Terapia psychomotoryczna dzieci metodą Procus i Block - ebook

HISTORIA ROZWOJU METODY PROCUS I BLOCK W POLSCE

Marcelle Procus – belgijska kinezyterapeutka – jest twórczynią metody usprawniania zwanej terapią psychomotoryczną dzieci z zaburzeniami rozwojowymi. W 1965 roku rozpoczęła współpracę z fizjoterapeutką Michèle Block. Założenia metody – rozwijane wspólnie – były zgodne ze współczesną wiedzą neurofizjologiczną, a nawet ją wyprzedzały.

Pod wpływem współpracy i sugestii neuropediatry doktor Zofii Kułakowskiej metoda, która początkowo miała służyć jako rehabilitacja niemowląt i małych dzieci z mózgowym porażeniem, stała się również przydatna w usprawnianiu dzieci z zespołem łagodnych objawów neuropsychologicznych. Znakomicie odpowiadała zakresowi i rodzajowi potrzeb usprawniania dzieci z minimalnymi dysfunkcjami mózgu, które często bez żadnej określonej choroby, mają olbrzymie trudności z przystosowaniem się do życia w rodzinie, szkole i społeczeństwie.

W Polsce metoda terapii psychomotorycznej Procus i Block jest znana od przełomu lat 60. i 70. XX wieku. W tym okresie pojawiają się również pierwsze próby zastosowania jej w praktyce na dziecięcym oddziale Stołecznego Centrum Rehabilitacji w Konstancinie. Ówczesna ordynator tego oddziału – doktor Irmina Derulska – przebywając w Brukseli, miała okazję szkolić się w ośrodku prowadzonym przez doktor Kułakowską. Tam poznała model terapii psychomotorycznej wypracowany przez Procus i Block.

Zespół specjalistów pracujących na tym oddziale, wraz z doktor Marią Borkowską, potrafił od razu docenić nowatorstwo metody oraz dostrzec w niej zgodność z najnowszymi trendami wiedzy neurofizjologicznej. Dzięki prowadzonym tam od lat 70. XX wieku szkoleniom, metoda stosowana była również w kilku innych ośrodkach warszawskich zajmujących się usprawnianiem dzieci z dysharmonią rozwojową. Znajdowała potwierdzenie w pozytywnych wynikach terapii, jednak wciąż miała charakter dość odosobnionych praktyk. Dopiero po 1989 roku, wraz z szerokim otwarciem się Polski na europejskie i światowe kontakty naukowe, stopniowo przybierało na sile przekonanie o potrzebie wprowadzania nowych metod rehabilitacji. Nieocenione zasługi dla tego procesu miała doktor Kułakowska, która w tym okresie przyjeżdżając z Brukseli, zaangażowała się osobiście w promowanie w Polsce nowoczesnego podejścia do opieki i rehabilitacji dzieci z różnymi zaburzeniami rozwoju.

W latach 90. XX wieku doktor Kułakowska poprzez udział w konferencjach naukowych, liczne wykłady, a także publikacje przyczyniła się do szerszego i dokładniejszego poznania w naszym kraju założeń terapii psychomotorycznej według Procus i Block oraz uzasadnień neurologicznych tego modelu rehabilitacji.

Oprócz prezentowania i popularyzowania metody w Polsce doktor Kułakowska, przy współpracy doktor Borkowskiej, była duchem sprawczym działań edukacyjnych zmierzających do przygotowania polskich specjalistów do prowadzenia takiej terapii. Pierwsze spotkanie z autorkami – Procus i Block – oraz prezentacja przez nie metody odbyła się pod koniec lat 80. XX wieku w Warszawie. Później, na początkowym etapie, zorganizowano dwukrotnie (w 1998 i 1999 roku) w Warszawie warsztaty i szkolenia z udziałem kontynuatorki metody – Block. Następnie wybrana grupa terapeutów odbywała praktyczne staże w Brukseli oraz konsultacje (superwizje) u Michèle Block.

Istotny postęp we wprowadzaniu w Polsce tej metody stanowiło rozpoczęcie systematycznej współpracy zespołu wyszkolonych instruktorów, pod kierunkiem medycznym i merytorycznym doktor Kułakowskiej z ośrodkiem utworzonym i prowadzonym przez Bożenę Zychowicz – logopedę, terapeutę zaburzeń neurologicznych i psychomotorycznych u dzieci. Współpraca ta od 2001 roku objęła również szkolenie terapeutów psychomotoryki na regularnych kursach. W 2000 roku zainicjowano wykorzystanie opisanej metody w programie działań terapeutycznych poradni psychologiczno-pedagogicznych. To cenne doświadczenie pokazało, że możliwości rozszerzania praktycznego zastosowania terapii istnieją nie tylko w medycznych ośrodkach i poradniach rehabilitacyjnych, ale również w placówkach pomocy psychopedagogicznej.

Dzięki opisanym działaniom i wysiłkowi różnych osób, które połączyło wspólne pragnienie niesienia odpowiedniej pomocy dzieciom z zaburzeniami rozwoju, udało się z dobrym skutkiem wprowadzić w Polsce metodę terapii psychomotorycznej. Wykazano również, że odpowiada ona wymaganiom najnowszej wiedzy neurofizjologicznej i neuropsychologicznej oraz naukowym osiągnięciom w dziedzinie rehabilitacji/terapii.

Problem występowania minimalnych dysfunkcji mózgu jest istotny z punktu widzenia społecznego, dotyczy około 10% populacji. Z tego faktu wynika obecnie nowe, bardzo ważne zadanie. Konieczne jest znaczące zwiększenie dostępności terapii psychomotorycznej według Procus i Block, odpowiedniej dla potrzeb małych pacjentów i oczekiwań ich rodziców. Pomocna w tym zakresie może być niniejsza publikacja.