- W empik go
Styl Ibsena - ebook
Styl Ibsena - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 148 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
My wszyscy, mniej lub więcej „ibsenizujący”, poczuliśmy się do pewnego stopnia pokrzywdzeni, a przynajmniej zagrożeni – zagrożeni w czymś własnym nam i drogim. Istotnie – czuliśmy, że w tej Ibsenowskiej formie stare, dawno znane idee – stają się nam bliskimi. Kto spośród tych, kogo wzrusza Nora, jest w stanie czytać Lelię. Ibsen przeżył hasła „liberalizmu” i rewolucyjnego romantyzmu na swój sposób, i sposób ten okazał się charakterystycznym dla całej epoki, która się w dramacie Ibsenowskim odbiła. Jednostka przeciw tłumowi – któryż z romantyków nie stawiał tego problematu, ale dziś nie jesteśmy w stanie czytać jak własnych, za nas wypowiedzianych słów tych dzieł. W ustach naszych byłyby one kłamstwem. Treść jest ta sama, stosunek jest inny. Do jednych i tych samych wartości ludzie różnych epok dochodzą różnymi drogami. Aby uwierzyć w szczerość przejęcia się pisarza daną wartością, uwierzyć, że jest ona wartością istotnie dla niego – trzeba, aby czytelnik czuł, że autor doszedł do niej istotnie po tej drodze, po jakiej dziś do niej dojść jedynie można. Czytelnik musi czuć za słowem – wszystkie te konkretne smutki, rozczarowania, walki, nadzieje czy rozpacze, jakich musi w naszym obecnym życiu doświadczać człowiek, zachowujący w i a r ę w to, o czym dany twórca mówi. Wtedy dopiero czuje się, że autor istotnie mówi słowa życia. Słowo stwarza w umyśle czytelnika czy widza pewną treść, na treść tę oddziaływują wszystkie istniejące w nas wartości duchowe, całe nasze życie: nabiera ona pewnego specjalnego tonu i tylko w tym tonie może być odczuta – gdy autor wypowiada ją w innym, nie wierzymy mu.
Ten ton specyficzny, nadawany przez twórcę treści życia ludzkiego – stanowi jego styl. Gdy mówię styl – mówię stosunek autora do wszechświata.. Styl nie jest kwestią formy; obejmuje on nie tylko pytanie: jak? ale także pytanie: co? Dana treść, materia twórczości danego artysty, jest zawsze pewnym bezwiednym wyborem: t o widzi on w świecie, gdy zaś dane jest to, co widzi on, to już z logiki położenia, jakie stwarza dla niego stan współczesnej mu kultury, wypływa, jak odczuwać on będzie ten tak określony stosunek swój do świata. Rozróżnienie tutaj zaznaczone jest czysto logiczne: w rzeczy samej jak i co zlewają się w absolutną, nierozłączną jedność i indywidualność twórczą poety artysty. Przypuszczać, że po usunięciu stylu Słowackiego mogłaby pozostać jakaś treść poezji Słowackiego – jest to powtarzać słowa bez znaczenia, czyli znajdować się w stanie duszy kwalifikującym daną jednostkę na profesora literatury lub krytyka pisującego w poważnym dzienniku. Styl Ibsena więc to sam Ibsen. Towiańczycy polscy, a przede wszystkim Mickiewicz, czuli, że w tonie, jakim wypowiadana jest rzecz, leży właściwa prawda psychiczna.