Tajwan. Nocne targi, herbata z tapioką i e-demokracja - ebook
Tajwan. Nocne targi, herbata z tapioką i e-demokracja - ebook
REPUBLIKA CHIŃSKA – TAJWAN
POZNAJ PAŃSTWO, KTÓREGO NIE MA (?)
- Tajwan, gdzie zaskakuje niezależność gospodarcza i społeczna tolerancja
- Tajwan, gdzie przysmakiem są jajka herbaciane i śmierdzące tofu
- Tajwan, gdzie czci się tradycje i bóstwa 22 religii
Oficjalne stosunki dyplomatyczne z Tajwanem utrzymuje obecnie 13 państw. Jednocześnie Tajwan jest zagłębiem technologii, kultury i wzorcem społeczeństwa obywatelskiego.
Pozwól autorce oprowadzić się po inspirującym Tajpej, wejdź na najwyższy szczyt Azji Wschodniej –Jadeitową Górę – i wybierz się na widowiskowe obchody Nowego Roku Księżycowego.
Nocne targi słyną z pysznego street foodu i tanich zakupów. Nie dość, że są gwarne i tłumne, to mieszają się tam aromaty słodkie, kwaśne, ostre, zapach smażonego oleju, bambusowych koszyków używanych do parowania pierogów, czosnku, kolendry, ostrej papryki i słodkiego brązowego cukru. Kwintesencja tajwańskości.
Dorota Chen- Wernik
Dorota Chen-Wernik
Jest absolwentką Zakładu Sinologii Wydziału Orientalistycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1996 roku mieszka poza Polską, najpierw w USA i Wielkiej Brytanii, a od 2002 roku na Tajwanie. Zimy jednak od wielu lat spędza w zaśnieżonej Japonii.
Przez ponad 10 lat pracowała jako konsultantka w Biurze Edukacji Urzędu Miasta Tajpej. Jest tłumaczką z języków angielskiego i chińskiego. Prywatnie jest miłośniczką współczesnej literatury tajwańskiej, żoną Tajwańczyka i mamą trójki wielojęzycznych dzieci: dorosłych już Zosi i Jasia oraz młodszej Ani. Jest współautorką książki pt. Moja rodzina to międzynarodowa szkoła, wydanej po chińsku na Tajwanie i w Chinach.
Prowadzi profil @miedzy_tajwanem_a_japonia.
Kategoria: | Podróże |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 9788383172583 |
Rozmiar pliku: | 21 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Informacje dla podróżnych
Wizy
Osoby posiadające polski paszport, ważny co najmniej sześć miesięcy od planowanego wjazdu na Tajwan, i przylatujące na Tajwan w celach turystycznych, na targi lub na spotkania biznesowe nie muszą ubiegać się o wizę. Pobyt bezwizowy nie może być jednak dłuższy niż 90 dni.
Ruch bezwizowy nie obejmuje osób, które chciałyby podjąć na Tajwanie staż, praktyki czy wolontariat. Osoby planujące studia, w tym naukę języka mandaryńskiego, lub pracę na Tajwanie muszą wystąpić o specjalną wizę do Biura Przedstawicielskiego Tajpej w Polsce. Także zainteresowani programem Pracy Wakacyjnej (Working Holiday) powinni złożyć odpowiedni wniosek w tym biurze.
Czego nie wolno wwozić na Tajwan?
Oczywistym jest, że nie wolno wwozić narkotyków (kokainy, heroiny, morfiny, opium itp.), a nawet marihuany. Jednak może być zaskoczeniem, że nie wolno również przywozić ze sobą ani wysyłać pocztą maku pod żadną postacią. Nie wolno wwozić broni palnej, amunicji ani broni białej.
Pojapońskie zadaszenia chodników w Tajpej
Chodniki obecnie
Ponadto należy zgłosić przewóz większej ilości gotówki, złota lub diamentów. Dokładne informacje na ten temat można znaleźć na stronie Administracji Celnej Ministerstwa Finansów.
Nie wolno również wwozić na Tajwan dzikich zwierząt i produktów od nich pochodzących. A także świeżych owoców, nasion, roślin, mięsa i przetworów mięsnych. Nie radzę więc przywozić kabanosów i kiełbasy dla – stęsknionych polskich wyrobów – znajomych na Tajwanie. Na lotniskach są psy, które są szkolone na rozpoznawanie nie tylko narkotyków, ale również produktów spożywczych. Kara za wwiezienie, np. produktów mięsnych, może wynieść nawet milion tajwańskich dolarów (ponad 3000 zł)!
Stoisko z płytami kompaktowymi i kasetami
Ulica w Nowym Tajpej
Co do lekarstw na receptę, to można wwieźć sześciomiesięczne zapotrzebowanie na nie, należy jednak pamiętać o specjalnych dokumentach na takie lekarstwa (więcej informacji na stronie Agencji Żywności i Leków). Lekarstw jednego rodzaju, nie wymagających recepty, można przywieźć 12 opakowań. W sumie dozwolony jest wwóz 36 opakowań różnego rodzaju medykamentów.
Warto również zwrócić uwagę na ilość przywożonych na Tajwan szkieł kontaktowych. Nie może ona przekraczać 60 sztuk jednej mocy na osobę. Przy czym można wwieźć szkła kontaktowe o dwóch różnych mocach.
Waluta i bankowość
Walutą obowiązującą na Tajwanie jest nowy tajwański dolar (NT$, NTD, TWD). 1 NTD to 100 centów, jednak od lat nie używa się już nominałów mniejszych niż 1 NTD.
Monety są w nominałach 1, 5, 10, 50 NTD, a banknoty 100, 200, 500, 1000 i 2000 NTD.
Żeby wymienić obcą walutę (najlepiej dolary amerykańskie lub euro) na miejscową, należy udać się do banku. Nie ma znaczenia, czy jest to oddział na lotnisku, czy w mieście. Różnice w kursie są minimalne, a należy pamiętać, że banki wcześnie są zamykane, więc jeśli planujemy wymienić pieniądze, najlepiej to zrobić od razu po przylocie. Kantory wymiany walut można też znaleźć w dużych hotelach i w domach handlowych.
Bankowość na Tajwanie jest bardzo dobrze rozwinięta, jednak, aby otworzyć konto w tajwańskim banku, potrzebna jest karta stałego pobytu (ARC lub APRC) z adresem zamieszkania. We wszystkich sklepach można płacić kartami Visa lub MasterCard. Bankomaty są ogólnie dostępne.
W ostatnich latach coraz bardziej popularne stają się płatności zbliżeniowe telefonem lub zegarkiem (LINE Pay, WeChat Pay, ezPay).
Transport
Przemieszczanie się po Tajwanie nie jest trudne; do większości miejscowości można z łatwością dojechać pociągiem lub autobusem. Pomiędzy głównymi miastami w zachodniej części Tajwanu kursuje również kolej dużych prędkości (HSR), dzięki której trasę ok. 358 km pomiędzy Tajpej na północy i Zuoying (左營 ) w Kaohsiung (高雄 ) na południu można pokonać w niecałe dwie godziny.
Autobusy dalekobieżne są dobrą opcją dla podróżujących na budżecie. Dojeżdżają one do wielu turystycznych atrakcji, a komfort podróży jest często wyższy niż przejazdy zwykłą koleją.
Z głównej wyspy Tajwanu można łatwo dostać się samolotem lub promem na mniejsze wyspy, np. Penghu, Lanyu, Kinmen, Mazu.
Na większości wysepek, należących do Tajwanu, nie ma komunikacji publicznej, jednak posiadacze ważnego międzynarodowego prawa jazdy, mogą wypożyczyć samochód lub skuter. W wielu turystycznych miejscach można także wynająć samochód z kierowcą. Jest to najwygodniejsza opcja, jeśli podróżuje się z małymi dziećmi lub z osobami w podeszłym wieku. Niektórzy kierowcy znają podstawy języka angielskiego lub japońskiego.
Komunikacja miejska
Komunikacja miejska w stolicy Tajwanu, Tajpej, i w przyległym mieście, Nowym Tajpej, jest bardzo dobrze rozwinięta. Sieć metra (MRT) obejmuje sześć linii i 131 stacji. MRT ma odcinki naziemne i podziemne. Oddzielna linia MRT prowadzi na międzynarodowe lotnisko Taoyuan. Ma ona 21 stacji i ponad 50 km długości.
Oprócz metra, w Tajpej i w Nowym Tajpej można przemieszczać się autobusami, które dojeżdżają do każdego zakątka miasta, terenów podmiejskich, a nawet górskich. Sieć autobusowa jest bardzo gęsta, a przejazdy tanie. Na głównych ulicach widać specjalne pasy tylko dla autobusów.
W dzielnicach Tamsui i Xindian w Nowym Tajpej są również linie tramwajowe – jednak nie należą do popularnych.
Metro mają także miasta Kaohsiung i Taichung. Sieć autobusowa jest w nich również dobrze rozwinięta. W innych miastach mieszkańcy przywykli do przemieszczania się własnymi środkami transportu, głównie skuterami.
W dużych miastach, szczególnie na północy Tajwanu, popularne jest korzystanie z usług taksówkarskich i Uber. Taksówki na Tajwanie są bardzo bezpieczne i niedrogie. W miastach, poza dworcami kolejowymi, nie ma postojów taksówek. Taksówki można zatrzymywać na ulicy w dowolnym miejscu, stojąc przy krawężniku i machając ręką.
Ruch samochodowy
Na Tajwanie obowiązuje ruch prawostronny. Jednak przechodząc przez ulicę lub prowadząc samochód, skuter, czy też jadąc na rowerze, należy mieć oczy szeroko otwarte i liczyć się z tym, że inny samochód lub skuter może jechać pod prąd.
Dzieci poniżej jednego roku życia lub do 10 kg wagi muszą jeździć w foteliku (kołysce), zamontowanym w samochodzie tyłem do kierunku jazdy. Dzieci w wieku od jednego do czterech lat i ważące pomiędzy 10 a 18 kg muszą jeździć w foteliku, przymocowanym do tylnego siedzenia samochodu. Dzieci powyżej 12 roku życia i ważące powyżej 18 kg już nie muszą używać fotelików samochodowych, ale muszą jeździć na tylnym siedzeniu przypięte pasami. Zasady dotyczące przewozu dzieci w fotelikach nie obowiązują w taksówkach i w środkach komunikacji publicznej.
Niestety, przepisy dotyczące przewozu dzieci samochodami są rzadko respektowane. Często można zauważyć małe dzieci skaczące po tylnym siedzeniu lub jadące z przodu, obok kierowcy. Zdarza się też, że dzieci siedzą na kolanach kierowcy! Jeszcze gorzej wygląda sytuacja przewozu dzieci skuterami. Nagminnym widokiem są małe dzieci przewożone skuterem bez kasku, pomimo iż obowiązek jazdy w kasku dotyczy zarówno dorosłych, jak i dzieci. Dzieci często są przewożone skuterami bez jakiegokolwiek zabezpieczenia, np. siedząc na wiklinowym krzesełku pomiędzy nogami kierującego.
Wynajem samochodów
Jeśli nie chcemy poruszać się po Tajwanie komunikacją publiczną, możemy wynająć samochód. Oprócz międzynarodowych firm, jak Hertz lub Avis, jest dużo małych, prywatnych firm, w których ceny wynajmu są bardzo konkurencyjne.
By wynająć samochód lub skuter, potrzebny jest ważny paszport, karta kredytowa, prawo jazdy z kraju zamieszkania, a także prawo jazdy międzynarodowe, zgodne z „Konwencją wiedeńską o ruchu drogowym”. Niektóre firmy wynajmu skuterów, szczególnie te na małych wyspach, nie wymagają międzynarodowego prawa jazdy.
Tajpej – podziemne pasaże przy metrze
Tajpej – rowery miejskie
Hala Głównego Dworca Kolejowego w Tajpej
Oznakowanie pasa ulicy dla pieszych
Prawo jazdy
Przebywając na Tajwanie dłużej niż 30 dni, należy zarejestrować międzynarodowe prawo jazdy w miejscowym Urzędzie Motoryzacji. Z rejestracji międzynarodowego prawa jazdy mogą korzystać tylko osoby, które przebywają na Tajwanie od jednego do sześciu miesięcy. Osoby przebywające dłużej zobowiązane są do uzyskania tajwańskiego prawa jazdy. Mając polskie prawo jazdy i planując dłuższy pobyt na Tajwanie, można również skorzystać z opcji wymiany polskiego prawa jazdy na tajwańskie, należy jednak liczyć się z tym, że polski dokument zostanie nam odebrany, a po powrocie do Polski będziemy musieli cały proces wymiany prawa jazdy przechodzić ponownie, by tym razem otrzymać polski dokument.
Decydując się na samodzielną jazdę samochodem bądź skuterem po Tajwanie, należy liczyć się z zupełnie inną „kulturą jazdy” niż w Polsce. W Tajpej większość kierowców jeździ w miarę zgodnie z przepisami ruchu drogowego, jednak im dalej na południe wyspy, tym większa samowola i dowolność w interpretacji tych przepisów. Nikogo nie dziwi skręcanie w lewo z prawego pasa, jazda skuterem po chodniku, czy też jazda wąskimi alejkami pod prąd. Niewłączanie kierunkowskazów czy świateł po zmroku również jest na porządku dziennym.
Parkowanie
Parkowanie na ulicy w dużych miastach jest płatne. Gdy znajdziemy za wycieraczką karteczkę, jest to w większości przypadków po prostu bilet parkingowy, a nie mandat. Są różne systemy opłat – czasem za wycieraczkę wkładana jest karteczka, którą parkingowy podstemplowuje co pół godziny. Na karteczce, włożonej za wycieraczkę, może też widnieć tylko kod QR. Z takimi karteczkami należy udać się do convenience store, by uiścić opłatę. Coraz częściej spotyka się również automaty parkingowe (smart meters), rozpoznające numer rejestracyjny samochodu. W takim automacie można płacić kartą miejską (EasyCard).
Nieraz znalezienie parkingu w centrum Tajpej graniczy z cudem. Należy jednak pamiętać, że pod większością szkół i parków są duże podziemne parkingi publiczne i tam często można znaleźć wolne miejsca.
Na parkingach automatycznych zostawia się samochód przy wjeździe i auto samo znika za drzwiami garażu. Są też parkingi wielopoziomowe, gdzie samemu wjeżdża się na wolne miejsce, ale samochód może zniknąć pod podłogą lub unieść się ponad nasze głowy. Należy jednak pamiętać, że takie miejsca parkingowe mają ograniczoną wysokość, więc nie są odpowiednie dla większych pojazdów.
Karta EasyCard
Jest to coś więcej niż zwykła karta miejska, jakiej używa się do opłacania przejazdów komunikacją miejską. EasyCard (悠遊卡 ) można używać nie tylko w metrze i w autobusach, ale również kupując bilety kolejowe i bilety HSR (szybkiej kolei). Można nią płacić, jak kartą debetową, w sklepach, restauracjach, kawiarniach, na parkingach, w taksówkach, a także na stacjach wynajmu rowerów miejskich i w wielu atrakcjach turystycznych, np. w parkach rozrywki. Kartę można doładować w wielu sklepach i stacjach metra. Każdy przyjeżdżający na Tajwan powinien zaopatrzyć się w EasyCard, bo naprawdę bardzo ułatwia płatności. EasyCard można również podłączyć do konta bankowego i dzięki temu do telefonu komórkowego (Easy Wallet), i używać zbliżeniowo.
Więcej informacji na temat EasyCard można znaleźć w języku angielskim na stronie EasyCard Corporation.
Biura przedstawicielskie Tajwanu i Polski
Rzeczpospolita Polska nie utrzymuje stosunków dyplomatycznych z Republiką Chińską (Tajwanem). Dlatego na Tajwanie nie ma polskiej ambasady ani konsulatu, a w Polsce nie ma tajwańskiej ambasady ani konsulatu. Funkcję konsulatów pełnią specjalne biura przedstawicielskie działające w obu krajach.
Siedziba Biura Polskiego w Tajpej znajduje się w dzielnicy Xinyi w budynku TWTC/ITB.
Adres: Suite 1601-1602, No. 333, Sec. 1, Keelung Rd., Taipei 110
+886 2 7729 9320;
poland.office.ta[email protected];
https://poland.tw.
W Polsce jest to – powstałe w 1992 roku – Biuro Przedstawicielskie Tajpej w Polsce (dawna nazwa: Biuro Kulturalno-Gospodarcze Tajpej). Ma ono siedzibę przy ulicy Emilii Plater 53 w Warszawie. Właśnie z tym biurem należy kontaktować się w sprawach związanych, np. z wizami studenckimi, stypendiami, współpracą gospodarczą z Tajwanem, a także w sprawie legalizacji polskich dokumentów potrzebnych nam na Tajwanie.
Na Tajwanie od 1995 roku działa Biuro Polskie w Tajpej (poprzednia nazwa: Warszawskie Biuro Handlowe). W tym biurze można zgłosić, np. zaginięcie polskiego paszportu i złożyć podanie o nowy paszport. Tutaj można też ubiegać się o transkrypcję tajwańskiego aktu małżeństwa lub aktu urodzenia w polskim rejestrze stanu cywilnego oraz o nadanie numeru PESEL. W razie zaistniałych problemów prawnych obywatele Polski również powinni kontaktować się z biurem.
Droga szybkiego ruchu w Kaohsiung
Flaga
Narodową flagę Republiki Chińskiej na Tajwanie zaprojektował Sun Jat-sen (孫中山 ), „Ojciec Narodu”, twórca Kuomintangu i pierwszy prezydent Republiki Chińskiej, na podstawie flagi „niebieskiego nieba i białego dnia” (青天白日 ) rewolucjonisty Lu Haodonga (陸皓東 ). Po dodaniu koloru czerwonego jako tła powstała flaga „niebieskie niebo, biały dzień, cała ziemia czerwona” (青天、白日、滿地紅 ). 17 grudnia 1928 roku flaga ta została formalnie uznana za narodową flagę Republiki Chińskiej.
Tajwan w liczbach
• Powierzchnia: 36,197 km²
• Liczba ludności: 23 313 500 (luty 2023)
• Całkowity produkt krajowy brutto (PKB): USD 761 mld (2022)
• PKB na osobę: USD 33 000 (2022)
• Średnie zarobki: NTD 45 376 = PLN 6 500 (styczeń 2023)
• Bezrobocie: 3,5% (styczeń 2023)
• Pełnoletność: 18 lat
• Minimalny wiek uprawniający do kupna i picia alkoholu: 18 lat
• Minimalny wiek do uzyskania prawa jazdy kat. A lub B: 18 lat
• Napięcie sieciowe: 110V
• Częstotliwość napięcia: 60Hz
Kolor niebieski na fladze oznacza jasność, czystość, naród i wolność; kolor biały – szczerość, bezinteresowność, prawa obywatelskie i równość; kolor czerwony – bez lęku przed poświęceniem, dobrobyt narodu i braterstwo. Dwanaście promieni „białego dnia” oznacza dwanaście miesięcy i dwanaście pór dnia; symbolizuje również życiodajną siłę kraju, który przetrwa wszelki upływ czasu, ma też zachęcać ludzi do podążania za duchem czasu i do ciągłego rozwoju.
Ciekawostki
• Na Tajwanie rok 2023 to również 112 rok Republiki Chińskiej. Oprócz kalendarza gregoriańskiego, używany jest również kalendarz Republiki Chińskiej, w którym lata są liczone od roku 1912, czyli od roku założenia Republiki.
• Tajwan jest często mylony z Tajlandią, a Polska z Holandią. Jak to możliwe? Zdarza się, że ktoś niezbyt uważnie słucha i po prostu się przesłyszy, taka osoba słyszała pewnie wcześniej o Tajlandii, ale o Tajwanie niekoniecznie. Zdarza się też, że międzynarodowa korespondencja jest mylnie wysyłana do Tajlandii zamiast na Tajwan. Na szczęście, dzieje się to coraz rzadziej. A dlaczego na Tajwanie Polska jest mylona z Holandią? Polska po chińsku to 波蘭 (Polan ), a Holandia (Niderlandy) to 荷蘭 (Helan ). Wymowa jest zbliżona, więc łatwo się przesłyszeć. Nie należy się więc dziwić, gdy po pytaniu, skąd jesteśmy, nasz rozmówca zacznie nas wypytywać o tulipany i wiatraki.
• Tajwan posiada najwięcej dzieł sztuki i kultury chińskiej na świecie. W 1949 roku, po przegranej w wojnie domowej, uciekające z Chin wojska Kuomintangu przetransportowały na Tajwan ogromne ilości dzieł sztuki, zgromadzone wcześniej na terenie Zakazanego Miasta w Pekinie. Obecnie dzieła te są eksponowane w Muzeum Pałacowym w Tajpej i Chiayi.
• Najwyższa góra na Tajwanie, Yushan (玉山 ), znalazła się na liście 28 najpiękniejszych miejsc świata, konkurujących o miano Nowych Siedmiu Cudów Świata. Niestety, pomimo zdobycia 600 milionów głosów, Yushan nie znalazła się wśród finalistów.
• Na Tajwanie żyją potomkowie Konfucjusza. Kung Tsui-chang (孔垂長 ) jest z 79. pokolenia potomków słynnego chińskiego filozofa. Sprawuje on m.in. funkcję Ceremonialnego Urzędnika Konfucjusza.
• Wieloletni prezydent Republiki Chińskiej na Tajwanie i przewodniczący partii Kuomintang znany jest w Polsce jako Czang Kaj-szek. Ale to tylko jedno z jego wielu imion, imię przybrane, zapisuje się je 蔣中正 , a należy wymawiać Dziang Czung-dżeng. Chińskie imię Czanga to Jiang Jie-shi (將介石 ), zarejestrowane imię: Jiang Zhou-tai (蔣周泰 ), mleczne imię: Jiang Rui-yuan (蔣瑞元 ), szkolne imię: Jiang Zhi-qing (蔣志清 ).
• Żona trzeciego prezydenta Republiki Chińskiej na Tajwanie – syna Czang Kaj-szeka, Chiang Ching-kuo (蔣經國 ) – była Białorusinką. W Rosji nazywała się Faina Ipatiewna Wachriewa (w języku białoruskim: Фаіна Іпацьеўна Вахрава, Faina Ipac’jejna Wachrawa), sam Chiang, studiując w Moskwie, przybrał imię Nikołaj Władimirowicz Jelizarow (Николай Владимирович Елизаров). Faina po ślubie otrzymała imię Fangliang (方良 ).
• Cyfra cztery (四 sy ) jest uważana za nieszczęśliwą. Jej wymowa jest zbliżona do słowa „śmierć/umierać” (死 sy ). Dlatego w szpitalach i w wielu hotelach nie ma w windzie przycisku z czwartym piętrem. Numery telefonów i samochodowe numery rejestracyjne są tańsze, jeśli na końcu występuje czwórka. A także nigdy nie ofiarowuje się czterech rzeczy, np. czterech kwiatów.
• Biały kolor to kolor żałobny; czerwony jest uważany za szczęśliwy.
• Rury kanalizacyjne na Tajwanie są tak wąskie, że w większości toalet zużyty papier toaletowy należy wyrzucać do kosza, gdyż inaczej rury mogą się zatkać.
• Słynna obecnie na cały świat herbata mleczna z tapioką (boba milk tea, pearl milk tea) została wymyślona na Tajwanie.
• Na Tajwanie jest ponad 14 milionów skuterów, oznacza to, że jeden skuter przypada na 1,6 osoby.
• Najczęściej spotykane nazwisko na Tajwanie to Chen (陳). Wśród ponad 23 milionów Tajwańczyków aż 11,14% osób nosi nazwisko Chen. W Chinach najpopularniejszym nazwiskiem jest Wang (王).
------------------------------------------------------------------------
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
------------------------------------------------------------------------