- W empik go
Statystyka, czyli teoria, czyli zasady. Z rękopisu, 1824 - ebook
Statystyka, czyli teoria, czyli zasady. Z rękopisu, 1824 - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 194 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Statystyki termin w bardzo różnym brany jest znaczeniu: 1. Są to przepisy i zasady, podług których dopełniane być mają statystyczne opisy, czyli opisanie stanu państwa. 2. Samo opisywanie państw jest statystyką, statystyką państwa. 3. Wszelkich rzeczy i widoków, na których byt ustanowienia ludzkie wpływają, opisanie jest także statystyką (statystyka leśnictwa, statystyka lazaretów), tak że to imię „statystyka” wyraża toż samo, co opisanie. Dawniej przez wszystkie wieki opisywane były państwa i to nazywało się geografią, od tegoże kraju, w którym państwo swoją ma posadę; opisanie było częścią suchej geografii. Opisująca państwa geografia, z powodu wyższych widoków, które przedsiębrała, nazywała się geografią polityczną. W niej tak cząstkowym widokiem był kraj, jak jest cząstkowym w statystycznych opisach – istotą zaś były te jedynie widoki, które statystyczne opisy zajmują. Miłośnicy wyrazu „statystyki” usiłują jednak odróżniać geografię polityczną od statystycznych opisów, subtelnie uważając, że geografia polityczna, państwo i wszystkie szczegóły w kraju, statystyczne zaś opisy kraj i wszystkie szczegóły w państwie rozważają. Gdy jednak właściwe dla geografii politycznej stanowisko jest toż samo co dla statystycznych opisów, te opisy i tamta polityczna jednymże krajem, jednymże państwem i tymi samymi bez różnicy szczegółami zajmują się i jednostajnie charakter polityczny nosić powinny, gdy dotąd (jak w Anglii) za termin statystycznych opisów zawsze po staremu tytuł geografii politycznej używany bywa – zdaje się niepodobna tworzyć jest płonne różnice, które na wyrażeniu i danym wykładowi obrocie zasadzać się mogą, a nie na istocie. Wreszcie mnożyć się będą te różnice tożsamości wtedy, gdy ciaśniejsze niż potrzeba wyobrażenia o wyrazie geografii politycznej i o statystycznych opisach tworzyć sobie zechcemy.GDZIE SIĘ ZJAWIŁA STATYSTYKA CO DO IMIENIA I SWOJEJ ISTOTY?
Wyraz statystyka jest dla wszystkich europejskich języków barbarzyński, jest bowiem włoski i toż samo znaczy, co polityka. Ale przed stem laty przeszło podobało się Niemcom wyraz ten zarzucony i prawie nie znany użyć (r. 1701 naprzód Thurman, potem 1725 Schmeitzel) i tak dalece upodobać go sobie, że z niego nową naukę tworzyć mniemali. Tymczasem od trzech przeszło wieków, od czasu gdy nowe światło wyżej bardzo się podniosło i za wpływem Włoch po Europie rozszerzyło, jak po tejże Europie włoska polityka, tak i sposoby poznawania państw, czyli polityczne opisy upowszechniać się poczęły. W połowie zaś wieku XVIII, gdy wykład dziejów ludzkich, czyli historia ulepszoną została i do wyższego stanowiska podniesioną, wtedy Niemcy swoim sposobem ulepszali geografię polityczną przedają ją za płód zupełnie nowy: statystykę. W tych pracach Niemców, statystykę i statystyczne opisy doskonalących, zyskiwała geografia, czyli statystyka na bogactwie szczegółów i precyzji. Cała usilność obracaną była do tego, ażeby jak największa rozmaitość widoków, największa ilość wyszczególnień, i z jak największą dokładnością pozyskaną być mogła. Krytyka podawała środki rozpoznawania dokładności, do poszukiwania wyszczególnień i rozmaitości poobmyślane rozmaite drogi, prywatne i publiczne, które materiałów statystykom dostarczyły.