- W empik go
Terror oraz terroryzm międzynarodowy i globalny z prawnego punktu widzenia. Tom 1 - ebook
Terror oraz terroryzm międzynarodowy i globalny z prawnego punktu widzenia. Tom 1 - ebook
„Potrzeba ochrony przed współczesnymi zagrożeniami i przestępstwami, w tym także na gruncie cyberterrorystycznym jest niekwestionowana. Aktualne zagrożenia mogą wiązać się przede wszystkim z zastraszeniem nieokreślonej liczby osób i popełnieniem aktów terroryzmu, stąd konieczność uwzględnienia w ustawodawstwach poszczególnych państw skutecznych przepisów zapobiegających terroryzmowi. Terror oraz terroryzm międzynarodowy z prawnego punktu widzenia stanowi oryginalne opracowanie, podejmujące doniosły i aktualny temat, przez co może być adresowane nie tylko do prawników, lecz również socjologów, psychologów czy organów ścigania.
Recenzowana monografia stanowi z pewnością wartościowe dzieło i z uwagi na swoje zalety powinna zostać wydana drukiem” (Prof. dr hab. Robert Zawłocki, Katedra Prawa Karnego, Wydział Pawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).
Celem niniejszej monografii jest rozważenie terminu „terroryzm” i „akt terrorystyczny” z punktu widzenia nauk prawnych; praca bierze pod uwagę projekt zdefiniowania zbrodni terroryzmu przez Komitet ds. aktu terroryzmu działający w Organizacji Narodów Zjednoczonych lub przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych, gdy chodziłoby o ewentualne osądzanie państw i osób zarządzających lub kierujących tymi państwami za terroryzm.
Dominika Dróżdż jest doktorem nauk prawnych obronionym na Uniwersytecie Łódzkim, prowadziła badania naukowe w ramach School of International Human Rights, War Crimes, International Public Law and International Criminal Law, ukończyła Szkołę Prawa Niemieckiego we współpracy z Uniwersytetem Łódzkim oraz Centrum für Europäisches Privatrecht (CEP) na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wilhelma w Münster. Jest autorką szeregu publikacji z zakresu prawa karnego międzynarodowego, w tym rozdziału do komentarza do prawa karnego, publikacji związanych ze zbrodniami międzynarodowymi, zwłaszcza ze zbrodnią agresji i terroryzmu.
Spis treści
Wstęp
1. Zagadnienia terminologiczne
Uwagi ogólne
1.1 Historycznei prawne uwarunkowania pojęć terroru i terroryzmu
1.3 Terroryzm a piractwo
1.4 Terroryzm a zachowanie praw człowieka oraz zachowanie bezpieczeństwa w poszczególnych krajach, a tym samym na świecie
1.5 Terroryzm a akt terroryzmu w Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego lub Komitetu Ad Hoc ONZ ds. zwalczania terroryzmu
1.5.1 Projekt definiujący sprawców terroryzmu
1.5.2 Projekt strony podmiotowej
1.5.3 Projekt strony przedmiotowej
1.5.4 Projekt znamienia przedmiotu ochrony przy akcie terroryzmu
1.5.5 Projekt formy popełnienia przestępstwa terroryzmu.
1.5.6 Projekt okoliczności wyłączające odpowiedzialność karną z uwagi na brak bezprawności lub brak winy
1.5.7 Projekt aktu terroryzmu w Komisji Ad Hoc ds. Zapobiegania Terroryzmowi
Podsumowanie
2. Historia terroryzmu i aktu terroryzmu
Uwagi ogólne
2.1 Dokument z 1919 r. dyskutowany na konferencji w la Paz
2.2 Dokument z 1926 r. pod auspicjami Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Karnego
2.3 Dokumenty powstałe pod auspicjami Ligi Narodów
2.4 Konwencje Genewskie powstałe po II wojnie światowej
2.5 Konwencje Organizacji Narodów Zjednoczonych
2.6 Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego nr 51/210 z 1996 r.
2.7 Rezolucja Rady Bezpieczeństwa nr 1368 oraz Rezolucja nr 1373 z 2001 r.
2.8 Rezolucja Rady Bezpieczeństwa nr 1566 z 2004 r.
2.9 Rezolucja Rady Bezpieczeństwa nr 1540 (2004 r.) oraz rezolucja Rady Bezpieczeństwa nr 1624 (2005 r.)
2.10 Globalna Strategia Zwalczania Terroryzmu
Podsumowanie
3. Wybrane państwa na świecie i akty terroryzmu w ich ustawodawstwie
Uwagi ogólne
3.1 Indie
3.2 Korea Północna
3.3 Niemcy
3.4 Polska
3.5 Stany Zjednoczone Ameryki Północnej
3.6 Wielka Brytania
Podsumowanie
4. Wybrane sądy i trybunały z elementem międzynarodowym oraz trybunały międzynarodowe karne a akt terroryzmu w ich statutach
Uwagi ogólne
4.1 Sądy i trybunały z elementem międzynarodowym oraz Międzynarodowe Trybunały Karne ad hoc
4.2 Międzynarodowy Trybunał Karny
Podsumowanie
5. Propozycja nowej definicji ‘comprehensive terrorism’
6. Podsumowanie
Zakończenie
Summary of Terror, international and global terrorism from a global point of view
Bibliografia
Kategoria: | Międzynarodowe |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7564-592-7 |
Rozmiar pliku: | 1,0 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
CCIT – Comprehensive Crime of Terrorism
ETPCz – Europejski Trybunał Praw Człowieka i Obywatela
ISIL – Islamskie Państwo w Iraku i Lewancie
ISIS – Islamic State of Iraq and Sham
k.k. – kodeks karny
k.p.k. – kodeks postępowania karnego
LN – Liga Narodów
MTK – Międzynarodowy Trybunał Karny
RB – Rada Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych
StMTK, Statut MTK – Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego
StMTKJ – Statut Międzynarodowego Trybunału dla byłej Jugosławii
StMTKR – Statut Międzynarodowego Trybunału dla Rwandy
STL – Special Tribunal for Lebanon, Specjalny Trybunał dla Libanu
UE – Unia Europejska
USA – Stany Zjednoczone Ameryki Północnej
ZO, ZO NZ – Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych
ZO MTK – Zgromadzenie Ogólne Międzynarodowego Trybunału KarnegoWstęp
Rozwój prawa karnego międzynarodowego, prawa międzynarodowego publicznego, praw człowieka i prawa humanitarnego w znaczący sposób oddziałuje na obszar badawczy terroryzmu. W ostatnich czasach terroryzm okazał się jednym z największych zagrożeń porządku światowego, a zagrożenie terroryzmu z prawnego punktu widzenia powinno być brane pod uwagę w ramach przygotowywanych bądź aktualnych treści aktów prawnych mogących odnosić się do problematyki terroru, terroryzmu i aktu terrorystycznego. Niniejsze opracowanie dotyczy także pojęć piractwa i terroryzmu, by móc określić znaczenie obu tych pojęć i zweryfikować ich moc prawną. Wzięte pod uwagę zostaną także okoliczności, które mogą mieć wpływ na podjęcie decyzji co do kształtu, formy i wymagań przypisywanych aktowi terroryzmu, a w ich ramach także na prawa człowieka, nie zapominając przy tym o bezpieczeństwie świata. Wzięte pod uwagę zostały także państwa takie jak Afganistan, Syria, w ramach rozważań nad kwestią zagadnień praw człowieka i bezpieczeństwa na świecie. Pozycja ta jest adresowana do prawników, socjologów, psychologów, policjantów i wszystkich, którzy należą do zaatakowanych grup, obawiających się o kolejne ataki terrorystyczne, lub tych, którzy muszą być przygotowani na reakcję w przypadku ataków terrorystycznych w każdym miejscu i w każdym czasie.
Zagadnieniom tym poświęcono początkowe fragmenty pracy, jako że dotyczą one podstawowych pojęć związanych z pojęciem terroru, terroryzmu, piractwa, praw człowieka, bezpieczeństwa i zagrożenia terroryzmem. W pracy tej posłużono się metodą historyczną, próbując ustalić, czy zachodzą związki merytoryczne pomiędzy aktami normatywnymi, metodą porównawczą przy ustalaniu zakresu znaczeniowego pojęcia „terroryzm”, metodą dogmatyczną przy analizie znamion tej zbrodni. Przyglądając się współczesnej historii rozliczeń z przeszłością, by odnaleźć wspólne rozwiązania co do terroryzmu, zwrócić należy uwagę na rozliczenia prawnokarne z terroryzmem, które mogły być podstawą dla rozwiązań krajowych. Zostało wzięte pod uwagę ustawodawstwo Indii, Korei Północnej, Niemiec, Polski, Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, by wskazać, w jaki sposób wymienione wyżej państwa starają się rozwiązać pod kątem prawnym zagadnienia związane z terroryzmem.
Pomimo że oceniano wydarzenia w różnych miejscach świata jako mające charakter terrorystyczny, trudno było odnaleźć państwom wspólną międzynarodową koncepcję aktu terroryzmu. Na potrzeby stworzenia aktu terroryzmu powstawała jego definicja przy zgodzie państw na świecie, która to definicja miała odnosić się w Organizacji Narodów Zjednoczonych (ONZ) do konkretnej sytuacji międzynarodowej, dla której odpowiedzią w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku było następnie wprowadzenie takich aktów terroryzmu do krajowych porządków prawnych.
Akt terroryzmu jest aktem prawnym popełnionym indywidualnie lub wielostronnie, może być także aktem prawnym przypisywanym przywódcy państwa za terrorystyczne czyny lub przywódcom kontrolujących lub kierujących bezpośrednio działaniami państwa zasiadającym w rządzie państwa lub dowódcom armii tego państwa. Obecnie postrzegany jest przede wszystkim przez międzynarodowe konwencje ONZ odnoszące się do aktu terroryzmu lub przez Statut MTK oraz sądy krajowe państw na świecie, które postrzegają akty prawne związane z terroryzmem jako przestępstwa bądź zbrodnie krajowe lub międzynarodowe.
Akt terroryzmu stworzony na podstawie wspomnianych międzynarodowych Konwencji ONZ jest częścią krajowych systemów prawnych po ich implementacji do krajowych porządków prawnych. Funkcjonowanie Międzynarodowych Trybunałów Karnych było dalekie od zamieszczania aktu terroryzmu jako zbrodni traktatowej ONZ, choć pojęcie terroryzmu mogło się pojawiać przy funkcjonowaniu tych trybunałów lub została stworzona taka możliwość, z której trybunały te mogłyby skorzystać, gdyby zaszła taka potrzeba.
Terroryzm był już traktowany w Statucie MTK tak samo jak niegdyś ludobójstwo przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy (MTW), zanim przyjęta została konwencja w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa.
Należałoby zatem dołożyć starań, żeby terroryzm na potrzeby Komitetu Ad Hoc obradującego w ONZ oraz dla Statutu MTK stał się aktem międzynarodowym i zbrodnią międzynarodową, gdy jest popełniany przez państwo i osobę zarządzającą lub kierującą tym państwem. Usiłował dokonać tego prof. Roger Clark, odwołując się do Komitetów zajmujących się aktem terroryzmu w latach 70. ubiegłego wieku, jednak funkcjonującym Komitetem zajmującym się problematyką aktów terroryzmu jest obecnie działający od 1982 r. Komitet ds. aktu terroryzmu przy Zgromadzeniu Ogólnym Narodów Zjednoczonych.
Powinno się brać pod uwagę także definicję terroryzmu zamieszczoną na potrzeby Komitetu ds. aktu terroryzmu. Nieuwzględnienie definicji tego Komitetu może się wiązać z brakiem wzięcia pod uwagę okoliczności takich jak samoobrona i zagrożenie wojną przewidzianych w Karcie Narodów Zjednoczonych, których zaistnienie powinno być uwzględnione w przypadku aktu terroryzmu.
Podobnie w przypadku Statutu MTK te dwie okoliczności powinny wykluczać możliwość zaakceptowania projektu zbrodni terroryzmu, skoro zaistniała taka potrzeba w przypadku zbrodni agresji. Akt terroryzmu powinien zostać uwzględniony na potrzeby Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego. W projekcie definicji tej zabrakło do tej pory odwołania się do samoobrony i zagrożeń, możliwość powołania się na które byłaby podstawą do wykluczenia projektu zbrodni terroryzmu dla Rady Bezpieczeństwa i MTK.
Przedmiotem rozważań uczyniono zatem:
1.
Przepisy prawa międzynarodowego zakazujące terroryzmu;
2.
Definicje terroryzmu zawarte w piśmiennictwie przedmiotu;
3.
Metody zapobiegania terroryzmowi w teorii i praktyce.
Hipotezą tej pracy jest natomiast wykazanie, że aby móc włączyć akt terroryzmu, zbrodnię terroryzmu do Komitetu Ad Hoc przy Zgromadzeniu Ogólnym oraz do Statutu MTK, należałoby uwzględnić także okoliczności takie jak samoobrona i zagrożenia, które byłyby podstawą z jednej strony do wzięcia pod uwagę bieżącej, rozgrywającej się sytuacji na świecie, a z drugiej dla nieuwzględnienia zbrodni terroryzmu.
Podstawowym celem tej pracy jest też ukazanie, w jaki sposób rozstrzygnięcia prawno-polityczne towarzyszące utworzeniu kolejnych przestępstw międzynarodowych mogą ukształtować dobór konstrukcji prawnych przy tworzeniu przestępstwa terroryzmu, zwłaszcza gdy Zgromadzenie Ogólne podjęło już decyzję o Globalnej Strategii Zwalczania Terroryzmu, która stanowi o zerwaniu z elementami politycznymi, religijnymi, etnicznymi i narodowowyzwoleńczymi w definicji aktu terroryzmu. Ponieważ obradujące w Zgromadzeniu Ogólnym Narodów Zjednoczonych państwa zgodziły się na takie zmiany także w swoich ustawodawstwach, można też uznać, że kolejną decyzją dla tych państw będzie zaakceptowanie i przyjęcie w swoim ustawodawstwie efektu decyzji Komitetu ds. aktu terroryzmu i w Statucie Międzynarodowego Trybunału Karnego.
Prace Komitetu Ad Hoc przy Zgromadzeniu Ogólnym Narodów Zjednoczonych na temat aktu terroryzmu nadal nie zostały zakończone. Dlatego też niniejsze opracowanie jest próbą odpowiedzi na pytanie, czym jest terroryzm i akt terroryzmu; jest kontynuacją pracy związanej z taką tematyką, która w opracowaniu Terrorism in the 21st century in the light of law wskazała zwłaszcza na tematykę terroryzmu w pracach Zgromadzenia Ogólnego NZ, a opracowanie Terroryzm i akt terroryzmu na świecie odniosło się do takiej problematyki, zwłaszcza z punktu widzenia Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego, która to problematyka będzie podniesiona również w tej pracy.
Praca powstaje jako zwieńczenie długoletniego procesu zajmowania się zagadnieniami związanymi z prawem karnym międzynarodowym. Fenomen terroryzmu i aktu terroryzmu jest rozważany na podstawie dokumentów, które świadczą zwłaszcza o potrzebie zwalczania terroryzmu. Dają też temu wyraz wypowiedzi przedstawicieli nauki w literaturze przedmiotu, w tym doktryny, na temat potrzeby zwalczania terroryzmu oraz potrzeby rozliczenia i osądzenia popełnionych aktów terroryzmu. Moje spotkania z Prof. Krzysztofem Indeckim (odwiedzał w celach naukowych w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku Komisje ds. Zwalczania Terroryzmu ONZ), Prof. Rogerem Clarkiem i Prof. Ramą Rao skłoniły mnie do zgłębienia problemu terroryzmu i aktu terroryzmu na świecie. Naukowcy ci, zainspirowani tematem terroryzmu, mieli bowiem wpływ na przedstawienie tego tematu zarówno z punktu widzenia prawa międzynarodowego publicznego, jak i prawa karnego międzynarodowego (uwzględniając rolę Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych i jego Komitetu Ad Hoc oraz biorąc pod uwagę Statut MTK wraz z zasygnalizowaniem potrzeby jego ewentualnych zmian w 2009 r. w Kampali). W konsekwencji podjęłam analizę tematu terroryzmu zwłaszcza z prawnego punktu widzenia. Do tej pory powstały dwa opracowania mojego autorstwa związane z zagadnieniami terroryzmu (Terrorism in the 21st century in the light of law, Wydawnictwo My Book, Szczecin 2018; Terroryzm i akt terroryzmu na świecie w świetle prawa, Wydawnictwo My Book, Szczecin 2018). Profesorowie ci pracowali nad zdefiniowaniem zbrodni terroryzmu, dla potrzeb Komisji Ad Hoc ds. aktu terroryzmu i Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego, do którego w przyszłości definicja takiego przestępstwa powinna być wprowadzona. Mogłam liczyć na pomoc i wsparcie ze strony wymienionych Profesorów, za co jestem im wdzięczna.
Monografia ma charakter interdyscyplinarny, jednak jedynie w niezbędnym zakresie poruszono tematykę pozostającą w związku z między innymi: funkcjonowaniem jednostek organizacyjnych zajmujących się działalnością antyterrorystyczną, w tym antycyberterrorystyczną z wykorzystaniem techniki informatycznej oraz internetu, która to problematyka zostanie zapewne ujęta w innych opracowaniach.