- W empik go
Wiersz M. A. Mureta pisany do synowca - ebook
Wiersz M. A. Mureta pisany do synowca - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 168 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Marek Antoni Muret, urodził się w miasteczku tegoż imienia, we Francyi, roku 1526, z oyca prawoznawcy, z famili szlachetney i starożytney. W dzieciństwie jeszcze tak szczęśliwy okazał do nauk wyzwolonych talent i ochotę, iż bez pomocy nauczyciela, mocą tylko własnego gieniuszu, nabył dokładney znajomości języka greckiego i łacińskiego. W ośmnastym roku wieku swego puścił się w zawód nauczycielski, i w kollegium w Auch tłumaczył publicznie Cycerona i Terencyusza. Udał się potem do Paryża, i w tey stolicy nauk z taką chwałą wykładał starożytnych klassyków łacińskich, iż król i królowa lekcye jego obecnością swoją zaszczycać raczyli. Zazdrośni sławie jego, codzień wzrastającey, niesprawiedliwie przypisywali mu występek, za który wówczas obwinionych palono. To zmusiło go, iż przeniósł się z Paryża do Tuluzy, a gdy i tu prześladować go nie przestano, opuścił Francyą i udał się do Włoch, lecz w drodze zachorował. Ponieważ jego postać i ubiór nie oznaczały człowieka znakomitego; wezwani do niego medycy, rozmawiając z sobą po łacinie, postanowili zrobić na nim próbę lekarstwa, którego jeszcze nie doświadczyli. Faciamus experimentum in corpore vili. Tymczasem Muret, bez pomocy medycyny, nazajutrz odzyskał zdrowie. Mając lat 28 udał się do Wenecyi, ztamtąd do Padwy, nakoniec przybył do Rzymu, i w tey stolicy chrześciańskiego świata, przyjął święcenie na kapłaństwo: miał sobie ofiarowane bogate beneficia, i z powszechnym oklaskiem przez lat 21 wykładał filozofią i teologią. W roku 1584, Stefan Batory, król polski, przez naykorzystnieysze obietnice starał się sprowadzić go do Polski. Muret do tego się skłaniał: ale Grzegorz XIII papież, nie chcąc tracić tak wielkiego człowieka, zniewolił go do pozostania w Rzymie. Oto jest list Mureta, pisany do Jana Zamoyskiego, w którym wymienia powody, dla których wezwaniu króla polskiego zadosyćuczynić nie może. "Mimo nadziei i mniemania mego stało się, iż, gdym się już zabierał do drogi, a duszą i myślą byłem w Polsce, nagle Grzegorz XIII papież, dał mi poznać, iż móy wyjazd jemu się nie podoba, i mnie przez mężów naywyższą powagę ma – iących ostrzegł, ażebym z Rzymu nie wyjeżdżał; że staraniem jego będzie, ażebym w tem mieście nie mnieysze miał dochody od tych, jakie mi w Polsce ofiarowano. Zatem do 500 czerw, złotych, które dawniey mi wyznaczono, natychmiast kazał przydać 200, i podskarbiemu swemu zalecił, ażeby zkądinąd jeszcze 300 czerw, zł., corocznie mi postarał się wypłacać. Tym sposobem musiałem pierwszego przedsięwzięcia odstąpić, od którego, niech nie żyję, jeśli mię co innego, jak tylko wola i powaga jego świątobliwości, odwieść mogły" (1). Umarł Muret w Rzymie d. 4 czerwca 1585 r. Są jego mowy, listy, wyborne noty do starożytnych pisarzy, i poezye rozmaitey treści, wszystkie w języku łacińskim pisane. Miał Muret jednego synowca, młodzieńca wielkich nadziei, który w młodym wieku żyć przestał. Dla niegoto napisał ten wiersz, pełny zdrowych rad i przestróg, który w przekładzie polskim, młodym współziomkom moim ofiaruję.
–- (1) List 81, xięgi I, ed… lipskiey 1672. Obszerniey jeszcze opisuje toż samo Muret w liście 66 teyże xięgi do Pawła Sakrata.
M. ANTONII MURETI INSTITUTIO PUERILIS AD FRATRIS FILIUM.
Dum tener es, Murete, avidis haec auribus hauri:
Nec memori modo conde animo, sed et exprime factis,
Inprimis venerare Deum, venerare parentes:
Et quos ipsa loco tibi dat natura parentum.
Mentiri noli, nunquam mendacia prosunt.
Si quid peccâris, venia est tibi prompta fatenti.
Disce libens: quid dulcius est, quam discere multa?
Discentem comitantur opes, comitantur honores.
Si quis te objurget, male cum quid feceris, illi
Gratiam habe, et ne iterum queat objurgare, caveto.
Ne temere hunc credas, tibi qui blanditur, amicum;
Peccantem puerum, quisquis non corrigit, odit.