-
W empik go
Sekrety Biblii - Królestwo Saula Dawida i Salomona - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
25 czerwca 2019
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Sekrety Biblii - Królestwo Saula Dawida i Salomona - ebook
- Długo oczekiwane kolejna książka z serii : Sekrety Biblii, wydanej w latach dziewięćdziesiątych książki która doczekała się kilku wznowień. Książka opisuje lata panowania trzech pierwszych królów Izraela. Zawarty w niej materiał pochodzi z pracy doktorskiej z dziedziny historii obronionej przez autora w grudniu 2017 roku.
- „Książkę - Alfreda Palli, zawiera przejrzysty i systematyczny wkład na temat powstania dziejów monarchii izraelskiej, oparty na wnikliwej analizie zarówno tekstów biblijnych, jak i pozabiblijnych z uwzględnieniem danych archeologicznych, dlatego stanowi bezcenne kompendium wiedzy dla wszystkich pragnących zglebić tę tematykę.”
— Prof. Roman Marcinkowski z Wydziały Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego
- Alfred Palla, pisarz, historyk, biblista i podróżnik. Studiował w Pedagogicznym Studium technicznym w Gliwicach, a następnie historię w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, specjalizując się pod kierunkiem prof. Aleksandra Krawczuka w historii starożytnej . W USA ukończył studia na wydziale teologii biblijnej Andrews University oraz doktorskie w Fuller Theological Seminary w Kalifornii. W Polsce uzyskał stopień naukowy doktora historii na Wydziale Filologiczno-Historycznym Akademii Pomorskiej. Książka "Królestwo Saula Dawida i Salomona" stanowi cześć jego pracy doktorskiej. Dr. Palla opublikował dotąd między innymi następujące książki: "Sekrety Biblii", "Skarby świątyni", "Poznaj swoją osobowość i dary duchowe", "Radość mimo trudności", "Całun Turyński: wielka historia czy wielka mistyfikacja?", "Mądrość starożytnych", "Niewidzialna wojna o Twoje życie", "Niezwykłe historie zwykłych ludzi", "Sukces jest w twoich rękach".
„Książkę dr. Alfreda Palli przeczytałem z wielkim zainteresowaniem i równocześnie satysfakcją. Autor, znakomity teolog chrześcijański i pisarz, wybitny znawca zagadnień biblijnych, zaprezentował w niej całą gamę cennych wiadomości dotyczących dziejów dawnego Izraela (…). Książka, napisana w sposób przejrzysty i fascynujący, wzbogaca naszą wiedzę o Piśmie Świętym, jego powstaniu i dziejach oraz zawartym w nim przesłaniu zbawczym. Książkę oceniam bardzo wysoko i z całego serca polecam”
- — † ksiądz prof. dr hab. Zachariasz Łyko, Katedra Filozofii i Socjologii,
Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie „Książka jest napisana językiem bardzo przystępnym, zawiera wiele wiedzy archeologicznej i historycznej niezbędnej do właściwego rozumienia tekstu biblijnego i przekonania się o jego wiarygodności oraz wielowiekowej nadzwyczajnej wierności jego przekazu”
- — ksiądz dr hab. Zdzisław Żywica, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
„Autor łączy rozległą wiedzę w dziedzinie starożytnej literatury Bliskiego Wschodu z archeologią i translatologią. Książka podejmuje szereg ważnych zagadnień,analizowany materiał pozawala dostrzec kontekst literacki i historyczno-kulturowy opisanych w Biblii wydarzeń. Umożliwia to uchwycić fenomen, jakim są dla Żydów księgi Tanach, a dla chrześcijan Stary Testament. Z całego serca polecam lekturę tej książki”
- — dr hab. Wojciech Gajewski, Zakład Historii Starożytnej, Uniwersytet Gdański.
„Książkę czyta się z ciekawością i zainteresowaniem, szczególnie zawarte w niej wyniki badań archeologicznych, odnoszące się do wielu aspektów historycznych i literackich Biblii”
- — ksiądz dr hab. Zdzisław Pawłowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
| Kategoria: | Literatura faktu |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-63097-91-2 |
| Rozmiar pliku: | 5,5 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Przedmowa
Książka Alfreda Palli jest próbą opisania dziejów wczesnej monarchii izraelskiej, odtworzenia jej historii począwszy od okoliczności wiodących do zawiązania państwa, przez panowanie Saula, Dawida i Salomona, aż po rozpad zjednoczonej monarchii izraelskiej. Autor ocenia w niej pod względem przydatności historycznej dostępne źródła i dane, które następnie poddaje analizie.
Alfred Palla nie unika tematów trudnych, bardzo ważnym wątkiem tej pracy jest polemika z argumentami rewizjonistycznych uczonych, którzy negują historyczną wartość biblijnego przekazu o wczesnym państwie izraelskim. Wielką zaletą tej książki jest usystematyzowanie stanu wiedzy i omówienie literatury z ostatnich kilkudziesięciu lat dotyczącej historii starożytnego Izraela, a zjednoczonej monarchii izraelskiej w szczególności.
Istnieją okresy historii bardzo trudne do naukowego opracowania. Koncepcje polityczne z okresu poprzedzającego monarchię pochodzą z sag, legend, opowiadań, genealogii, wykazów imion itp. Materiał ten jest wieloznaczny, dlatego naukowe ustalenie dziejów narodu wybranego w tamtym okresie jest zadaniem niełatwym. Wymaga umiejętności łączenia wielu dziedzin, a co za tym idzie metod i poglądów.
Alfred Palla wykazał się dużą erudycją, znajomością nie tylko historii starożytnego Bliskiego Wschodu, a w szczególności Izraela, ale także wiedzą z kilku innych dziedzin, m.in. archeologii, religioznawstwa, a ściślej biblistyki, judaistyki i hebraistyki oraz niezwykłą umiejętnością łączenia odrębnych dziedzin, a co za tym idzie różnych metod i poglądów. Jego książka może z pewnością posłużyć za podręcznik akademicki, a czyta się ją jednym tchem.
Prof. Roman Marcinkowski
z Wydziału Orientalistycznego
Uniwersytetu WarszawskiegoWstęp
Pod koniec XX wieku podupadł konsensus, że panowanie Dawida i Salomona może stanowić niekwestionowany początek dla rekonstrukcji historii dawnego Izraela. Przyczynił się do tego fakt, że wielu biblistów już wcześniej zakwestionowało historyczność biblijnego opisu patriarchów, exodusu i podboju Kanaanu, z powodu braku pozabiblijnego poświadczenia. W związku z tym rozpoczynali swoje dzieje dawnego Izraela od panowania Dawida i Salomona.
Nie było to konsekwentne, gdyż wówczas brakowało pozabiblijnego dowodu także dla istnienia Dawida i Salomona, a co zatem idzie dla zjednoczonej monarchii izraelskiej. Pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku ten argument podnieśli uczeni, którzy określają siebie mianem rewizjonistów lub dekonstrukcjonistów, gdyż dokonują rewizji lub dekonstrukcji historii. Na ogół nie oferują jakiejś konstruktywnej alternatywy dla historii, którą negują, dlatego niektórzy uczeni mianują ich nihilistami. W literaturze przyjęło się nazywać ich minimalistami, gdyż minimalizują historyczną wartość źródeł.
Minimaliści uznali brak pozabiblijnych dowodów dla istnienia Saula, Dawida i Salomona za dowód niehistoryczności tych władców. Tak daleko posunięty sceptycyzm tych uczonych może być zaskoczeniem dla wielu z nas. Trzeba im jednak oddać sprawiedliwość, gdyż w ten sposób jedynie doprowadzili do logicznego końca poglądy kilku pokoleń krytycznych biblistów, zwłaszcza niemieckich, którzy z tego samego powodu uznali wcześniej za niehistoryczny biblijny opis stworzenia, potopu, patriarchów, a nawet exodusu i podboju Kanaanu.
W rezultacie przybywa uczonych, którzy uważają, że napisanie dziejów wczesnego Izraela jest niemożliwe. Ilustrują to tytuły publikacji rewizjonistycznych uczonych z końca XX wieku na temat starożytnego Izraela. Na przykład: Gösta W. Ahlström, Who Were the Israelites? (Kim byli Izraelici?) z 1986 roku; Niels P. Lemche, Ancient Israel: A New History of Israelite Society (Antyczny Izrael: nowa historia izraelskiego społeczeństwa) z 1988 roku; Philip R. Davies, In Search of ‘Ancient Israel’ (W poszukiwaniu ‘starożytnego Izraela’) z 1992 roku; Niels P. Lemche, Is It Still Possible to Write a History of Ancient Israel? (Czy wciąż jest możliwe napisanie historii starożytnego Izraela?) z 1994 roku; Philip R. Davies, House of David’s Built on Sand (Dom Dawida zbudowany na piasku) z 1994 roku; Keith W. Whitelam, The Invention of Ancient Israel: The Silencing of Palestinian History (Starożytny Izrael zmyślony, a palestyńska historia uciszona) z 1996 roku; Lester L. Grabbe, Can a ‘History of Israel’ be Written? (Czy można napisać ‘historię Izraela’?) z 1997 roku; Thomas L. Thompson, The Mythic Past: Biblical Archaeology and the Myth of Israel (Mityczna przeszłość: biblijna archeologia i mit Izraela) z 1999 roku.
Wiele z tych publikacji ma zakamuflowany charakter ideologiczny. Wskazali na to między innymi profesorzy: William Dever, Baruch Halpern i Iain Provan. Na przykład Niels Lemche, wiodący biblista z grona minimalistów przyznał, że obrał sobie za cel wykazanie, że Biblia hebrajska jest pozbawiona historycznej wartości, a Philip Davies, pod wpływem swoich ateistycznych przekonań, kwestionuje możliwość napisania obiektywnej historii dawnego Izraela przez autorów o teistycznych zapatrywaniach.
Niemały wpływ na poglądy uczonych zajmujących się dziejami Izraela mają ich poglądy polityczne. Ci, którzy sympatyzują ze sprawą Palestyńczyków, mają tendencje do minimalizowania wartości źródeł i danych, które świadczą o wczesnej obecności Izraelitów w Kanaanie. Ich publikacje szybko są tłumaczone na arabski i wykorzystywane przez aktywistów palestyńskich, zwłaszcza argumentacja, że wczesne dzieje Izraela zostały zmyślone i spisane przez Żydów dopiero w czasach perskich lub hellenistycznych. Z tym poglądem sam zetknąłem się w Izraelu, rozmawiając z Palestyńczykami, którzy studiowali archeologię czy historię...
Oliwy do ognia dolali żydowscy naukowcy, usytuowani na terenie dawnych Filistynów, zwłaszcza archeolodzy z Uniwersytetu w Tel Awiwie, tacy jak Zeev Herzog, Israel Finkelstein i David Ussishkin. Herzog opublikował w piśmie Haaretz artykuł Deconstructing the Walls of Jericho (Dekonstrukcja murów Jerycha). Rozpoczął go słowami: „Po 70 latach intensywnych wykopalisk w ziemi izraelskiej archeolodzy doszli do przekonania, że dzieje patriarchów to legenda, Izraelici nie byli w Egipcie, exodus ani podbój Kanaanu nie miał miejsca. Nie ma żadnej wzmianki o państwie Dawida i Salomona (…), które było co najwyżej małym plemiennym królestwem”.
Wsparciem dla poglądów rewizjonistycznych stała się tak zwana późna (niska) chronologia, postulowana przez Israela Finkelsteina z Uniwersytetu w Tel Awiwie. Polega ona na przesunięciu epoki żelaza IIA w Kanaanie z X na IX wiek p.n.e. W rezultacie, zabytki tradycyjnie wiązane z Salomonem, zwłaszcza monumentalne fortyfikacje w Megiddo, Chacor i Gezer, datuje on dopiero na dynastię Omrydów, która panowała wiek później. Gdyby ta hipoteza była prawdziwa, to biblijny opis królestwa Dawida i Salomona nie miałby pokrycia w materiale archeologicznym, a obu tych władców można by uznać, co najwyżej za wodzów plemiennych o lokalnym zasięgu.
W rezultacie, pod koniec XX wieku bibliści z grona minimalistów ogłosili „śmierć ‘biblijnej historii’”. Na przykład, Thomas Thompson z Uniwersytetu w Kopenhadze napisał: „Nie ma już więcej ‘biblijnego Izraela’. Historia nie ma dla niego miejsca. To jedno wiemy”. Takie poglądy zawierają oczywicie retoryczne uproszczenia. Niemniej, stanowią one wyzwanie do przebadania źródeł i danych dotyczących dziejów wczesnego Izraela, a zwłaszcza panowania Saula, Dawida i Salomona, czemu poświęcona jest ta książka.
Czy źródła o tym okresie mają historyczną wartość? Czy są w zgodzie z danymi archeologicznymi? Czy w oparciu o teksty biblijne, pozabiblijne i dane archeologiczne można napisać rzetelne dzieje wczesnej monarchii izraelskiej? Wierzę, że tak. Jednakże Czytelnikowi pozostawiam ocenę, czy materiał przedstawiony w tej książce potwierdza przekonanie, jakiego nabrałem w czasie kilku lat badania tego tematu. Książka ta zawiera bowiem treść mojej rozprawy doktorskiej z dziedziny historii z pominięciem dwóch rozdziałów oraz bibliografii, która była zbyt obszerna, aby dołączyć ją do tej książki, ale pozostaje do wglądu w mojej pracy doktorskiej.
Przy tej okazji pragnę serdecznie podziękować wszystkim, którzy mi dopomogli w przewodzie doktorskim oraz udoskonaleniu mojej rozprawy. W szczególności pragnę wymienić prof. Romana Marcinkowskiego z Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Wojciecha Bejdę z Instytutu Historii i Politologii na Wydziale Filologiczno-Historycznym Akademii Pomorskiej w Słupsku, a także księdza prof. Józefa Naumowicza, kierownika Katedry Historii Starożytnej w Instytucie Nauk Historycznych Uniwersytetu Kardynała Stanisława Wyszyńskiego w Warszawie.
Książka Alfreda Palli jest próbą opisania dziejów wczesnej monarchii izraelskiej, odtworzenia jej historii począwszy od okoliczności wiodących do zawiązania państwa, przez panowanie Saula, Dawida i Salomona, aż po rozpad zjednoczonej monarchii izraelskiej. Autor ocenia w niej pod względem przydatności historycznej dostępne źródła i dane, które następnie poddaje analizie.
Alfred Palla nie unika tematów trudnych, bardzo ważnym wątkiem tej pracy jest polemika z argumentami rewizjonistycznych uczonych, którzy negują historyczną wartość biblijnego przekazu o wczesnym państwie izraelskim. Wielką zaletą tej książki jest usystematyzowanie stanu wiedzy i omówienie literatury z ostatnich kilkudziesięciu lat dotyczącej historii starożytnego Izraela, a zjednoczonej monarchii izraelskiej w szczególności.
Istnieją okresy historii bardzo trudne do naukowego opracowania. Koncepcje polityczne z okresu poprzedzającego monarchię pochodzą z sag, legend, opowiadań, genealogii, wykazów imion itp. Materiał ten jest wieloznaczny, dlatego naukowe ustalenie dziejów narodu wybranego w tamtym okresie jest zadaniem niełatwym. Wymaga umiejętności łączenia wielu dziedzin, a co za tym idzie metod i poglądów.
Alfred Palla wykazał się dużą erudycją, znajomością nie tylko historii starożytnego Bliskiego Wschodu, a w szczególności Izraela, ale także wiedzą z kilku innych dziedzin, m.in. archeologii, religioznawstwa, a ściślej biblistyki, judaistyki i hebraistyki oraz niezwykłą umiejętnością łączenia odrębnych dziedzin, a co za tym idzie różnych metod i poglądów. Jego książka może z pewnością posłużyć za podręcznik akademicki, a czyta się ją jednym tchem.
Prof. Roman Marcinkowski
z Wydziału Orientalistycznego
Uniwersytetu WarszawskiegoWstęp
Pod koniec XX wieku podupadł konsensus, że panowanie Dawida i Salomona może stanowić niekwestionowany początek dla rekonstrukcji historii dawnego Izraela. Przyczynił się do tego fakt, że wielu biblistów już wcześniej zakwestionowało historyczność biblijnego opisu patriarchów, exodusu i podboju Kanaanu, z powodu braku pozabiblijnego poświadczenia. W związku z tym rozpoczynali swoje dzieje dawnego Izraela od panowania Dawida i Salomona.
Nie było to konsekwentne, gdyż wówczas brakowało pozabiblijnego dowodu także dla istnienia Dawida i Salomona, a co zatem idzie dla zjednoczonej monarchii izraelskiej. Pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku ten argument podnieśli uczeni, którzy określają siebie mianem rewizjonistów lub dekonstrukcjonistów, gdyż dokonują rewizji lub dekonstrukcji historii. Na ogół nie oferują jakiejś konstruktywnej alternatywy dla historii, którą negują, dlatego niektórzy uczeni mianują ich nihilistami. W literaturze przyjęło się nazywać ich minimalistami, gdyż minimalizują historyczną wartość źródeł.
Minimaliści uznali brak pozabiblijnych dowodów dla istnienia Saula, Dawida i Salomona za dowód niehistoryczności tych władców. Tak daleko posunięty sceptycyzm tych uczonych może być zaskoczeniem dla wielu z nas. Trzeba im jednak oddać sprawiedliwość, gdyż w ten sposób jedynie doprowadzili do logicznego końca poglądy kilku pokoleń krytycznych biblistów, zwłaszcza niemieckich, którzy z tego samego powodu uznali wcześniej za niehistoryczny biblijny opis stworzenia, potopu, patriarchów, a nawet exodusu i podboju Kanaanu.
W rezultacie przybywa uczonych, którzy uważają, że napisanie dziejów wczesnego Izraela jest niemożliwe. Ilustrują to tytuły publikacji rewizjonistycznych uczonych z końca XX wieku na temat starożytnego Izraela. Na przykład: Gösta W. Ahlström, Who Were the Israelites? (Kim byli Izraelici?) z 1986 roku; Niels P. Lemche, Ancient Israel: A New History of Israelite Society (Antyczny Izrael: nowa historia izraelskiego społeczeństwa) z 1988 roku; Philip R. Davies, In Search of ‘Ancient Israel’ (W poszukiwaniu ‘starożytnego Izraela’) z 1992 roku; Niels P. Lemche, Is It Still Possible to Write a History of Ancient Israel? (Czy wciąż jest możliwe napisanie historii starożytnego Izraela?) z 1994 roku; Philip R. Davies, House of David’s Built on Sand (Dom Dawida zbudowany na piasku) z 1994 roku; Keith W. Whitelam, The Invention of Ancient Israel: The Silencing of Palestinian History (Starożytny Izrael zmyślony, a palestyńska historia uciszona) z 1996 roku; Lester L. Grabbe, Can a ‘History of Israel’ be Written? (Czy można napisać ‘historię Izraela’?) z 1997 roku; Thomas L. Thompson, The Mythic Past: Biblical Archaeology and the Myth of Israel (Mityczna przeszłość: biblijna archeologia i mit Izraela) z 1999 roku.
Wiele z tych publikacji ma zakamuflowany charakter ideologiczny. Wskazali na to między innymi profesorzy: William Dever, Baruch Halpern i Iain Provan. Na przykład Niels Lemche, wiodący biblista z grona minimalistów przyznał, że obrał sobie za cel wykazanie, że Biblia hebrajska jest pozbawiona historycznej wartości, a Philip Davies, pod wpływem swoich ateistycznych przekonań, kwestionuje możliwość napisania obiektywnej historii dawnego Izraela przez autorów o teistycznych zapatrywaniach.
Niemały wpływ na poglądy uczonych zajmujących się dziejami Izraela mają ich poglądy polityczne. Ci, którzy sympatyzują ze sprawą Palestyńczyków, mają tendencje do minimalizowania wartości źródeł i danych, które świadczą o wczesnej obecności Izraelitów w Kanaanie. Ich publikacje szybko są tłumaczone na arabski i wykorzystywane przez aktywistów palestyńskich, zwłaszcza argumentacja, że wczesne dzieje Izraela zostały zmyślone i spisane przez Żydów dopiero w czasach perskich lub hellenistycznych. Z tym poglądem sam zetknąłem się w Izraelu, rozmawiając z Palestyńczykami, którzy studiowali archeologię czy historię...
Oliwy do ognia dolali żydowscy naukowcy, usytuowani na terenie dawnych Filistynów, zwłaszcza archeolodzy z Uniwersytetu w Tel Awiwie, tacy jak Zeev Herzog, Israel Finkelstein i David Ussishkin. Herzog opublikował w piśmie Haaretz artykuł Deconstructing the Walls of Jericho (Dekonstrukcja murów Jerycha). Rozpoczął go słowami: „Po 70 latach intensywnych wykopalisk w ziemi izraelskiej archeolodzy doszli do przekonania, że dzieje patriarchów to legenda, Izraelici nie byli w Egipcie, exodus ani podbój Kanaanu nie miał miejsca. Nie ma żadnej wzmianki o państwie Dawida i Salomona (…), które było co najwyżej małym plemiennym królestwem”.
Wsparciem dla poglądów rewizjonistycznych stała się tak zwana późna (niska) chronologia, postulowana przez Israela Finkelsteina z Uniwersytetu w Tel Awiwie. Polega ona na przesunięciu epoki żelaza IIA w Kanaanie z X na IX wiek p.n.e. W rezultacie, zabytki tradycyjnie wiązane z Salomonem, zwłaszcza monumentalne fortyfikacje w Megiddo, Chacor i Gezer, datuje on dopiero na dynastię Omrydów, która panowała wiek później. Gdyby ta hipoteza była prawdziwa, to biblijny opis królestwa Dawida i Salomona nie miałby pokrycia w materiale archeologicznym, a obu tych władców można by uznać, co najwyżej za wodzów plemiennych o lokalnym zasięgu.
W rezultacie, pod koniec XX wieku bibliści z grona minimalistów ogłosili „śmierć ‘biblijnej historii’”. Na przykład, Thomas Thompson z Uniwersytetu w Kopenhadze napisał: „Nie ma już więcej ‘biblijnego Izraela’. Historia nie ma dla niego miejsca. To jedno wiemy”. Takie poglądy zawierają oczywicie retoryczne uproszczenia. Niemniej, stanowią one wyzwanie do przebadania źródeł i danych dotyczących dziejów wczesnego Izraela, a zwłaszcza panowania Saula, Dawida i Salomona, czemu poświęcona jest ta książka.
Czy źródła o tym okresie mają historyczną wartość? Czy są w zgodzie z danymi archeologicznymi? Czy w oparciu o teksty biblijne, pozabiblijne i dane archeologiczne można napisać rzetelne dzieje wczesnej monarchii izraelskiej? Wierzę, że tak. Jednakże Czytelnikowi pozostawiam ocenę, czy materiał przedstawiony w tej książce potwierdza przekonanie, jakiego nabrałem w czasie kilku lat badania tego tematu. Książka ta zawiera bowiem treść mojej rozprawy doktorskiej z dziedziny historii z pominięciem dwóch rozdziałów oraz bibliografii, która była zbyt obszerna, aby dołączyć ją do tej książki, ale pozostaje do wglądu w mojej pracy doktorskiej.
Przy tej okazji pragnę serdecznie podziękować wszystkim, którzy mi dopomogli w przewodzie doktorskim oraz udoskonaleniu mojej rozprawy. W szczególności pragnę wymienić prof. Romana Marcinkowskiego z Instytutu Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego, prof. Wojciecha Bejdę z Instytutu Historii i Politologii na Wydziale Filologiczno-Historycznym Akademii Pomorskiej w Słupsku, a także księdza prof. Józefa Naumowicza, kierownika Katedry Historii Starożytnej w Instytucie Nauk Historycznych Uniwersytetu Kardynała Stanisława Wyszyńskiego w Warszawie.
więcej..
