Seksuologia sądowa. Tom 2 - ebook
Seksuologia sądowa. Tom 2 - ebook
Seksuologia sądowa zajmuje się zagadnieniami zaspokajania popędu seksualnego w sposób odbiegający od oczekiwań społecznych lub naruszających obowiązujący porządek prawny.
Jednym z zadań seksuologii sądowej jest merytoryczne przygotowanie specjalistów, którzy będą współpracować z wymiarem sprawiedliwości w charakterze biegłych. Opiniowanie sądowo-seksuologiczne jest niezbędne w wielu postępowaniach wymagających szczególnej wiedzy i doświadczenia.
W poszczególnych tomach omówiono zagadnienia medyczne, psychologiczne, socjologiczne, kryminologiczne, prawne i opiniodawcze. Czytelnicy znajdą w rozdziałach najnowsze piśmiennictwo i wyniki badań prowadzonych w wiodących ośrodkach zajmujących się zagadnieniami patologii seksualnej.
W kolejnych tomach omówiono: teorie, modele, badania, opiniowanie seksuologiczne w sprawach karnych, cywilnych i nieletnich, praktyczne aspekty opiniowania seksuologicznego, wiktymologię.
Seksuologia sądowa jest adresowana nie tylko do seksuologów, psychiatrów i psychologów, lecz także prawników (sędziów, prokuratorów, obrońców).
Kategoria: | Medycyna |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-01-22848-4 |
Rozmiar pliku: | 1,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
dr n. med. Andrzej Depko
Poradnia Seksuologiczna i Patologii Współżycia
Samodzielny Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Warszawie
dr n. med. Aleksandra Krasowska
Katedra i Klinika Psychiatryczna
Warszawski Uniwersytet Medyczny
* * *
dr hab. Iwona Grzegorzewska, prof. uczelni
Instytut Psychologii
Zakład Psychologii Klinicznej i Psychopatologii Rozwoju
Uniwersytet Zielonogórski
mgr prawa, mgr psychologii Inga Markiewicz
Klinika Psychiatrii Sądowej
Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
prof. dr hab. Beata Pastwa-Wojciechowska
Zakład Psychologii Osobowości i Psychologii Sądowej Instytut Psychologii
Gdański Uniwersytet Medyczny
mgr Elżbieta Rowińska-Garbień
Poradnia Seksuologiczna i Patologii Współżycia
Samodzielny Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów
Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w WarszawiePRZEDMOWA
Seksuologia sądowa wyodrębniła się z seksuologii klinicznej i zajmuje się tematyką zaspokajania popędu seksualnego w sposób odbiegający od oczekiwań społecznych lub wręcz naruszający obowiązujący porządek prawny. Zachowania i czyny godzące w wolność seksualną drugiego człowieka stanowią zagadnienia znajdujące się w obszarze zainteresowania seksuologii sądowej i wymiaru sprawiedliwości. Aby udzielić odpowiedzi na pytanie, dlaczego w każdym społeczeństwie ‒ bez względu na szerokość geograficzną, tradycje kulturowe i regulacje prawne ‒ funkcjonują osoby zaspokajające swoje potrzeby seksualne w sposób naruszający wolność seksualną innych osób, prowadzone są badania nad etiologią tych zachowań. Poznanie zróżnicowanych uwarunkowań pozwala na opracowanie metod efektywnej terapii. Seksuologia sądowa rozwija się wraz z postępem dokonującym się w medycynie i psychologii.
Jednym z istotnych zadań seksuologii sądowej jest merytoryczne przygotowanie specjalistów, którzy będą współpracować z wymiarem sprawiedliwości w charakterze biegłych. Opiniowanie sądowo-seksuologiczne jest niezbędne w wielu postępowaniach wymagających szczególnej wiedzy i doświadczenia, czyli posiadania wiedzy eksperckiej.
Nauka i wiedza zdobywane podczas studiów medycznych lub psychologicznych, czasami pogłębiona studiami podyplomowymi z zakresu seksuologii klinicznej, obejmuje podstawowe informacje dotyczące anatomii, fizjologii, psychologii oraz ich wzajemnych uwarunkowań w kształtowaniu zachowań seksualnych człowieka. Posiadanie ogólnej wiedzy o seksualności człowieka i jej uwarunkowaniach jest, niestety, niewystarczające do rzetelnego wykonania zadań stawianych przez organy ścigania i wymiar sprawiedliwości przed biegłym seksuologiem. Ewolucja, która dokonała się w ostatnim dwudziestoleciu w rozwoju seksuologii, integrująca nauki medyczne z pozamedycznymi, spowodowała, że musi on mieć szeroką wiedzę odnoszącą się do aktualnych osiągnięć naukowych z różnych dziedzin opisujących seksualność człowieka. Powinien umieć je integrować oraz być kompetentnym w sferze coraz bardziej komplikującej się diagnozy, nie tylko w zakresie medycznym. Znaczna część seksuologii wiąże się z problematyką psychologiczną, społeczną czy pedagogiczną w takim stopniu, że bez należytej znajomości i właściwego uwzględnienia tych aspektów trudno o prawidłowe rozpoznanie, opinię bądź terapię. Interdyscyplinarność seksuologii znajduje swoje oczywiste odbicie w specyfice opiniowania sądowo-seksuologicznego i przesądza o wymaganiach merytorycznych wobec osoby opiniującej. Wraz z rozwojem poszczególnych dziedzin nauki wiedza i umiejętności biegłego seksuologa, zdobyte nierzadko lata wcześniej, wymagają stałej aktualizacji. W przeciwnym wypadku opinia nie będzie spełniała kryterium zgodności z wymogami współczesnej wiedzy.
Jako redaktorzy naukowi czterotomowej „Seksuologii sądowej” podjęliśmy się wyzwania, którym jest opracowanie publikacji stanowiącej przegląd aktualnego stanu badań i wiedzy w zakresie seksuologii sądowej. Tetralogia ze względu na swoje walory poznawcze jest adresowana nie tylko do seksuologów, psychiatrów i psychologów wspomagających swoją wiedzą fachową wymiar sprawiedliwości, lecz mamy nadzieję, że okaże się przydatna prawnikom, którzy w ramach wykonywanych obowiązków jako sędzia, prokurator lub obrońca muszą umieć korzystać z dostarczonych im opinii sądowo-seksuologicznych.
Omówienie wszystkich aspektów medycznych, psychologicznych, socjologicznych, kryminologicznych, prawnych i opiniodawczych seksuologii sądowej przy równoczesnym zapewnieniu wysokiego poziomu merytorycznego przekracza możliwości dwojga autorów. Dlatego zaprosiliśmy do współpracy wybitnych specjalistów w swoich dziedzinach, którzy, opierając się na współczesnym piśmiennictwie oraz wynikach badań prowadzonych w wiodących ośrodkach zajmujących się zagadnieniami patologii seksualnej, zgodzili się przygotować z nami tę publikację.
Tetralogia „Seksuologia sądowa”, która zostanie wydana nakładem PZWL Wydawnictwa Lekarskiego, składać się będzie z tomów, których tematami będą:
• tom 1 ‒ teorie, modele, badania;
• tom 2 ‒ opiniowanie seksuologiczne w sprawach karnych, cywilnych i nieletnich;
• tom 3 ‒ praktyczne aspekty opiniowania seksuologicznego;
• tom 4 ‒ wiktymologia.
Mamy nadzieję, iż publikacja ta, oprócz dostarczenia rzetelnych informacji, przyczyni się do podniesienia jakości wydawanych opinii sądowo-seksuologicznych.
Andrzej Depko, Aleksandra KrasowskaWSTĘP
Oddajemy w Państwa ręce drugi tom „Seksuologii sądowej” zatytułowany: „Opiniowanie seksuologiczne w sprawach karnych”.
Zasadniczym celem zespołu autorów było dostarczenie zainteresowanym osobom aktualnej wiedzy z takich dziedzin, jak: seksuologia, psychologia oraz prawo. Wiadomości z zakresu seksuologii klinicznej, społecznej i sądowej są konieczne do wydania rzetelnej opinii odnoszącej się do seksualności osoby opiniowanej. Z kolei znajomość przepisów prawa, którymi rządzi się proces karny, jest niezbędna biegłemu do nawiązania efektywnej współpracy z organami procesowymi. Niektórzy biegli seksuolodzy wprawdzie posiadają wiedzę specjalistyczną, ale brakuje im umiejętności sporządzania opinii zgodnie z wymogami procedury karnej na rzecz organu zlecającego. Błędy wynikające z braku wiedzy, doświadczenia, a także unikanie doszkalania się uderzają w sprawność postępowań i prawo do sprawiedliwego wyroku.
Z roku na rok rośnie zapotrzebowanie wymiaru sprawiedliwości na wsparcie specjalistyczne ze strony biegłych seksuologów. Obecnie czas oczekiwania na opinie sądowo-seksuologiczne jest bardzo długi, i to nie tylko ze względu na ich specyfikę, lecz także z powodu braku odpowiedniej liczby specjalistów. Tymczasem bez tej opinii sąd często nie może samodzielnie ustalić i ocenić spornych okoliczności faktycznych i zakończyć sprawy.
Zwiększenie liczby biegłych nie gwarantuje jednak rozwiązania problemu. Muszą się oni cechować wysokim poziomem kompetencji wynikających z wiedzy i doświadczenia. Obowiązkiem każdego biegłego seksuologa jest ponadto aktualizowanie na bieżąco posiadanych kwalifikacji z uwagi na nieustający postęp nauki.
Niniejsza książka powinna przyczynić się do dalszego doskonalenia zawodowego nie tylko lekarzy i psychologów, lecz także prawników oraz studentów studiów podyplomowych zainteresowanych problematyką opiniowania seksuologicznego.
Tom drugi składa się z pięciu części. Pierwsza zawiera informacje dotyczące obowiązujących przepisów prawa regulujących funkcjonowanie biegłych w polskim systemie prawym. Omówiono przesłanki dopuszczenia dowodu z opinii biegłego, podstawowe pojęcia pozostające w związku z funkcjonowaniem instytucji biegłego oraz unormowania prawa karnego procesowego w zakresie współpracy pomiędzy organem procesowym a biegłym.
W drugiej części autorzy omówili specyfikę pracy biegłego seksuologa, jego obowiązki i uprawnienia, a także oczekiwania organu procesowego wobec opinii sądowo-seksuologicznej. Przedstawiono zachowania seksualne naruszające Kodeksy: karny, wykroczeń i pracy, oraz zaprezentowano typologię osób popełniających przestępstwa i wykroczenia przeciwko wolności seksualnej.
W kolejnej części zostały przedstawione zagadnienia diagnostyki psychologicznej i medycznej oraz diagnostyki zaburzeń preferencji seksualnych na potrzeby wydania opinii sądowo-seksuologicznej.
Aleksandra Krasowska w części czwartej omówiła kwestie dotyczące rozpoznania znaczenia czynu i zdolności pokierowania postępowaniem w sprawach o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej.
W ostatniej części podręcznika Elżbieta Rowińska-Garbień przedstawiła metody oceny ryzyka ponownego popełnienia przestępstwa przeciwko wolności seksualnej. Czynniki ryzyka przemocy seksualnej to wzajemne oddziaływanie cech związanych z ryzykiem przemocy seksualnej oraz pozwalających na kontrolę tego zagrożenia. Ustalenie wzajemnej korelacji pomiędzy tymi czynnikami jest jednym z najtrudniejszych praktycznych problemów związanych z zarządzaniem ryzykiem recydywy, a zwłaszcza indywidualną oceną prawdopodobieństwa powrotu do przestępstwa. Rozpoznanie ryzyka stwarzanego przez sprawców przestępstw oraz czynników związanych z powrotem do zachowań przestępczych ma decydujące znaczenie dla identyfikacji odpowiednich, skutecznych form interwencji mających na celu zmniejszenie ryzyka recydywy.
Redaktorzy naukowy „Seksuologii sądowej” zwracają się do Koleżanek i Kolegów, praktykujących biegłych seksuologów oraz prawników, z prośbą o nadsyłanie swoich spostrzeżeń, uwag krytycznych i oczekiwań, które będziemy mogli wykorzystać praktycznie, jeżeli w przyszłości (z powodu stałego postępu wiedzy) zajdzie konieczność ponownego wydania tetralogii.
Andrzej Depko, Aleksandra Krasowska