- W empik go
Stracone obywatelstwo stanu kmiecego w Polsce - ebook
Stracone obywatelstwo stanu kmiecego w Polsce - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 173 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Kraina między Wisłą a Wartą, gdzie Polska powstała, miała dwie, prawem i położeniem różne klassy mieszkańców; czyli dwa siany obywateli: Lechów i Kmieci. Nie zamierzam sięgać początku tego, ani dochodzić, ani domniewywać się jakim sposobem to zrozmajicenie nastało; bo to zanika w ciemnej i zbyt odległej przeszłości na całym polu Sławiańszczyzny: dość mi oczywiście widzieć że taki dwu stanów byt, miał nie dopiero miejsce przed wprowadzeniem do Polski Chrześciaństwa. Widzę że wszystkie narodowe i miejscowe powieści, polskie, mazowieckie, krakowskie, następstwem wiadomych zdarzeń objaśniane o ich bycie dostatecznie upewniają. Z tych klass: lechicka, aristokracką nierówności zasadę; kmieca, gminną równości wyobrażały.
Ta różnica opierała się na niejednostajnej naturze posiadanej ziemi i ztąd wynikających praw. Posiadłości były dwojakiego rodzaju, bezpośrednie lub pośrednie, czyli niezależne i zależne (1). Jeśli posiadłość bezpośrednia była wielka i pośrednie obejmowała, składała dominjum od którego pośrednie zależały. Posiadaczami pierwszej były lechy czyli wyższa klassa;
–- (1) Terra libera et illibera.
drugiej zaś kmiecie czyli klassa niższa (1). Podział ten ziemi był na korzyść ludu kmiecego: albowiem posiadacz ziemi bezpośredniej mógł ją w zależną zamienić, a takowa raz w zależną zamieniona niezależną stać się nie mogła (2). Własność była nieznaną, ziemie posiadano pod warunkiem obowiązków; poczytywane za własność narodową, kraju, powierzane były w posiadanie. Ten stan rzeczy, i jego różnica, trwały wiele wieków, i pomimo wszystkich zmian w narodzie, mimo poniżenia sianu kmiecego, przechował się do końca i do dziś dnia.