Tom Hanks. Enigma - ebook

Jeden

RODZINNY SEKRET

Selina Scoble Ball zaciskała dłonie na drewnianej burcie płynącego statku, który zabierał ją daleko od wszystkiego, co znała w Anglii, do niebezpiecznych obietnic Nowego Świata. Nagle poczuła tak wszechogarniające przerażenie, że aż trudno jej było oddychać. W połowie drogi przez Atlantyk dostrzegła majaczący na horyzoncie okręt zmierzający w przeciwnym kierunku: powracał do znajomego gwaru Londynu 1881 roku.

To nie była tęsknota za domem. Nie mogła się doczekać, aby rozpocząć swoją przygodę w Ameryce Północnej. Nie czuła się źle, mimo że tłok i brud na statku dla wielu osób zmieniały długą podróż w koszmar. Straszna prawda kryjąca się za rozdzierającym bólem serca, który jej towarzyszył, gdy widziała mijający ją statek, nie dotarła do niej dopóty, dopóki nie przybyła wraz z nowo narodzonym dzieckiem i trójką jego starszego rodzeństwa do brzegu oddalonego od domu o prawie pięć tysięcy kilometrów.

Selina zakochała się w dziarskim Amosie Ballu w chwili, kiedy ten delikatnie wymienił mały medalik, który nosiła na szyi, na swój własny. Poprzedni otrzymała od swojego narzeczonego w Anglii, zanim poszła do pracy jako służąca u pewnej zamożnej rodziny w Saint Helier na Jersey, jednej z Wysp Normandzkich. Kiedy Amos zapiął nowy łańcuszek wokół jej szyi, zażartował: „Teraz ja zająłem jego miejsce”.

Zakochana para pobrała się i pojechała do Devon, gdzie szybko doczekała się trojga dzieci. Gdy Selina spodziewała się czwartego, małżonkowie podjęli decyzję, aby spróbować szczęścia w rozwijającej się Ameryce. Amos wyruszył do Kanady pierwszy w poszukiwaniu pracy, a Selina została w Anglii, by tam urodzić dziecko, a później sprzedać dom. Następnie razem z potomstwem miała dołączyć do męża.

To był rozsądny plan, podobne dzisiaj obmyślają ludzie, którzy chcą wyemigrować i rozpocząć nowe życie.

Amos nie czuł się jednak w Kanadzie szczęśliwy. Bał się o dzieci. Tęsknił za żoną. Kiedy już nie potrafił dłużej znieść rozłąki, kupił bilet na najbliższy statek płynący do Anglii.

W tym czasie w Newton Abbot w Devon Selina nie potrafiła wytrzymać bez męża. Poród przebiegł bez żadnych komplikacji i na świat przyszedł ich drugi syn George. Ale tęsknota coraz bardziej jej dokuczała.

Nie mogąc czekać ani chwili dłużej, Selina popędziła z dziećmi do Londynu i wsiadła na pierwszy statek płynący przez Atlantyk.

Kiedy dotarła w końcu do Kanady, wyczerpana i samotna, bo nikogo tam nie znała, dowiedziała się, że Amos był na statku, który mijała na środku oceanu. Dopiero kilka miesięcy później udało mu się wrócić do rodziny.

Ta historia brzmi jak żywcem wyjęta z filmu z Tomem Hanksem. Podobny scenariusz o szaleńczo zakochanej parze mijającej się aż do ostatniej sceny czeka gdzieś pewnie teraz na Hanksa, a w główną rolę kobiecą najpewniej wcieliłaby się Meg Ryan.

Jest w tej historii wszystko: miłość, tęsknota, przeznaczenie i oczywiście szczęśliwe zakończenie. Ta opowieść jest tak fascynująca, ponieważ wydarzyła się naprawdę. W dodatku jej bohaterami są przodkowie Toma Hanksa: właśnie w ten sposób jego rodzina dotarła do Ameryki. Na dodatek, co jeszcze niezwyklejsze, to zapewne z tej książki się o tym dowiedział.

W przypadku aktora znanego z rzetelnego przygotowania do roli może się to wydawać niezwykłe. Ale Tom Hanks jest niezwykłym człowiekiem.

Pierwsi znani przodkowie rodziny Hanksów żyli w Buckland, w Anglii, w połowie czternastego wieku. Niewiele o nich wiadomo, z drzewa genealogicznego Hanksów, nazwanego „Pochylonym, ale nie złamanym”, wynika jednak, że John Hanks miał syna George’a, urodzonego w 1505 roku, który przeprowadził się później do Malmesbury w Wiltshire. Jego syn Thomas przyszedł na świat w 1536 ro­ku, a gdy miał trzydzieści cztery lata, urodził mu się męski potomek Thomas II, który z kolei przeprowadził się do pobliskiego Stow.

Thomas, jak widać, to popularne imię w tej rodzinie – ojciec Toma także postanowił podtrzymać tę tradycję – zatem Thomas III, urodzony w Stow gdzieś przed 1630 rokiem, w 1653 roku popłynął wraz z żoną Elizabeth w niebezpieczną podróż do Nowego Świata. Działo się to zaledwie trzydzieści trzy lata po tym, jak Mayflower przybił do brzegu Ameryki. Rejs był straszliwie powolny i niekomfortowy. Statek płynął niewiele ponad trzy mile morskie na godzinę, wyprawa trwała więc niemal trzy miesiące.

Thomas dotarł do Wirginii, mając kwit na „sto akrów ziemi położonej w hrabstwie Gloucester w lesie na północnym skraju bagien na wschód od rzeki Matapony”. Wiodło mu się tam bardzo dobrze, po pewnym czasie posiadał ponad dwa tysiące akrów ziemi. Źródła podają, że miał czterech synów: Williama, George’a, Roberta i Petera. Wszyscy przyszli na świat w Ameryce.

William, który urodził się w 1650 roku, stanowi ogniwo łączące Abrahama Lincolna z Tomem Hanksem.

Dochował się on trzech synów: Luke’a, Williama II oraz Johna, wszyscy urodzili się w Richmond w Wirginii. Urodzonego w 1690 roku Johna i współczesną gwiazdę kina Toma Hanksa dzieli osiem pokoleń.

Zgodnie z tym, co udało się ustalić historykowi badającemu losy rodziny Hanksów Adinowi Baberowi, autorowi _Nancy Hanks, Destined Mother of a President_ i _The Hanks Family Legacy_, starszy brat Johna Luke, urodzony w 1685 roku, był prapradziadkiem Abrahama Lincolna.

Syn Luke’a Joseph, urodzony w Kentucky około 1730 roku, spłodził w Karolinie syna Abrahama, gdy miał dwadzieścia dziewięć lat.

Uważa się, że córka tego Abrahama, Nancy Hanks urodzona w 1784 roku, była matką przyszłego prezydenta. Po poślubieniu Thomasa Lincolna 12 lutego 1809 roku urodziła Abrahama. „Wszystko, czym jestem albo chciałbym być, zawdzięczam mojej anielskiej matce” – powiedział podobno Lincoln swojemu wspólnikowi.

Gdy Abraham Lincoln miał siedem lat, jego ojciec przeprowadził się wraz z rodziną z Kentucky do Indiany, gdzie zbudował dom z jedną izbą. Dwa lata później w wieku trzydziestu sześciu lat zmarła Nancy, matka Abrahama. Zachorowała na tak zwaną gorączkę mleczną. Chłopak wyciął kołki do jej trumny ze świeżego drewna i pomógł pochować ją w lesie.

Ani Nancy, ani jej mąż nie potrafili czytać ani pisać, przyszły szesnasty prezydent USA gnieździł się zaś w ciasnej chatce wraz z dwunastoma członkami rodziny.

Co ciekawe, jeden z najbardziej cenionych amerykańskich prezydentów i jeden z najbardziej uwielbianych aktorów mieli dość podobne dzieciństwo. Obaj zostali oddzieleni od matek we wczesnym wieku: Lincoln z powodu jej śmierci, Tom – rozwodu rodziców. Obaj też dorastali w bardzo zatłoczonym domu w otoczeniu przyrodniego rodzeństwa. Prezentacja Abrahamowi i jego siostrze ich nowej macochy ograniczyła się do krótkiego: „Dzieci, to jest teraz wasza nowa mama”. Tom wraz z braćmi i siostrą mieli takie same doświadczenia, kiedy ich ojciec ponownie się ożenił. I jeszcze jedno podobieństwo na koniec: obaj zrobili co w ich mocy, aby osiągnąć jak najwięcej mimo trudnych początków.

Współczesnym politykom i celebrytom może się wydawać, że skandaliczne historie w prasie to wymysł naszych czasów, tymczasem zarówno Lincolnowi, jak i jego matce zarzucano, że są bękartami. Plotki dotyczące jego narodzin były na tyle głośne, że prezydent wysłał specjalną komisję do Kentucky, aby odnalazła dowód na to, że jego rodzice się pobrali. Niestety szukano w złym miejscu i dopiero w 1901 roku udało się potwierdzić, że Nancy Hanks i Thomas Lincoln wzięli ślub w 1806 roku, na trzy lata przed narodzinami Abrahama. Pogłoski na temat jego matki również okazały się nieprawdziwe.

Tymczasem w zupełnie innym stuleciu Tom Hanks spędza wolny czas albo w wartym niemal trzy miliony dolarów domu w ekskluzywnej dzielnicy Pacific Palisades, albo w luksusowej posiadłości przy samym oceanie w Malibu, bardzo blisko swego przyjaciela Stevena Spielberga, albo w apartamencie w Nowym Jorku. Nie szczędzi wydatków, by zapewnić swojej rodzinie wszystko, czego tylko potrzebuje. Jego czwórka dzieci podróżuje z nim pierwszą klasą na pełne atrakcji wakacje w różnych zakątkach świata albo towarzyszy mu na planach zdjęciowych w egzotycznych miejscach.

Los jego przodków był zgoła odmienny.

Psotny mały chłopiec wyglądał, jakby miał się zaraz popłakać, kiedy szedł przez smagany wiatrem cmentarz, czytając nazwiska na mijanych dobrze utrzymanych nagrobkach. To jego pierwsza wizyta w miejscu rodzinnego pochówku. Podniosły spokój nekropolii wyjątkowo mocno wpłynął na to roześmiane zazwyczaj dziecko. Przy każdym grobie, na którym widniało nazwisko jego przodków, chłopiec klękał i z namaszczeniem się żegnał, wyglądając przy tym, jakby sam zaraz miał umrzeć z wszechogarniającego żalu.

Dopiero kiedy odwiedził wszystkie nagrobki, pozwolił sobie na rzut oka na obserwującą go rodzinę. Wtedy wyszły na jaw jego zamiary. Nie potrafił powstrzymać szerokiego uśmiechu, który zniszczył cały dramatyzm tej starannie odegranej sceny. Jego ojciec i rodzeństwo pokładali się ze śmiechu, patrząc na jego wygłupy.

To było pierwsze wystąpienie Toma Hanksa i lekcja, której nigdy nie zapomniał: potrafił ulżyć komuś w bólu, rozśmieszając go. Ponura wyprawa przemieniła się w ważne rodzinne wspomnienie, zwłaszcza dla ojca Toma, Amosa, który starał się ukryć gniew i urazę za każdym razem, kiedy przybywał na cmentarz przy Thomes Creek w małym północnym zakątku Kalifornii zwanym Paskenta.

W oczach Toma, jego starszego brata, dziewięcioletniego wówczas Larry’ego, i dwunastoletniej siostry Sandry ta wyprawa ożywiła barwną rodzinną historię, która zawsze stanowiła pewną tajemnicę. Ale Amos miał własne powody, aby ukrywać przed dziećmi niektóre sekrety rodziny.

Największy kamień na miejscu pochówku rodziny Hanksów w Pas­kencie przykrywa grób pradziadka Toma, Daniela Boone’a Hanksa, który urodził się w 1847 roku i wraz z żoną Mary Catherine wziął udział w pionierskiej wyprawie z Kentucky w 1873 roku. Ich prawnuczka Wanda Hanks Morning dołączyła do rodzinnej kroniki list swojej matki, w którym znalazł się opis wyczerpującej podróży do przedhollywoodzkiej Kalifornii. Brzmiał on tak:

W 1873 roku przeszli przez pola z wołami i sześcioma końmi. Byli w drodze od sześciu miesięcy. Przemierzyli przełęcz Dormer i początkowo osiedlili się w Bakersfield lub gdzieś w pobliżu. Mary Catherine zachorowała na malarię, więc udali się do hrabstwa Modoc. W tamtych czasach był tam jedynie mały sklep wielkości pokoju, gdzie sprzedawano wszystko. Budynek ten stoi nadal.

Daniel i Mary postanowili wrócić do Missouri i dotarli aż do Flournoy w hrabstwie Tehama. Podróżowali razem z grupą innych osób. Wszystko zostało zaplanowane tak, aby wyruszyć określonego dnia, tymczasem dwa spośród koni Daniela zachorowały. Sprzedali woły. Rozbili obóz na zachód od mostu niedaleko jeziora. Musieli tam zostać, zamieszkali więc w małej chatce na pastwisku i spędzili tam zimę. Kupili jakieś sto sześćdziesiąt akrów ziemi wraz z tym małym domkiem i wypełnili dokumenty, by móc się tam wprowadzić na stałe. Mieli jedynie kilka dużych drewnianych skrzyń, beczki, pościel oraz garnki i naczynia.

Z części skrzyń Daniel zrobił stół i ławki. Na jednej z beczek, w której trzymali mąkę, kładli ciężką deskę i używali jej jako blatu roboczego.

Początkowo gotowali na zewnątrz w palenisku. Jako łóżek używali dębowych gałęzi ściętych i ułożonych w rogu pokoju, i przykrytych koźlą skórą. Wielkie worki wypełnili słomą, aby służyły jako materace…

Polowali na jelenie, przepiórki i króliki, by mieć świeże mięso, a w sezonie łowili ryby w Stoney Creek. Ich pierwsza krowa była zaledwie cielakiem, kiedy Mary dostała ją od kobiety, u której pracowała. W ten sposób zdobyli również swoje pierwsze dwie świnie…

Mimo że nie wiodło im się najlepiej, Daniel i Catherine doczekali się czternaściorga dzieci. Ich ósme dziecko – Ernest Beauel Hanks – będące jednocześnie dziadkiem Toma, sprawiło rodzinie tyle cierpienia, że odczuwają go jeszcze potomkowie Ernesta.

Gdy w 1963 roku Amos Hanks odwiedził cmentarz wraz ze swoimi dziećmi, myślał o pewnej historii, którą nie podzielił się z pociechami. Bolesne wspomnienia niemalże doprowadziły go do łez, zanim występ Toma przełamał czar i pozwolił mu się wyrwać z tamtych czasów.

Dopiero po latach powiedział dzieciom, że ich dziadek został zamordowany.

Marzył o brutalnej zemście, takiej jak w powieściach Ernesta Hemingwaya i Jacka Londona. Stojąc przy grobie swego ojca, pragnął pomścić jego przedwczesną śmierć.

Rodzina była nieco zaskoczona, kiedy w 1915 roku w kalifornijskim Willows Ernest Beauel, znany jako „najszybszy zaszywacz worków w Sacramento Valley”, ożenił się z elegancką, dobrze wykształconą bibliotekarką Gladys Hildą Ball.

Belferka z buntowniczymi zapędami od dłuższego czasu miała na oku przystojniaka przyjeżdżającego konno na zajęcia. W dodatku był bratem kobiety, u której mieszkała na stancji. Na początku 1915 roku wybrała się do San Francisco na wystawę światową, choć nie wiedziała, że Ernest miał się tam udać tego samego dnia. To był jeden z dwóch razów w życiu, kiedy wyjechał poza Willows – drugim była podróż z bydłem do sąsiedniego stanu Nevada. Co prawda cały dzień spędzili osobno, ale spotkali się w drodze powrotnej i wtedy Ernest zebrał się na odwagę, i zaprosił Gladys na randkę.

Dość nadęte rodzeństwo Gladys uważało, że popełniła błąd, zgadzając się wyjść za lokalnego „prostaka”, a przyszła panna młoda w dniu ślubu była niemalże skłonna z nimi się zgodzić – pan młody bowiem spóźnił się na ceremonię nie kilka minut czy nawet godzin. Spóźnił się pełne dwa dni!

Ernest wybrał się wtedy w góry na polowanie wraz ze swoim przyjacielem, który nieszczęśliwie się przewrócił i poważnie zranił. Pozostawienie go na pastwę losu – nawet by zdążyć na własny ślub – nie wchodziło w grę. Pan młody powoli niósł więc nieszczęśnika na własnych plecach. Gdy w końcu udało mu się dotrzeć do najbliższego telefonu, z którego nigdy wcześniej nie korzystał, zadzwonił do Gladys. Zgodnie z jego wersją wydarzeń narzeczona zemdlała, gdy usłyszała jego głos. Z kolei ona twierdziła, że rzuciła do słuchawki: „Wesele czeka już tylko na pana młodego!”.

W końcu doszło do zaślubin i wesela, które urządzono w domu ciotki Ernesta, a potem farmer na schwał wraz ze swoją noszącą okulary małżonką wiedli radosne życie i doczekali się czwórki dzieci: Gladys Hildy, Ernesta Beauela II, Amosa Mefforda i Mary Catherine.

Ernest zaprzyjaźnił się z Elishą Bestem, byłym kierownikiem szpitala. Przez blisko siedemnaście lat pracowali razem w polu. Czternastego maja 1935 roku ich przyjaźń zakończyła się tragicznie. Według artykułu, który ukazał się w lokalnej gazecie, mężczyźni kosili tego dnia siano na ranczu Lester Killebrew w Willows, kiedy doszło między nimi do kłótni na temat zaprzęgu ciągnącego ich wóz.

Według „Willows Daily Journal” Hanks stojący na wozie skoczył na plecy Besta i powalił go na ziemię. Best wstał i ostrzegł przyjaciela, aby ten się do niego nie zbliżał. Złapał widły, jednak tamten ruszył do ataku. Best uderzył go więc trzonkiem. Ernest Hanks padł na kolana, ale po chwili wstał i ponownie ruszył naprzód, a wtedy otrzymał kolejny cios. Wówczas Hanks powiedział: „Rozlałeś krew. Trafisz za to do aresztu”. Wsiadł na wóz. Best wdrapał się na kozioł i ruszył w drogę. Ranny Hanks upadł na siano.

Gdy wóz dotarł na miejsce, w domu byli tylko zaledwie jedenastoletni Amos i jego siostra Mary. Ernest Hanks, ich ojciec, chwiejąc się, stanął w drzwiach, z rany na jego głowie tryskała krew, i powiedział dzieciom: „Trochę się posprzeczaliśmy”.

Zanim przyjechał doktor J.L. Rowhauser, Hanks zapadł w śpiączkę, z której już nigdy się nie wybudził. Zmarł po czterech godzinach z powodu utraty krwi. Miał zaledwie czterdzieści pięć lat.

Trauma wywołana oglądaniem śmierci ojca okazała się jedynie początkiem cierpień Amosa. Rodzina Hanksów uważała, że Best zostanie oskarżony o morderstwo, tak się jednak nie stało. Odbyły się trzy procesy. W pierwszych dwóch Amos występował w charakterze świadka. Za pierwszym razem ława przysięgłych nie była jednomyślna. Za drugim orzeczono zabójstwo. Za trzecim razem Amos i jego matka bezradnie patrzyli, jak Best zostaje uniewinniony.

Wyrok ten zaszokował i rozwścieczył młodego Amosa. W nigdy nieopublikowanej autobiografii napisał: „W ostatnich dniach procesu sądzono mojego ojca, a nie jego zabójcę. Bardzo podkreślali, że ojciec nie był znany z pobożności i uprzejmości. Obrońca Besta zrobił z niego jakiegoś potwora”.

Chłopak czuł ogromny gniew z powodu niesprawiedliwości, groził, że zastrzeli Besta. Był gotowy poświęcić własną wolność, aby ratować dobre imię ojca. Te słowa na tyle przestraszyły jego matkę, że wysłała Amosa do krewnych mieszkających w innym mieście.

Best argumentował, że sam ma już ponad sześćdziesiąt lat, tymczasem Hanks był „silny i zwinny”. Ernest stracił przytomność, zanim zdołał opowiedzieć swoją wersję wydarzeń. Jego syn uważał, że walka obu mężczyzn nie była sprawiedliwa.

– To był trudny czas dla naszej rodziny – wspominała starsza siostra Amosa, Hilda. – Miałam siedemnaście lat, dopiero co skończyłam szkołę, tymczasem matka musiała wychowywać mnie i trójkę mojego rodzeństwa zupełnie sama. Najmłodsza siostra miała ledwie osiem lat, kiedy tata umarł. Amos, albo Bud, jak na niego mówiliśmy, zeznawał w procesie jako jedenastolatek. Gdyby obecnie wydarzyło się coś tak strasznego, każde dziecko w szkole zostałoby otoczone opieką psychologa. To na pewno wywarło na niego wpływ. Ojciec Toma mocno przeżywał to, że Best nie został skazany. Bardzo łatwo ulega emocjom i nie wybacza.

Wdowa po Erneście została wybrana na poborcę podatkowego w Willows i przepracowała trzy kadencje. Przed śmiercią w 1966 roku amputowano jej nogę. Pochowano ją na cmentarzu w Paskencie obok męża.

Rodzice Gladys, Amos i Selina Ballowie, opuścili Anglię pod koniec dziewiętnastego wieku i wybrali się w nieprawdopodobną i niezwykle romantyczną podróż przez ocean, opisem której rozpocząłem ten wywód.

Amos Ball, pradziadek Toma, urodził się w Launceston w Korn­walii 13 maja 1849 roku i jako chłopiec przeprowadził się na stosunkowo dobrze prosperującą wyspę Jersey. Gdy dorósł, został kaznodzieją w stowarzyszeniu młodych chrześcijan, pracował też w piekarni. Gdy miał czternaście lat, wypadł z wozu, którym wiózł pieczywo do Elizabeth Castle, i poważnie rozciął twarz. Przez większą część życia nosił brodę, aby ukryć pod nią bliznę. Później pracował jako tłumacz języka francuskiego.

W wieku dwudziestu pięciu lat poślubił młodą pokojówkę, której serce zdobył dzięki długim romantycznym spacerom po plaży, mimo że była już wtedy zaręczona z innym mężczyzną w Anglii. Przyjęcie przez nią wisiorka, jak wcześniej opisano, przypieczętowało zmianę wybranka i młoda para pobrała się w Saint Helier w 1874 roku.

Po ślubie przeprowadzili się na stały ląd i osiedlili w Kingsweek w Devon, gdzie Amos pracował dla Great Western Railway od 1874 do 1875 roku. Po roku przeprowadzili się do Newton Abbott w Devon i Amos ponownie znalazł zatrudnienie jako piekarz.

Do tego czasu mieli już troje dzieci: Amosa II, Blanche i Elsie, a czwarte, George, było w drodze. Nadal młodzi i żądni przygód Amos i Selina zdecydowali się spróbować szczęścia w Ameryce, gdzie mogli otrzymać ziemię na własność.

Gdy w końcu spotkali się w Kanadzie w małym miasteczku przy wybrzeżu, dowiedzieli się, że południe oferuje jeszcze lepsze możliwości. Dlatego skierowali się do Toledo w Iowa, gdzie zamierzali otworzyć swój własny sklep. Niestety czekała ich kolejna przykra niespodzianka: owszem, przyjechali do Toledo, ale w Ohio, gdzie nikogo nie znali, musieli więc ponownie wyruszyć do Iowa.

Wreszcie jednak udało im się dotrzeć do właściwego Toledo i otworzyli tam niewielki sklep. Wkrótce urodziła im się kolejna trójka dzieci: Evelyn, John Wesley i Gladys Hilda – przyszła babcia Toma. Kolejne dwie córki, Lucy Emily i Violet Pinkham, zmarły przy porodzie.

– Myślę, że wiedli bardzo romantyczne życie – powiedziała ciotka Toma Hilda. – Tylko ja ze wszystkich pamiętam wyraźnie dziadka. Opowiadał historie o życiu w Anglii i mówił o babci.

Nigdy nie mieli zbyt dużo pieniędzy, ale wystarczało na jedzenie, a rodzina wkrótce stała się rozpoznawalna w Toledo. Amos był przeciwko zażywaniu tytoniu, ale i tak go sprzedawał, ponieważ ludzie chętnie go u niego kupowali. Sklep zyskał niebawem status popularnego miejsca spotkań lokalnej społeczności.

Dzieci, a szczególnie Amos II, nie cierpiały pracy w sklepie, ale nikt nie zostawiał im wyboru. W końcu Amos odszedł, aby objąć posadę wiceprezesa firmy Standard Oil of Indiana. Jego syna George’a wybrano podsekretarzem stanu i pracował dla ONZ. Blanche, najstarsza córka, wyszła za brata słynnego boksera „Gentlemana” Jima Corbetta.

Gdy Selina zachorowała, nikt w tak małym miasteczku nie potrafił jej pomóc. Z tego powodu pojechała do Chicago, lecz zmarła tam w 1907 roku. Załamany jej śmiercią Amos postanowił przeprowadzić się na drugi kraniec Kalifornii, gdzie mieszkały jego siostry.

Zamknął swój sklep i wraz z kilkorgiem dzieci wyruszył do maleńkiego Willows w północnej Kalifornii, zaledwie dzień jazdy od stolicy stanu Sacramento. Maria, jego niezamężna siostra, miała się tam z nimi spotkać i pomóc owdowiałemu bratu, który na sprzedaży sklepu zarobił dość, aby przejść na emeryturę.

Maria pracowała niegdyś jako krawcowa siostry lorda Alfreda Tennysona, obecnie zaś rządziła w nowym domu żelazną ręką. Nalegała, aby córki i wnuczki wychowywano jak angielskie damy.

– Moja mama była jednym z najmłodszych dzieci w rodzinie i jak wszystkie pozostałe musiała pić herbatę w odpowiedni sposób oraz prawidłowo trzymać serwetkę. Panowały bardzo sztywne zasady – przyznała Hilda.

Gladys pozostała w Iowa, gdzie pracowała jako nauczycielka, ale w końcu i ona podążyła za ojcem do Kalifornii. Zatrudniono ją w szkole Flournoy w Willows. Gdy wyszła za mąż, Amos i Maria zamieszkali z nią i jej mężem. Dopiero ponad dekadę później przeprowadzili się do Long Beach w południowej Kalifornii do najstarszej córki, gdzie spędzili ostatnie lata życia. Amosa pochowano obok Seliny w Toledo w Iowa.

Czworo dorosłych: Amos, Maria, Ernest i Gladys, oraz czworo dzieci: Hilda, Ernest, Amos i Mary, mieszkało pod jednym dachem, przez co w domu było bardzo tłoczno. Nie mieli ciepłej wody, tele­fonu, tylko jeden duży pokój na piętrze i dwa na parterze wraz z kuchnią upchniętą w sieni.

– Moja matka zawsze była buntowniczką, dziadek to w niej kochał – powiedziała Hilda. – Mimo to wychowała nas porządnie. Była odpowiedzialną buntowniczką. Tata był bardzo przystojny i czarujący. Bracia go uwielbiali, moja siostra też, ale ja nie czułam się z nim zbytnio związana. Bliżej związałam się z matką. Ojciec Toma i ja bardziej pasowaliśmy na Ballów niż Hanksów. Mama była gorliwą katoliczką, ale taty nie interesowała religia. Zaczął chodzić do kościoła, dopiero kiedy poszłam do liceum. Mój brat Amos różnił się od nas – dodała Hilda. – Odwrócił się od wiary. Mówił, że mama wpychała mu religię na siłę, i miał o to do niej żal. W tamtych czasach dzieci robiły to, co im kazano, jednak kiedy tylko Bud osiągnął wiek pozwalający mu decydować o sobie, poszedł własną drogą. Jak widzę Toma, to doskonale rozumiem, dlaczego jest właśnie taki.

Amos – lub Bud, jak całe życie nazywali go przyjaciele i członkowie rodziny – zawsze był marzycielem i zapalonym czytelnikiem. Próbował sił w rozmaitych zawodach: był drwalem, hodowcą bydła, pisał, a podczas drugiej wojny światowej służył w marynarce wojennej. Stacjonował na Nowych Hebrydach koło Australii. Po powrocie do Kalifornii poszedł na studia, ponieważ pragnął zostać pisarzem. Aby opłacić edukację, pracował w restauracjach i barach, zamierzał bowiem oszczędzić dość pieniędzy, by przeprowadzić się do Australii i tam utrzymywać się z pisania.

Podczas pracy w małej restauracji w Berkeley po drugiej stronie zatoki San Francisco Amos poznał jednak ładną, młodą kelnerkę Janet Frager, która pochodziła z pobliskiego Livermore. Po roku wyjechali do Reno w Nevadzie i 4 września 1950 się pobrali. Niecały rok później, dokładnie 30 lipca 1951 roku, urodziła się ich córka Sandra Lynn.

Marzenia Amosa o Australii musiały więc ustąpić miejsca odpowiedzialności, jaką było utrzymanie rodziny, dlatego zajął się cateringiem. Ciężką pracą do późnych godzin wieczornych zyskał reputację jednego z najlepszych kucharzy w północnej Kalifornii.

Pierwszy syn Janet i Amosa, Lawrence, urodził się w Livermore 26 stycznia 1953 roku. Trzy lata później, 9 lipca 1956 roku, gdy Amos pracował jako szef kuchni w restauracji Sea Wolf w Oakland i każdego wieczoru gotował dla gości przy ponad dwustu stolikach, w Concord urodził się ich drugi syn, Thomas Jeffrey.

Rodzina przeprowadziła się na północ do Bedding, gdzie Amos dostał posadę menedżera restauracji w jednym z największych hoteli w mieście. Z zewnątrz wydawać się mogło, że w domu Hanksów było spokojnie: Amos i Janet ukrywali jednak swoje kłótnie przed dziećmi. Zrobione na zjeździe rodzinnym w 1961 roku zdjęcie, na którym mały Tommy ma na głowie kowbojski kapelusz, w ogóle nie sugeruje, że między jego rodzicami źle się działo.

Narodziny czwartego dziecka, Jimmy’ego, 15 czerwca tego samego roku nie złagodziły napięć.

Wszystko jednak w pewnym momencie miało ulec zmianie. Po dziesięciu latach małżeństwa Amos i Janet dotarli do punktu krytycznego. Tom Hanks miał się niebawem dowiedzieć, że pierwsze pięć lat jego życia stanowiło najbardziej spokojny okres bardzo niekonwencjonalnego dzieciństwa.

DRZEWO GENEALOGICZNE HANKSÓW

JOHN HANKS

ur. 1470 r. w Buckland, Anglia

GEORGE HANKS

ur. 1505 r. w Malmesbury, Anglia

THOMAS HANKS

ur. 1536 r. w Malmesbury, Anglia

THOMAS HANKS II

ur. 1570 r. w Stowe, Anglia

THOMAS HANKS III

ur. przed 1630 r. w Stowe, Anglia

WILLIAM I

ur. ok. 1650 r. w Richmond, Wirginia

SYNOWIE WILLIAMA I

LUKE HANKS

ur. ok. 1685 r. w Richmond, Wirginia

WILLIAM HANKS

ur. 14 lutego 1679 r.

JOHN HANKS

ur. w 1690 r. w Richmond, Wirginia

JOSEPH HANKS

ur. ok. 1730 r. w Kentucky

JOHN HANKS II

ur. 4 maja 1728 r. w Richmond, Wirginia

ABRAHAM HANKS

ur. ok. 1759 r. w Karolinie Północnej

ABNER HANKS

ur. 1763 r. w Richmond, Wirginia

NANCY HANKS

ur. 5 lutego 1784 r.

KAPITAN THOMAS HANKS

ur. 11 marca 1791 r. w Kentucky

ABRAHAM LINCOLN

ur. 12 lutego 1809 r.

THOMAS HANKS

ur. 5 maja 1819 r.

DANIEL BOONE HANKS

ur. 10 września 1847 r. w Kentucky

ERNEST BEAUEL HANKS I

ur. w 1890 r. w Flournoy, Tehama, Wirginia

AMOS MEFFORD HANKS

ur. 4 marca 1924 r. w Willows, Glenn, Kalifornia

THOMAS JEFFREY „TOM” HANKS

ur. 9 lipca 1956 r. w Concord, KaliforniaDwa

ROZBITA RODZINA

Z nocy, gdy cały jego świat legł w gruzach, Tom Hanks pamięta wyłącznie jedno: pragnienie, aby zabrać wszystkie zabawki z szafy, po tym jak ojciec kazał mu się spakować. Musiał jednak wybrać maksymalnie dwie, zanim pognał do samochodu zaparkowanego na podjeździe.

Miesiąc wcześniej Amos opuścił dom, nie mówiąc dzieciom, dokąd się wybiera. Pojechał wtedy do Reno w Nevadzie, aby wziąć tam szybki rozwód. Jego praca do późnych godzin odbiła się na małżeństwie, ale to Janet krewni obwiniali o ostateczny rozpad związku. Wuj Toma Loyal Brummet, siedemdziesięciotrzyletni emerytowany kierowca autobusu, wspominał:

– Amos kochał żonę, ale nie mógł jej wybaczyć romansów. Dał jej trzy czy cztery szanse, ale nic z tego nie wyszło.

Amos, najwyraźniej nadal rozgoryczony, napisał w swoich wspomnieniach: „Wiecznie niezadowolona i napięta, skuszona pochlebstwami kolejnego z adoratorów postanowiła, a może została przekonana, że najlepiej będzie, jak odseparuje się nie tylko ode mnie, ale również od dzieci”.

Amos wrócił po dzieci, znalazłszy nowe niewielkie mieszkanie i pracę w hotelu Mapes w Reno, goszczącym w tamtym czasie cele­brytów. Sandra, Larry i mały Tommy nadal nie wiedzieli, co się dzieje, zabrali tylko trochę swoich rzeczy, upchnęli je w samochodzie i pojechali w nocy z ojcem. Najmłodszy, Jimmy, który miał dopiero kilka miesięcy, został z matką.

„Nie chciałem rozdzielać dzieci” – napisał później Amos. Wiedział jednak, że Janet, której pozostały jeszcze resztki odpowiedzialności, nie pozwoliłaby sobie łatwo odebrać synka. „Nie miałem ani czasu, ani pieniędzy, aby walczyć z nią o prawo do opieki nad Jimmym, nawet gdybym mógł się nim zająć. Starsze dzieci przeszkadzały jej w rozpoczęciu nowego życia. Sandra miała dziesięć lat, Larry osiem, a Tom pięć”.

Nikt nie powiedział malcom, że małżeństwo ich rodziców się skończyło. Po przyjeździe do Reno wczesnym rankiem 23 lutego 1962 roku stanęły przed dużym domem przy Mill Street 529 w nędznej okolicy, obok starego burdelu. Ojciec kazał im szybko iść do sutereny i ograniczył się do krótkiego: „Witajcie w nowym domu”.

Mający zaledwie pięćdziesiąt pięć metrów kwadratowych dom należał do matki ośmiorga dzieci Winifred Finley, która mieszkała na piętrze, samotnie wychowując pięcioro, po tym jak jej małżeństwo się rozpadło. Trójka starszego potomstwa zdążyła już wziąć ślub i się wyprowadzić, Winifred zaś desperacko potrzebowała dodatkowego źródła dochodu, oprócz pensji księgowej w sklepie Guy Reade w Reno. Kiedy poznała Amosa za pośrednictwem sąsiadki pracującej w tym samym hotelu co on, zaraz zaproponowała mu wynajęcie sutereny.

Oboje mieli po trzydzieści osiem lat, wspólnie zajmowali się ośmiorgiem dzieci. Szybko się zaprzyjaźnili, a następnie zostali kochankami. Cierpieli z powodu rozpadu swoich małżeństw, dlatego szukali u siebie pocieszenia. Poza tym Amos potrzebował kogoś, kto zaopiekuje się jego dziećmi.

Mężczyzna znowu pracował do późna, Mapes stawał się pierwszym na świecie hotelem i kasynem w jednym. Poza gotowaniem dla gości restauracji Amos zajmował się również zamówieniami takich gwiazd jak Judy Garland, która tam występowała, Marilyn Monroe i Clark Gable nocujący w hotelu podczas zdjęć do filmu _Skłóceni z życiem_.

Tommy był za mały, by zostawać tak długo sam w domu, dlatego ojciec zapisał go do przedszkola prowadzonego przez zakonnice przy Reno Avenue, blisko świateł neonów i całodobowego gwaru kasyna.

Wayne Melton, obecnie felietonista „Reno Gazette Journal”, uczęszczał do przedszkola razem z nim.

– Placówkę prowadziły irlandzkie zakonnice. Panowały tam sztywne zasady. Ja i Tom dostawaliśmy po łapach, kiedy rozrabialiśmy. Razem często pakowaliśmy się w tarapaty. Kiedy jego ojciec pracował, Tom spędzał tam całe dnie. Mieliśmy wtedy po pięć lat – ja jestem o miesiąc starszy – i zawsze się świetnie bawiliśmy, Tom lubił wycinać różne numery. Wygłupialiśmy się. Miał mnóstwo energii i świetne poczucie humoru. Jego starszy brat uczęszczał do szkoły tuż przy przedszkolu. Pamiętam, że Tom pochodził z dość biednej rodziny. Wiem, że było tam sporo dzieci, ale wyprowadził się, zanim zdążyłem go lepiej poznać.

Nauczycielka Bonnie Miller, obecnie po siedemdziesiątce, pamięta Toma jako ciekawskiego chłopca i „małego diabełka”.

Dziewiętnastego kwietnia 1962 roku sędzia Thomas Craven orzekł rozwód między Amosem i Janet na podstawie „nadzwyczajnej przemocy psychicznej”. Akta w Reno pokazują, że Amos obwiniał byłą żonę o to, że traktowała go z obojętnością i chłodem oraz że nie darzyła go miłością i uczuciem.

Gdy spytano go, czy się kłócili, odpowiedział: „Tak”.

Czy narzekała i krytykowała? „Tak”.

Czy tak było cały czas? „Tak”.

Czy trudno było ją zadowolić? „Powiedziałbym, że się nie dało”.

Zapytany o wpływ tej sytuacji na swoje zdrowie, odparł: „Nigdy nie przeżyłem jakiegoś załamania, ale to było szkodliwe”.

Czy stałeś się przez to bardzo podenerwowany? „Tak”.

Tego samego dnia Winifred otrzymała rozwód z Theo Filneyem, ojcem jej ośmiorga dzieci, cztery dni później zaś, 23 kwietnia 1962 ro­ku, w urzędzie stanu cywilnego w Reno wyszła za Amosa. Ich dzieci uczestniczyły w ceremonii i zastanawiały się, jak to możliwe, że ich życie wywróciło się do góry nogami w tak krótkim czasie.

W zaledwie dwa miesiące Tom, Larry i Sandra zyskali nowy dom, nową mamę i piątkę rodzeństwa. I nikt nie usiadł z nimi i nie wytłumaczył, jak do tego doszło. Tom mówił później, że czuł się „samotny i zagubiony” w czasie tych dramatycznych zmian, przez jakie musiał przejść.

Początkowo wydawało się, że wszystko układa się jak należy. Zwłaszcza dla Toma, który jako najmłodszy został otoczony specjalną opieką. Przyrodnie rodzeństwo – Melissa, Maureen, Norma, Debra i Jon – pomagało się nim zajmować. Ośmioro dzieci dzieliło wspólnie sypialnię o wymiarach dwa i pół na pięć i pół metra w suterenie z zasłonami pełniącymi funkcję ścian.

Dzieci było na tyle dużo, że każdemu przydzielono numer, żeby rodzice łatwo mogli sprawdzać, czy któregoś nie brakuje. Tom został ósemką.

– Nagle, szast-prast! i wszędzie dookoła były dzieci – powiedział Tom w wywiadzie dla czasopisma „Playboy” w 1989 roku. – Nie znaliśmy się w ogóle, upchnięto nas wszystkich razem w jednym pokoju. Pamiętam, jak w szkole mieliśmy narysować dom i rodzinę i zabrakło mi miejsca dla wszystkich osób. Musiałem dorysować je na dachu. Tatę narysowałem śpiącego w łóżku, ponieważ ciężko pracował w restauracji. Miałem przyrodniego brata i cztery przyrodnie siostry, których teraz, gdyby nagle weszli do pokoju, nawet bym nie rozpoznał – dodał po chwili. – Miałem jeszcze troje albo więcej przyrodniego rodzeństwa, które z nami nie mieszkało. Wydawało się, że co chwilę pojawia się ktoś nowy lub ktoś znika. To taka dziwna dysfunkcyjna wersja powiększonej rodziny z lat sześćdziesiątych. Kiedy ojciec i macocha się rozeszli, nigdy więcej nie zobaczyłem ani jej, ani przyrodniego rodzeństwa.

_Dalsza część książki dostępna w wersji pełnej_