Skazy krwotoczne - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
23 sierpnia 2006
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Skazy krwotoczne - ebook
Skazy krwotoczne, a wśród nich hemofilia, należą do chorób, które u pacjentów i ich rodzin budzą bardzo dużo obaw. Rozwój medycyny spowodował, że przy obecnych metodach terapii osoby cierpiące na skazę krwotoczną mają duże szanse na normalne życie. Poradnik będzie im służyć pomocą w codziennych zmaganiach z chorobą. Autor omawia różne rodzaje skaz krwotocznych oraz ich leczenie. Odpowiada także na pytania najczęściej nurtujące pacjentów i ich rodziny, między innymi: które objawy wymagają natychmiastowego kontaktu z lekarzem, a które nie, jakie lekarstwa można bezpiecznie zażywać bez recepty, jakie sporty wolno uprawiać, jakie zawody są odpowiednie dla chorych, jak należy wychowywać dziecko, u którego została rozpoznana skaza krwotoczna. Dzięki temu jest to nie tylko znakomity poradnik dla pacjenta, ale również wartościowa pozycja dla lekarza zajmującego się tą tematyką.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-200-6454-4 |
| Rozmiar pliku: | 5,6 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
PRZEDMOWA
Książka ta jest adresowana przede wszystkim do osób obciążonych skazą krwotoczną i ich rodzin, ale mogą z niej skorzystać także studenci medycyny i lekarze różnych specjalności, zainteresowani problematyką skłonności do krwawień. Informacje o charakterze specjalistycznym zostały wyróżnione mniejszą czcionką.
Zamierzeniem autora było przedstawienie tytułowego zagadnienia w sposób przystępny i wyczerpujący. Zrealizowanie tego celu nie byłoby możliwe bez przybliżenia czytelnikowi — na pierwszy rzut oka wyglądających zawile — mechanizmów hemostazy, bez zdefiniowania podstawowych pojęć z zakresu anatomii, fizjologii i genetyki człowieka oraz bez objaśnienia zasad diagnostyki skaz krwotocznych. Zasadniczą część książki stanowi jednak obszerne omówienie poszczególnych jednostek chorobowych.
Znalazły się w niej również praktyczne rady dla osób ze skazami krwotocznymi, ze szczególnym uwzględnieniem hemofilii. Mam nadzieję, że okażą się one przydatne w codziennym życiu. Chciałbym jednak bardzo wyraźnie podkreślić, że w pewnych sytuacjach najlepsze nawet rady nie są w stanie zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem.
Pragnę w tym miejscu podziękować zespołowi Zakładu Hemostazy i Zakrzepic Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie za wspaniałą codzienną pracę, a pacjentom zrzeszonym w Polskim Stowarzyszeniu Chorych na Hemofilię życzę sukcesów w zmaganiach o poprawę losu osób dotkniętych wrodzonymi skazami krwotocznymi.
AutorWYKAZ SKRÓTÓW
---------- -------------------------------------------------------------------------------------------
ADP — adenozyno-5-difosforan
APC — aktywowane białko C
APTT — czas częściowej tromboplastyny po aktywacji
ASA — kwas acetylosalicylowy
AT — antytrombina
B-S — zespół Bernarda-Souliera
Ca2+ — jony wapnia
cz. VIII — czynnik VIII
cz. IX — czynnik IX
DDAVP — desmopresyna
DIC — rozsiane krzepnięcie śródnaczyniowe
DNA — kwas dezoksyrybonukleinowy
EDTA — wersenian sodu
FDP — produkty degradacji fibrynogenu i fibryny
FFP — osocze świeżo mrożone
GP — glikoproteina
HBV — wirus zapalenia wątroby typu B
HCV — wirus zapalenia wątroby typu C
HELLP — niedokrwistość hemolityczna + małopłytkowość + zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
HIV — wirus ludzkiego niedoboru odporności
HMWK — wielkocząsteczkowy kininogen
HSP — zespół Schönleina-Henocha
HUS — zespół hemolityczno-mocznicowy
IgG — immunoglobulina klasy G
ITP — samoistna (idiopatyczna) autoimmunologiczna plamica małopłytkowa
IVIg — immunoglobuliny do stosowania dożylnego
j.m. — jednostka międzynarodowa
K — kalikreina
NATP — alloimmunologiczna plamica małopłytkowa noworodków
O-W-R — choroba Oslera-Webera-Rendu
PAI-1 — inhibitor aktywatora plazminogenu typu 1
PCC — zespół czynników protrombiny
PK — prekalikreina
PL — fosfolipidy
PT — czas protrombinowy
PTP — małopłytkowość poprzetoczeniowa
RIPA — agregacja płytek krwi pod wpływem ristocetyny
rVIIa — rekombinowany aktywny czynnik VII
SLE — toczeń rumieniowaty układowy
TAR — małopłytkowość współistniejąca z brakiem kości promieniowej
TF — czynnik tkankowy
TFPI — inhibitor zewnątrzpochodnego szlaku krzepnięcia
TG — trombastenia Glanzmanna
t-PA — tkankowy aktywator plazminogenu
TT — czas trombinowy
TTP — zakrzepowa plamica małopłytkowa
u-PA — urokinaza
vWD — choroba von Willebranda
vWf — czynnik von Willebranda
WFH — World Federation of Hemophilia
---------- -------------------------------------------------------------------------------------------KREW I NACZYNIA KRWIONOŚNE
Choć gołym okiem nie sposób tego dostrzec, krew nie jest substancją całkowicie płynną, lecz zawierającą wiele różnych komórek. Najliczniejsze są krwinki czerwone, czyli erytrocyty. W każdym milimetrze sześciennym krwi pobranej od zdrowego człowieka znajduje się około 5 mln erytrocytów. Zawierają one substancję, zwaną hemoglobiną, która wiąże tlen i dostarcza go tkankom organizmu. Po odłączeniu tlenu hemoglobina wiąże dwutlenek węgla i przenosi go do płuc, gdzie zostaje on wydalony z organizmu wraz z wydychanym powietrzem. Hemoglobina może wtedy ponownie związać tlen, dostarczany do płuc we wdychanym powietrzu. Wynikiem zmniejszenia liczby krwinek czerwonych i obniżenia zawartości hemoglobiny jest niedokrwistość, której najbardziej charakterystycznymi objawami są bladość skóry i osłabienie. Przyczyną niedokrwistości może być na przykład krwotok.
Ryc. 1. Komórki krwi obwodowej człowieka.
Na powierzchni erytrocytów znajdują się wyspecjalizowane obszary, które określa się mianem antygenów. Istnieje wiele rodzajów antygenów krwinek czerwonych, spośród których najważniejsze to: A, B, 0 i Rh. W zależności od obecnego na erytrocytach antygenu, ludzką krew można podzielić na kilka grup, określanych jako A, B, AB, 0 oraz Rh+ i Rh–. Jeżeli w celu wyrównania niedokrwistości konieczne jest przetoczenie krwi, należy użyć krwi takiej samej grupy, jaką ma pacjent. Na przykład osobie z grupą krwi B należy przetoczyć krew grupy B. Gdyby bowiem osobie z grupą krwi B przetoczono krew grupy A, organizm biorcy rozpoznałby obcy antygen A i zniszczył przetoczone krwinki czerwone, wywołując groźną dla zdrowia i życia reakcję poprzetoczeniową.
Ryc. 2. Schemat wymiany gazowej w płucach.
Drugi rodzaj komórek obecnych we krwi zdrowego człowieka w liczbie około 4000–10 000/μl to krwinki białe, czyli leukocyty. Ich podstawowym zadaniem jest ochrona organizmu przed zakażeniami, m.in. bakteryjnymi i wirusowymi. Trzecim rodzajem komórek występujących w ludzkiej krwi są płytki krwi, które odgrywają zasadniczą rolę w procesach hamujących krwawienie.
Zarówno krwinki czerwone, białe, jak i płytkowe są wytwarzane głównie w szpiku, znajdującym się w kościach. U dorosłego człowieka objętość szpiku wynosi około 3000 ml. O ile u noworodka cały szpik odgrywa czynną rolę (tzw. szpik czerwony), to u osoby w wieku dojrzałym jedynie 50% szpiku wytwarza krwinki, podczas gdy pozostałe 50% ulega przekształceniu w nieczynny szpik żółty, zbudowany głównie z komórek tłuszczowych.
Erytrocyty, leukocyty i płytki krwi są zawieszone w płynnym osoczu. Zawiera ono wiele białek, odpowiadających m.in. za krzepnięcie krwi, oraz ich inhibitory, gwarantujące prawidłowy przebieg procesów krzepnięcia, jak również immunoglobuliny, chroniące organizm przed inwazją chorobotwórczych drobnoustrojów. Osocze utrzymuje także stałość środowiska wewnętrznego (pH, temperaturę, ciśnienie osmotyczne itd.) oraz umożliwia przemieszczanie się różnych substancji (hormonów, witamin, elektrolitów i innych) między tkankami organizmu. U zdrowego człowieka osocze stanowi około 55% objętości krwi, zaś pozostałe 45% przypada na wymienione wyżej rodzaje komórek.
Prawie wszystkie tkanki w organizmie człowieka wymagają dla sprawnego funkcjonowania tlenu i składników odżywczych przenoszonych przez krew. Dociera ona do tych tkanek przez naczynia krwionośne, a stałe jej krążenie zapewnia praca serca. Narząd ten jest pompą mięśniową, podzieloną na stronę prawą i lewą. Prawa przyjmuje krew powracającą z tkanek organizmu i przepompowuje ją do płuc, gdzie następuje wydalenie dwutlenku węgla i przyłączenie tlenu przez hemoglobinę. Bogata w tlen krew wraca do lewej części serca, która następnie pompuje ją do tkanek.
Naczynia krwionośne, którymi krew płynie od serca, noszą nazwę tętnic, zaś naczynia krwionośne, którymi krew płynie do serca, określa się mianem żył. Ściany tętnic zawierają liczne włókna mięśniowe i elastyczne, dzięki czemu są przystosowane do przepływu krwi pod dużym ciśnieniem (ponad 100 mm Hg). Ciśnienie panujące w żyłach jest znacznie mniejsze niż w tętnicach, dlatego ściany żył mogą być o wiele delikatniejsze. Dodatkowo w żyłach znajdują się zastawki, które zabezpieczają przed cofaniem się strumienia krwi.
Ryc. 3. Naczynia włosowate (kapilary) oplatające komórki (a). Przez ściany kapilar przenikają tlen i dwutlenek węgla (b).
Największą tętnicą w organizmie człowieka jest aorta. Odchodzi ona od serca i rozgałęzia się na coraz mniejsze tętnice, które doprowadzają bogatą w tlen krew do poszczególnych narządów. Końcowymi rozgałęzieniami tętnic są naczynia włosowate, tworzące sieć oplatającą tkanki i komórki. Przez cienkie ściany naczyń włosowatych tlen i składniki odżywcze z łatwością przenikają z krwi do komórek. W odwrotną stronę przechodzą zaś dwutlenek węgla i inne zbędne produkty przemiany materii. Sieć naczyń włosowatych tworzy naczynie żylne; drobne naczynia żylne łączą się w coraz większe żyły i w końcu docierają do prawej części serca.
Naczynia krwionośne najczęściej ulegają uszkodzeniu pod wpływem urazów mechanicznych. Jeśli uraz spowoduje przerwanie ściany naczynia krwionośnego, krew zacznie wypływać na zewnątrz. Zjawisko to jest określane mianem krwawienia. Z chwilą przerwania ściany naczynia krwionośnego uruchamiane są procesy fizjologiczne mające na celu zahamowanie krwawienia. Procesy te noszą nazwę hemostazy.
Książka ta jest adresowana przede wszystkim do osób obciążonych skazą krwotoczną i ich rodzin, ale mogą z niej skorzystać także studenci medycyny i lekarze różnych specjalności, zainteresowani problematyką skłonności do krwawień. Informacje o charakterze specjalistycznym zostały wyróżnione mniejszą czcionką.
Zamierzeniem autora było przedstawienie tytułowego zagadnienia w sposób przystępny i wyczerpujący. Zrealizowanie tego celu nie byłoby możliwe bez przybliżenia czytelnikowi — na pierwszy rzut oka wyglądających zawile — mechanizmów hemostazy, bez zdefiniowania podstawowych pojęć z zakresu anatomii, fizjologii i genetyki człowieka oraz bez objaśnienia zasad diagnostyki skaz krwotocznych. Zasadniczą część książki stanowi jednak obszerne omówienie poszczególnych jednostek chorobowych.
Znalazły się w niej również praktyczne rady dla osób ze skazami krwotocznymi, ze szczególnym uwzględnieniem hemofilii. Mam nadzieję, że okażą się one przydatne w codziennym życiu. Chciałbym jednak bardzo wyraźnie podkreślić, że w pewnych sytuacjach najlepsze nawet rady nie są w stanie zastąpić bezpośredniego kontaktu z lekarzem.
Pragnę w tym miejscu podziękować zespołowi Zakładu Hemostazy i Zakrzepic Instytutu Hematologii i Transfuzjologii w Warszawie za wspaniałą codzienną pracę, a pacjentom zrzeszonym w Polskim Stowarzyszeniu Chorych na Hemofilię życzę sukcesów w zmaganiach o poprawę losu osób dotkniętych wrodzonymi skazami krwotocznymi.
AutorWYKAZ SKRÓTÓW
---------- -------------------------------------------------------------------------------------------
ADP — adenozyno-5-difosforan
APC — aktywowane białko C
APTT — czas częściowej tromboplastyny po aktywacji
ASA — kwas acetylosalicylowy
AT — antytrombina
B-S — zespół Bernarda-Souliera
Ca2+ — jony wapnia
cz. VIII — czynnik VIII
cz. IX — czynnik IX
DDAVP — desmopresyna
DIC — rozsiane krzepnięcie śródnaczyniowe
DNA — kwas dezoksyrybonukleinowy
EDTA — wersenian sodu
FDP — produkty degradacji fibrynogenu i fibryny
FFP — osocze świeżo mrożone
GP — glikoproteina
HBV — wirus zapalenia wątroby typu B
HCV — wirus zapalenia wątroby typu C
HELLP — niedokrwistość hemolityczna + małopłytkowość + zwiększona aktywność enzymów wątrobowych
HIV — wirus ludzkiego niedoboru odporności
HMWK — wielkocząsteczkowy kininogen
HSP — zespół Schönleina-Henocha
HUS — zespół hemolityczno-mocznicowy
IgG — immunoglobulina klasy G
ITP — samoistna (idiopatyczna) autoimmunologiczna plamica małopłytkowa
IVIg — immunoglobuliny do stosowania dożylnego
j.m. — jednostka międzynarodowa
K — kalikreina
NATP — alloimmunologiczna plamica małopłytkowa noworodków
O-W-R — choroba Oslera-Webera-Rendu
PAI-1 — inhibitor aktywatora plazminogenu typu 1
PCC — zespół czynników protrombiny
PK — prekalikreina
PL — fosfolipidy
PT — czas protrombinowy
PTP — małopłytkowość poprzetoczeniowa
RIPA — agregacja płytek krwi pod wpływem ristocetyny
rVIIa — rekombinowany aktywny czynnik VII
SLE — toczeń rumieniowaty układowy
TAR — małopłytkowość współistniejąca z brakiem kości promieniowej
TF — czynnik tkankowy
TFPI — inhibitor zewnątrzpochodnego szlaku krzepnięcia
TG — trombastenia Glanzmanna
t-PA — tkankowy aktywator plazminogenu
TT — czas trombinowy
TTP — zakrzepowa plamica małopłytkowa
u-PA — urokinaza
vWD — choroba von Willebranda
vWf — czynnik von Willebranda
WFH — World Federation of Hemophilia
---------- -------------------------------------------------------------------------------------------KREW I NACZYNIA KRWIONOŚNE
Choć gołym okiem nie sposób tego dostrzec, krew nie jest substancją całkowicie płynną, lecz zawierającą wiele różnych komórek. Najliczniejsze są krwinki czerwone, czyli erytrocyty. W każdym milimetrze sześciennym krwi pobranej od zdrowego człowieka znajduje się około 5 mln erytrocytów. Zawierają one substancję, zwaną hemoglobiną, która wiąże tlen i dostarcza go tkankom organizmu. Po odłączeniu tlenu hemoglobina wiąże dwutlenek węgla i przenosi go do płuc, gdzie zostaje on wydalony z organizmu wraz z wydychanym powietrzem. Hemoglobina może wtedy ponownie związać tlen, dostarczany do płuc we wdychanym powietrzu. Wynikiem zmniejszenia liczby krwinek czerwonych i obniżenia zawartości hemoglobiny jest niedokrwistość, której najbardziej charakterystycznymi objawami są bladość skóry i osłabienie. Przyczyną niedokrwistości może być na przykład krwotok.
Ryc. 1. Komórki krwi obwodowej człowieka.
Na powierzchni erytrocytów znajdują się wyspecjalizowane obszary, które określa się mianem antygenów. Istnieje wiele rodzajów antygenów krwinek czerwonych, spośród których najważniejsze to: A, B, 0 i Rh. W zależności od obecnego na erytrocytach antygenu, ludzką krew można podzielić na kilka grup, określanych jako A, B, AB, 0 oraz Rh+ i Rh–. Jeżeli w celu wyrównania niedokrwistości konieczne jest przetoczenie krwi, należy użyć krwi takiej samej grupy, jaką ma pacjent. Na przykład osobie z grupą krwi B należy przetoczyć krew grupy B. Gdyby bowiem osobie z grupą krwi B przetoczono krew grupy A, organizm biorcy rozpoznałby obcy antygen A i zniszczył przetoczone krwinki czerwone, wywołując groźną dla zdrowia i życia reakcję poprzetoczeniową.
Ryc. 2. Schemat wymiany gazowej w płucach.
Drugi rodzaj komórek obecnych we krwi zdrowego człowieka w liczbie około 4000–10 000/μl to krwinki białe, czyli leukocyty. Ich podstawowym zadaniem jest ochrona organizmu przed zakażeniami, m.in. bakteryjnymi i wirusowymi. Trzecim rodzajem komórek występujących w ludzkiej krwi są płytki krwi, które odgrywają zasadniczą rolę w procesach hamujących krwawienie.
Zarówno krwinki czerwone, białe, jak i płytkowe są wytwarzane głównie w szpiku, znajdującym się w kościach. U dorosłego człowieka objętość szpiku wynosi około 3000 ml. O ile u noworodka cały szpik odgrywa czynną rolę (tzw. szpik czerwony), to u osoby w wieku dojrzałym jedynie 50% szpiku wytwarza krwinki, podczas gdy pozostałe 50% ulega przekształceniu w nieczynny szpik żółty, zbudowany głównie z komórek tłuszczowych.
Erytrocyty, leukocyty i płytki krwi są zawieszone w płynnym osoczu. Zawiera ono wiele białek, odpowiadających m.in. za krzepnięcie krwi, oraz ich inhibitory, gwarantujące prawidłowy przebieg procesów krzepnięcia, jak również immunoglobuliny, chroniące organizm przed inwazją chorobotwórczych drobnoustrojów. Osocze utrzymuje także stałość środowiska wewnętrznego (pH, temperaturę, ciśnienie osmotyczne itd.) oraz umożliwia przemieszczanie się różnych substancji (hormonów, witamin, elektrolitów i innych) między tkankami organizmu. U zdrowego człowieka osocze stanowi około 55% objętości krwi, zaś pozostałe 45% przypada na wymienione wyżej rodzaje komórek.
Prawie wszystkie tkanki w organizmie człowieka wymagają dla sprawnego funkcjonowania tlenu i składników odżywczych przenoszonych przez krew. Dociera ona do tych tkanek przez naczynia krwionośne, a stałe jej krążenie zapewnia praca serca. Narząd ten jest pompą mięśniową, podzieloną na stronę prawą i lewą. Prawa przyjmuje krew powracającą z tkanek organizmu i przepompowuje ją do płuc, gdzie następuje wydalenie dwutlenku węgla i przyłączenie tlenu przez hemoglobinę. Bogata w tlen krew wraca do lewej części serca, która następnie pompuje ją do tkanek.
Naczynia krwionośne, którymi krew płynie od serca, noszą nazwę tętnic, zaś naczynia krwionośne, którymi krew płynie do serca, określa się mianem żył. Ściany tętnic zawierają liczne włókna mięśniowe i elastyczne, dzięki czemu są przystosowane do przepływu krwi pod dużym ciśnieniem (ponad 100 mm Hg). Ciśnienie panujące w żyłach jest znacznie mniejsze niż w tętnicach, dlatego ściany żył mogą być o wiele delikatniejsze. Dodatkowo w żyłach znajdują się zastawki, które zabezpieczają przed cofaniem się strumienia krwi.
Ryc. 3. Naczynia włosowate (kapilary) oplatające komórki (a). Przez ściany kapilar przenikają tlen i dwutlenek węgla (b).
Największą tętnicą w organizmie człowieka jest aorta. Odchodzi ona od serca i rozgałęzia się na coraz mniejsze tętnice, które doprowadzają bogatą w tlen krew do poszczególnych narządów. Końcowymi rozgałęzieniami tętnic są naczynia włosowate, tworzące sieć oplatającą tkanki i komórki. Przez cienkie ściany naczyń włosowatych tlen i składniki odżywcze z łatwością przenikają z krwi do komórek. W odwrotną stronę przechodzą zaś dwutlenek węgla i inne zbędne produkty przemiany materii. Sieć naczyń włosowatych tworzy naczynie żylne; drobne naczynia żylne łączą się w coraz większe żyły i w końcu docierają do prawej części serca.
Naczynia krwionośne najczęściej ulegają uszkodzeniu pod wpływem urazów mechanicznych. Jeśli uraz spowoduje przerwanie ściany naczynia krwionośnego, krew zacznie wypływać na zewnątrz. Zjawisko to jest określane mianem krwawienia. Z chwilą przerwania ściany naczynia krwionośnego uruchamiane są procesy fizjologiczne mające na celu zahamowanie krwawienia. Procesy te noszą nazwę hemostazy.
więcej..
