycieli na całym świecie!

Susan Kaiser Greenland, autorka książki The Mindful Child oraz współzałożycielka Inner Kids

Do wielu najgłębszych doświadczeń młodzieży z uważnością nie dochodzi podczas formalnych lekcji, lecz w mikromomentach codzienności. Rosnę z uważnością jako jedna z nielicznych książek na temat uważności dla dzieci i młodzieży odnosi się do tego faktu. Autor opisuje wiele prostych i krótkich technik. Jeśli chcesz pokazać młodym osobom mindfulness i szukasz sposobów, które uwzględniają to, co wiemy o ludzkim rozwoju, to książka dla ciebie.

Chris McKenna, dyrektor programowy Mindful Schools (mindfulschools.org)

Praktyczna, interesująca i przyjemna lektura. Ta inspirująca książka to bezcenne źródło wiedzy dla rodziców, nauczycieli i wszystkich innych osób, które pracują z dziećmi lub się nimi zajmują. Opiera się na doświadczeniu autora i jest skarbnicą kreatywnych, ale prostych praktyk, które pomogą każdemu dziecku, nastolatkowi i dorosłemu wieść szczęśliwsze, bogatsze życie w pełni połączenia ze światem.

dr Ronald D. Siegel, autor książki The Mindfulness Solution: Everyday Practices for Everyday Problems, adiunkt na Harvard Medical School

Ta książka oferuje wspaniały wachlarz prostych, zabawnych, angażujących praktyk mindfulness, po które mogą sięgnąć rodzice, nauczyciele i terapeuci, pracując z dziećmi w domu, szkole i placówkach medycznych. Dr Willard opracował bezcenne źródło wiedzy, które wesprze cię w dzieleniu się mocą uważności z dziećmi i młodzieżą. Rosnę z uważnością jest jak najlepsza książka kucharska – pełna przepisów na zdrowe, pyszne i satysfakcjonujące uważnościowe potrawy, które możesz przygotować i smakować z młodymi osobami.

dr Amy Saltzman, autorka książek A Still Quiet Place: A Mindfulness Program for Teaching Children and Adolescents to Ease Stress and Difficult Emotions i A Still Quiet Place for Teens: A Mindfulness Workbook to Ease Stress and Difficult Emotions

Zarówno osoba początkująca, jak i ekspert(ka) w dziedzinie uważności znajdzie w książce Chrisa Willarda mądre odpowiedzi na pytania o to, jak dzielić się uważnością, którą masz teraz i którą będziesz mieć w przyszłości. Ta książka to niezwykły prezent dla siebie, przyjaciółki czy nauczyciela.

Richard Brady, założyciel Mindfulness in Education Network

To wspaniała książka i bardzo na czasie. Jej bogactwo i przystępność sprawiają, że jest niesamowitym wsparciem dla dzieci i młodzieży oraz osób, które z nimi żyją i pracują – w szczególności dla rodziców, którzy są na pierwszej linii frontu nastoletniego stresu, a którzy nie doczekali się dotychczas zbyt wielu przewodników po kompetencjach związanych z uważnością. To inspirujący przewodnik dla osób początkujących, napisany przez jednego z najbardziej cenionych praktyków w dziedzinie uważności, obdarzonego mądrością i wiedzą na temat tego, jakie metody są skuteczne w odniesieniu do młodych ludzi. Styl, w jakim Willard napisał Rosnę z uważnością, jest przyjazny, dynamiczny, zabawny i przystępny; anegdoty zbliżają treść do życia; zaprezentowane praktyki łączą autentyczność i praktyczność i zostały sformułowane tak, aby możliwe było włączenie ich do wypełnionego po brzegi rodzinnego harmonogramu. Niektóre zajmują tylko minutę! Sama zamierzam z nich korzystać, aby stać się lepszym rodzicem, i będę je wszystkim polecać.

Katherine Weare, profesora w School of Education na uniwersytecie w Southampton w Wielkiej BrytaniiWstęp

Sięgając po tę książkę, rozpoczynasz niesamowitą podróż, która zmienia świat. Gdziekolwiek teraz jesteś i cokolwiek teraz czujesz, nie jesteś sam_. Dołączasz do rozwijającego się ruchu, którego celem jest przywracanie dzieciństwu zachwytu, ciekawości i przestrzeni na refleksję – bo jest ich tam coraz mniej. Ta książka i podobne do niej powstały, ponieważ istnieją osoby, które chcą pomóc następnemu pokoleniu nauczyć się współczucia i pełni życia. Jak głosi chińskie przysłowie, jedno pokolenie sieje, by drugie mogło schronić się w cieniu tego, co wyrośnie. Zaczyna się od ciebie. Zaczyna się od nas. Bez względu więc na to, czy jesteś rodzicem, czy wykonujesz zawód związany z dziećmi – dziękuję ci. To dla mnie zaszczyt stać się częścią podróży, na którą decydujesz się ty i inne osoby, siewcy i troskliwi ogrodnicy uważności w swoich społecznościach.

Wprowadzenie

Medytacja to mikrokosmos, wzór i lustro. To, czego uczymy się, medytując, przydaje się w każdym aspekcie życia.

Sharon Salzberg, Real Happiness

Praktyka uważności (mindfulness) w wykonaniu dzieci niekoniecznie musi się sprowadzać do dwudziestu minut siedzenia w ciszy i bezruchu. Jako nauczyciel, terapeuta i ojciec widziałem setki dzieci w różnym wieku i o różnorodnym pochodzeniu, które praktykowały uważność – i tak jak każde dziecko jest inne, tak różne były ich sposoby praktykowania.

Dla siedmioletniej Jackie – dziewczynki z ADHD, zmagającej się z rozwodem rodziców – praktyka uważności oznacza zabawę pluszakami na podłodze do momentu, kiedy ona lub ja uderzymy w dzwonek. Wtedy razem bierzemy trzy uważne oddechy. Alexa, nastolatka o kręconych włosach, cierpiąca na zaburzenia odżywiania, traktuje uważność jako sposób na dostrojenie się do sygnałów swojego ciała. Dzięki temu może zareagować na jego potrzeby, a nie na emocje, które wywołuje w niej jedzenie. Dla rosłego Jareda, sportowca, który obawia się ataku paniki przed meczem lacrosse’a, uważność to przede wszystkim szybkie skanowanie ciała podczas gry i skupianie uwagi na podeszwach stóp, gdy czuje narastający lęk. Ellie, która na skutek przebytej w dzieciństwie choroby doświadcza chronicznego bólu, znalazła się w moim gabinecie w wieku dwunastu lat. Praktykuje uważność, medytując w ciszy podczas spotkań szkolnego klubu mindfulness. Jej pierwsze doświadczenia w tej dziedzinie motywowane były chęcią duchowego rozwijania się.

Dla nauczyciela w szkole uważnością może być wspólne słuchanie przed egzaminem nagrania praktyki pomagającej się skoncentrować. Dla terapeutki uważnością może być ćwiczenie, podczas którego dziecko rysuje i angażuje w to wszystkie zmysły. Dla mnie, zanim urodził się mój syn, uważność to były wyjazdy do ośrodków medytacji i medytacja grupowa w każdą środę. Obecnie uważność to dla mnie zauważanie radości i obaw, które odczuwam, gdy obserwuję mojego syna podczas zabawy lub snu i myślę o jego przyszłości i świecie, w którym będzie żyć.

Każda forma praktyki uważności, czy to formalna, czy nieformalna, oferuje zachowanie spokoju i jasności umysłu w trudnych sytuacjach, przez które dzieci będą musiały przejść, niezależnie od naszych starań, by je przed tym uchronić. Świat nie zawsze jest pełen współczucia i nie da się uniknąć zranienia. Jeśli jednak młodzi ludzie dostaną odpowiednie narzędzia, będą mogli odkryć, że największe wyzwania są także największymi nauczycielami. Jednym z darów uważności jest zdolność przemieniania cierpienia w mądrość i współczucie. Wielcy filozofowie łączyli cierpienie z rozwojem duchowym. Jeśli chcemy, by dzieci dorastały i rozkwitały, a nie upadały pod ciężarem wyzwań, które rzuci im życie, musimy umożliwić im nauczenie się, jak radzić sobie z cierpieniem.

Aby rozwinąć w sobie zdolność współczucia, potrzebujemy doświadczyć cierpienia. Życie nas pod tym względem nie zawodzi… Praktyki medytacyjne, takie jak uważność, pozwalają dzieciom regenerować się i znajdować ukojenie. Równocześnie nie rozpraszają ich i nie odciągają od myślenia o tym, co je spotyka. Dzieci potrzebują doznawać urazów, obijać sobie kolana, czasami zawalić sprawdzian, płakać z powodu złamanego serca – przekonać się, co potrafią wytrzymać i jak mogą się dzięki temu rozwijać. Doświadczając zranienia z innymi, zmniejszamy poziom cierpienia na świecie.

Uważność często jest łączona z buddyzmem, jednak aby ją praktykować – lub doceniać jej wpływ na ludzi i cały świat – nie musisz być buddyst_, wyznawać żadnej religii czy angażować się w inne formy duchowości. W zasadzie historyczny Budda był dzieckiem wysoko postawionych, nadopiekuńczych, helikopterowych rodziców. Powierzyli go opiece innych osób, by go chroniły, odgradzały od świata i osłaniały przed rzeczywistością, przygotowując do dorosłości według stałego, przewidywalnego scenariusza. Dopiero kiedy ten młody człowiek przekonał się, ile na świecie jest bólu, wkroczył na drogę prowadzącą do zakończenia wszelkiego cierpienia, a jego metodą stały się mądrość i praktyki związane ze współczuciem. Jezus przemienił swoje cierpienie w ratunek dla ludzkości. Żydzi wierzą w to, że ból można przemienić w znaczenie i uzdrowienie zranionego świata. Inne religie i filozofie również szukają możliwości wyjścia poza wyzwania egzystencji i przekształcania ich.

Psychologiczne badania nad uważnością wykazały, że znacząco wpływa ona pozytywnie na rozkwitanie – tak w psychologii nazywa się stan przeciwny depresji, unikaniu i wycofaniu. Uważność wspiera rozwój inteligencji emocjonalnej, podwyższa poziom szczęścia, zwiększa ciekawość i zaangażowanie, zmniejsza niepokój i przygnębienie, koi trudne emocje i traumę, pomaga dzieciom (i dorosłym) skupiać się, uczyć i podejmować dobre decyzje.

W naszym pełnym rozproszeń świecie podstawową reakcją na stres i zdarzenia zarówno nieprzyjemne, jak i neutralne, jest wylogowanie się. Nie podoba ci się to, co czujesz? Nudzi ci się? Zajmij się czymś poza sobą – obejrzyj film, zagraj w grę, sprawdź, co nowego w mediach społecznościowych. Niedawne badania wykazały, że młodzi mężczyźni wolą być łagodnie rażeni prądem przez dziesięć minut niż spędzić podobny czas tylko w towarzystwie swoich myśli, bez elektroniki. Narkotyki, samookaleczenia, zachowania niezgodne z zasadami – to inne sposoby, po które sięgają młode osoby, by wylogować się ze swojego aktualnego doświadczenia. Już małym dzieciom pokazujemy, że można się odłączyć od tu i teraz, nic więc dziwnego, że nie radzą sobie one z emocjami.

Temu kulturowemu warunkowaniu sprzeciwia się całkowicie praktykowanie uważności i współczucia. Podkreślają one wagę zalogowania się – bycia w doświadczeniu, bycia ze sobą i w świecie. Dzieci z czasem uczą się tolerować to, czego doświadczają, i postrzegać wszystko jako punkty na spektrum ludzkich przeżyć – doznania przyjemne i nieprzyjemne, lubiane lub nielubiane, wszystko w końcu mija. Z czasem uważność może sprawić, że zaciekawią je ich doświadczenia, triggery i reakcje automatyczne. Uczenie dzieci, by raczej angażowały się w swoje doświadczenia (logowały się) niż się od nich odcinały (wylogowywały się), rozwija ich inteligencję emocjonalną, prowadząc do większego szczęścia dzieci i ich rodzin. Korzyści mogą promieniować na całą społeczność – szczęśliwsze klasy, szkoły, szpitale… i wreszcie szczęśliwsza, pełna życzliwości i współczucia przyszłość wszystkich ludzi.

Najbardziej ekscytujące badania nad uważnością wykazują, że służy ona nie tylko dzieciom. Dzięki niej również ty osiągniesz spokój, unikniesz wypalenia, zmniejszy się twoja reaktywność, będziesz bardziej obecn_ tu i teraz i skuteczniejsz_ w relacjach rodzicielskich, partnerskich i zawodowych. To jeden z największych darów uważności: jej praktykowanie oznacza pomaganie sobie fizycznie, emocjonalnie, duchowo, osobiście, zawodowo – ale też pomaganie innym.

O tej książce

Podczas wielu lat pracy z młodymi ludźmi odkryłem, że każdy może się nauczyć uważności – i małe dziecko ze znaczną niepełnosprawnością, i zbuntowana nastolatka. Widziałem, jak oni wszyscy praktykowali i odnosili korzyści z nawet krótkiej chwili uważności. Dlatego właśnie ta książka zawiera ponad siedemdziesiąt praktyk – aby każdy mógł odkryć przynajmniej kilka, które zadziałają dla niego i jego dzieci. Każde ćwiczenie przetestowałem sam, a także z innymi rodzicami, terapeutami, nauczycielkami, a przede wszystkim z dziećmi. Nie trzeba być ekspertem, wystarczy praktykować – proste praktyki może przedstawić dzieciom dowolna osoba ze szczerą i otwartą intencją.

Absolutnie nie chciałbym, aby uważność stała się kolejnym codziennym zadaniem do odhaczenia, punktem w wypełnionym po brzegi rodzinnym czy szkolnym planie dnia. Dlatego w rozdziale jedenastym zawarłem kilkanaście praktyk, które zajmują mniej niż minutę. Znajdziesz też w tej książce wskazówki, jak wpleść uważność w codzienne czynności, które i tak wykonujesz ze swoimi dziećmi – jedzenie, spacerowanie, uprawianie sportu, zajęcia artystyczne, a nawet korzystanie z urządzeń elektronicznych.

Nie proponuję w tej książce spójnego kursu uważności. Dostarczam raczej klocki, z których można coś zbudować, i instrukcję, jak dzielić się uważnością z dziećmi w ich tempie, w sposób dostosowany do ich mózgów. W dzieciństwie najbardziej lubiłem się bawić klockami LEGO, bo mogłem albo budować zgodnie z instrukcją, albo z tych samych elementów skonstruować coś swojego. Mam nadzieję, że będziesz wraz z dzieckiem bawić się praktykami, które opisałem, i razem stworzycie z nich coś własnego.

Część pierwsza zawiera opis podstaw uważności. Jest tu trochę teorii, badań i informacji naukowych. Bez względu na to, czy wiesz już sporo o mindfulness, czy jest to dla ciebie zupełnie nowy obszar, teoretyczne podstawy są ważne, aby móc dzielić się uważnością z dziećmi i innymi dorosłymi. Rozdział trzeci zawiera praktyki dla ciebie, osoby dorosłej, bo aby móc się z kimś podzielić uważnością, trzeba ją praktykować.

Część druga prezentuje różnorodność praktyk i pokazuje ich różne wersje dostosowane do różnych osób i miejsc – rodziny, szkoły i innych. Omówię dostosowywanie ćwiczeń do potrzeb szkoły, grupy i etapów rozwojowych oraz stylów uczenia się.

Część trzecia dotyczy nauczania uważności w formalnym otoczeniu, sposobów angażowania dzieci i możliwości wykreowania kultury uważności wśród osób dorosłych wokół ciebie.

Podstawowe praktyki uważności opisane w tej książce kształtowały się przez tysiące lat. Jednak dopiero niedawno medytacja stała się praktykowana powszechnie przez zwykłych ludzi, nawet w miejscach, które nam się z nią kojarzą. Wiele z opisanych ćwiczeń to wariacje na temat praktyk już istniejących, często opracowanych przez osoby wyznaczające kierunek rozwoju uważności w edukacji, takie jak Susan Kaiser Greenland, Amy Saltzman, Jon Kabat-Zinn i Thich Nhat Hanh. Wszystkie praktyki mają charakter świecki, choć niektóre wywodzą się z tradycji duchowych. Jeśli znane mi było źródło praktyki, opisywałem je. Jednak jako że tradycja związana z medytacją była i jest przekazywana przede wszystkim ustnie, określenie autorstwa niektórych z nich nie było możliwe.

Moją intencją stojącą za tą książką jest danie ci okazji do eksplorowania uważności, a nie objaśnianie jej. Zapraszam ciebie i twoje dzieci do doświadczenia transformującej mocy uważności. Poznaj ćwiczenia i pogłębiaj praktykę, a następnie podziel się z bliskimi tym, co z tobą zarezonowało. Zawieś na chwilę skłonność do osądzania i otwórz umysł i serce. Wyzwól się od uprzedzeń i ocen na temat niektórych z zaprezentowanych aktywności. Spróbuj ich, gdy będziesz o nich czytać. Niech ta książka stanie się twoim laboratorium, w którym równocześnie badasz i jesteś badan_.

Eksperymentuj z praktykami, nawet jeśli na pierwszy rzut oka ci one nie pasują. Niektóre do ciebie przemówią; inne nie. Poszukaj w sobie iskry odwagi i okruszka wrażliwości, by móc na chwilę wyłączyć wgraną nam, wszystkim dorosłym, skłonność do poczucia zażenowania. Codziennie wymagamy od dzieci otwierania się na to, co nowe, i podejmowania ryzyka. Nakłaniamy je do spróbowania nowej potrawy, pokazujemy nowy dział matematyki, prosimy w gabinecie terapeutycznym o dzielenie się osobistymi przeżyciami. By nawiązać kontakt z dziećmi, musimy doświadczyć i pokazać taką samą otwartość, o jaką je prosimy. Jeśli dziecko ma przyjmować nowe doświadczenia – my też powinniśmy. Porusz więc swoim ciałem w nowy sposób, aby odkryć nowy odcień samoświadomości; sięgnij po kredki, których nie miał_ś w rękach od dekad; zaśpiewaj, nawet jeśli nie znosisz brzmienia swojego głosu; stwórz coś nowego i podziel się tym. A nade wszystko: baw się dobrze.

Czytając i próbując nowych rzeczy, pozwól się zaskakiwać temu, co ci pasuje, a co nie. Popróbuj wszystkiego po trochę, czytając książkę po raz pierwszy, a później wróć do pomysłów, które twoim zdaniem sprawdzą się dla ciebie i twoich dzieci.

Pochodzący z Wietnamu mnich Thich Nhat Hanh, znany z przyniesienia mindfulness do krajów zachodnich, mówiąc o nauczaniu młodych ludzi praktyk uważności i współczucia, sięga po metaforę wysiewu. W każdej osobie można zasiać ziarno uważności, które następnie ma szansę wykiełkować i rozkwitnąć w życie świadome i pełne troski. Niniejsza książka pomoże ci nie tylko zasiać ziarna, ale też stworzyć warunki, w których młode osoby będą mogły wzrastać i rozkwitać – fizycznie, emocjonalnie, intelektualnie i duchowo.

CZĘŚĆ I. Zrozumieć uważność

ROZDZIAŁ 1. Dziecko w pułapce stresu

Życie mija szybko. Jeśli czasem się nie zatrzymasz, żeby się nim ponapawać, łatwo je przegapić.

Ferris Bueller w filmie Wolny dzień Ferrisa Buellera

W 2014 roku Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne przeprowadziło badania nad poziomem stresu wśród mieszkańców USA. Okazało się, że grupą najbardziej zestresowaną jest młodzież. Jeśli miał_ś ostatnio okazję spędzić trochę czasu z osobą w wieku nastoletnim, być może już to wiedział_ś.

Ilustracja 1 przedstawia Paradoks ucznia, diagram Venna, na który można się natknąć w internecie. Jest zabawny, jasne, jednak dla większości nastolatków jest przede wszystkim prawdziwy. A przecież nie uwzględnia wielu innych możliwych źródeł stresu obecnych w życiu młodych osób, takich jak konieczność otaczania opieką chorego rodzica, skazane na więzienie rodzeństwo czy sytuacja finansowa zmuszająca do podjęcia pracy.

Nie tylko młodzież doświadcza stresu. Dzieciaki z centrów miast, studenci na wymuskanym kampusie – zewsząd docierają echa tego samego niepokoju. Młode osoby w każdym wieku martwią się o swoją przyszłość, widząc wojny i degradację środowiska. Martwi je stan gospodarki, przemoc, ubóstwo i uprzedzenia. Poruszającym doświadczeniem jest spotkanie smukłej siedmiolatki z przedmieścia, która mówi, że jest za gruba, by mieć przyjaciół, albo jedenastolatek z dużego miasta, który jest przekonany, że jedynym sposobem na dożycie dwudziestych pierwszych urodzin jest dla niego wylądowanie w więzieniu. Cierpienie i strach są uniwersalne, nie zważają na pochodzenie.

Ilustracja 1. Paradoks ucznia: wybierz dwa z trzech

Dodatkowym problemem jest to, że dzieci mają mniej możliwości radzenia sobie ze stresem. Przeładowani własnymi sprawami rodzice i nauczyciele nie wiedzą, jak im pomóc; z programów nauczania znikają tematy związane z życiem codziennym, by zrobić miejsce dla treści wymaganych na egzaminach, a te decydują o przyszłości uczniów. A jeśli dziecko nie nauczy się radzić sobie ze stresem, to jako osoba dorosła też raczej nie będzie tego potrafiło. Automatyczne reakcje na stres kształtują się wcześnie, a wzmacniają je kolejne życiowe doświadczenia. Stres i reakcja na niego są zaraźliwe; rozprzestrzeniają się między dziećmi, w szkole i w rodzinie jak wirus grypy, prowadząc do krótko- i długoterminowych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego oraz zdolności uczenia się. Dobra wiadomość jest taka, że uważność i współczucie również są zaraźliwe.

Jak zazwyczaj reagujemy na stres

Stres jest podstawową reakcją na strach prawdziwy lub wyobrażony. Ludzie są zaprogramowani do reagowania na strach na kilka sposobów. Niestety ewolucja nie nadąża za zmianami, jakie zachodzą w sposobie życia ludzi. Dlatego współczesne dzieci podczas egzaminów reagują podobnie jak ich odlegli przodkowie podczas spotkania z tygrysem szablozębnym.

Poniższe ćwiczenie demonstruje dwie wbudowane reakcje na stres. Jest zaadaptowane z praktyki nauczycieli uważnego samowspółczucia (Mindful Self-Compassion), Christophera Germera i Kristin Neff.

Zamknij oczy i wyciągnij ręce przed siebie. Zaciśnij dłonie w pięści. Zadaj sobie następujące pytania:

•Co zauważasz teraz w swoim ciele? A co w umyśle?

•Jakie czujesz emocje?

•Jakie pojawiają się myśli?

•Kiedy w ciągu dnia lub tygodnia czujesz się podobnie?

•Jaki jest teraz twój oddech?

•Czujesz się otwart_ czy zamknięt_?

•Czy masz dużo energii?

•Jak by to było czuć się tak przez cały czas?

Rozluźnij dłonie i opuść ręce. Rozluźnij mięśnie, zgarb się i pozwól głowie swobodnie opaść do przodu.

•Co zauważasz teraz w swoim ciele? A co w umyśle?

•Jakie czujesz emocje?

•Jakie pojawiają się myśli?

•Kiedy w ciągu dnia lub tygodnia czujesz się podobnie?

•Jaki jest teraz twój oddech?

•Czujesz się otwart_ czy zamknięt_?

•Czy masz dużo energii?

•Jak by to było czuć się tak przez cały czas?

Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji

Tematy publikacji w pełnej wersji

Opinie na temat Rosnę z uważnością

Wstęp

Wprowadzenie

O tej książce

CZĘŚĆ I. ZROZUMIEĆ UWAŻNOŚĆ

ROZDZIAŁ 1. DZIECKO W PUŁAPCE STRESU

Jak zazwyczaj reagujemy na stres

Jak kształtować swoje reakcje na stres

Uważność i mózg

Dziecięcy mózg a praktykowanie uważności

Jak zwolnić pęd w głowie

ROZDZIAŁ 2. CO TO WŁAŚCIWIE JEST UWAŻNOŚĆ?

Skupianie uwagi

Kontakt z tu i teraz

Akceptacja i nieosądzanie

Jak wybrać, co dalej

Jak rozwijać uważność: praktyka i praktyki

PODSTAWOWA PRAKTYKA UWAŻNOŚCI

Łagodność i współczucie dla siebie

Formalna i nieformalna praktyka uważności

Czym uważność nie jest

ROZDZIAŁ 3. BUDOWANIE PODSTAW SWOJEJ PRAKTYKI UWAŻNOŚCI

Badania naukowe

Jak zacząć i podtrzymywać własną praktykę uważności

Moc praktyk nieformalnych

Jednozadaniowość

O tym, jak ważna jest własna praktyka

CZĘŚĆ II. PRAKTYKI DLA DZIECI I NASTOLATKÓW

ROZDZIAŁ 4. JAK WPROWADZIĆ UWAŻNOŚĆ DO ŻYCIA DZIECI

Krok 1. Przygotuj grunt

Krok 2: Oceń, co możesz zmienić, a czego nie

Krok 3: Uwzględnij mocne strony dzieci

Krok 4: Pokaż zapotrzebowanie

Intencje i oczekiwania

Połączenie z własną intencją

Stworzyć warunki do rozwoju uważności

Czyny, nie słowa

ROZDZIAŁ 5. ZAANGAŻUJ WYOBRAŹNIĘ WIZUALIZACJA W UWAŻNOŚCI

Moc metafory

Jak używać wizualizacji

ROZDZIAŁ 6. ZAUWAŻ CIAŁO PRAKTYKI OPARTE NA ŚWIADOMOŚCI CIAŁA

Interocepcja: czy mądrość mieści się w ciele?

Uważne jedzenie

ROZDZIAŁ 7. PŁYNĄĆ Z PRĄDEM UWAŻNOŚĆ I RUCH

Podstawowa medytacja w chodzeniu

Uważność w sporcie

ROZDZIAŁ 8. SKRÓT DO TU I TERAZ DŹWIĘKI I ZMYSŁY

Muzyka i uważność

ROZDZIAŁ 9. GRY I ZABAWY Z UWAGĄ UWAŻNOŚĆ W KREATYWNOŚCI

Włączanie elementów uważności do znanych zabaw

Uważne zabawy

Uważność w kreatywności

ROZDZIAŁ 10. WARTOŚĆ WIRTUALNOŚCI UWAŻNOŚĆ I TECHNOLOGIA

Wyloguj się, zaloguj się

Technologia: jak jej używać, ale nie nadużywać

Media społecznościowe i umysł, który ciągle porównuje

Praktyka świadomości mediów społecznościowych

ROZDZIAŁ 11. UTRWALANIE UWAŻNOŚCI WŁĄCZANIE KRÓTKICH PRAKTYK DO CODZIENNYCH DZIAŁAŃ

Wiele krótkich chwil

Krótkie praktyki

CZĘŚĆ III. DZIELENIE SIĘ UWAŻNOŚCIĄ W WARUNKACH FORMALNYCH

ROZDZIAŁ 12. WSKAZÓWKI, JAK NAUCZAĆ UWAŻNOŚCI

Nauczanie to też praktyka

Zacznij od umysłu początkującego

Jak prowadzić praktykę

Tworzenie przestrzeni kontemplacyjnej

Kiedy napotkasz opór

Po praktyce: prowadzenie rozmowy

Dzielenie się własnym doświadczeniem

Uwaga o traumie i dzieciach szczególnie wrażliwych

ROZDZIAŁ 13. OŚWIECONA SPOŁECZNOŚĆ TWORZY KULTURĘ UWAŻNOŚCI

Nad czym warto się zastanowić

Planowanie i pierwsze kroki

Gdy opór jest instytucjonalny

Praktyka metta

Praca z innymi ludźmi

ZAKOŃCZENIE

DODATEK. jak dopasować praktykę do potrzeb dziecka

Praktyki

Podziękowania

O autorze

Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71