- W empik go
Sztuka rymotwórcza Horacego - ebook
Sztuka rymotwórcza Horacego - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 178 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Horacego tłumaczona przez
Adama Stanisława Krasińskiego
Wilno
W Drukarni B. Neumana
1835
Pozwolono drukować z obowiązkiem złożenia w Komitecie Cenzury trzech exemplarzy. Wilno 30 Października 1835 roku.
Cenzor Paweł Kukolnik
JAŚNIE WIELMOŻNEMU
FRANCISZKOWI
SKIBICKIEMU
SZAMBELLANOWI DWORU ROSSYJSKIEGO, HONOROWEMU KURATOROWI SZKÓŁ GUBERNII WOŁYŃSKIEJ.
Jako hołd najwyższego szacunku należnego Jego pięknym przymiotom, i gorliwości o dobro oświecenia, tę pierwotną pracę poświęca
TŁUMACZ.PRZEMOWA
Dwa tysiące łat ubiega, jak imie Horacego zapisane w kościele pamięci. Ten prawodawca i wzór poetów, kwitnął w wieku Augusta. Jak Wirgili w Epopei; tak Horacy w Odach, Satyrach, i Listach, pierwsze między Rzymianami zajmuje miejsce. Jeżeli Pindar jak orzeł wznosi się pod niebiosa, jak piorun uderza, jak bystra rzeka porywa; Horacy zawsze się podoba i uczy. Jest to poeta Filozof, jest to niezrównany liryk, jest to nieśmiertelny śpiewak Augusta.
Urodził się Horacy na 64 lata przed narodzeniem Chrystusa. We – nuzya, miasto Apulii, było miejscem jego urodzenia. Nie pochodził on ze sławnego dawnych Horacyuszów rodu. Ojciec jego był wyzwoleńcem, rodzina uboga i nieznana. Ale gieniusz wynosząc go nad tłum pospolitych ludzi, do nieśmiertelności nadał mu prawo. W samym kwiecie wieku, w pośród szlachetnej w Rzymie młodzieży, z całym zapałem Horacy naukom się poświęcił. Skończywszy lat ośmnaście, dla słuchania Filozofii do Aten się udał. Od stu lat już Grecya była zamieniona w prowincyą Rzymską – Ateny jednak nie przestały być nauk siedliskiem. Tam więc czujący natchnienie gieniuszu, młodzieniec biegł zbierać te nieocenione skarby, któremi potem tak swoje pisma wzbogacił. Tymczasem Cezar w Senacie zabity został. Brutus i Kassyusz na czele obrońców Rzeczypospolitej stanęli. Horacy pod ich chorągwią walczył w stopniu Trybuna wojskowego. Po bitwie Filippińskiej, wrócił do Rzymu, otrzymał przebaczenie, i względy Mecenasa pozyskał. Zalecony Augustowi, osypany łaskami Dworu resztę życia Horacy poezyi poświęcił.
Pisał ody, Satyry i Listy. W każdym z tych trzech rodzajów, nikt go dotąd przewyższyć nie mógł. W kształcie listu do Pizonów napisał Sztukę Rymotwórczą, której prawie każdy wiersz jest nowem poezyi prawidłem. Są to przepisy wszystkich wieków i narodów. Boalo, Wida, Dmóchowski, Kropiński*, w po- – (*). Szanowny Autor Ludgardy i tylu pięknych poezyj, Generał. Kropiński, ma w rękopiśmie Sztukę Rymotwórczą. Szkoda że to piękne poema, jak mnóstwo innych Ludwika Kropińskiego poezyj zostaje w ukryciu. Sławny ten mąż, w swoim ematach o Sztuce Rymotwórczej, po większej części poetycznie rozszerza – li myśli Horacego. Krótkie to poema, jest może najzwięzlejsze ze wszystkich pism nieśmiertelnego Tyburnu wieszcza. Korytynski, Ignacy Potocki, Przybylski, a w części Dmóchow – ski przekładali je wierszem: Fiałkowski i Słowacki, prozą. Oddaję nowy tego poematu przekład pod sąd uczonej publiczności. Szczęśliwy będę, jeżeli ta choć drobna i niedoskonała praca, przypomni zdolnym i uczonym ziomkom, że bogactwa Literatury naszej znacznieby pomnożone zostały, gdyby wszystkie nasze starożytnych autorów przekłady, były tak wyborne, jak Iliada Dmóchowskiego, Ta- – rniłym Woronczynie, iak drugi Kochanowski, poświęca się muzom i opłakuje stratę ukochanej cór-
Łi. Ma piękny ogród, bogaty, uwłaszcza w dzieła szesnastego wiek, bibliotekę i wiele arodowych pamiątek., cyt Naruszewicza, Kicińskiego Owidyusz i Smacznińskiego Wellejus. Odyssea, Demostenes, Pindar, Wirgili, Horacy, Cyceron, Liwiusz, Sallustyusz nowych i wyborniejszych czekają tłumaczów. Klassycy Starożytni w dzisiejszej doli naszej, najobszerniejsze do pracy otwierają, nam pole.SZTUKA RYMOTWÓRCZA HORACEGO.
Gdy z ludzką, głową malarz złączy kark rumaka;
Gdy różnych źwierząt członki upstrzy pierzem ptaka;
Gdy pod zarysem pęźla, nadobnego lica
Na obrzydłej się rybie zakończy, dziewica;
Któż się zdoła od śmiechu wstrzymać, Przyjaciele? (1)
Ten potwór, ma do dzieła, podobieństwa wiele,
Co w niem, nakształt chorego dzikich we śnie marzeń,
Miesza się, wikła, tysiąc sprzecznych wyobrażeń,
Gdzie wstęp niezgodny z środkiem, koniec bardziej jescze
Zawsze wolność swą mają malarze i wieszcze.
Znam, nadaję to prawo, mieć je wzajem życzę.
Lecz nie tak, byś ze swojakiem zwierzem leśną dziczę,
Byś z ptakiem łączył węża, lub jagnię z tygrysem.
Poważny wstęp chcąc świetnym przyozdobić
Często łatką szkarłatu zabłyśnie rymopis:
Gdy ołtarza Dyany, albo gaju opis,
Albo strumień kwieciste skrapiający łany,
Gdy dżdżystą kreśli tęczę lub Renu bałwany.
Lecz to nie w miejscu. Trafnie może cyprys kreślisz.
Cóż po nim? gdy rozbita stawić obraz myślisz
Który, gdy burza ryczy, a głębi wód wypłynie?
Jeśliś pyszne wyrobić zamierzył naczynie,
Dla czegoż mały kubek wyszedł w koła pędzie?
W każdem dzieie, niech jedności prostota będzie.
Ojcze! i godni Ojca, Przyjaciele młodzi!
Często pozór piękności Rymotwórcę zwodzi.
Gdy źwięzłość mam na celu, zawiłość się wkradnie.
Kto wszędzie chce być górnym, ten w nadętość wpadnie.
Duch, ogień, czczych błyskotek w rymach nie zaleci.
Na zbyt ufny, lub trwożny, nad poziom nie wzleci.
Kogo rozmaitości żądza zbyt uniesie,
Maluje dzika w morzu, lub delfina w lesie.
Bez sztuki wieszcz w błąd wpadnie, gdy się błędu chroni.