Uczestnictwo osób starszych w obrocie cywilnoprawnym - ebook
Uczestnictwo osób starszych w obrocie cywilnoprawnym - ebook
Publikacja zawiera analizę cywilnoprawnej sytuacji osób starszych w obrocie prawnym, w tym propozycję optymalnego modelu ich ochrony. Istotny problem starzenia się polskiego społeczeństwa powoduje, że istnieje potrzeba weryfikacji obecnych rozwiązań prawnych stanowionych w odmiennej sytuacji demograficznej i ich dostosowanie do szybko zachodzących zmian społecznych oraz standardów międzynarodowych.
Celem opracowania jest m.in.:
• zbadanie trendów i krytyczna analiza istniejących rozwiązań związanych z ochroną uzasadnionych interesów osób starszych w obrocie cywilnoprawnym w prawie obcym oraz w polskim prawie cywilnym, ze szczególnym uwzględnieniem instytucji wsparcia tejże grupy społecznej;
• syntetyczne, przekrojowe zestawienie środków ochrony na gruncie poszczególnych działów prawa cywilnego, które mogą służyć ochronie interesów osób doznających dolegliwości wieku starczego w obrocie cywilnoprawnym;
• przedstawienie perspektywy pozostałych uczestników obrotu wchodzących w stosunki prawne z osobami starszymi oraz dokonanie analizy takich relacji pod kątem zasady bezpieczeństwa obrotu cywilnoprawnego;
• zaproponowanie optymalnego modelu ochrony interesów osób starszych w obrocie cywilnoprawnym w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem należytej ich reprezentacji.
Książka jest przeznaczona dla pracowników administracji, adwokatów, radców prawnych, sędziów, notariuszy, a także przedstawicieli nauki prawa.
Spis treści
Wykaz skrótów | str. 13
Wprowadzenie | str. 17
Rozdział I
Ochrona osób starszych – ujęcie ogólne | str. 23
- Definicja starości | str. 23
- Starość w ujęciu interdyscyplinarnym | str. 26
2.1. Ujęcie medyczne | str. 26
2.2. Ujęcie psychologiczne | str. 28
2.3. Ujęcie społeczne | str. 29
2.4. Ujęcie rodzinne | str. 30 - Ochrona praw osób starszych w prawie międzynarodowym i europejskim | str. 33
- Ochrona praw osób starszych w Konstytucji RP | str. 43
Rozdział II
Ochrona praw osób starszych w aspekcie ich uczestnictwa w obrocie
prawnym w obcych systemach prawnych | str. 49
- Wprowadzenie | str. 49
- Analiza wybranych porządków prawnych w zakresie
cywilnoprawnych instytucji wsparcia osób starszych w obrocie
prawnym | str. 50
2.1. Włochy | str. 50
2.1.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 50
2.1.2. Administracja wsparcia | str. 52
2.1.3. Przesłanki i sposób ustanowienia administracji wsparcia | str. 53
2.1.4. Zakres kompetencji administratora | str. 56
2.1.5. Zagadnienia proceduralne | str. 60
2.1.6. Interwencja i ubezwłasnowolnienie (częściowe) | str. 64
2.1.7. Podsumowanie | str. 68
2.2. Niemcy | str. 69
2.2.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 69
2.2.2. Pełnomocnictwo opiekuńcze | str. 70
2.2.3. Opieka prawna | str. 75
2.2.4. Podsumowanie | str. 79
2.3. Francja | str. 80
2.3.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 80
2.3.2. Ochrona trwała osób dorosłych | str. 81
2.3.3. Zabezpieczenie sądowe | str. 83
2.3.4. Kuratela | str. 84
2.3.5. Opieka | str. 86
2.3.6. Rada rodzinna | str. 87
2.3.7. Upoważnienie rodzinne | str. 89
2.3.8. Pełnomocnictwo do przyszłej ochrony | str. 91
2.3.9. Podsumowanie | str. 93
2.4. Niderlandy | str. 94
2.4.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 94
2.4.2. Kuratela | str. 95
2.4.3. Administracja ochronna | str. 97
2.4.4. Mentorstwo | str. 100
2.4.5. Podsumowanie | str. 102
2.5. Japonia | str. 104
2.5.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 104
2.5.2. Asysta | str. 105
2.5.3. Kuratela | str. 107
2.5.4. Opieka ustawowa | str. 109
2.5.5. Opieka dobrowolna | str. 110
2.5.6. Rejestracja środków ochronnych | str. 112
2.5.7. Podsumowanie | str. 113
2.6. Chile | str. 114
2.6.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 114
2.6.2. Kuratela | str. 117
2.6.3. Podsumowanie | str. 120 - Podsumowanie badań prawnoporównawczych – ujęcie przekrojowe |
str. 121
3.1. Instytucje wsparcia oparte na przedstawicielstwie ustawowym ustanawianym przez sąd | str. 121
3.2. Instytucje wsparcia oparte na pełnomocnictwie | str. 132
Rozdział III
Instytucje ingerujące w zdolność osoby starszej do uczestnictwa w
obrocie prawnym | str. 137
- Wprowadzenie | str. 137
- Instytucje trwale ingerujące w zdolność osoby starszej do
uczestnictwa w obrocie prawnym o zasięgu ogólnym | str. 138
2.1. Ubezwłasnowolnienie całkowite | str. 138
2.2. Ubezwłasnowolnienie częściowe | str. 150 - Instytucje trwale ingerujące w zdolność osoby starszej do
uczestnictwa w obrocie prawnym o zasięgu ograniczonym
przedmiotowo | str. 156
3.1. Zarząd sądowy rzeczą wspólną | str. 156
3.2. Pozbawienie małżonka zarządu majątkiem wspólnym | str. 158
Rozdział IV
Cywilnoprawne instytucje wsparcia osób starszych w obrocie
prawnym | str. 163
- Wprowadzenie | str. 163
- Instytucje wsparcia związane z ingerencją w zdolność do
uczestnictwa w obrocie prawnym osoby starszej | str. 164
2.1. Opieka dla osoby ubezwłasnowolnionej całkowicie | str. 164
2.2. Kuratela dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo | str. 172
2.3. Doradca tymczasowy | str. 174 - Instytucje wsparcia niemające bezpośredniego związku z
ingerencją w zdolność do uczestnictwa w obrocie prawnym osoby
starszej | str. 177
3.1. Pełnomocnictwo | str. 177
3.2. Przedstawicielstwo ustawowe ex lege pomiędzy małżonkami | str. 182
3.3. Kuratela dla osoby niepełnosprawnej (art. 183 k.r.o.) | str. 187
3.4. Obowiązki wsparcia osoby starszej wynikające ze stosunków rodzinnych | str. 194
3.5. Obowiązki wsparcia osoby starszej w ramach umów zobowiązaniowych | str. 196
3.6. Dobrowolne wsparcie w obrocie prawnym udzielane osobie starszej bez obowiązku prawnego | str. 198
Rozdział V
Nieosobowe środki ochrony osób starszych w obrocie prawnym | str.
201
- Wprowadzenie | str. 201
- Środki ochrony osób starszych uregulowane w części ogólnej Kodeksu cywilnego | str. 202
- Środki ochrony osób starszych w prawie zobowiązań | str. 207
- Środki ochrony osób starszych w prawie spadkowym | str. 209
- Środki ochrony osób starszych w prawie rodzinnym | str. 212
- Prewencyjna rola organów publicznych i podmiotów pełniących funkcje publiczne w zapewnieniu ochrony osób starszych w obrocie prawnym | str. 214
- Ułatwienia w dokonywaniu czynności prawnych pod względem formy i miejsca złożenia oświadczenia woli | str. 218
- Znaczenie nieosobowych środków ochrony osób starszych w systemie prawa | str. 223
Rozdział VI
Ochrona osób starszych a interesy innych uczestników obrotu
prawnego | str. 227
- Wprowadzenie | str. 227
- Zasada bezpieczeństwa obrotu prawnego a ubezwłasnowolnienie | str. 228
- Zasada bezpieczeństwa obrotu prawnego a instytucje wsparcia niezwiązane bezpośrednio z ingerencją w zdolność do uczestnictwa w obrocie prawnym osoby starszej | str. 233
- Odpowiedzialność odszkodowawcza osoby starszej – uwagi ogólne | str. 234
- Odpowiedzialność osoby zobowiązanej do nadzoru za szkodę wyrządzoną przez niepoczytalną osobę starszą. Odpowiedzialność niepoczytalnej osoby starszej na zasadach słuszności | str. 239
Rozdział VII
Wybrane projekty bądź założenia projektów zmian prawa w obszarze
instytucji wsparcia osób starszych w obrocie prawnym | str. 245
-
Wprowadzenie | str. 245
-
Projektowane instytucje oparte na przedstawicielstwie ustawowym ustanawianym przez sąd | str. 246
2.1. Prace Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego | str. 246
2.1.1. Projekt Księgi Pierwszej Kodeksu cywilnego (2009 r.) | str. 246
2.1.2. Założenia projektu (2013) | str. 247
2.1.3. Projekt Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego (2015 r.) | str. 250
2.2. Poselski projekt (2018) – opiekun medyczny | str. 259
2.3. Założenia projektu Ministerstwa Sprawiedliwości | str. 261 -
Projektowane instytucje o charakterze pełnomocniczym | str. 262
3.1. Prace Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego | str. 262
3.1.1. Projekt Księgi Pierwszej Kodeksu cywilnego (2009 r.) | str. 262
3.1.2. Założenia projektu (2013 r.) | str. 262
3.1.3. Projekt Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego (2015) – pełnomocnictwo opiekuńcze | str. 263
3.2. Projekt Fundacji na rzecz Bezpieczeństwa Obrotu Prawnego – przedstawicielstwo opiekuńcze | str. 266
3.3. Założenia projektu Polskiej Grupy Roboczej ds. Problemów Etycznych Końca Życia – pełnomocnictwo medyczne | str. 269
3.4. Założenia projektu Ministerstwa Sprawiedliwości – pełnomocnictwo opiekuńcze | str. 271
Rozdział VIII
Optymalny model wsparcia osób starszych w polskim systemie
prawnym. Wnioski de lege ferenda | str. 275
-
Wprowadzenie | str. 275
-
Wyróżnienie modelu represyjnego, modelu mieszanego i modelu wspierającego | str. 276
-
Model mieszany – podstawowe założenia | str. 280
3.1. Zagadnienia wprowadzające | str. 280
3.2. Proponowane modyfikacje instytucji opartych na przedstawicielstwie ustawowym | str. 282
3.2.1. Ubezwłasnowolnienie częściowe – istota i przesłanki | str. 282
3.2.2. Zakres kompetencji kuratora osoby ubezwłasnowolnionej częściowo | str. 284
3.2.3. Kurator czy opiekun? O (nie)zasadności ewentualnej zmiany nazwy podmiotu udzielającego wsparcia | str. 285
3.2.4. Zakres ograniczeń w obrocie prawnym osoby ubezwłasnowolnionej częściowo | str. 286
3.2.5. Osoba kuratora | str. 287
3.2.6. Organ ustanawiający | str. 288
3.2.7. Ujawnianie kurateli w obrocie prawnym | str. 288
3.2.8. Sądowa kontrola zasadności kontynuacji ubezwłasnowolnienia częściowego | str. 289
3.2.9. Przepisy międzyczasowe | str. 289
3.2.10. Kurator dla osoby niepełnosprawnej | str. 290
3.3. Proponowane zmiany polegające na wprowadzeniu do polskiego systemu prawnego instytucji pełnomocniczej poświęconej osobom dorosłym | str. 292
3.3.1. Pełnomocnictwo opiekuńcze – istota | str. 292
3.3.2. Zakres pełnomocnictwa opiekuńczego | str. 294
3.3.3. Forma pełnomocnictwa opiekuńczego | str. 295
3.3.4. Osoba pełnomocnika opiekuńczego | str. 296
3.3.5. Rejestr pełnomocnictw opiekuńczych | str. 296
3.3.6. Sądowa kontrola | str. 298
3.3.7. Pełnomocnictwo opiekuńcze a kuratela | str. 299 -
Model wspierający – kierunki dalszej ewolucji instytucji wsparcia osób starszych w obrocie prawnym | str. 299
Zakończenie | str. 305
Bibliografia | str. 311
Wykaz orzecznictwa | str. 325
| Kategoria: | Cywilne |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8390-198-5 |
| Rozmiar pliku: | 719 KB |
