Terapia zajęciowa. Kompendium - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
15 listopada 2023
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Terapia zajęciowa. Kompendium - ebook
W książce przedstawiono obszary pracy i kompetencje terapeuty zajęciowego umożliwiające prowadzenie terapii zajęciowej w zakresie szeroko pojętej adaptacji zajęć i środowiska do potrzeb konkretnej osoby w taki sposób, aby dać jej możliwość uczestnictwa w zajęciach dla niej istotnych i ważnych, a tym samym przeciwdziałać dyskryminacji i wykluczeniu społecznemu. Zawarto teoretyczne podstawy terapii zajęciowej oraz w przystępnej i syntetycznej formie omówiono możliwości i sposoby pracy z pacjentami w zależności od stwierdzonego schorzenia lub grupy wiekowej. Obecna edycja została poprawiona i wzbogacona o nowe treści, między innymi: analizę przykładowego modelu procesu terapii zajęciowej CPPF, nowe testy oceny sprawności kończyny górnej, systemy kwalifikacji w pediatrii i geriatrii, przykładowe formy praktycznych zajęć w arteterapii, choreoterapii i muzykoterapii. Publikacja przedstawia treści zgodne ze standardami szkolenia i pracy terapeuty zajęciowego w Unii Europejskiej. Aktualne wydanie jest kompendium wiedzy dla studentów kierunków terapia zajęciowa oraz fizjoterapia. Będzie również przydatne dla psychologów, pedagogów i asystentów osoby niepełnosprawnej.
| Kategoria: | Medycyna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-23378-5 |
| Rozmiar pliku: | 3,1 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
AUTORZY
dr Paulina Aleksander-Szymanowicz
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Aneta Bac, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Anna Bukowska
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Urszula Chrabota
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Katarzyna Filar-Mierzwa, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Edyta Janus, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Marta Frankiewicz
Zakład Adaptowanej Aktywności Fizycznej i Sportu
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Aleksandra Kulis
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
mgr Dorota Kurbiel
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej, Kraków
dr Anna Misiorek
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Marek Pokutycki, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Agnieszka Smrokowska-Reichmann
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Paweł Żychowicz
Zakład Adaptowanej Aktywności Fizycznej i Sportu, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF KrakówPRZEDMOWA DO DRUGIEGO WYDANIA
Studia I stopnia – licencjackie – kształcące terapeutów zajęciowych, oparte na standardach przyjętych przez World Federation of Occupational Therapy i European Network of Occupational Therapy in Higher Education – organizacji funkcjonujących w ramach Council of Occupational Therapists for the European Countries, zostały utworzone w 2012 roku w Akademiach Wychowania Fizycznego w Krakowie i we Wrocławiu.
Otwarcie w Polsce kierunku terapia zajęciowa, opartego na modelu obowiązującym w rozwiniętych krajach Europy i Ameryki Północnej, było możliwe dzięki uprzednim, kilkuletnim szkoleniom przeprowadzonym w kraju i w wyspecjalizowanych ośrodkach w państwach Unii Europejskiej przez europejskie organizacje terapeutów zajęciowych dla grupy polskich nauczycieli akademickich z kilku wiodących, zainteresowanych szkoleniem ośrodków naukowych. Ukoronowaniem starań w realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia było otwarcie w 2015 roku studiów II stopnia – magisterskich, o profilu ogólnoakademickim, dla kierunku terapia zajęciowa na Wydziale Rehabilitacji Ruchowej w Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie.
Podręcznik „Terapia zajęciowa”, pod redakcją naukową Pani Prof. Anety Bac, wydany w 2016 roku przez PZWL, był pierwszą polską pozycją, niezbędną dla studentów nowego na gruncie krajowym kierunku, stworzoną przez zespół nauczycieli akademickich w AWF w Krakowie. Opracowany podręcznik był udaną próbą usystematyzowania podstawowych treści przypisanych do przedmiotowych studiów, przedstawiał teoretyczne podstawy terapii zajęciowej, terapię zajęciową w pracy z pacjentem z dysfunkcjami narządu ruchu, z pacjentem geriatrycznym, terapię zajęciową w pediatrii, psychiatrii, terapię zajęciową osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz opis artystycznych form w terapii zajęciowej realizowanej poprzez sztukę, taniec i muzykę.
W międzyczasie powstały nowe, rozbudowane pozycje podręcznikowe dla studentów kierunku terapia zajęciowa zatytułowane: „Współczesna terapia zajęciowa”, „Terapia zajęciowa dzieci” czy „Terapia zajęciowa w geriatrii”. Pozycje te wzbogaciły literaturę obowiązkową dla studentów przedmiotowego kierunku.
Obecne, drugie wydanie podręcznika „Terapia zajęciowa. Kompendium” rozszerzone i uzupełnione o nowe treści, będzie stanowiło potężne wsparcie dla rozwoju terapii zajęciowej w Polsce, będzie kompleksowym kompendium wiedzy dla studentów przedmiotowego kierunku, może także stanowić cenne źródło wiedzy dla osób zajmujących się szeroko rozumianą rehabilitacją.
Prof. dr hab. Anna Marchewka
We współczesnym świecie standardem postępowania w pracy z osobą obciążoną różnymi problemami zdrowotnymi, społecznymi czy zajęciowymi jest kompleksowa i wieloaspektowa rehabilitacja. Nowoczesna terapia zajęciowa stanowi doskonałe uzupełnienie tego procesu i jest niezbędnym elementem terapii zarówno dzieci, jak i dorosłych.PRZEDMOWA DO PIERWSZEGO WYDANIA
W XX w. w Polsce, szczególnie w okresie po II wojnie światowej, terapia zajęciowa rozumiana jako forma rehabilitacji zawodowej, społecznej i fizycznej funkcjonowała głównie w środowiskach osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz fizycznie, w trzech podstawowych formach: jako ergoterapia, arteterapia i socjoterapia. Zawód „terapeuta zajęciowy” był w tamtym czasie wykonywany przez osoby, które w ramach ukończonych kierunków pedagogicznych bądź kierunku fizjoterapia uzyskiwały dodatkowo specjalność z terapii zajęciowej. Skok jakościowy w rozwoju terapii zajęciowej w Polsce nastąpił w 2012 r., kiedy po raz pierwszy w naszej rzeczywistości edukacyjnej powołano do życia kierunek studiów stacjonarnych, licencjackich – terapia zajęciowa w Akademiach Wychowania Fizycznego w Krakowie i we Wrocławiu. Na tym nowo powołanym kierunku studiów kształci się terapeutów zajęciowych zgodnie ze standardami przyjętymi przez Światową Organizację Terapeutów Zajęciowych (WFOT – World Federation of Occupational Therapy) i Europejską Sieć Terapii Zajęciowej w Szkolnictwie Wyższym (ENOTHE – European Network of Occupational Therapy in Higher Education) – organizacji funkcjonującej w ramach Rady Terapeutów Zajęciowych dla Krajów Europejskich (COTEC – Council of Occupational Therapists for the European Countries). Otwarcie w Polsce kierunku terapia zajęciowa, opartego na modelu obowiązującym w Europie, przede wszystkim w krajach anglosaskich i skandynawskich, oraz w Ameryce Północnej, było możliwe dzięki uprzednim kilkuletnim szkoleniom przeprowadzonym w kraju i w wyspecjalizowanych ośrodkach w państwach Unii Europejskiej przez europejskie organizacje terapeutów zajęciowych dla grupy polskich nauczycieli akademickich z kilku wiodących, zainteresowanych szkoleniem ośrodków naukowych. Ukoronowaniem starań w realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia było otwarcie w 2015 r. studiów II stopnia – magisterskich, o profilu akademickim, dla kierunku terapia zajęciowa, na Wydziale Rehabilitacji Ruchowej w Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie.
Podręcznik „Terapia zajęciowa” został opracowany przez zespół osób tworzących kadrę nauczycieli akademickich kierunku terapia zajęciowa w AWF w Krakowie i jest udaną próbą usystematyzowania podstawowych treści przypisanych do przedmiotowych studiów. Książka skonstruowana została z trzech części. Część I jest przedstawieniem teoretycznych podstaw terapii zajęciowej. W części II opisana została terapia zajęciowa w pracy z pacjentem mającym dysfunkcje narządu ruchu, z pacjentem geriatrycznym, terapia zajęciowa w pediatrii, psychiatrii oraz terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Część III zawiera opis artystycznych form w terapii zajęciowej realizowanej poprzez sztukę, taniec i muzykę. W mojej opinii podręcznik „Terapia zajęciowa” będzie stanowił bardzo dobry materiał promujący w Polsce współczesny, światowy i europejski model terapii zajęciowej, będzie też aktualnym, użytecznym narzędziem dla każdego studenta i absolwenta kierunku terapia zajęciowa.
Prof. dr hab. Anna MarchewkaOD REDAKTOR NAUKOWEJ
Współczesny terapeuta zajęciowy to osoba mająca wiele kompetencji umożliwiających pracę z pacjentem na wielu płaszczyznach, stosująca modele praktyki dające możliwość lepszego rozumienia pacjenta i jego potrzeb oraz wykazująca się znajomością i umiejętnością implementowania terapii zgodnej z zasadami Evidence Based Practice (EBP). Terapeuta zajęciowy w rozumieniu światowym to również osoba mogąca pracować nie tylko z chorymi fizycznie czy psychicznie, lecz również odnajdująca się w terapii uzależnionych, niedostosowanych społecznie, wykluczonych czy stanowiąca wsparcie dla pracowników i pracodawców w procesie optymalizacji stanowisk pracy i minimalizowania zagrożeń wynikających z wykonywania określonych zawodów. Współczesny terapeuta zajęciowy to również ktoś, dla kogo zasada Person Centered Practice (osoba w centrum działania) jest podstawą i kanonem budowania relacji terapeutycznej. Dzięki umiejętności stosowania tej właśnie zasady terapeuta zajęciowy stara się zrozumieć potrzeby i oczekiwania swojego pacjenta. Nasz podręcznik jest próbą przybliżenia czytelnikom podstaw i założeń terapii zajęciowej zgodnej z wytycznymi Unii Europejskiej oraz Europejskiej Sieci Terapii Zajęciowej w Szkolnictwie Wyższym (ENOTHE – European Network of Occupational Therapy in Higher Education). Przygotowując „Terapię zajęciową”, staraliśmy się poruszyć nie tylko problematykę teoretyczną, ale również pokazać możliwości diagnostyczne, obszary interwencji i przykładowe rozwiązania terapeutyczne w pracy z pacjentami mającymi różne dysfunkcje.
„Terapia zajęciowa” jest pierwszym tego typu kompleksowym opracowaniem problematyki nowoczesnej, europejskiej terapii zajęciowej dostępnym w języku polskim. Dedykujemy ją studentom kierunków terapia zajęciowa, dla których może stanowić pomoc dydaktyczną. Mamy jednak nadzieję, że nasza propozycja znajdzie również uznanie i przybliży kompetencje terapeuty zajęciowego innym członkom zespołów terapeutycznych, a wśród nich fizjoterapeutom, lekarzom, pielęgniarkom, pedagogom, psychologom czy logopedom.
dr hab. Aneta Bac, prof. AWF1
Terapia zajęciowa – podstawowe pojęcia
Edyta Janus
Słowa kluczowe: terapia zajęciowa, historia terapii zajęciowej, zajęcie, zdrowie, dobrostan, podejście Person Centered Therapy
1.1. Wprowadzenie
W niniejszym rozdziale zaprezentowano definicje podstawowych terminów z zakresu terapii zajęciowej, takich jak: zajęcie, zdrowie, dobrostan. Przedstawiono także informacje dotyczące historii dyscypliny oraz założenia koncepcji Person Centered Practice – kluczowej dla budowania relacji terapeutycznej.
1.2. Rys historyczny
Terapia zajęciowa nieodłącznie splata się z ludzką egzystencją od zarania dziejów. Zajęcia i ich wykonywanie przez człowieka są kluczowe dla przetrwania gatunku. Początków terapii zajęciowej można upatrywać już w starożytnym Egipcie, Cesarstwie Mongolskim i Chińskim. Istotne dla jej rozumienia są także twierdzenia Galena gloryfikujące zajęcie i pracę jako naturalną terapię dającą człowiekowi szczęście.
Akcentowanie pracy i zajęcia jako narzędzia terapeutycznego ma miejsce także w oświeceniu, dokładniej w XVIII w., kiedy to Phillipe Pinel i William Tuke podjęli działania mające na celu budowanie zrozumienia i godnego traktowania więźniów i osób chorych psychicznie.
Pinel propagował nowe podejście do osób chorych psychicznie polegające na respektowaniu ich praw i możliwości decydowania o własnym losie. Sprzeciwiał się także izolowaniu pacjentów, podkreślając rolę społeczeństwa i rodziny w procesie zdrowienia. Traktował zajęcie jako istotny element leczenia. W jego rozumieniu zajęcie to podejmowanie określonych działań skierowanych na cel poprzez wykorzystanie przez człowieka czasu, energii i uwagi.
dr Paulina Aleksander-Szymanowicz
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Aneta Bac, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Anna Bukowska
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Urszula Chrabota
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Katarzyna Filar-Mierzwa, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Edyta Janus, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Marta Frankiewicz
Zakład Adaptowanej Aktywności Fizycznej i Sportu
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Aleksandra Kulis
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
mgr Dorota Kurbiel
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Psychiatrii i Opieki Środowiskowej, Kraków
dr Anna Misiorek
Zakład Terapii Zajęciowej Stosowanej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr hab. Marek Pokutycki, prof. AWF
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Agnieszka Smrokowska-Reichmann
Zakład Terapii Zajęciowej Sensorycznej, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF Kraków
dr Paweł Żychowicz
Zakład Adaptowanej Aktywności Fizycznej i Sportu, Instytut Nauk Stosowanych,
Wydział Rehabilitacji Ruchowej, AWF KrakówPRZEDMOWA DO DRUGIEGO WYDANIA
Studia I stopnia – licencjackie – kształcące terapeutów zajęciowych, oparte na standardach przyjętych przez World Federation of Occupational Therapy i European Network of Occupational Therapy in Higher Education – organizacji funkcjonujących w ramach Council of Occupational Therapists for the European Countries, zostały utworzone w 2012 roku w Akademiach Wychowania Fizycznego w Krakowie i we Wrocławiu.
Otwarcie w Polsce kierunku terapia zajęciowa, opartego na modelu obowiązującym w rozwiniętych krajach Europy i Ameryki Północnej, było możliwe dzięki uprzednim, kilkuletnim szkoleniom przeprowadzonym w kraju i w wyspecjalizowanych ośrodkach w państwach Unii Europejskiej przez europejskie organizacje terapeutów zajęciowych dla grupy polskich nauczycieli akademickich z kilku wiodących, zainteresowanych szkoleniem ośrodków naukowych. Ukoronowaniem starań w realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia było otwarcie w 2015 roku studiów II stopnia – magisterskich, o profilu ogólnoakademickim, dla kierunku terapia zajęciowa na Wydziale Rehabilitacji Ruchowej w Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie.
Podręcznik „Terapia zajęciowa”, pod redakcją naukową Pani Prof. Anety Bac, wydany w 2016 roku przez PZWL, był pierwszą polską pozycją, niezbędną dla studentów nowego na gruncie krajowym kierunku, stworzoną przez zespół nauczycieli akademickich w AWF w Krakowie. Opracowany podręcznik był udaną próbą usystematyzowania podstawowych treści przypisanych do przedmiotowych studiów, przedstawiał teoretyczne podstawy terapii zajęciowej, terapię zajęciową w pracy z pacjentem z dysfunkcjami narządu ruchu, z pacjentem geriatrycznym, terapię zajęciową w pediatrii, psychiatrii, terapię zajęciową osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz opis artystycznych form w terapii zajęciowej realizowanej poprzez sztukę, taniec i muzykę.
W międzyczasie powstały nowe, rozbudowane pozycje podręcznikowe dla studentów kierunku terapia zajęciowa zatytułowane: „Współczesna terapia zajęciowa”, „Terapia zajęciowa dzieci” czy „Terapia zajęciowa w geriatrii”. Pozycje te wzbogaciły literaturę obowiązkową dla studentów przedmiotowego kierunku.
Obecne, drugie wydanie podręcznika „Terapia zajęciowa. Kompendium” rozszerzone i uzupełnione o nowe treści, będzie stanowiło potężne wsparcie dla rozwoju terapii zajęciowej w Polsce, będzie kompleksowym kompendium wiedzy dla studentów przedmiotowego kierunku, może także stanowić cenne źródło wiedzy dla osób zajmujących się szeroko rozumianą rehabilitacją.
Prof. dr hab. Anna Marchewka
We współczesnym świecie standardem postępowania w pracy z osobą obciążoną różnymi problemami zdrowotnymi, społecznymi czy zajęciowymi jest kompleksowa i wieloaspektowa rehabilitacja. Nowoczesna terapia zajęciowa stanowi doskonałe uzupełnienie tego procesu i jest niezbędnym elementem terapii zarówno dzieci, jak i dorosłych.PRZEDMOWA DO PIERWSZEGO WYDANIA
W XX w. w Polsce, szczególnie w okresie po II wojnie światowej, terapia zajęciowa rozumiana jako forma rehabilitacji zawodowej, społecznej i fizycznej funkcjonowała głównie w środowiskach osób niepełnosprawnych intelektualnie oraz fizycznie, w trzech podstawowych formach: jako ergoterapia, arteterapia i socjoterapia. Zawód „terapeuta zajęciowy” był w tamtym czasie wykonywany przez osoby, które w ramach ukończonych kierunków pedagogicznych bądź kierunku fizjoterapia uzyskiwały dodatkowo specjalność z terapii zajęciowej. Skok jakościowy w rozwoju terapii zajęciowej w Polsce nastąpił w 2012 r., kiedy po raz pierwszy w naszej rzeczywistości edukacyjnej powołano do życia kierunek studiów stacjonarnych, licencjackich – terapia zajęciowa w Akademiach Wychowania Fizycznego w Krakowie i we Wrocławiu. Na tym nowo powołanym kierunku studiów kształci się terapeutów zajęciowych zgodnie ze standardami przyjętymi przez Światową Organizację Terapeutów Zajęciowych (WFOT – World Federation of Occupational Therapy) i Europejską Sieć Terapii Zajęciowej w Szkolnictwie Wyższym (ENOTHE – European Network of Occupational Therapy in Higher Education) – organizacji funkcjonującej w ramach Rady Terapeutów Zajęciowych dla Krajów Europejskich (COTEC – Council of Occupational Therapists for the European Countries). Otwarcie w Polsce kierunku terapia zajęciowa, opartego na modelu obowiązującym w Europie, przede wszystkim w krajach anglosaskich i skandynawskich, oraz w Ameryce Północnej, było możliwe dzięki uprzednim kilkuletnim szkoleniom przeprowadzonym w kraju i w wyspecjalizowanych ośrodkach w państwach Unii Europejskiej przez europejskie organizacje terapeutów zajęciowych dla grupy polskich nauczycieli akademickich z kilku wiodących, zainteresowanych szkoleniem ośrodków naukowych. Ukoronowaniem starań w realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia było otwarcie w 2015 r. studiów II stopnia – magisterskich, o profilu akademickim, dla kierunku terapia zajęciowa, na Wydziale Rehabilitacji Ruchowej w Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie.
Podręcznik „Terapia zajęciowa” został opracowany przez zespół osób tworzących kadrę nauczycieli akademickich kierunku terapia zajęciowa w AWF w Krakowie i jest udaną próbą usystematyzowania podstawowych treści przypisanych do przedmiotowych studiów. Książka skonstruowana została z trzech części. Część I jest przedstawieniem teoretycznych podstaw terapii zajęciowej. W części II opisana została terapia zajęciowa w pracy z pacjentem mającym dysfunkcje narządu ruchu, z pacjentem geriatrycznym, terapia zajęciowa w pediatrii, psychiatrii oraz terapia zajęciowa osób z niepełnosprawnością intelektualną. Część III zawiera opis artystycznych form w terapii zajęciowej realizowanej poprzez sztukę, taniec i muzykę. W mojej opinii podręcznik „Terapia zajęciowa” będzie stanowił bardzo dobry materiał promujący w Polsce współczesny, światowy i europejski model terapii zajęciowej, będzie też aktualnym, użytecznym narzędziem dla każdego studenta i absolwenta kierunku terapia zajęciowa.
Prof. dr hab. Anna MarchewkaOD REDAKTOR NAUKOWEJ
Współczesny terapeuta zajęciowy to osoba mająca wiele kompetencji umożliwiających pracę z pacjentem na wielu płaszczyznach, stosująca modele praktyki dające możliwość lepszego rozumienia pacjenta i jego potrzeb oraz wykazująca się znajomością i umiejętnością implementowania terapii zgodnej z zasadami Evidence Based Practice (EBP). Terapeuta zajęciowy w rozumieniu światowym to również osoba mogąca pracować nie tylko z chorymi fizycznie czy psychicznie, lecz również odnajdująca się w terapii uzależnionych, niedostosowanych społecznie, wykluczonych czy stanowiąca wsparcie dla pracowników i pracodawców w procesie optymalizacji stanowisk pracy i minimalizowania zagrożeń wynikających z wykonywania określonych zawodów. Współczesny terapeuta zajęciowy to również ktoś, dla kogo zasada Person Centered Practice (osoba w centrum działania) jest podstawą i kanonem budowania relacji terapeutycznej. Dzięki umiejętności stosowania tej właśnie zasady terapeuta zajęciowy stara się zrozumieć potrzeby i oczekiwania swojego pacjenta. Nasz podręcznik jest próbą przybliżenia czytelnikom podstaw i założeń terapii zajęciowej zgodnej z wytycznymi Unii Europejskiej oraz Europejskiej Sieci Terapii Zajęciowej w Szkolnictwie Wyższym (ENOTHE – European Network of Occupational Therapy in Higher Education). Przygotowując „Terapię zajęciową”, staraliśmy się poruszyć nie tylko problematykę teoretyczną, ale również pokazać możliwości diagnostyczne, obszary interwencji i przykładowe rozwiązania terapeutyczne w pracy z pacjentami mającymi różne dysfunkcje.
„Terapia zajęciowa” jest pierwszym tego typu kompleksowym opracowaniem problematyki nowoczesnej, europejskiej terapii zajęciowej dostępnym w języku polskim. Dedykujemy ją studentom kierunków terapia zajęciowa, dla których może stanowić pomoc dydaktyczną. Mamy jednak nadzieję, że nasza propozycja znajdzie również uznanie i przybliży kompetencje terapeuty zajęciowego innym członkom zespołów terapeutycznych, a wśród nich fizjoterapeutom, lekarzom, pielęgniarkom, pedagogom, psychologom czy logopedom.
dr hab. Aneta Bac, prof. AWF1
Terapia zajęciowa – podstawowe pojęcia
Edyta Janus
Słowa kluczowe: terapia zajęciowa, historia terapii zajęciowej, zajęcie, zdrowie, dobrostan, podejście Person Centered Therapy
1.1. Wprowadzenie
W niniejszym rozdziale zaprezentowano definicje podstawowych terminów z zakresu terapii zajęciowej, takich jak: zajęcie, zdrowie, dobrostan. Przedstawiono także informacje dotyczące historii dyscypliny oraz założenia koncepcji Person Centered Practice – kluczowej dla budowania relacji terapeutycznej.
1.2. Rys historyczny
Terapia zajęciowa nieodłącznie splata się z ludzką egzystencją od zarania dziejów. Zajęcia i ich wykonywanie przez człowieka są kluczowe dla przetrwania gatunku. Początków terapii zajęciowej można upatrywać już w starożytnym Egipcie, Cesarstwie Mongolskim i Chińskim. Istotne dla jej rozumienia są także twierdzenia Galena gloryfikujące zajęcie i pracę jako naturalną terapię dającą człowiekowi szczęście.
Akcentowanie pracy i zajęcia jako narzędzia terapeutycznego ma miejsce także w oświeceniu, dokładniej w XVIII w., kiedy to Phillipe Pinel i William Tuke podjęli działania mające na celu budowanie zrozumienia i godnego traktowania więźniów i osób chorych psychicznie.
Pinel propagował nowe podejście do osób chorych psychicznie polegające na respektowaniu ich praw i możliwości decydowania o własnym losie. Sprzeciwiał się także izolowaniu pacjentów, podkreślając rolę społeczeństwa i rodziny w procesie zdrowienia. Traktował zajęcie jako istotny element leczenia. W jego rozumieniu zajęcie to podejmowanie określonych działań skierowanych na cel poprzez wykorzystanie przez człowieka czasu, energii i uwagi.
więcej..
