Ukryte Miasto - ebook

Rozdział 1

WENECKI KOT

– Mioli? – zawołała cicho Anita. – Mioli?

Dziewczynka stała na palcach na trawie, w ogródku. Nasłuchiwała z lekko rozchylonymi ustami, gotowa wyłapać każdy, nawet najmniejszy szelest. Obróciła się w stronę kamiennej studni. Nasłuchiwała uważnie, z nadzieją. Jakiś pisk? Jakiś jęk? Jakiś rozgnieciony liść? Wytężyła słuch. Nic, całkiem nic.

Jej kota nie było też i za studnią.

Anita przeciągnęła dłonią po włosach i ściągnęła gumkę, która trzymała je ściśle związane. Miała długie ciemne włosy, gładkie i lśniące jak metaliczna powierzchnia noża, sięgające do ramion.

Przygryzła wargę, nie wiedząc, czy się złościć, czy martwić. Zrobiło się późno. Czerwcowe niebo przybrało kolor kandyzowanej skórki pomarańczy. Od laguny wiał zuchwały wiatr i poruszał gwałtownie dopiero co rozkwitłą pnącą glicynią, roznosząc wokół słodki zapach bzu.

– Mioli? – zawołała raz jeszcze Anita, choć już wiedziała, że raczej nie ma sensu szukać kota tutaj. Prawdopodobnie wspiął się po poskręcanych konarach glicynii, przeszedł po prętach pergoli z kutego żelaza i kolejny już raz przeskoczył przez kamienny murek, odgradzający ich mały prywatny ogród od posesji sąsiadów. A wszystko to stało się właściwie tuż pod bokiem Anity, która całe popołudnie spędziła przy stoliku w środku ogródka, odrabiając lekcje.

„Do licha.”

Wiatr przewracał kartki jej podręcznika do historii jakby rozkładał stary wachlarz.

„Do licha” – mruknęła raz jeszcze. Kiedy to ostatni raz widziała Miolego?

Wcześniej.

„Ale, jak wcześniej?” – zapytała samą siebie, ściskając w palcach gumkę od włosów. Anita jeszcze nigdy w życiu nie miała zegarka. Jej poczucie czasu było czysto „wzrokowe”. Kiedy słońce chowało się za laguną na horyzoncie i rozświetlało wodę między stateczkami płynącymi do Mestre i Chioggi, oznaczało to, że dzień miał się ku końcowi.

Chmara gołębi przecięła niebo nad nią z głośnym trzepotem skrzydeł. To była jeszcze jedna wskazówka, że zachód słońca już blisko. Dla dziewczynki był to sygnał wyzwolenia. Nie było chwili do stracenia.

Chwyciła książkę, zeszyt i pióro; wrzuciła je pospiesznie do plecaczka. Wybiegła z ogródka, wpadła następnie w wąski i długi korytarz starego domu. Stanęła u podnóża schodów. Nad nią wznosiły się trzy piętra starej budowli z odrapanymi ścianami, z wąskimi i wysokimi oknami obramowanymi gotyckimi ostrołukami w kamieniu. Z czarnych otworów pod dachem sterczały żelazne pomosty służące za rusztowanie do prac konserwatorskich.

Dobiegła do podestu prowadzącego na pierwsze piętro, chwyciła za poręcz i nasłuchiwała. Słyszała z daleka malutkie radio matki, nastawione zawsze na program z muzyką klasyczną. Dźwięki skrzypiec jakiejś znanej melodii ślizgały się po kamiennych stopniach, wywołując melancholijne echo. Ściany przy schodach były całe zamalowane; ciemne malowidła: twarze, zwierzęta i postacie ginące w mroku. Sufit, trzy piętra wyżej, był w czerwonawym kolorze złota i miał wielką szczelinę, przez którą teraz przeświecało słońce.

W oczach Anity fantastki ta szczelina była korzeniem drzewa.

„Drzewo czasu i opuszczenia, które się żywi pustymi przestrzeniami i ciszą” – wyszeptała, śledząc wzrokiem ząbkowany przebieg szczeliny aż do ciemnej płaszczyzny na suficie, w której znikała. W tej płaszczyźnie połyskiwały – tak się Anicie wydawało – małe srebrne listki.

Nic na to nie mogła poradzić, zawsze taka była.

Widziała rzeczy na swój sposób.

Nawet, jeśli inni jej mówili, że się myli. I że pewne rzeczy nie istnieją.

Ale tego wieczoru dla Anity jedyną rzeczą, jakiej naprawdę nie było, był jej kot.

Uklękła koło schodów i znowu zawołała:

– Mioli?

Odpowiedziały jej tylko skrzypce z radia i daleki krzyk pochodzący z zewnątrz. Od ulicy. Albo od kanału.

Anita wbiegła po dwa stopnie na raz. Zignorowała twarze wymalowane na ścianie, trzymając się mocno poręczy. Kiedyś wyobraziła sobie, że te postacie ukryte w ścianach mogłyby ją porwać, albo tylko złapać za skraj ubrania. I od tamtej pory nie mogła sobie tego wybić z głowy. Biegła szybko, bez tchu, aż do drugiego piętra, gdzie przeskoczyła przez arkusze blachy rozłożone na podłodze. Tu pokoje wypełniały rusztowania, sięgające do sufitu.

Mama Anity była tam wysoko, prawie pod samym dachem. Miała na sobie biały roboczy kitel umazany farbami i ziemią. Jej jasne włosy osłaniał plastikowy czepek, nosiła też ogromne żółte okulary, co upodobniało ją do paskudnego owada.

Mama Anity była konserwatorką zabytków. Kilka tygodni wcześniej otrzymała zlecenie, by odrestaurować ten stary dom pełen malowideł. Robiła to cierpliwie, ściana za ścianą, korzystając ze skalpeli, noży i kawałków waty namoczonej w wodzie destylowanej. Drapała, przecierała, czyściła i pomału przywracała freskom utracony blask.

I Anita była z nią.

Była zadowolona, że się przeniosła do Wenecji i bardzo lubiła spędzać popołudnia, odrabiając lekcje w tym starym domu. Nie był to ich dom, ale dzięki pracy mamy, Anita czuła się w nim trochę jak w domu... rodzinnym.

– Mamo! – krzyknęła już na górze. – Widziałaś Miolego?

Matka, stojąc na najwyższym pomoście rusztowania, nawet jej nie usłyszała. Była pogrążona w swej pracy i pochłonięta muzyką z radia.

Anita ponownie spróbowała ją zawołać, potem dała spokój i zdecydowała samotnie wyruszyć na poszukiwanie kota. Położyła swój plecak na widoku, koło drzwi, żeby mama domyśliła się, że wyszła, po czym zbiegła na dół, wróciła do ogrodu, skierowała się do furtki, odciągnęła ciężką żelazną zasuwę i w końcu wyszła na złociste słońce Wenecji.

Stary dom wenecjanie przezywali Ca’ degli Sgorbi, Domem Bazgrołów, z racji tych malowideł. Stał w Dorsoduro, dzielnicy miasta najbardziej wysuniętej na południe, tej, której mieszkańcy mówili, że to ostatnia dzielnica prawdziwych wenecjan. Anita nie była wenecjanką. Przybyła kilka miesięcy temu do tego magicznego miasta na wodzie. Nazywała się Bloom, Anita Bloom. Miała lat 12 i była jedynaczką, szczęśliwą córką włoskiej konserwatorki i angielskiego bankowca, który pozostał w Londynie, licząc na dołączenie do nich. Miał taką nadzieję, nawet jeśli – jak zawsze powtarzał – nie było łatwo przekonać bank do przeniesienia go z Londynu do Wenecji.

„Zobaczysz, że Wenecja ci się spodoba!” – powiedział jej na pożegnanie, kiedy Anita z mamą wyruszały w podróż. „Teraz jedź i nie płacz. Jeśli zatęsknisz za Londynem, to pamiętaj, co godzinę odlatuje tam samolot!”

Wszystko to prawda, pomyślała Anita, biegnąc wzdłuż nabrzeża fondamenta di Borgo w poszukiwaniu swego kota. Za Londynem zupełnie nie tęskniła. I to nie ona, lecz jej ojciec wsiadł w samolot i przyleciał je odwiedzić.

Dziewczynka schylała się przy każdym zagłębieniu, zerkała za furtki, między pnącza, patrzyła na dachy, na kręte kominy. Pytała przechodniów, czy przypadkiem nie widzieli biało-czarnego kota z łatką na oku.

Ale nikt go nie widział.

W miarę jak oddalała się od Domu Bazgrołów Anitę wchłaniał labirynt wody i światła miasta. Słońce obramowało szczyty dachów rozżarzonymi girlandami, a fasady domów zabarwiło na złoto.

– Mioli? – zawołała po raz kolejny Anita, wchodząc na campo San Trovaso.

W Wenecji plac nazywa się „campo”, a ulica „calle” albo – te wzdłuż kanałów – „fondamenta”. Campo San Trovaso było puste jak zaczarowane. Nikt nie przechodził przez białą przestrzeń obsadzoną drzewami, przez szary cień dużego kościoła ani wśród plam światła zanikających na bruku. Była tylko Anita w poszukiwaniu swego kota.

Dziewczynka przystanęła. Ta zdumiewająca cisza, niemożliwa do wyobrażenia w jakimkolwiek innym mieście świata, pomagała jej myśleć.

A Anita lubiła się zamyślać.

Lubiła puszczać wodze fantazji, dać się ponieść jakiejś myśli, galopując za nią dokądkolwiek zechciała pójść, żeby zaraz potem, nieco skołowana, odnaleźć się w rzeczywistości i przypomnieć sobie, co przed chwilą robiła.

Odnaleźć kota.

Natychmiast.

Zorientowała się, gdzie jest: jej dom był po lewej stronie, kilka numerów stąd, nad kanałem. Mogła nieomal widzieć szczyt pergoli z glicynią po przeciwnej stronie kościoła. A zatem... jeżeli Mioli istotnie uciekł po murku, mógł z łatwością wspiąć się wzdłuż rynien tego żółtego domu i potem przejść po dachach starego klasztoru i zeskoczyć na ziemię...

– Właściwie wszędzie – podsumowała Anita, rozglądając się wokół. Znowu zaczęła miętosić w palcach gumkę do włosów.

„Koty to rutyniarze” – pomyślała.

Skoro tak, to istniała pewna możliwość. Takie jedno miejsce, tu w pobliżu, dokąd mogła pójść najpierw na poszukiwania.

Squero di San Trovaso. Ostatnia taka stocznia w mieście, gdzie jeszcze robią gondole.

Trzy tygodnie wcześniej Mioli schronił się między łodziami, sam i wystraszony, zaszywając się w głębi jakiejś gondoli.

Anita mimo woli uśmiechnęła się. „Tak” – postanowiła. „Z pewnością tu wrócił.”

Squero di San Trovaso to był mały drewniany domek, całkiem jakby przeniesiony na brzeg morza prosto z Alp. W stoczni na drewnianych kozłach stały tylko trzy gondole. Zważywszy późną porę, wyglądało na to, że w starej stoczni nikogo już nie było.

Anita oparła się o bramkę i zerknęła przez kraty. Potem usłyszała jakieś kroki w domku.

– Przepraszam! – zawołała, stając na palcach. – Przepraszam bardzo!

Konstruktor gondoli, mężczyzna postawny, wysoki choć zgięty wpół, wyjrzał ze swojego drewnianego domku, a wtedy dziewczynka spytała go, czy przypadkiem nie widział jej kota.

– Tu go nie było! – odpowiedział mężczyzna z silnym akcentem weneckim. Potem ściągnął kapelusz i zaśmiał się złośliwie.

– Idź i spytaj u Vicentinów, pod numerem 89. I miej nadzieję, że oni też go nie widzieli!

Anita podziękowała mu i oddaliła się biegiem. Znała państwa Vicentinów spod numeru 89 i wiedziała, że to nieprawda, że jedzą koty, więc wcale się nie przejęła jego słowami.

Ale jej kota i tam nie było.

Gdzie on przepadł tym razem?

Dziewczynka szukała go wszędzie. I nic. Nic i nic.

Potrzebowała pomocy.

Pobiegła aż do domu pod numerem 173, stojącego między domem numer 14, po lewej stronie, a domem numer 78 – po prawej. Rzecz normalna.

Numery domów w Wenecji biegły w tajemniczym porządku, był to kod sekretny, w który wtajemniczono jedynie listonoszy.

Dobiegłszy do numeru 173, dziewczynka podniosła wzrok i zrobiła kilka kroków do tyłu. Obwiedzione jasnym kamieniem okno na II piętrze było otwarte. Z balkoniku obok pięły się tu jakieś kwiatki, których odurzający zapach odstręczał komary.

Przy drzwiach nie było dzwonka, więc Anita zbliżyła dłonie do ust, żeby wzmocnić głos i krzyknęła: Tommi!

Po małym zamieszaniu, w oknie pokazał się chłopiec o wielkich oczach i kasztanowej czuprynie.

– Anita! – zawołał. – Zaczekaj, zejdę i otworzę ci!

– Nie mogę wejść! Szukam Miolego!

– Znowu?

Anita parsknęła. – Tak! Znowu! Mógłbyś mi pomóc, czy raczej nie?

Tommi wychylił się i szeroko się uśmiechnął. – Jasne, że mogę! Zaraz schodzę.

Jak powiedział, tak zrobił. Anita z ulicy mogła śledzić właściwie każdy jego ruch, słysząc rumor, jaki przy tym powstawał.

Tommi przebierał się z prędkością światła, potrącił stół i zwalił na podłogę stos książek. Po chwili wypadł z pokoju, przebiegł przez wąski korytarz i zbiegł po stromych schodach aż do kuchni.

Słyszała, jak rodzicom na poczekaniu wymyślił jakiś powód swego wyjścia, chwilę mocował się z bramą i po kilku próbach z rozmachem wyskoczył na ulicę jak żołnierz.

– Kiedy zginął tym razem? – spytał, kończąc wciskanie swetra na niemiłosiernie zmiętą koszulę.

– Nie wiem dokładnie. Godzinę, może dwie temu. A może i trzy.

– Rozumiem.

Tommi wsunął obie ręce w kieszenie spodni, wyciągając z nich kolejno: kompas, zegarek, dwa haczyki z linką, paczkę zapałek, które można było zapalać także i pod wodą, szwajcarski scyzoryk i paczuszkę waniliowych herbatników.

– Wiesz, co zrobimy – oświadczył, pokazując Anicie herbatniki. – Wywabimy go, wykorzystując jego wrodzone łakomstwo.

– Myślisz, że znowu się ukrył?

Tommi przytaknął. – Jestem tego pewien, ale, jak mawia moja babcia, żaden kot nie oprze się ciastkom z wanilią.

Zawrócili szybko w stronę domu przez campo San Trovaso, coraz bardziej malownicze ze swoimi wydłużonymi cieniami. Anita przywoływała co jakiś czas Miolego, a Tommaso machał w powietrzu pachnącymi herbatnikami. Rozkruszył kilka, rozrzucił za sobą i tym sposobem znaleźli aż cztery koty.

Ale żaden z nich nie był Miolim.

Podeszli do Domu Bazgrołów, zaglądając po drodze za każdy murek, pod most na kanale i pod stopnie schodków na przystani.

Bez skutku.

– Głupi kot – parsknął Tommi, rzucając w powietrze okruchy herbatników.

Potem, przed bramą domu, przystanął jak zwykle. Wyglądał jakby badał fasadę, na której odrapany tynk na ceglanym murze uformował coś w rodzaju mapy pirackiej z wybrzeżami, wyspami i tajemnymi zatokami do odkrycia.

Z zewnątrz Dom Bazgrołów wyglądał okazale. Był o piętro wyższy od domów sąsiednich, a wielka mansarda dzieliła na połowę stromy dach, ozdobiony marmurową arabeską. Miał sześć kominów, wszystkie kręte. Okna były zamknięte, a nad wejściem widniały dwie wielkie litery „M” splecione ze sobą jak pędy winorośli.

– Wejdź Tommi! – zachęcała Anita. – Poszukamy go w domu.

– A jest jeszcze twoja mama?

– Chyba tak – Anita otworzyła skrzypiącą furtkę i zaczekała aż przyjaciel w końcu wejdzie. – Co cię tak powstrzymuje? – spytała.

– Wiesz doskonale – odparł Tommi. – Ten dom... nie cieszy się dobrą opinią.

– Och, proszę cię! – zawołała Anita, kiedy podchodzili szybko do schodów, żeby wejść na malutki wewnętrzny dziedziniec.

Tommi rozejrzał się podejrzliwie dokoła, onieśmielony malowidłami na ścianach.

– Kiedy skończysz z tymi głupimi przesądami?

– To nie są żadne przesądy. Pamiętaj, że to jest Dom Bazgrołów i...

– Moja mama mówi, że nazywa się Maison Morice Moreau – przerwała mu dziewczynka.

Tommi wzruszył ramionami. – Wenecjanie nazywają go Domem Bazgrołów – ciągnął, wskazując rysunki, które zdobiły ściany – z powodu tych wszystkich bazgrołów, które ten wariat namalował na ścianach.

– To był artysta – uściśliła Anita. – Wielki malarz i ilustrator francuski. Moja mama mówi, że Morice Moreau pracował aż siedem lat, żeby wymalować cały dom.

– Tak. A potem znaleźli go powieszonego.

– Tommi!

– To prawda.

– To nieprawda! – wybuchła Anita. – Zmarł ze starości.

– To kto podłożył ogień pod jego pracownię na ostatnim piętrze?

Dziewczynka zamilkła, patrząc tylko na wnętrze domu od strony ogrodu. Ściana z cegieł jakoś się wypaczyła w ciągu lat z powodu wilgoci i teraz wyglądała jak wydęty brzuch sięgający aż do mansardy. To było piętro nad złocistym sufitem z wielką szczeliną. Widać tam było jeszcze wielką ciemną plamę, ślad po sadzy, która wszystko pokryła. Musiał to być rzeczywiście duży pożar, bo strawił znaczną część domu. Ale kto wie, ile lat temu.

I kto wie, dlaczego.

„Nie powiesił się” – pomyślała Anita.

Tommi podszedł do niej i szepnął: – Ten dom napędza trochę strachu...

– Trochę tak – zgodziła się dziewczynka.

Tommi wskazał spalony dach. – Nigdy nie weszłaś na ostatnie piętro?

Anita pokręciła przecząco głową. – Mama mówi, że to niebezpieczne. Tam są belki, które mogą się zawalić. Trzeba je najpierw zabezpieczyć.

– Tak – przytaknął chłopiec.

Pozostali chwilę zamyśleni.

Potem Tommi wyciągnął z kieszeni kolejnego herbatnika.

– Słusznie – uśmiechnęła się Anita. – Mioli.

I znowu zaczęli go szukać.

Przepatrzyli każdy zakątek ogrodu, potem Tommi wspiął się na szczyt murku, na którym wspierała się pergola z glicynią, żeby sprawdzić, czy kot po prostu nie uwiązł gdzieś na sąsiedniej posesji.

– Co widzisz? – spytała Anita.

Przewieszony przez murek Tommi rozglądał się dokoła swoimi oczami krótkowidza. – Popatrz sama – zaproponował po prostu i wyciągnął rękę, żeby jej pomóc wspiąć się.

Anita chwyciła go mocno za rękę i z wysiłkiem, uważnie, podpierając się stopami, wspięła się na murek, stając w końcu koło chłopca.

Widać było labirynt murów i murków, kwitnące drzewa, tarasy, domy wąskie i wysokie, pałace, dachy, małe łuki, podwójne gotyckie okna. Labirynt z tysiącem wejść i tysiącem wyjść.

– Rozumiesz, w czym problem?

– Mógł pójść wszędzie – szepnęła Anita przygnębiona.

– Zobaczysz, że wróci.

– Tak sądzisz?

– Na pewno. A poza tym nic mu nie grozi. Nie ma ryzyka, że go rozjedzie jakiś samochód.

Tommi położył jednego waniliowego herbatnika na szczycie murku i zsunęli się oboje na ziemię, trzymając się pręta od pergoli.

– Nie chciałabym, żeby wpadł do studni... – rozżaliła się dziewczynka.

– Nie ma obawy – odparł Tommi.

Ale na wszelki wypadek poszli sprawdzić. Studnia była prawie tak wysoka jak oni, z jasnego kamienia i nakryta od góry żelazną kratą.

Tommi wyciągnął ze swoich nieprzebranych kieszeni latarkę elektryczną i wsunął ją między kraty.

Wewnątrz studni były tylko śmieci, wrzucane tu przez lata, kiedy dom stał niezamieszkały.

– Widzisz?

Anita skinęła głową.

Udali się do domu.

Dziewczynka zaczęła wchodzić po schodach. Tommi nie poszedł za nią.

– Mógł się ukryć gdzieś na wyższym piętrze.

– Twoja mama nie chce, żebym wchodził.

– Moja mama nie chce, żeby ktokolwiek wchodził. Pracuje i nie życzy sobie, żeby ruszać jej rzeczy.

– No tak – chłopiec przejechał dłonią po włosach. – No to będzie lepiej, jak ja nie wejdę.

Anita wróciła do niego. – Powiedz prawdę. To tylko wymówka?

Tommi spoglądał na dziwne twarze na ścianach. Jakieś monstrum z jednym tylko okiem, mógł to być Polifem, tuż obok – macki dziesięcionogi, a dalej – dwie ruchome skały, Symplegady, które miażdżyły okręty...

Spuścił głowę. – Może i wymówka – przyznał. – Ale powiadają, że w tym domu dzieją się dziwne rzeczy...

Z górnego piętra dobiegł metaliczny hałas. Za chwilę znowu.

– Mówisz, że się boisz?

– Wcale się nie boję, ale... – Tommi nagle zaniemówił i wytrzeszczył oczy. Na szczycie schodów, tuż za Anitą ukazała się biała postać o ogromnych żółtych oczach.

– Uważaj! – krzyknął chłopiec do Anity, robiąc krok do tyłu.

Tak dziewczynka, jak i duch o żółtych oczach znieruchomieli.

Potem mama Anity zdjęła robocze okulary i zawołała: – To ja, Tommi! Wreszcie koniec z robotą, na dzisiaj skończyłam!

Zdjęła z głowy czepek, rozpięła roboczy kitel. Na koniec ściągnęła rękawiczki i rzuciła je na ziemię.

– Hmmm... dobry wieczór pani – wymamrotał Tommaso, kiedy kobieta przeszła obok niego.

– Co porabiacie? – spytała mama, głaszcząc po włosach Anitę.

– Szukamy Miolego – odpowiedziała Anita.

– Ach, ten kocur! – wybuchła mama. – Znowu się gdzieś schował?

– Chyba tak.

– Z pewnością nikt go nie porwał – zażartowała. – Dokądkolwiek polazł, poszukamy go jutro.

– Ale...

– Nie, Anito – westchnęła mama. – Żadnego polowania na kota dzisiaj wieczorem. Pracowałam przez cały dzień na rusztowaniu. Jestem zmęczona, brudna i jedyne, na co mam ochotę, to wziąć prysznic i wrzucić coś na ząb.

Anita spojrzała smętnie na schody prowadzące na górę.

– Wróci, przekonasz się – zapewniła ją matka.

– Tommi też tak mówi.

– I ma rację. Jutro po południu, jak przyjdziesz tu odrabiać lekcje, będzie na ciebie czekał w ogrodzie.

Anita spojrzała na Tommiego, szukając potwierdzenia w jego oczach, ale jej jedyny wenecki przyjaciel był tak speszony tym, że wziął jej mamę za ducha, że trzymał głowę spuszczoną, nie mogąc się doczekać końca rozmowy.Rozdział 2

ODNALEZIONA ZGUBA

Wyszli we trójkę na kanał Borgo i zamknęli za sobą bramkę Maison Morice Moreau. Od laguny podniósł się silny wiatr, przynosząc zapachy z wyspy Giudecca i rozrzucając kartki papieru, które tańczyły w powietrzu jak duszki.

Tommi wyprzedzał o dwa kroki Anitę i jej mamę zadowolony, że uszedł cało z tego dziwnego domu, który tak go przerażał.

W Anicie natomiast ten dom nie wzbudzał żadnego strachu. Wydawał się jej tworem o ściśle określonej osobowości: sześć kominów wyglądało jak kosmyki rozczochranych włosów, balkon – jak uśmiechnięte usta, dwie piwnice po bokach bramy, jak okrągłe policzki bezczelnej twarzy.

– Tommi mi opowiadał, że stary właściciel domu powiesił się na ostatnim piętrze – odezwała się ni stąd ni zowąd Anita, idąc za biegiem swoich myśli.

– Anito! – zaprotestował chłopiec, znowu zaczerwieniony z zakłopotania. – Nieprawda!

– Tak powiedziałeś! – Anita odczekała, aż mama założy ostatnią kłódkę na łańcuch zamykający furtkę, po czym spytała ją, czy to prawda.

– Zupełnie nie. To bzdury! – roześmiała się mama, podchodząc do dzieci. – Kto ci to naopowiadał, Tommi?

– Tak mówią.

– Więc się nie powiesił? – dopytywała dziewczynka.

Jej matka gwałtownie pokręciła głową. – Coś takiego! Morice Moreau zmarł ze starości we własnym domu, jak o tym marzył. – Zatrzymała się na moment, żeby pokazać białe ozdóbki wokół mansardy. – Zmarł tam, w swojej pracowni, wypiwszy ostatnią filiżankę gorącej herbaty. Powiadają, że jego ostatnie zdanie brzmiało „widziałem zbyt wiele piękna”.

– Tommi mówi, że ten dom przynosi pecha.

– Anito! – zaprotestował ponownie chłopiec. Zupełnie nie był oswojony z myślą, że można tak spokojnie zawierzyć osobie dorosłej. Do tego własnej matce! Dla niego to było nie do pomyślenia.

– Naprawdę tak powiedziałeś?

– Nie, proszę pani – spróbował się bronić Tommi. – Ale w Dorsoduro... zanim wy tu przyjechaliście, oczywiście... wszyscy nas zawsze przestrzegali, żeby nie bawić się w Domu Bazgrołów. Znaczy, rozumie pani... przed tym domem.

– Wobec czego wy... – roześmiała się mama Anity – jak sądzę, właśnie tam chodziliście się bawić?

– Coś w tym rodzaju... tak – przyznał chłopiec, gładząc ręką swoją kasztanową czuprynę. – To był rodzaj... próby odwagi. Trzeba było wrzucić piłkę na dziedziniec Domu Bazgrołów i potem... zabrać ją stamtąd. Ale tak, żeby... znaczy... żeby małpa... – speszony chłopiec zamilkł.

– Jaka małpa?

– Tego... no... my myśleliśmy, że tam mieszka... małpa.

Tym razem to Anita się roześmiała. – Małpa? W Wenecji? Piękna historia!

– To akurat jest prawdą – powiedziała mama.

Tommi wybałuszył oczy.

– Morice Moreau rzeczywiście miał małpę, kiedy się tu sprowadził. To był magot z Gibraltaru, do którego był bardzo przywiązany, do tego stopnia, że go wymalował na ścianie.

– Nie wiedziałam – powiedziała Anita. – Gdzie?

– Akurat właśnie tam, gdzie teraz odnawiam freski. Ale nie koniec na tym: kiedy malarz zmarł w swoim fotelu, to właśnie małpa zawiadomiła o tym sąsiadów...

– Co za historia – szepnął Tommi.

– A co się potem stało z małpą? – spytała Anita.

Pani Bloom wzruszyła ramionami. – Kto to wie? Ktoś mówił, że to właśnie ona, jak została sama, wywołała pożar, który strawił część ostatniego piętra.

– O kurczę! – zawołała dziewczynka i nagle przystanęła. Plecaczek! Spojrzała na matkę, sprawdzając, czy ta nie zabrała go ze sobą.

– Więc to prawda, że wybuchł pożar?

– I to jaki! Całe szczęście, że.... – pani Bloom poczuła, że ktoś ją szarpie za rękaw. – Anito, co się dzieje?

– Potrzebuję kluczy. Zapomniałam plecaka.

– A potrzebny ci?

– Mam w nim zadania na jutro.

Zawrócili wszyscy troje. Rząd małych domów, stojących ciasno koło siebie tonął teraz w cieniu. Niebo było w kolorze liliowym obwiedzione pierwszą szarością nocy. Rysował się na nim biały sierp księżyca w trzeciej kwadrze.

– Chcę iść do domu, kochanie – westchnęła pani Bloom.

– To ja sama wrócę po plecak.

– Nie poradzisz sobie z kłódkami.

– Ależ poradzę.

– Mogę ci zaufać?

Anita wyciągnęła rękę i skinęła głową. – Pewno! Polecę pędem, będę w domu jeszcze przed tobą.

Klucze powędrowały z kieszeni pani Bloom do ręki córki.

– Uważaj na schodach. Nie ma światła.

Anita rzuciła okiem na Tommiego, który jednak dał jej dyskretnie znak głową, że nie pójdzie.

Dziewczynka pożegnała go i wróciła sama do Domu Bazgrołów. Pobiegła. Nie odwróciła się ani razu.

A kiedy zaczęła szukać właściwego klucza, żeby otworzyć kłódki, zauważyła, że ma serce w gardle i to wcale nie z powodu biegu. Była to mieszanina sprzecznych emocji, w tym także i strachu. Czuła, że miało się wydarzyć coś ważnego. Coś, o czym jeszcze nie wiedziała.

Sam dom wydawał się jej dziwnie znajomy.

Kłódka oparła się o kamienne obramowanie bramy i dała się cichutko otworzyć.

Anita wślizgnęła się w zimny mrok schodów. Bez małego radia mamy dom Morice’a Moreau wydawał się większy. Było tak, jakby noc go powiększyła.

Przez okienko w holu Anita zobaczyła studnię. I nie mogła jakoś odrzucić myśli o czymś przerażającym. Potem przekonała samą siebie, że to tylko jakieś głupstwa i już nie myśląc o nich, zaczęła wchodzić po schodach. Schody były wąskie. Stopnie niskie – za niskie, żeby iść po jednym, ale za wysokie, żeby przeskakiwać po dwa – zmuszały ją do niewygodnego człapania. Dziewczynka nie pozwoliła sobie na spoglądanie na namalowane na ścianie twarze ani na wielkie węże, które wydawały się oplatać swymi splotami okna pierwszego piętra. Zresztą nie były to wcale prawdziwe węże, były to postacie mitologiczne, jak jej wyjaśniła mama. Syreny. Scylla i Charybda. Nawiązywały do podróży Argonautów ich pierwszym okrętem. Święty dąb, którego listowie potrafiło przemawiać...

Tak, z pewnością kiedyś się temu wszystkiemu przyjrzy, ale innym razem.

Anita pędem przebiegła przez pierwsze piętro, na którym wszystkie pokoje były pozamykane i bez tchu wbiegła na piętro drugie, to z rusztowaniami.

O ile pierwsze piętro było raczej niskie, o tyle drugie miało niesłychanie wysokie sufity, co najmniej trzy i pół metra. Jej mama ustawiła rusztowania w dużym salonie, którego okna z jednej strony wychodziły na ogród, z drugiej – na kanał Borgo. To był największy pokój w całym domu. Anita wysiliła wzrok, żeby zobaczyć coś w ciemności. Na szczęście plecak leżał ciągle tam, gdzie go zostawiła, obok drzwi do salonu.

Rusztowania wyglądały jak żelazny gigant. Pędzle, wiadra z wodą, łopatki, słoiki z gipsem – tyle tu tego stało.

Anita chwyciła plecak i właśnie miała zacząć schodzić po schodach.

Ale w tej samej chwili, w której się obróciła, żeby zejść, wydało się jej, że coś posłyszała.

Coś...

Ale nawet...

Bardziej niż...

Miauczenie?

– Mioli? – spytała cichutko.

Pozostała nieruchoma na podeście drugiego piętra. Nasłuchiwała. Dom francuskiego malarza oddychał cicho, chwytając ostatnie blaski dnia. Słabe smugi światła przenikały między ciemnymi belkami. Tam, gdzie sięgały ścian, malowidła jakby nabierały życia.

Dziewczynka przymknęła oczy i zabroniła sobie fantazjować. Rzeczywistość była o wiele prostsza: znajdowała się na drugim piętrze starego domu, który należał do malarza w poprzednim stuleciu. Malarza, który już dawno nie żył i który...

Potem znowu to usłyszała.

I znowu jakiś rumor.

Otworzyła szeroko oczy i wtedy wydało się jej, że coś otarło się o jej nogi.

– Och! – krzyknęła przerażona, podnosząc rękę do ust. Co to było?

Małpa? Magot z Gibraltaru?

Ale w tym domu nie było małp. Już nie. Upłynęło zbyt wiele lat. Wenecja. Dom w trakcie konserwacji. Z wieloma wspaniałymi freskami na ścianach.

A jednak przed nią były tylko wydłużone głowy dziwnych zwierząt z pazurami, zwierząt wspinających się po gałęziach drzewa z korzeniami zawieszonymi w próżni.

Skrzyp, skrzyp – zaskrzypiało stare drewno nad jej głową. A wtórowało temu bez wątpienia jakieś miauczenie. Anita spojrzała do góry, gdzie schody dochodziły do złocistego sufitu pękniętego pośrodku. To stamtąd dochodziły dziwne dźwięki.

Skrzyp, skrzyp.

Małe kroczki po drewnianej podłodze.

– Głupi kot... szepnęła dziewczynka, przygryzając wargę. – Tylko mi nie mów, że tam wlazłeś!

Tam była pracownia malarza. Miejsce, w którym zmarł po wypiciu ostatniej filiżanki herbaty. Pracownia, która się spaliła. Za mansardą, pod sześcioma krętymi kominami.

Mama ją uprzedzała: rzeczywiście, w domu Morice’a nie było żadnego światła. Dosłownie żadnego.

Anita oparła rękę na poręczy, weszła na pierwszy stopień i spojrzała w górę. Zobaczyła tylko ciemność ze złotymi promieniami.

Skrzyp, skrzyp.

Serce zaczęło jej bić coraz mocniej i coraz szybciej.

Weszła po schodach.

Stopień po stopniu, nie puszczając poręczy. Patrzyła w górę, nigdy w dół. Kiedy doszła prawie do końca schodów, kot zamiauczał po raz trzeci i Anita przemówiła do niego.

Poczuła, że całkiem zaschło jej w ustach. Doszła po cichutku do podestu na półpiętrze, gdzie schody zakręcały i mimo ciemności, dostrzegła koślawe drzwi, które odgradzały najwyżej położony pokój w Domu Bazgrołów.

Wątłe światło, ostatnie światło dnia, sączyło się z zewnątrz przez jakieś nadpalone belki zrujnowanego stropu i pozwalało dostrzec łańcuch i kłódeczkę na drzwiach do pokoju.

Kot musiał być za tymi drzwiami. Teraz Anita mogła słyszeć, jak drapał drzwi.

Zatrzymała się, żeby sprawdzić, czy ma klucze.

I znowu zaczęła wchodzić po schodach.

Ręce jej drżały, a serce waliło tak mocno, że aż dźwięczało w uszach.

Ostatnie stopnie były najtrudniejsze do przejścia. Nie wiadomo, dlaczego przemknęła jej myśl, że to nie Mioli drapał do drzwi. I jak zawsze, kiedy coś sobie wbiła do głowy, nie mogła się teraz od tego uwolnić.

Kiedy dotarła do drzwi, zawołała kota. Mioli zaczął cichutko miauczeć.

Anita uspokoiła się. – Mioli! Jak ty tutaj wlazłeś, za te drzwi?

Przez szczelinę w drzwiach dziewczynka zobaczyła biało-czarne futerko. Mioli wiercił się to w przód, to w tył.

– Nie martw się – uspokajała go. – To ja. Przyszłam po ciebie. Zaraz cię stąd wypuszczę, pozwól mi tylko znaleźć właściwy klucz i zaraz wracamy do domu.

Jasne, do domu, powtarzała w myśli, nie oglądając się za siebie. Teraz wyobrażała sobie, że coś jest za nią. Czuła to. To coś płynęło od malowideł na ścianie. Ale się nie obejrzała. Odszukała klucz, spróbowała otworzyć drzwi.

Nie pasuje.

Drugi też nie pasował.

I następny też nie.

Tymczasem Mioli miauczał coraz głośniej. Anita ciągle próbowała klucze i ciągle nie dawała rady otworzyć. I słyszała za sobą coś, co chichotało.

– Do licha! – wykrzyknęła rozzłoszczona.

Zirytowana kopnęła drzwi z całej siły, aż odgłos poszedł po schodach i powrócił echem.

Dziewczynka wzięła głęboki oddech. Z drugiej strony drzwi Mioli uspokoił się. Resztka dziennego światła teraz już całkiem się rozpłynęła. Zrobiło się zupełnie ciemno.

Anita nakryła sobie uszy rękami. Nie obróciła się. Wsłuchiwała się w odgłosy pustki, która dźwięczała jej w dłoniach, jak w muszlach.

Kiedy się trochę uspokoiła, posłyszała, że ktoś wchodzi po schodach.

I to nie była jakaś fantazja.

O, nie.

To były kroki na stopniach. Anita poczuła gęsią skórkę. Zdrętwiała. Kroki na stopniach. Kto to mógł być?

Zmusiła się do pohamowania wyobraźni i czekała w ciszy z czołem opartym o drzwi, czekała, aż kroki umilkną.

Kroki. Kroki. Kroki.

Bez zatrzymywania.

Więc się obróciła. Nie było nikogo. Przesunęła się aż do poręczy i spojrzała w dół.

Zobaczyła ciemną sylwetkę. Ktoś wchodził pod górę. Po chwili rozpoznała swego przyjaciela i odetchnęła z ulgą. – Tommi!

– Anita! – odpowiedział chłopiec. – Co się dzieje? Co to za hałasy?

„Kopnięte drzwi” – pomyślała. Potem znowu zamknęła oczy. To był tylko Tommi. Tylko jej przyjaciel Tommi, jedyny jej przyjaciel w Wenecji. Żaden duch, rycerz czy podróżnik przybyły z przeszłości. Żadna małpa. Tylko Tommi. Stał w głębi schodów, straszliwie zadyszany.

– A ty co tu robisz? – spytała go.

– Nie wracałaś tak długo, więc pomyślałem, że pójdę zobaczę.

– Jest tu, za drzwiami.

– Jest za drzwiami... co?

– Mioli. Słyszałam jego miauczenie.

Tommi wszedł jeszcze kilka stopni wyżej, idąc po dwa na raz. – No to go zabierzmy. I to szybko. Tu nic nie widać.

– Kiedy drzwi są zamknięte. – Anita przekazała chłopcu pęk kluczy.

Tommi użył swej latarki, żeby zobaczyć kłódeczkę, popróbował dwa razy i zamek puścił. Chłopiec poluzował łańcuch na tyle, żeby uchylić drzwi i umożliwić prześlizgnięcie się przerażonemu biało-czarnemu kociakowi.

– Więc jesteś! – zawołała, śmiejąc się, Anita.

Mioli wskoczył jej na podołek, szukając bezpiecznego schronienia.

Tommi trzymał jeszcze jedną rękę opartą o drzwi. Unikał spojrzenia w głąb pokoju, cokolwiek by tam było za tymi drzwiami. Zaciągnął na nowo łańcuch i zamknął kłódeczkę.

Minutę później byli na zewnątrz, na rześkim wieczornym powietrzu i wędrowali wzdłuż kanału Borgo.

Wszędzie wokół zapalały się właśnie światła.