-
W empik go
Saga o Grenlandczykach - ebook
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Saga o Grenlandczykach - ebook
Saga o Grenlandczykach, jedna z dwóch sag winlandzkich, to opowieść o kolonizacji Grenlandii a także i odkryciu bogatych, zasobnych w zwierzynę, ryby, jak również cenne drzewa i winorośl, ziem po drugiej stronie Atlantyku, czyli w Ameryce Północnej, przez islandzkich i grenlandzkich żeglarzy, co miało miejsce około roku 1000. Przyjmuje się, iż oryginalna wersja tej sagi została spisana najpewniej w wieku XIII, przez nieznanego nam z imienia islandzkiego duchownego, ale dwa najstarsze zachowane rękopisy pochodzą dopiero z wieku XIV i XV. Lektura obowiązkowa dla osób, które interesują się odkryciem Ameryki pod koniec X wieku.
| Kategoria: | Historia |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-7639-416-9 |
| Rozmiar pliku: | 81 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WPROWADZENIE
Saga o Grenlandczykach, czyli w oryginalnym islandzkim zapisie: Grænlendinga saga to opowieść o kolonizacji Grenlandii, a także i odkryciu bogatych, zasobnych w zwierzynę, ryby, jak również cenne drzewa i winorośl, ziem po drugiej stronie Atlantyku, czyli w Ameryce Północnej przez islandzkich i grenlandzkich żeglarzy, co miało miejsce około 1000 roku.
Przyjmuje się, iż oryginalna wersja tej sagi została spisana najpewniej w wieku XIII, przez nieznanego nam z imienia islandzkiego duchownego, ale dwa najstarsze zachowane rękopisy pochodzą dopiero z wieku XIV i XV.
Saga o Grenlandczykach jest jedną z dwóch sag winlandzkich, z których druga to Saga o Eryku Rudym. Saga opisuje wygnanie Eryka Rudego na Grenlandię, a następnie odkrycie Winlandii, czyli Kraju Winorośli¹ , przez jego syna Leifa Erikssona zwanego też Szczęśliwym. Dzięki informacjom zawartym w sadze można – choć w dużym przybliżeniu – umiejscowić rejony na kontynencie północnoamerykańskim, do których dotarli na pięćset lat przed Kolumbem nordyccy odkrywcy.
Te dwie sagi są głównym źródłem informacji o odkryciu Ameryki pod koniec X wieku. Dlatego od dawna przyciągają uwagę badaczy, były wielokrotnie tłumaczone na różne języki i publikowane, a na ich temat istnieje ogromna literatura. Treść tych dwóch sag jest w ogólnym zarysie zbieżna: opowiadają o tych samych ludziach – Eryku Rudym, założycielu islandzkiej kolonii na Grenlandii, jego synach Leifie, Thorsteinie i Thorvaldzie, żonie Thorsteina Gudrid i jej drugim mężu Thorfinnie Karlsefnim – oraz o tych samych wydarzeniach – kolonizacji Grenlandii i wyjazdach do Winlandii, czyli do Ameryki Północnej. Istnieją jednak poważne rozbieżności między Sagą o Grenlandczykach a Sagą o Eryku Rudym. Saga o Grenlandczykach opowiada o pięciu wyprawach do Winlandii, a mianowicie o podróżach Bjarniego Herjolfssona, Leifa Erikssona, Thorvalda Eirikssona, Thorfinna Karlsefniego i Freydis, córki Eryka z braćmi. Tymczasem w Sadze o Eryku Rudym opisane są tylko dwie wyprawy, a mianowicie Leifa i Karlsefniego, i to pod wieloma względami inaczej niż w Sadze o Grenlandczykach. Według tej ostatniej Amerykę odkrył Islandczyk Bjarni Herjolfsson w 985 lub 986 roku, natomiast Saga o Eryku Rudym odkrycie to przypisuje Leifowi Erikssonowi, o podróżach i odkryciach Bjarniego nawet nie wspominając.ROZDZIAŁ I.
Żył człowiek imieniem Thorwald, syn Asvalda, syna Ulfa, syna Oxen-Thorira. Thorwald był ojcem Eryka Rudego. On i Eryk opuścili swój dom w Jaederen w Norwegii z powodu morderstw, które popełnili podczas sporu, i udali się na Islandię, która była już wtedy szeroko zaludniona.² Osiedlili się najpierw w Drangar³ , w Hornstrandir. Tam zmarł Thorwald, a Eryk Rudy poślubił Thjodhild, córkę Jorunda Ulfssona i Thorbjorga-Łono Statku, która następnie poślubiła Thorbjörna z Doliny Haukadal, i przeniósł się na południe, do Erikstadir, przy Vatnshorn. Mieli oni syna o imieniu Leif.
Eryk został wygnany z Haukadal⁴ za zabicie Eyjolfa Lubieżnika i Hrafna Szermierza, udał się więc na zachód w kierunku Breidafjordu i osiadł na Oxney w Eriksstadir. Pożyczył słupki tronowe⁵ Thorgestowi z Breidabolstad, ale kiedy poprosił go, aby je zwrócił, nie został wysłuchany. Od tego zaczęły się kłótnie i walki między Erykiem i Thorgestem, o czym opowiada saga o Eryku.⁶ Styr Thorgrimsson, Eyjolf ze Sviney, Thorbjörn Vifilsson i synowie Thorbranda z Alptafjordu stanęli po stronie Eryka. Thorgeir z Hitardale zaś i synowie Thorda Gellira poparli Thorgesta. Eryk został uznany za wyjętego spod prawa i skazany na wygnanie na thingu w Thorsnes. Wyposażył statek do żeglugi morskiej w Eriksvag⁷ , a kiedy był gotowy do wypłynięcia w morze, Styr i pozostali eskortowali go poza wyspy. Eryk powiedział im, że wyruszy na poszukiwanie krainy, którą widział Gunnbjörn, syn Ulfa Tyczki, kiedy zgubił się i dryfował na zachód przez ocean, odkrył Gunnbjarnasker⁸ ; dodał, że wróci do przyjaciół, jeśli znajdzie ten kraj, by ich o tym powiadomić.
Wypłynął w morze obok lodowca Snaefellsjokul.⁹ Odnalazł kraj, którego szukał, i zbliżył się do lądu w pobliżu lodowca, który nazwał, Midjökul¹⁰ , a który dziś znany jest pod nazwą Blaserk, czyli Czarna Koszula. Stamtąd popłynął na południe wzdłuż wybrzeża, aby dowiedzieć się, czy można tam się osiedlić. Pierwszą zimę spędził na Eriksey¹¹ , prawie w środku Osady Wschodniej. Gdy nadeszła wiosna, udał się do Eriksfjord i postanowił się tam osiedlić. Tego lata badał pustynny kraj na zachodzie¹² , gdzie wielu miejscom nadał nazwy. Drugą zimę spędził na wyspach Eriksholm, niedaleko Hvarfsgnipy. Trzeciego lata popłynął na północ, aż do Snaefell i do Hrafnsfjord, gdzie, jak sądził, znajdował się dalej w głębi lądu niż głowa Eriksfjordu. Następnie wrócił i spędził trzecią zimę w Eriksey, u ujścia Eriksfjordu.
Następnego lata udał się na Islandię, docierając do portu Breidafjord. I nadał krajowi, który odkrył, nazwę Grenlandia, Zielona Ziemia, ponieważ wierzył, że ludzie byliby znacznie bardziej chętni, by tam pojechać, gdyby miejsce miało atrakcyjną nazwę. Eryk spędził zimę na Islandii, a następnego lata udał się na Grenlandię, osiedlając się w Brattahlid, w Eriksfjord. Uczeni ludzie twierdzą, że latem, kiedy Eryk wyruszył, by skolonizować Grenlandię, dwadzieścia pięć statków wypłynęło z Breidafjord i Borgarfjord do Zielonej Ziemi¹³ , ale tylko czternaście dotarło do celu; niektórzy musieli wrócić, a inni zaginęli na morzu. Było to piętnaście zim przed tym, jak chrześcijaństwo zostało przyjęte przez prawo jako religia na Islandii, i tego samego lata, kiedy biskup Fridrek i Thorvald Kodransson opuścili Islandię.¹⁴
Ludzie, którzy opuścili kraj razem z Erykiem i zajęli ziemię na Grenlandii to: Herjolf Bardarson – objął on w posiadanie Herjolfsfjord i osiedlił się w Herjolfsnes; Ketil w Ketilsfjord; Hrafn w Hrafnsfjord; Sölvi w Sölvadal; Helgi Thorbrandsson w Alptafjord; Thorbjörn Glora w Siglufjord; Einar w Einarsfjord; Hafgrim w Hafgrimsfjord i Vatnahverfi; Arnlaug w Arnlaugfjord. Inni udali się do Osady Zachodniej.¹⁵ROZDZIAŁ II
Herjolf był synem Barda, syna Herjolfa. Był on krewnym Ingolfa, pierwszego osadnika na Islandii¹⁶ , który podarował swojej rodzinie ziemię między Vog i Reykjanes. Herjolf Bardarson¹⁷ mieszkał przez pewien czas w Drepstokku; jego żona miała na imię Thorgerd i mieli syna o imieniu Bjarni. Bjarni był bardzo obiecującym młodym człowiekiem. Od młodości ciągnęło go do obcych krajów. Zdobył dla siebie bogactwa i poważanie u ludzi, spędzając jedną zimę za granicą, a następną na Islandii z ojcem. Wkrótce miał własny statek……………………………...NOTATKI
Niektórzy badacze nieposiadający choćby minimalnej wiedzy z zakresu botaniki twierdzą, że to, co w sadze nazwane jest winogronami to nic innego jak jagody, albo agrest. Pomylenie winogron z jagodami dowodziłoby skrajnej ignorancji, czy wręcz głupoty odkrywców, a ponadto jednym z nich był południowiec znający tę roślinę, co zaś do agrestu byłoby to dodatkowo absolutnie niemożliwe, ponieważ jest on rodzimą rośliną Starego Świata, a w Ameryce pojawił się dopiero po odkryciu jej przez Kolumba. Ponadto także i inna roślina wymienione w tej sadze, czyli klon, wyraźnie wskazuje, że odkrywcy dotarli do wschodnich wybrzeży Kanady, gdzie te rośliny w środowisku naturalnym spotyka się do dziś. Jagody zaś, jak choćby borówka północna (Vaccinium boreale), chociaż rośnie nawet w kanadyjskiej tundrze, to jej krzaczki osiągające wysokość 9 cm, z owocami o średnicy do 5 mm, barwy niebieskiej raczej trudno byłoby pomylić z kiściami winogron.
Saga o Grenlandczykach, czyli w oryginalnym islandzkim zapisie: Grænlendinga saga to opowieść o kolonizacji Grenlandii, a także i odkryciu bogatych, zasobnych w zwierzynę, ryby, jak również cenne drzewa i winorośl, ziem po drugiej stronie Atlantyku, czyli w Ameryce Północnej przez islandzkich i grenlandzkich żeglarzy, co miało miejsce około 1000 roku.
Przyjmuje się, iż oryginalna wersja tej sagi została spisana najpewniej w wieku XIII, przez nieznanego nam z imienia islandzkiego duchownego, ale dwa najstarsze zachowane rękopisy pochodzą dopiero z wieku XIV i XV.
Saga o Grenlandczykach jest jedną z dwóch sag winlandzkich, z których druga to Saga o Eryku Rudym. Saga opisuje wygnanie Eryka Rudego na Grenlandię, a następnie odkrycie Winlandii, czyli Kraju Winorośli¹ , przez jego syna Leifa Erikssona zwanego też Szczęśliwym. Dzięki informacjom zawartym w sadze można – choć w dużym przybliżeniu – umiejscowić rejony na kontynencie północnoamerykańskim, do których dotarli na pięćset lat przed Kolumbem nordyccy odkrywcy.
Te dwie sagi są głównym źródłem informacji o odkryciu Ameryki pod koniec X wieku. Dlatego od dawna przyciągają uwagę badaczy, były wielokrotnie tłumaczone na różne języki i publikowane, a na ich temat istnieje ogromna literatura. Treść tych dwóch sag jest w ogólnym zarysie zbieżna: opowiadają o tych samych ludziach – Eryku Rudym, założycielu islandzkiej kolonii na Grenlandii, jego synach Leifie, Thorsteinie i Thorvaldzie, żonie Thorsteina Gudrid i jej drugim mężu Thorfinnie Karlsefnim – oraz o tych samych wydarzeniach – kolonizacji Grenlandii i wyjazdach do Winlandii, czyli do Ameryki Północnej. Istnieją jednak poważne rozbieżności między Sagą o Grenlandczykach a Sagą o Eryku Rudym. Saga o Grenlandczykach opowiada o pięciu wyprawach do Winlandii, a mianowicie o podróżach Bjarniego Herjolfssona, Leifa Erikssona, Thorvalda Eirikssona, Thorfinna Karlsefniego i Freydis, córki Eryka z braćmi. Tymczasem w Sadze o Eryku Rudym opisane są tylko dwie wyprawy, a mianowicie Leifa i Karlsefniego, i to pod wieloma względami inaczej niż w Sadze o Grenlandczykach. Według tej ostatniej Amerykę odkrył Islandczyk Bjarni Herjolfsson w 985 lub 986 roku, natomiast Saga o Eryku Rudym odkrycie to przypisuje Leifowi Erikssonowi, o podróżach i odkryciach Bjarniego nawet nie wspominając.ROZDZIAŁ I.
Żył człowiek imieniem Thorwald, syn Asvalda, syna Ulfa, syna Oxen-Thorira. Thorwald był ojcem Eryka Rudego. On i Eryk opuścili swój dom w Jaederen w Norwegii z powodu morderstw, które popełnili podczas sporu, i udali się na Islandię, która była już wtedy szeroko zaludniona.² Osiedlili się najpierw w Drangar³ , w Hornstrandir. Tam zmarł Thorwald, a Eryk Rudy poślubił Thjodhild, córkę Jorunda Ulfssona i Thorbjorga-Łono Statku, która następnie poślubiła Thorbjörna z Doliny Haukadal, i przeniósł się na południe, do Erikstadir, przy Vatnshorn. Mieli oni syna o imieniu Leif.
Eryk został wygnany z Haukadal⁴ za zabicie Eyjolfa Lubieżnika i Hrafna Szermierza, udał się więc na zachód w kierunku Breidafjordu i osiadł na Oxney w Eriksstadir. Pożyczył słupki tronowe⁵ Thorgestowi z Breidabolstad, ale kiedy poprosił go, aby je zwrócił, nie został wysłuchany. Od tego zaczęły się kłótnie i walki między Erykiem i Thorgestem, o czym opowiada saga o Eryku.⁶ Styr Thorgrimsson, Eyjolf ze Sviney, Thorbjörn Vifilsson i synowie Thorbranda z Alptafjordu stanęli po stronie Eryka. Thorgeir z Hitardale zaś i synowie Thorda Gellira poparli Thorgesta. Eryk został uznany za wyjętego spod prawa i skazany na wygnanie na thingu w Thorsnes. Wyposażył statek do żeglugi morskiej w Eriksvag⁷ , a kiedy był gotowy do wypłynięcia w morze, Styr i pozostali eskortowali go poza wyspy. Eryk powiedział im, że wyruszy na poszukiwanie krainy, którą widział Gunnbjörn, syn Ulfa Tyczki, kiedy zgubił się i dryfował na zachód przez ocean, odkrył Gunnbjarnasker⁸ ; dodał, że wróci do przyjaciół, jeśli znajdzie ten kraj, by ich o tym powiadomić.
Wypłynął w morze obok lodowca Snaefellsjokul.⁹ Odnalazł kraj, którego szukał, i zbliżył się do lądu w pobliżu lodowca, który nazwał, Midjökul¹⁰ , a który dziś znany jest pod nazwą Blaserk, czyli Czarna Koszula. Stamtąd popłynął na południe wzdłuż wybrzeża, aby dowiedzieć się, czy można tam się osiedlić. Pierwszą zimę spędził na Eriksey¹¹ , prawie w środku Osady Wschodniej. Gdy nadeszła wiosna, udał się do Eriksfjord i postanowił się tam osiedlić. Tego lata badał pustynny kraj na zachodzie¹² , gdzie wielu miejscom nadał nazwy. Drugą zimę spędził na wyspach Eriksholm, niedaleko Hvarfsgnipy. Trzeciego lata popłynął na północ, aż do Snaefell i do Hrafnsfjord, gdzie, jak sądził, znajdował się dalej w głębi lądu niż głowa Eriksfjordu. Następnie wrócił i spędził trzecią zimę w Eriksey, u ujścia Eriksfjordu.
Następnego lata udał się na Islandię, docierając do portu Breidafjord. I nadał krajowi, który odkrył, nazwę Grenlandia, Zielona Ziemia, ponieważ wierzył, że ludzie byliby znacznie bardziej chętni, by tam pojechać, gdyby miejsce miało atrakcyjną nazwę. Eryk spędził zimę na Islandii, a następnego lata udał się na Grenlandię, osiedlając się w Brattahlid, w Eriksfjord. Uczeni ludzie twierdzą, że latem, kiedy Eryk wyruszył, by skolonizować Grenlandię, dwadzieścia pięć statków wypłynęło z Breidafjord i Borgarfjord do Zielonej Ziemi¹³ , ale tylko czternaście dotarło do celu; niektórzy musieli wrócić, a inni zaginęli na morzu. Było to piętnaście zim przed tym, jak chrześcijaństwo zostało przyjęte przez prawo jako religia na Islandii, i tego samego lata, kiedy biskup Fridrek i Thorvald Kodransson opuścili Islandię.¹⁴
Ludzie, którzy opuścili kraj razem z Erykiem i zajęli ziemię na Grenlandii to: Herjolf Bardarson – objął on w posiadanie Herjolfsfjord i osiedlił się w Herjolfsnes; Ketil w Ketilsfjord; Hrafn w Hrafnsfjord; Sölvi w Sölvadal; Helgi Thorbrandsson w Alptafjord; Thorbjörn Glora w Siglufjord; Einar w Einarsfjord; Hafgrim w Hafgrimsfjord i Vatnahverfi; Arnlaug w Arnlaugfjord. Inni udali się do Osady Zachodniej.¹⁵ROZDZIAŁ II
Herjolf był synem Barda, syna Herjolfa. Był on krewnym Ingolfa, pierwszego osadnika na Islandii¹⁶ , który podarował swojej rodzinie ziemię między Vog i Reykjanes. Herjolf Bardarson¹⁷ mieszkał przez pewien czas w Drepstokku; jego żona miała na imię Thorgerd i mieli syna o imieniu Bjarni. Bjarni był bardzo obiecującym młodym człowiekiem. Od młodości ciągnęło go do obcych krajów. Zdobył dla siebie bogactwa i poważanie u ludzi, spędzając jedną zimę za granicą, a następną na Islandii z ojcem. Wkrótce miał własny statek……………………………...NOTATKI
Niektórzy badacze nieposiadający choćby minimalnej wiedzy z zakresu botaniki twierdzą, że to, co w sadze nazwane jest winogronami to nic innego jak jagody, albo agrest. Pomylenie winogron z jagodami dowodziłoby skrajnej ignorancji, czy wręcz głupoty odkrywców, a ponadto jednym z nich był południowiec znający tę roślinę, co zaś do agrestu byłoby to dodatkowo absolutnie niemożliwe, ponieważ jest on rodzimą rośliną Starego Świata, a w Ameryce pojawił się dopiero po odkryciu jej przez Kolumba. Ponadto także i inna roślina wymienione w tej sadze, czyli klon, wyraźnie wskazuje, że odkrywcy dotarli do wschodnich wybrzeży Kanady, gdzie te rośliny w środowisku naturalnym spotyka się do dziś. Jagody zaś, jak choćby borówka północna (Vaccinium boreale), chociaż rośnie nawet w kanadyjskiej tundrze, to jej krzaczki osiągające wysokość 9 cm, z owocami o średnicy do 5 mm, barwy niebieskiej raczej trudno byłoby pomylić z kiściami winogron.
więcej..
