XII Olimpiada Szachowa – Moskwa 1956 - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 czerwca 2019
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
XII Olimpiada Szachowa – Moskwa 1956 - ebook
W organizowanej przez ZSRR XII Olimpiadzie wzięła udział największa, jak dotąd, liczba zespołów – aż 34 państwa z trzech kontynentów. Miejscem przeprowadzenia Olimpiady był Centralny Teatr Armii Czerwonej w Moskwie, zaś sędzią głównym został arcymistrz Igor Bondarewski.
Zespół gospodarzy walczył w podobnym składzie jak w Amsterdamie w 1954 roku: mistrz świata Botwinnik, Smysłow, Keres i Bronstein, którzy zamienili się szachownicami. Niestety już po raz drugi zabrakło czterokrotnego mistrza olimpijskiego, zespołu USA.
Była to bardzo zacięta Olimpiada. Punkty zdobywało się z ogromnym trudem. Przeważająca ilość meczów kończyła się minimalnym zwycięstwem jednej ze stron lub remisem. W zespołowym rozrachunku drużyna ZSRR znów okazała się bezkonkurencyjna, lecz tuż za nią uplasowały się utytułowane zespoły Jugosławii, Węgier i Argentyny. Indywidualne rekordy bili Szabo i Larsen, którzy byli w życiowej formie. Najdorf nie był już tak skuteczny jak wcześniej, co odbiło się na wyniku jego drużyny.
Rozgrywki podzielono na trzy finały A, B i C, co gwarantowało emocje w każdej z grup. Wyniki finałów B i C, były mniej przewidywalne i do ostatniej rundy trzymały w niepewności.
Wyjątkowo zły wynik polskiego zespołu zmusza do refleksji nad ówczesnym poziomem naszych szachów…
| Kategoria: | Literatura faktu |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-1-911283-29-4 |
| Rozmiar pliku: | 21 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Seria Olimpiad
“Wielka Księga Olimpiad Szachowych” – poczynając od 1927 roku – opisuje kolejne rozgrywane zawody olimpijskie – firmowane przez FIDE - zarówno męskie jak i kobiece. Najbardziej aktualne informacje dotyczące wydanych pozycji książkowych w serii, znajdują się na oficjalnej stronie: https://szachy-kwi.eu
Seria będzie zawierać poniższe pozycje książkowe:
----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------
Olimpiady męskie Olimpiady kobiece
1. Pierwsza Olimpiada Szachowa - Londyn 1927 1. Pierwsza Kobieca Olimpiada Szachowa - Emmen 1957
2. II Olimpiada Szachowa - Haga 1928 2. II Kobieca Olimpiada Szachowa - Split 1963
3. III Olimpiada Szachowa - Hamburg 1930 3. III Kobieca Olimpiada Szachowa - Oberhausen 1966
4. IV Olimpiada Szachowa - Praga 1931 4. IV Kobieca Olimpiada Szachowa - Lublin 1969
5. V Olimpiada Szachowa - Folkestone 1933 5. V Kobieca Olimpiada Szachowa - Skopje 1972
6. VI Olimpiada Szachowa - Warszawa 1935 6. VI Kobieca Olimpiada Szachowa - Medellin 1974
7. VII Olimpiada Szachowa - Sztokholm 1937 7. VII Kobieca Olimpiada Szachowa - Hajfa 1976
8. VIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1939 8. VIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978
9. IX Olimpiada Szachowa - Dubrownik 1950 9. IX Kobieca Olimpiada Szachowa - Valletta 1980
10. X Olimpiada Szachowa - Helsinki 1952 10. X Kobieca Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982
11. XI Olimpiada Szachowa - Amsterdam 1954 11. XI Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984
12. XII Olimpiada Szachowa - Moskwa 1956 12. XII Kobieca Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986
13. XIII Olimpiada Szachowa - Monachium 1958 13. XIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988
14. XIV Olimpiada Szachowa - Lipsk 1960 14. XIV Kobieca Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990
15. XV Olimpiada Szachowa - Złote Piaski 1962 15. XV Kobieca Olimpiada Szachowa - Manila 1992
16. XVI Olimpiada Szachowa - Tel Awiw 1964 16. XVI Kobieca Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
17. XVII Olimpiada Szachowa - Hawana 1966 17. XVII Kobieca Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
18. XVIII Olimpiada Szachowa - Lugano 1968 18. XVIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Elista 1998
19. XIX Olimpiada Szachowa - Siegen 1970 19. XIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Stanbuł 2000
20. XX Olimpiada Szachowa - Skopje 1972 20. XX Kobieca Olimpiada Szachowa – Bled 2002
21. XXI Olimpiada Szachowa - Nicea 1974 21. XXI Kobieca Olimpiada Szachowa – Calvia 2004
22. XXII Olimpiada Szachowa - Hajfa1976 22. XXII Kobieca Olimpiada Szachowa – Turyn 2006
23. XXIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978 23. XXIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Drezno 2008
24. XXIV Olimpiada Szachowa - Valletta 1980 24. XXIV Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
25. XXV Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982 25. XXV Kobieca Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
26. XXVI Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984 26. XXVI Kobieca Olimpiada Szachowa – Tromso 2014
27. XXVII Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986 27. XXVII Kobieca Olimpiada Szachowa – Baku 2016
28. XXVIII Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988 28. XXVIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Batumi 2018
29. XXIX Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990 29. XXIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2020
30. XXX Olimpiada Szachowa - Manila 1992
31. XXXI Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
32. XXXII Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
33. XXXIII Olimpiada Szachowa - Elista 1998
34. XXXIV Olimpiada Szachowa - Stambuł 2000
35. XXXV Olimpiada Szachowa - Bled 2002
36. XXXVI Olimpiada Szachowa - Calvia 2004
37. XXXVII Olimpiada Szachowa - Turyn 2006
38. XXXVIII Olimpiada Szachowa - Drezno 2008
39. XXXIX Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
40. XL Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
41. XLI Olimpiada Szachowa - Tromso 2014
42. XLII Olimpiada Szachowa - Baku 2016
43. XLIII Olimpiada Szachowa - Batumi 2018
44. XLIV Olimpiada Szachowa - Chanty-Mansyjsk 2020
----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------
Dodatkowe informacje znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej serii
“Wielka Księga Olimpiad Szachowych”
https://szachy-kwi.euXII Olimpiada Szachowa Moskwa, 31 sierpnia – 25 września 1956 r.
Kolejna, XII już Olimpiada została przeprowadzona w stolicy ZSRR, kraju, który trzykrotnie triumfował w tych rozgrywkach i, niezależnie od tego, uznawany był za największe szachowe mocarstwo świata. Sowiecka Federacja Szachowa była jedyną, która na każdy „Turniej Nacji” wysyłała ekipę składającą się wyłącznie z arcymistrzów! Teraz dostąpiła zaszczytu pełnienia funkcji gospodarza tej największej imprezy szachowej.
W rozgrywkach udział wzięły nadal trzy kontynenty, ale nareszcie został pobity rekord frekwencji, pochodzący jeszcze z Buenos Aires, z 1939 roku! Do Moskwy przyjechały reprezentacje 34 państw!
Regulamin i tempo gry (2,5 godziny na 40 posunięć i po godzinie na każde następne 16) były takie jak na trzech poprzednich Olimpiadach.
Już po raz drugi zabrakło czterokrotnego mistrza olimpijskiego, zespołu USA! Jako przyczynę absencji, Amerykanie podali brak środków finansowych na podróż! Z takiego samego powodu nie przyjechali Włosi. Na łamach „Szachów w ZSRR” w numerze 11 z 1956 roku znany mistrz Porreca nawet… napisał artykuł przepraszający organizatorów za absencję zespołu włoskiego. Byliśmy przygotowani, ale nie znalazł się nikt, kto chciałby opłacić wyjazd ekipy, żalił się w artykule „Dlaczego nie graliśmy w Olimpiadzie”. Nie przybyły grające w Amsterdamie Włochy i Kanada. Można było za to oglądać aż pięciu debiutantów: Indie, Iran, Mongolię, Filipiny i Puerto Rico. Po przerwie ponownie stawiły się na starcie drużyny NRD, Szkocji, Chile a także, po raz pierwszy po wojnie, Rumunii. Ta ostatnia w niczym nie przypomniała „starego” składu, który zwykle kończył rozgrywki w „ogonie” tabeli. Młodzi i ambitni zawodnicy bez problemu awansowali do finału głównego!
Prawie wszystkie reprezentacje wystawiły komplet zawodników. W piątkę grały jedynie Holandia, Szwajcaria i Austria, a we czwórkę Filipiny i Indie.
Dwustopniowy system rozgrywek stał się już tradycją. Zespoły zostały podzielone na cztery grupy: dwie po 8 i dwie po 9 drużyn. Trzy najlepsze awansowały do finału A (głównego), trzy kolejne do finału B, a pozostałe do finału C. Rozstawienia dokonano znowu na podstawie tajnego głosowania kapitanów wszystkich zespołów, jakie odbyło się w ostatnim dniu sierpnia.
Miejscem przeprowadzenia Olimpiady był Centralny Teatr Armii Czerwonej, zaś sędzią głównym został arcymistrz Igor Bondarewski, któremu pomagał Ari Ilmakunnas, sędzia klasy międzynarodowej, który mógł dzielić się doświadczeniem, jakie nabył współpracując przy organizacji Olimpiady w Helsinkach w 1952 roku.
Zespół gospodarzy walczył w podobnym składzie jak w Amsterdamie w 1954 roku: mistrz świata Botwinnik, Smysłow, Keres i Bronstein, którzy zamienili się szachownicami. Geller oraz, w zastępstwie Kotowa, Tajmanow uzupełniali reprezentację głównego faworyta Olimpiady. W zespole Bułgarii, jedyni mistrzowie międzynarodowi, Cwetkow i Milew, grali na szachownicach rezerwowych! Osłabiony był zespół Szwecji. Grał, co prawda arcymistrz Stahlberg, ale brakowało Stoltza, Lundina i Danielssona! Niewiele zmienił się względem poprzedniej Olimpiady skład Izraela. W ekipie pojawił się dawno nie oglądany emigrant z ZSRR Dobkin, a mistrzowie międzynarodowi Porath i Czerniak zamienili się szachownicami. Holandia wystawiła znowu Prinsa i Kramera, ale zabrakło Cortlevera no i, przede wszystkim, Euwego! Jugosławia dysponowała trzema arcymistrzami. Na drugą „deskę” awansował Matanović (już arcymistrz!), ale zabrakło Trifunovicia, Rabara i Fuderera. Za to pojawiła się nowa gwiazda szachów jugosłowiańskich – doskonały arcymistrz Ivkov! Na pierwszej szachownicy Danii grał znowu Bent Larsen, który po zakończeniu Olimpiady otrzymał tytuł arcymistrza. Liderem Francji był, dawno nie widziany, uczestnik przedwojennych Olimpiad (Londyn 1927, Haga 1928 i Warszawa 1935) mistrz międzynarodowy, 59-letni Andre Muffang. Argentyna wystawiła aż czterech arcymistrzów z Najdorfem na czele i bardzo silnym mistrzem międzynarodowym Bolbochanem. Julio Bolbochan nie miał tytułu arcymistrza, bowiem w turniejach międzynarodowych wypadał przeciętnie, ale gdy grał jako członek drużyny był nie poznania! Był groźny dla każdego przeciwnika! W zespole NRF znów grali Unzicker i Schmid, a Darga awansował na trzecią szachownicę. W ekipie Anglii walczył znany z „wojennej” Olimpiady w Buenos Aires (1939 r.) Milner-Barry. Węgry reprezentował Szabo, Barcza, coraz silniejszy Benkö oraz nowa wielka nadzieja szachów węgierskich, dzisiaj już legendarny, a wtedy młodziutki 19. letni Lajos Portisch. Na mistrzostwach Węgier, w 1956 roku uzyskał tylko 50%, ale jego gra zyskała tak duże uznanie w oczach działaczy, że został nominowany do drużyny olimpijskiej. Na pierwszej szachownicy NRD zagrał dwukrotny już, mimo młodego wieku, zwycięzca mistrzostw swego kraju w 1954 i 1955 roku, 21. letni mistrz międzynarodowy Wolfgang Uhlmann. Czesi liczyli głównie na arcymistrzów Filipa i Pachmana, którzy także zamienili się szachownicami. Liderem Austriaków był utalentowany Karl Robatsch, późniejszy arcymistrz. Jednakże eliminacje rozegrał tragicznie: przegrał wszystkie pięć partii, do jakich został wystawiony! W finale B poszło mu już znacznie lepiej! Asekurował go silny mistrz międzynarodowy Dückstein, który w Moskwie wygrał aż jedenaście partii! Na pierwszej szachownicy rezerwowej pojawił się legendarny Josef Lokvenc (Londyn 1927, Haga 1928, Hamburg 1930 i Praga 1931). W drużynie Chile, na najwyższych szachownicach zagrali doświadczeni Flores Alvarez i Letelier Martner (obaj: Buenos Aires 1939 i Dubrownik 1950). Dla Floresa była to już ostatnia Olimpiada, zaś Letelier reprezentował Chile do 1974 roku, przy czym od 1960 roku zawsze na szachownicy lidera. Zespół Finlandii do „walki” prowadził 38. letni Kaarle Ojanen (Sztokholm 1937, Dubrownik 1950 i Amsterdam 1954). Był jednym z najwybitniejszych, obok Eero Bööka, szachistów fińskich. W latach 1950 – 1983 trzynastokrotnie triumfował w mistrzostwach kraju! Ogromny sukces odniósł w 1946 roku w Helsinkach zajmując trzecie miejsce w silnym turnieju. Szczegółowe wyniki: 1. Ragozin 7,5 p. z 9 partii, 2. Lisicyn 7 p., 3. Ojanen 5,5 p., 4 – 6. Böök, Fred i Kiuru po 4,5 p. 7. Rantanen 3,5 p., 8. Laisääri 3 p., 9 – 10. Palomää i Solin po 2,5 p. Pierwsi dwaj reprezentowali ZSRR, a pozostali stanowili kompletną czołówkę szachistów fińskich! Źródłem tej informacji, jest czasopismo Suomen Shakki, nr 2/1946 rok. W latach 1959 i 1960 rozegrał dwa krótkie mecze z Keresem w obu przypadkach remisując je w stosunku 1,0 : 1,0. Na pewno brak Eero Bööka był osłabieniem zespołu fińskiego. Po raz trzeci wystąpił w zespole Anglii młody, 23. letni Jonathan Penrose. Tak jak w Helsinkach 1952 i Amsterdamie 1954, grał na drugiej szachownicy. Nadal liderem Anglików był 45. letni Harry Golombek (Warszawa 1935, Sztokholm 1937, Buenos Aires 1939, Helsinki 1952 i Amsterdam 1954). Młodziutki, 21. letni Fridrik Olafsson, już w szlifach mistrza międzynarodowego prowadził zespół Islandii. W latach 1952 i 1953 był mistrzem kraju. Pierwszym sukcesem Olafssona było zajęcie trzeciego – czwartego miejsca (z Ivkovem) w mistrzostwach świata juniorów w Kopenhadze. Ówczesny czempion Islandii, Ingi Johannsson grał na drugiej szachownicy. Doświadczeni O’Kelly i Dunkelblum ponownie bronili barw Belgii. Na drugiej szachownicy Filipin zadebiutował 29. letni Florencio Campomanes, późniejszy wieloletni prezydent FIDE (1982 – 1995)! W ramach kroniki filmowej wyemitowano w ZSRR dwuminutowy film poświęcony ostatniej rundzie Olimpiady oraz ceremonii otwarcia i zamknięcia tej wielkiej imprezy. Kilka „migawek” z tego filmu pokażemy w niniejszej monografii.
31 sierpnia w sali Centralnego Klubu Szachowego ZSRR odbyło się spotkanie kapitanów drużyn, któremu przewodniczył prezydent FIDE Folke Rogard. Za pomocą tajnego losowania odbyło się rozstawienie zespołów do poszczególnych grup. Tej czynności dokonali Aleksander Kotow (ZSRR), Tibor Florian (Węgry) i Hendrik Jan van Steenis (Holandia), wybrani przez pozostałych kapitanów drużyn. Eliminacje odbyły się w dniach 1 – 9 września.
Wyniki losowania numerów startowych w poszczególnych grupach były następujące:
------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Grupa Skład grup
1 1. Puerto Rico, 2. ZSRR, 3. Polska, 4. Norwegia, 5. Bułgaria, 6. Szwajcaria, 7. Szwecja i 8. Saara.
2 1. Mongolia, 2. Izrael, 3. Holandia, 4. Jugosławia, 5. Dania, 6. Szkocja, 7. Austria i 8. Francja.
3 1. Argentyna, 2. Indie, 3. Luksemburg, 4. Irlandia, 5. NRF, 6. Chile, 7. Finlandia, 8. Anglia i 9. Islandia.
4 1. Kolumbia, 2. Rumunia, 3. Węgry, 4. Belgia, 5. Iran, 6. Grecja, 7. NRD, 8. Czechosłowacja i 9. Filipiny.
------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kadry z filmu poświęconego Olimpiadzie
Zdjęcie: Archiwum autora
W grupach 1 i 2 przewidziano dwa dni wolne (8 i 9 września), w grupach 3 i 4 ani jednego! Po prostu grupy mniej liczne po zakończeniu rozgrywek cierpliwie czekały na zakończeniu pozostałych dwóch rund w grupach bardziej liczebnych, a co za tym idzie, bardziej wypoczęte rozpoczynały zmagania finałowe!
Finały A, B i C trwały od 10 do 24 września. Dla wszystkich finałów przewidziano dni wolne 14, 18, 19 i 23 września. Ceremonię wręczenia nagród i zamknięcia Olimpiady zaplanowano na dzień 25 września, bowiem rundy zarówno w czasie eliminacji, jak i finałów rozpoczynały się dopiero o godzinie 17,00! Nagrodą za zwycięstwo w finale A był oczywiście przechodni puchar Hamiltona Russela. Zwycięzca finału B otrzymywał nagrodę ufundowaną przez gazetę „Sowiecki Sport”, a dla triumfatora finału C przewidziano nagrodę miesięcznika „Szachmaty w ZSRR”.
190 zawodników (20 arcymistrzów i 35 mistrzów międzynarodowych) rozegrało łącznie 1219 partii. Miało ich być 1220, ale w meczu eliminacyjnym pierwszej rundy, Mongolii z Francją, Francuzi przegrali partię na drugiej szachownicy walkowerem!
Zarówno liczba rozegranych partii, jak i ilość arcymistrzów, były kolejnymi rekordami, jakie przyniosła moskiewska Olimpiada.
Ponieważ organizatorem był „wielki brat” nie mogło być żadnych przeszkód w wysłaniu ekipy polskiej, która po czteroletniej przerwie znowu walczyła na Turnieju Narodów.
Polska reprezentacja szlifowała formę w turnieju eliminacyjnym, jaki odbył się (trochę zbyt późno!) w Lądku Zdroju. Narzekano, że od 1952 roku nie zorganizowano w Polsce żadnego turnieju w obsadzie międzynarodowej, a zagraniczne wyjazdy polskich mistrzów należały do rzadkości! Kolejnym niedociągnięciem było zorganizowanie XIV Mistrzostw Polski w Częstochowie dopiero w październiku, a zatem już po Olimpiadzie w Moskwie! Zatem do momentu wyjazdu na Olimpiadę obowiązywały wyniki z XIII Mistrzostw, jakie rozegrano we Wrocławiu w 1955 roku! Ostatecznie do Moskwy wyjechała ekipa w składzie: mistrzowie międzynarodowi Bogdan Śliwa (dziewiąta lokata na mistrzostwach Polski we Wrocławiu w 1955 roku) i Kazimierz Plater (we Wrocławiu nie grał), Roman Dworzyński (wicemistrz kraju), Józef Gromek (mistrz Polski), Gedali Szapiro (ósma lokata) i Wiktor Balcarek (trzeci – czwarty). Andrzej Pytlakowski podzielił III – IV miejsce, ale nie zdobył uznania decydentów. W przeciwieństwie do pozostałych tzw. krajów socjalistycznych, w Polsce nie przejmowano się zbytnio sportem szachowym, Polski Związek Szachowy z ogromnym trudem zdobywał środki finansowe na propagowanie szachów i w bardzo krótkim czasie Polska stała się „kopciuszkiem” wobec takich krajów „bloku wschodniego” jak Węgry, Czechosłowacja, a nawet Bułgaria, Rumunia, a potem także NRD!
Zanim opiszemy moskiewskie rozgrywki olimpijskie, dokonamy skrótowego przeglądu najważniejszych wydarzeń szachowych, jakie miały miejsce od 1955 roku do momentu rozpoczęcia Olimpiady.
Sezon roku 1955 rozpoczął się, jak zawsze od turnieju w Hastings, rozegranym na przełomie grudnia i stycznia. Wygrali Smysłow i Keres (obaj ZSRR) 7 punktów z 9 partii. Kolejne miejsca zajęli: 3 – 6. Fuderer (Jugosławia), Pachman (Czechosłowacja), Szabo (Węgry) i Unzicker (NRF) po 5 p., 7. Alexander (Anglia) 4 p., 8. Donner (Holandia) 2 p., 9 – 10. Fairhurst (Szkocja) i Philips (Anglia) po 1 p. Smysłow jako jedyny przeszedł cały dystans bez porażki. Donner przegrał aż pięć partii!
Niezwykle silny turniej w Mar del Plata wygrał młodziutki szachista jugosłowiański, 22. letni Borislav Ivkov, który w wieku 17 lat zdobył mistrzostwo świata juniorów. Wyniki turnieju: 1. Ivkov (Jugosławia) 11,5 p. z 15 partii, 2. Najdorf (Argentyna) 11 p., 3. Gligorić (Jugosławia) 10 p., 4 – 5. Pachman (Czechosłowacja) i Szabo (Węgry) po 9,5 p., 6. Panno 9 p., 7. Pilnik 8,5 p., 8. Toran (Hiszpania) 8 p., 9. Wexler 7,5 p., 10. Rossetto (obaj Argentyna) 7 p., 11. Flores Alvarez 6,5 p., 12. Letelier Martner 5 p. (obaj Chile) itd.
W XXII mistrzostwach ZSRR dobrze wypadli najmłodsi uczestnicy, mający po 18 lat Spasski i Iliwicki. Zwyciężyli Geller i Smysłow, którzy zdobyli po 12 p. z 19 partii. Dalej szli: 3 – 6. Botwinnik (mistrz świata!), Iliwicki, Petrosjan i Spasski po 11,5 p., 7 – 8. Keres i Tajmanow po 11 p., 9. Mikenas (pamiętamy go jako lidera Litwy w Olimpiadach: Praga 1931, Folkestone 1933, Warszawa 1935, Sztokholm 1937 i Buenos Aires 1939) 10,5 p. itd.
W jubileuszowym turnieju zorganizowanym przez Argentyński Klub Szachowy w Buenos Aires triumfował młody Ivkov! Zdobył 13 punktów z 17 partii. dalej szli: 2. Gligorić (obaj Jugosławia) 12,5 p., 3. Pilnik (Argentyna) 12 p., 4. Szabo (Węgry) 11,5 p., 5 – 7. Bisguier (USA), Pachman (Czechosłowacja) i Rossetto (Argentyna) po 10 p, 8. Panno (Argentyna) 9,5 p., 9. Donner (Holandia) 9 p., 10 – 13. Guimard (Argentyna), Martin, Toran (obaj Hiszpania) i Trifunović (Jugosławia) po 8,5 p., 14. Sanguinetti 7,5 p., 15. Esposito 7 p., 16. Lipiniks (cała trójka Argentyna) 4 p., 17. Reinhardt (NRF) 3 p. i Benkö (USA) 2 p.
W maleńkim turnieju w Brukseli zwyciężył Belg O’Kelly 3,5 p. z 4 partii wyprzedzając ówczesnego mistrza Jugosławii Karaklicia 3 p. Dalej szli Lemaire 1,5 p. i Limbos 0 p.
Larsen został mistrzem Danii na rok 1955 z wynikiem 10 punktów z 11 partii!
Mistrzostwa świata juniorów rozegrano w Antwerpii w Belgii. Triumfował Spasski (ZSRR) 8 p. z 9 partii przed Mednisem (USA) 7 p. Na kolejnych miejscach znaleźli się Farre (Hiszpania) 6,5 p., Portisch L. (Węgry) 5,5 p., Tringow (Bułgaria) 5 p., Keller (Szwajcaria) 4 p. itd.
Mistrzostwa świata w Antwerpii – 1955 r.
Trwa partia Portisch (po lewej) – Farre
Zdjęcie: www.ajedrez365.com
Mecz ZSRR – USA zakończył się pogromem Amerykanów, chociaż rozpoczął się sensacyjnym zwycięstwem Reshevsky’ego z Botwinnikiem. Szczegóły meczu: Botwinnik – Reshevsky 1,5 : 2,5 (trzy remisy i porażka Botwinnika!), Smysłow – Bisguier 4:0 (!), Bronstein – Evans 2,5 : 1,5 (trzy remisy), Geller – Byrne D. 3:1 (jedna porażka Gellera), Keres – Byrne R. 3,5 : 0,5, Petrosjan – Horowitz 2,0 : 0,0 i Petrosjan – Pavey 2,0 : 0,0, Tajmanow – Kashdan 2,5 : 1,5 (trzy remisy), Kotow – Steiner H. 2,0 :0,0 i Kotow – Kevitz 2,0 : 0,0. Łączny wynik 25 : 7 na korzyść Rosjan.
W Indiach, w miejscowości Eluru, zorganizowano pierwsze w historii mistrzostwa kraju. Wygrał Sapre z Bombaju. Wicemistrzostwo zdobył Venkayya z Andhry. Z kolei mistrzem Hiszpanii został Diez del Corral z wynikiem 11,5 punktu z 13 partii. Tuż za nim znaleźli się Llado i Pomar obaj po 9,5 p.
Najważniejszym wydarzeniem 1955 roku był turniej międzystrefowy, jaki rozegrano w Göteborgu w Szwecji. Oto jego wyniki: 1. Bronstein 15 punktów z 20 partii, 2. Keres (obaj ZSRR) 13,5 p., 3. Panno (Argentyna) 13 p., 4. Petrosjan 12,5 p., 5 – 6. Geller (obaj ZSRR) i Szabo (Węgry) po 12 p., 7 – 9. Filip (Czechosłowacja), Pilnik (Argentyna) i Spasski po 11 p., 10 – 11. Iliwicki (obaj ZSRR) i Pachman (Czechosłowacja) po 10,5 p., 12 – 13. Guimard i Najdorf (obaj Argentyna) po 9,5 p., 14 – 15. Fuderer i Rabar (obaj Jugosławia) po 9 p., 16. Unzicker (NRF) 8,5 p., 17 – 18. Bisguier (USA) i Stahlberg (Szwecja) po 8 p., 19 – 21. Donner (Holandia), M. A. Medina (Wenezuela) i Śliwa (Polska) po 5,5 p. W silnym turnieju w Zagrzebiu triumfował Smysłow (ZSRR) 14,5 p. z 19 partii. Za nim szli: 2 – 3. Ivkov i Matanović (obaj Jugosławia) po 12,5 p., 4 – 5. Geller (ZSRR) i Gligorić (Jugosławia) po 12 p., 6. Bisguier (USA) 11,5 p., 7 – 8. O’Kelly (Belgia) i Trifunović (Jugosławia) po 11 p. Pirc (Jugosławia) był dopiero osiemnasty z wynikiem 6 p.!
Rok 1956 otworzył oczywiście kolejny turniej w Hastings rozegrany na przełomie 1955 i 1956 roku. Zwyciężyli wspólnie Korcznoj (ZSRR) i F. Olafsson (Islandia) po 7 punktów z 9 partii. dalsze miejsca zajęli: 3. Ivkov (Jugosławia) 6,5 p., 4. Tajmanow (ZSRR) 6 p., 5. Darga (NRF) 4,5 p., 6 – 7. Fuller i Persitz (obaj Anglia) po 3,5 p., 8. Corral 3 p., 9. Penrose 2,5 p. i 10. Golombek (wszyscy trzej Anglia) 1,5 p.
W lutym 1956 prasa doniosła o śmierci znakomitego arcymistrza Ksawerego Tartakowera, którego pamiętamy jako znakomitego reprezentanta ekipy polskiej na Olimpiadach do 1939 roku oraz lidera szachów francuskich począwszy od zakończenia drugiej wojny światowej. Miał 69 lat.
W miejscowościach Amsterdam i Leeuwarden rozegrano turniej kandydatów do tytułu mistrza świata. Rozegrane dwa „koła” przyniosły wyniki: 1. Smysłow 11,5 punktu z 18 partii, 2. Keres 10 p., 3 – 7. Bronstein, Geller, Petrosjan, Spasski (cała siódemka ZSRR!) i Szabo (Węgry) po 9,5 p., 8 – 9. Filip (Czechosłowacja) i Panno (Argentyna) po 8 p. i Pilnik (Argentyna) 5 p.
Prasa amerykańska coraz częściej donosi o pojawieniu się wielkiego talentu w osobie trzynastoletniego Roberta Fischera z Brooklynu. W styczniu będąc najmłodszym uczestnikiem zwyciężył w Filadelfii w mistrzostwach USA juniorów z wynikiem 8,5 punktu z 10 partii.
Najstarszy na świecie arcymistrz, 74. letni Ossip Bernstein wziął udział w małym turnieju w Ostendzie (Belgia). Wygrał O’Kelly (Belgia) 6 punktów z 7 partii bez porażki. Dalsze miejsca zajęli: 2. Donner (Holandia) 5,5 p., 3 – 4. Golombek (Anglia) i Lehmann (NRF) po 4,5 p., 5. Bernstein (Francja) 4 p., 6. Gobert (Belgia) 1,5 p., 7 – 8. Grob (Szwajcaria) i Doerner (Luksemburg) po 1 p.
W tradycyjnym turnieju w Montevideo (Urugwaj) wygrał Najdorf (Argentyna) z pięknym wynikiem 10 punktów z 11 partii (remisy z Eliskasesem i Zubietą). Kolejne miejsca zajęli: 2. Eliskases (Argentyna) 9 p., 3 – 4. Paraguayan i Cantero (obaj Urugwaj) po 7,5 p., 5. Rossetto (Argentyna) 7 p., 5. Alverez L. 5 p., 6 – 8. Bauza, Olivera (wszyscy trzej Urugwaj) i Aguado (Hiszpania) po 4,5 p., 9 – 10. Isain (Urugwaj) i J. S. Mendez (Brazylia) po 4 p. i 11. Zubieta (Boliwia) 1,5 p. (zaledwie trzy remisy, ale jeden z Najdorfem!).
Teraz wracamy do moskiewskiej Olimpiady. 1 września 1956 roku o godzinie 17,00 rozpoczęła się inauguracyjna runda eliminacji.
“Wielka Księga Olimpiad Szachowych” – poczynając od 1927 roku – opisuje kolejne rozgrywane zawody olimpijskie – firmowane przez FIDE - zarówno męskie jak i kobiece. Najbardziej aktualne informacje dotyczące wydanych pozycji książkowych w serii, znajdują się na oficjalnej stronie: https://szachy-kwi.eu
Seria będzie zawierać poniższe pozycje książkowe:
----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------
Olimpiady męskie Olimpiady kobiece
1. Pierwsza Olimpiada Szachowa - Londyn 1927 1. Pierwsza Kobieca Olimpiada Szachowa - Emmen 1957
2. II Olimpiada Szachowa - Haga 1928 2. II Kobieca Olimpiada Szachowa - Split 1963
3. III Olimpiada Szachowa - Hamburg 1930 3. III Kobieca Olimpiada Szachowa - Oberhausen 1966
4. IV Olimpiada Szachowa - Praga 1931 4. IV Kobieca Olimpiada Szachowa - Lublin 1969
5. V Olimpiada Szachowa - Folkestone 1933 5. V Kobieca Olimpiada Szachowa - Skopje 1972
6. VI Olimpiada Szachowa - Warszawa 1935 6. VI Kobieca Olimpiada Szachowa - Medellin 1974
7. VII Olimpiada Szachowa - Sztokholm 1937 7. VII Kobieca Olimpiada Szachowa - Hajfa 1976
8. VIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1939 8. VIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978
9. IX Olimpiada Szachowa - Dubrownik 1950 9. IX Kobieca Olimpiada Szachowa - Valletta 1980
10. X Olimpiada Szachowa - Helsinki 1952 10. X Kobieca Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982
11. XI Olimpiada Szachowa - Amsterdam 1954 11. XI Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984
12. XII Olimpiada Szachowa - Moskwa 1956 12. XII Kobieca Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986
13. XIII Olimpiada Szachowa - Monachium 1958 13. XIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988
14. XIV Olimpiada Szachowa - Lipsk 1960 14. XIV Kobieca Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990
15. XV Olimpiada Szachowa - Złote Piaski 1962 15. XV Kobieca Olimpiada Szachowa - Manila 1992
16. XVI Olimpiada Szachowa - Tel Awiw 1964 16. XVI Kobieca Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
17. XVII Olimpiada Szachowa - Hawana 1966 17. XVII Kobieca Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
18. XVIII Olimpiada Szachowa - Lugano 1968 18. XVIII Kobieca Olimpiada Szachowa - Elista 1998
19. XIX Olimpiada Szachowa - Siegen 1970 19. XIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Stanbuł 2000
20. XX Olimpiada Szachowa - Skopje 1972 20. XX Kobieca Olimpiada Szachowa – Bled 2002
21. XXI Olimpiada Szachowa - Nicea 1974 21. XXI Kobieca Olimpiada Szachowa – Calvia 2004
22. XXII Olimpiada Szachowa - Hajfa1976 22. XXII Kobieca Olimpiada Szachowa – Turyn 2006
23. XXIII Olimpiada Szachowa - Buenos Aires 1978 23. XXIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Drezno 2008
24. XXIV Olimpiada Szachowa - Valletta 1980 24. XXIV Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
25. XXV Olimpiada Szachowa - Lucerna 1982 25. XXV Kobieca Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
26. XXVI Olimpiada Szachowa - Saloniki 1984 26. XXVI Kobieca Olimpiada Szachowa – Tromso 2014
27. XXVII Olimpiada Szachowa - Dubaj 1986 27. XXVII Kobieca Olimpiada Szachowa – Baku 2016
28. XXVIII Olimpiada Szachowa - Saloniki 1988 28. XXVIII Kobieca Olimpiada Szachowa – Batumi 2018
29. XXIX Olimpiada Szachowa - Nowy Sad 1990 29. XXIX Kobieca Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2020
30. XXX Olimpiada Szachowa - Manila 1992
31. XXXI Olimpiada Szachowa - Moskwa 1994
32. XXXII Olimpiada Szachowa - Erewań 1996
33. XXXIII Olimpiada Szachowa - Elista 1998
34. XXXIV Olimpiada Szachowa - Stambuł 2000
35. XXXV Olimpiada Szachowa - Bled 2002
36. XXXVI Olimpiada Szachowa - Calvia 2004
37. XXXVII Olimpiada Szachowa - Turyn 2006
38. XXXVIII Olimpiada Szachowa - Drezno 2008
39. XXXIX Olimpiada Szachowa – Chanty-Mansyjsk 2010
40. XL Olimpiada Szachowa – Stambuł 2012
41. XLI Olimpiada Szachowa - Tromso 2014
42. XLII Olimpiada Szachowa - Baku 2016
43. XLIII Olimpiada Szachowa - Batumi 2018
44. XLIV Olimpiada Szachowa - Chanty-Mansyjsk 2020
----------------------------------------------------- ------------------------------------------------------------
Dodatkowe informacje znajdziesz na oficjalnej stronie internetowej serii
“Wielka Księga Olimpiad Szachowych”
https://szachy-kwi.euXII Olimpiada Szachowa Moskwa, 31 sierpnia – 25 września 1956 r.
Kolejna, XII już Olimpiada została przeprowadzona w stolicy ZSRR, kraju, który trzykrotnie triumfował w tych rozgrywkach i, niezależnie od tego, uznawany był za największe szachowe mocarstwo świata. Sowiecka Federacja Szachowa była jedyną, która na każdy „Turniej Nacji” wysyłała ekipę składającą się wyłącznie z arcymistrzów! Teraz dostąpiła zaszczytu pełnienia funkcji gospodarza tej największej imprezy szachowej.
W rozgrywkach udział wzięły nadal trzy kontynenty, ale nareszcie został pobity rekord frekwencji, pochodzący jeszcze z Buenos Aires, z 1939 roku! Do Moskwy przyjechały reprezentacje 34 państw!
Regulamin i tempo gry (2,5 godziny na 40 posunięć i po godzinie na każde następne 16) były takie jak na trzech poprzednich Olimpiadach.
Już po raz drugi zabrakło czterokrotnego mistrza olimpijskiego, zespołu USA! Jako przyczynę absencji, Amerykanie podali brak środków finansowych na podróż! Z takiego samego powodu nie przyjechali Włosi. Na łamach „Szachów w ZSRR” w numerze 11 z 1956 roku znany mistrz Porreca nawet… napisał artykuł przepraszający organizatorów za absencję zespołu włoskiego. Byliśmy przygotowani, ale nie znalazł się nikt, kto chciałby opłacić wyjazd ekipy, żalił się w artykule „Dlaczego nie graliśmy w Olimpiadzie”. Nie przybyły grające w Amsterdamie Włochy i Kanada. Można było za to oglądać aż pięciu debiutantów: Indie, Iran, Mongolię, Filipiny i Puerto Rico. Po przerwie ponownie stawiły się na starcie drużyny NRD, Szkocji, Chile a także, po raz pierwszy po wojnie, Rumunii. Ta ostatnia w niczym nie przypomniała „starego” składu, który zwykle kończył rozgrywki w „ogonie” tabeli. Młodzi i ambitni zawodnicy bez problemu awansowali do finału głównego!
Prawie wszystkie reprezentacje wystawiły komplet zawodników. W piątkę grały jedynie Holandia, Szwajcaria i Austria, a we czwórkę Filipiny i Indie.
Dwustopniowy system rozgrywek stał się już tradycją. Zespoły zostały podzielone na cztery grupy: dwie po 8 i dwie po 9 drużyn. Trzy najlepsze awansowały do finału A (głównego), trzy kolejne do finału B, a pozostałe do finału C. Rozstawienia dokonano znowu na podstawie tajnego głosowania kapitanów wszystkich zespołów, jakie odbyło się w ostatnim dniu sierpnia.
Miejscem przeprowadzenia Olimpiady był Centralny Teatr Armii Czerwonej, zaś sędzią głównym został arcymistrz Igor Bondarewski, któremu pomagał Ari Ilmakunnas, sędzia klasy międzynarodowej, który mógł dzielić się doświadczeniem, jakie nabył współpracując przy organizacji Olimpiady w Helsinkach w 1952 roku.
Zespół gospodarzy walczył w podobnym składzie jak w Amsterdamie w 1954 roku: mistrz świata Botwinnik, Smysłow, Keres i Bronstein, którzy zamienili się szachownicami. Geller oraz, w zastępstwie Kotowa, Tajmanow uzupełniali reprezentację głównego faworyta Olimpiady. W zespole Bułgarii, jedyni mistrzowie międzynarodowi, Cwetkow i Milew, grali na szachownicach rezerwowych! Osłabiony był zespół Szwecji. Grał, co prawda arcymistrz Stahlberg, ale brakowało Stoltza, Lundina i Danielssona! Niewiele zmienił się względem poprzedniej Olimpiady skład Izraela. W ekipie pojawił się dawno nie oglądany emigrant z ZSRR Dobkin, a mistrzowie międzynarodowi Porath i Czerniak zamienili się szachownicami. Holandia wystawiła znowu Prinsa i Kramera, ale zabrakło Cortlevera no i, przede wszystkim, Euwego! Jugosławia dysponowała trzema arcymistrzami. Na drugą „deskę” awansował Matanović (już arcymistrz!), ale zabrakło Trifunovicia, Rabara i Fuderera. Za to pojawiła się nowa gwiazda szachów jugosłowiańskich – doskonały arcymistrz Ivkov! Na pierwszej szachownicy Danii grał znowu Bent Larsen, który po zakończeniu Olimpiady otrzymał tytuł arcymistrza. Liderem Francji był, dawno nie widziany, uczestnik przedwojennych Olimpiad (Londyn 1927, Haga 1928 i Warszawa 1935) mistrz międzynarodowy, 59-letni Andre Muffang. Argentyna wystawiła aż czterech arcymistrzów z Najdorfem na czele i bardzo silnym mistrzem międzynarodowym Bolbochanem. Julio Bolbochan nie miał tytułu arcymistrza, bowiem w turniejach międzynarodowych wypadał przeciętnie, ale gdy grał jako członek drużyny był nie poznania! Był groźny dla każdego przeciwnika! W zespole NRF znów grali Unzicker i Schmid, a Darga awansował na trzecią szachownicę. W ekipie Anglii walczył znany z „wojennej” Olimpiady w Buenos Aires (1939 r.) Milner-Barry. Węgry reprezentował Szabo, Barcza, coraz silniejszy Benkö oraz nowa wielka nadzieja szachów węgierskich, dzisiaj już legendarny, a wtedy młodziutki 19. letni Lajos Portisch. Na mistrzostwach Węgier, w 1956 roku uzyskał tylko 50%, ale jego gra zyskała tak duże uznanie w oczach działaczy, że został nominowany do drużyny olimpijskiej. Na pierwszej szachownicy NRD zagrał dwukrotny już, mimo młodego wieku, zwycięzca mistrzostw swego kraju w 1954 i 1955 roku, 21. letni mistrz międzynarodowy Wolfgang Uhlmann. Czesi liczyli głównie na arcymistrzów Filipa i Pachmana, którzy także zamienili się szachownicami. Liderem Austriaków był utalentowany Karl Robatsch, późniejszy arcymistrz. Jednakże eliminacje rozegrał tragicznie: przegrał wszystkie pięć partii, do jakich został wystawiony! W finale B poszło mu już znacznie lepiej! Asekurował go silny mistrz międzynarodowy Dückstein, który w Moskwie wygrał aż jedenaście partii! Na pierwszej szachownicy rezerwowej pojawił się legendarny Josef Lokvenc (Londyn 1927, Haga 1928, Hamburg 1930 i Praga 1931). W drużynie Chile, na najwyższych szachownicach zagrali doświadczeni Flores Alvarez i Letelier Martner (obaj: Buenos Aires 1939 i Dubrownik 1950). Dla Floresa była to już ostatnia Olimpiada, zaś Letelier reprezentował Chile do 1974 roku, przy czym od 1960 roku zawsze na szachownicy lidera. Zespół Finlandii do „walki” prowadził 38. letni Kaarle Ojanen (Sztokholm 1937, Dubrownik 1950 i Amsterdam 1954). Był jednym z najwybitniejszych, obok Eero Bööka, szachistów fińskich. W latach 1950 – 1983 trzynastokrotnie triumfował w mistrzostwach kraju! Ogromny sukces odniósł w 1946 roku w Helsinkach zajmując trzecie miejsce w silnym turnieju. Szczegółowe wyniki: 1. Ragozin 7,5 p. z 9 partii, 2. Lisicyn 7 p., 3. Ojanen 5,5 p., 4 – 6. Böök, Fred i Kiuru po 4,5 p. 7. Rantanen 3,5 p., 8. Laisääri 3 p., 9 – 10. Palomää i Solin po 2,5 p. Pierwsi dwaj reprezentowali ZSRR, a pozostali stanowili kompletną czołówkę szachistów fińskich! Źródłem tej informacji, jest czasopismo Suomen Shakki, nr 2/1946 rok. W latach 1959 i 1960 rozegrał dwa krótkie mecze z Keresem w obu przypadkach remisując je w stosunku 1,0 : 1,0. Na pewno brak Eero Bööka był osłabieniem zespołu fińskiego. Po raz trzeci wystąpił w zespole Anglii młody, 23. letni Jonathan Penrose. Tak jak w Helsinkach 1952 i Amsterdamie 1954, grał na drugiej szachownicy. Nadal liderem Anglików był 45. letni Harry Golombek (Warszawa 1935, Sztokholm 1937, Buenos Aires 1939, Helsinki 1952 i Amsterdam 1954). Młodziutki, 21. letni Fridrik Olafsson, już w szlifach mistrza międzynarodowego prowadził zespół Islandii. W latach 1952 i 1953 był mistrzem kraju. Pierwszym sukcesem Olafssona było zajęcie trzeciego – czwartego miejsca (z Ivkovem) w mistrzostwach świata juniorów w Kopenhadze. Ówczesny czempion Islandii, Ingi Johannsson grał na drugiej szachownicy. Doświadczeni O’Kelly i Dunkelblum ponownie bronili barw Belgii. Na drugiej szachownicy Filipin zadebiutował 29. letni Florencio Campomanes, późniejszy wieloletni prezydent FIDE (1982 – 1995)! W ramach kroniki filmowej wyemitowano w ZSRR dwuminutowy film poświęcony ostatniej rundzie Olimpiady oraz ceremonii otwarcia i zamknięcia tej wielkiej imprezy. Kilka „migawek” z tego filmu pokażemy w niniejszej monografii.
31 sierpnia w sali Centralnego Klubu Szachowego ZSRR odbyło się spotkanie kapitanów drużyn, któremu przewodniczył prezydent FIDE Folke Rogard. Za pomocą tajnego losowania odbyło się rozstawienie zespołów do poszczególnych grup. Tej czynności dokonali Aleksander Kotow (ZSRR), Tibor Florian (Węgry) i Hendrik Jan van Steenis (Holandia), wybrani przez pozostałych kapitanów drużyn. Eliminacje odbyły się w dniach 1 – 9 września.
Wyniki losowania numerów startowych w poszczególnych grupach były następujące:
------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Grupa Skład grup
1 1. Puerto Rico, 2. ZSRR, 3. Polska, 4. Norwegia, 5. Bułgaria, 6. Szwajcaria, 7. Szwecja i 8. Saara.
2 1. Mongolia, 2. Izrael, 3. Holandia, 4. Jugosławia, 5. Dania, 6. Szkocja, 7. Austria i 8. Francja.
3 1. Argentyna, 2. Indie, 3. Luksemburg, 4. Irlandia, 5. NRF, 6. Chile, 7. Finlandia, 8. Anglia i 9. Islandia.
4 1. Kolumbia, 2. Rumunia, 3. Węgry, 4. Belgia, 5. Iran, 6. Grecja, 7. NRD, 8. Czechosłowacja i 9. Filipiny.
------- --------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kadry z filmu poświęconego Olimpiadzie
Zdjęcie: Archiwum autora
W grupach 1 i 2 przewidziano dwa dni wolne (8 i 9 września), w grupach 3 i 4 ani jednego! Po prostu grupy mniej liczne po zakończeniu rozgrywek cierpliwie czekały na zakończeniu pozostałych dwóch rund w grupach bardziej liczebnych, a co za tym idzie, bardziej wypoczęte rozpoczynały zmagania finałowe!
Finały A, B i C trwały od 10 do 24 września. Dla wszystkich finałów przewidziano dni wolne 14, 18, 19 i 23 września. Ceremonię wręczenia nagród i zamknięcia Olimpiady zaplanowano na dzień 25 września, bowiem rundy zarówno w czasie eliminacji, jak i finałów rozpoczynały się dopiero o godzinie 17,00! Nagrodą za zwycięstwo w finale A był oczywiście przechodni puchar Hamiltona Russela. Zwycięzca finału B otrzymywał nagrodę ufundowaną przez gazetę „Sowiecki Sport”, a dla triumfatora finału C przewidziano nagrodę miesięcznika „Szachmaty w ZSRR”.
190 zawodników (20 arcymistrzów i 35 mistrzów międzynarodowych) rozegrało łącznie 1219 partii. Miało ich być 1220, ale w meczu eliminacyjnym pierwszej rundy, Mongolii z Francją, Francuzi przegrali partię na drugiej szachownicy walkowerem!
Zarówno liczba rozegranych partii, jak i ilość arcymistrzów, były kolejnymi rekordami, jakie przyniosła moskiewska Olimpiada.
Ponieważ organizatorem był „wielki brat” nie mogło być żadnych przeszkód w wysłaniu ekipy polskiej, która po czteroletniej przerwie znowu walczyła na Turnieju Narodów.
Polska reprezentacja szlifowała formę w turnieju eliminacyjnym, jaki odbył się (trochę zbyt późno!) w Lądku Zdroju. Narzekano, że od 1952 roku nie zorganizowano w Polsce żadnego turnieju w obsadzie międzynarodowej, a zagraniczne wyjazdy polskich mistrzów należały do rzadkości! Kolejnym niedociągnięciem było zorganizowanie XIV Mistrzostw Polski w Częstochowie dopiero w październiku, a zatem już po Olimpiadzie w Moskwie! Zatem do momentu wyjazdu na Olimpiadę obowiązywały wyniki z XIII Mistrzostw, jakie rozegrano we Wrocławiu w 1955 roku! Ostatecznie do Moskwy wyjechała ekipa w składzie: mistrzowie międzynarodowi Bogdan Śliwa (dziewiąta lokata na mistrzostwach Polski we Wrocławiu w 1955 roku) i Kazimierz Plater (we Wrocławiu nie grał), Roman Dworzyński (wicemistrz kraju), Józef Gromek (mistrz Polski), Gedali Szapiro (ósma lokata) i Wiktor Balcarek (trzeci – czwarty). Andrzej Pytlakowski podzielił III – IV miejsce, ale nie zdobył uznania decydentów. W przeciwieństwie do pozostałych tzw. krajów socjalistycznych, w Polsce nie przejmowano się zbytnio sportem szachowym, Polski Związek Szachowy z ogromnym trudem zdobywał środki finansowe na propagowanie szachów i w bardzo krótkim czasie Polska stała się „kopciuszkiem” wobec takich krajów „bloku wschodniego” jak Węgry, Czechosłowacja, a nawet Bułgaria, Rumunia, a potem także NRD!
Zanim opiszemy moskiewskie rozgrywki olimpijskie, dokonamy skrótowego przeglądu najważniejszych wydarzeń szachowych, jakie miały miejsce od 1955 roku do momentu rozpoczęcia Olimpiady.
Sezon roku 1955 rozpoczął się, jak zawsze od turnieju w Hastings, rozegranym na przełomie grudnia i stycznia. Wygrali Smysłow i Keres (obaj ZSRR) 7 punktów z 9 partii. Kolejne miejsca zajęli: 3 – 6. Fuderer (Jugosławia), Pachman (Czechosłowacja), Szabo (Węgry) i Unzicker (NRF) po 5 p., 7. Alexander (Anglia) 4 p., 8. Donner (Holandia) 2 p., 9 – 10. Fairhurst (Szkocja) i Philips (Anglia) po 1 p. Smysłow jako jedyny przeszedł cały dystans bez porażki. Donner przegrał aż pięć partii!
Niezwykle silny turniej w Mar del Plata wygrał młodziutki szachista jugosłowiański, 22. letni Borislav Ivkov, który w wieku 17 lat zdobył mistrzostwo świata juniorów. Wyniki turnieju: 1. Ivkov (Jugosławia) 11,5 p. z 15 partii, 2. Najdorf (Argentyna) 11 p., 3. Gligorić (Jugosławia) 10 p., 4 – 5. Pachman (Czechosłowacja) i Szabo (Węgry) po 9,5 p., 6. Panno 9 p., 7. Pilnik 8,5 p., 8. Toran (Hiszpania) 8 p., 9. Wexler 7,5 p., 10. Rossetto (obaj Argentyna) 7 p., 11. Flores Alvarez 6,5 p., 12. Letelier Martner 5 p. (obaj Chile) itd.
W XXII mistrzostwach ZSRR dobrze wypadli najmłodsi uczestnicy, mający po 18 lat Spasski i Iliwicki. Zwyciężyli Geller i Smysłow, którzy zdobyli po 12 p. z 19 partii. Dalej szli: 3 – 6. Botwinnik (mistrz świata!), Iliwicki, Petrosjan i Spasski po 11,5 p., 7 – 8. Keres i Tajmanow po 11 p., 9. Mikenas (pamiętamy go jako lidera Litwy w Olimpiadach: Praga 1931, Folkestone 1933, Warszawa 1935, Sztokholm 1937 i Buenos Aires 1939) 10,5 p. itd.
W jubileuszowym turnieju zorganizowanym przez Argentyński Klub Szachowy w Buenos Aires triumfował młody Ivkov! Zdobył 13 punktów z 17 partii. dalej szli: 2. Gligorić (obaj Jugosławia) 12,5 p., 3. Pilnik (Argentyna) 12 p., 4. Szabo (Węgry) 11,5 p., 5 – 7. Bisguier (USA), Pachman (Czechosłowacja) i Rossetto (Argentyna) po 10 p, 8. Panno (Argentyna) 9,5 p., 9. Donner (Holandia) 9 p., 10 – 13. Guimard (Argentyna), Martin, Toran (obaj Hiszpania) i Trifunović (Jugosławia) po 8,5 p., 14. Sanguinetti 7,5 p., 15. Esposito 7 p., 16. Lipiniks (cała trójka Argentyna) 4 p., 17. Reinhardt (NRF) 3 p. i Benkö (USA) 2 p.
W maleńkim turnieju w Brukseli zwyciężył Belg O’Kelly 3,5 p. z 4 partii wyprzedzając ówczesnego mistrza Jugosławii Karaklicia 3 p. Dalej szli Lemaire 1,5 p. i Limbos 0 p.
Larsen został mistrzem Danii na rok 1955 z wynikiem 10 punktów z 11 partii!
Mistrzostwa świata juniorów rozegrano w Antwerpii w Belgii. Triumfował Spasski (ZSRR) 8 p. z 9 partii przed Mednisem (USA) 7 p. Na kolejnych miejscach znaleźli się Farre (Hiszpania) 6,5 p., Portisch L. (Węgry) 5,5 p., Tringow (Bułgaria) 5 p., Keller (Szwajcaria) 4 p. itd.
Mistrzostwa świata w Antwerpii – 1955 r.
Trwa partia Portisch (po lewej) – Farre
Zdjęcie: www.ajedrez365.com
Mecz ZSRR – USA zakończył się pogromem Amerykanów, chociaż rozpoczął się sensacyjnym zwycięstwem Reshevsky’ego z Botwinnikiem. Szczegóły meczu: Botwinnik – Reshevsky 1,5 : 2,5 (trzy remisy i porażka Botwinnika!), Smysłow – Bisguier 4:0 (!), Bronstein – Evans 2,5 : 1,5 (trzy remisy), Geller – Byrne D. 3:1 (jedna porażka Gellera), Keres – Byrne R. 3,5 : 0,5, Petrosjan – Horowitz 2,0 : 0,0 i Petrosjan – Pavey 2,0 : 0,0, Tajmanow – Kashdan 2,5 : 1,5 (trzy remisy), Kotow – Steiner H. 2,0 :0,0 i Kotow – Kevitz 2,0 : 0,0. Łączny wynik 25 : 7 na korzyść Rosjan.
W Indiach, w miejscowości Eluru, zorganizowano pierwsze w historii mistrzostwa kraju. Wygrał Sapre z Bombaju. Wicemistrzostwo zdobył Venkayya z Andhry. Z kolei mistrzem Hiszpanii został Diez del Corral z wynikiem 11,5 punktu z 13 partii. Tuż za nim znaleźli się Llado i Pomar obaj po 9,5 p.
Najważniejszym wydarzeniem 1955 roku był turniej międzystrefowy, jaki rozegrano w Göteborgu w Szwecji. Oto jego wyniki: 1. Bronstein 15 punktów z 20 partii, 2. Keres (obaj ZSRR) 13,5 p., 3. Panno (Argentyna) 13 p., 4. Petrosjan 12,5 p., 5 – 6. Geller (obaj ZSRR) i Szabo (Węgry) po 12 p., 7 – 9. Filip (Czechosłowacja), Pilnik (Argentyna) i Spasski po 11 p., 10 – 11. Iliwicki (obaj ZSRR) i Pachman (Czechosłowacja) po 10,5 p., 12 – 13. Guimard i Najdorf (obaj Argentyna) po 9,5 p., 14 – 15. Fuderer i Rabar (obaj Jugosławia) po 9 p., 16. Unzicker (NRF) 8,5 p., 17 – 18. Bisguier (USA) i Stahlberg (Szwecja) po 8 p., 19 – 21. Donner (Holandia), M. A. Medina (Wenezuela) i Śliwa (Polska) po 5,5 p. W silnym turnieju w Zagrzebiu triumfował Smysłow (ZSRR) 14,5 p. z 19 partii. Za nim szli: 2 – 3. Ivkov i Matanović (obaj Jugosławia) po 12,5 p., 4 – 5. Geller (ZSRR) i Gligorić (Jugosławia) po 12 p., 6. Bisguier (USA) 11,5 p., 7 – 8. O’Kelly (Belgia) i Trifunović (Jugosławia) po 11 p. Pirc (Jugosławia) był dopiero osiemnasty z wynikiem 6 p.!
Rok 1956 otworzył oczywiście kolejny turniej w Hastings rozegrany na przełomie 1955 i 1956 roku. Zwyciężyli wspólnie Korcznoj (ZSRR) i F. Olafsson (Islandia) po 7 punktów z 9 partii. dalsze miejsca zajęli: 3. Ivkov (Jugosławia) 6,5 p., 4. Tajmanow (ZSRR) 6 p., 5. Darga (NRF) 4,5 p., 6 – 7. Fuller i Persitz (obaj Anglia) po 3,5 p., 8. Corral 3 p., 9. Penrose 2,5 p. i 10. Golombek (wszyscy trzej Anglia) 1,5 p.
W lutym 1956 prasa doniosła o śmierci znakomitego arcymistrza Ksawerego Tartakowera, którego pamiętamy jako znakomitego reprezentanta ekipy polskiej na Olimpiadach do 1939 roku oraz lidera szachów francuskich począwszy od zakończenia drugiej wojny światowej. Miał 69 lat.
W miejscowościach Amsterdam i Leeuwarden rozegrano turniej kandydatów do tytułu mistrza świata. Rozegrane dwa „koła” przyniosły wyniki: 1. Smysłow 11,5 punktu z 18 partii, 2. Keres 10 p., 3 – 7. Bronstein, Geller, Petrosjan, Spasski (cała siódemka ZSRR!) i Szabo (Węgry) po 9,5 p., 8 – 9. Filip (Czechosłowacja) i Panno (Argentyna) po 8 p. i Pilnik (Argentyna) 5 p.
Prasa amerykańska coraz częściej donosi o pojawieniu się wielkiego talentu w osobie trzynastoletniego Roberta Fischera z Brooklynu. W styczniu będąc najmłodszym uczestnikiem zwyciężył w Filadelfii w mistrzostwach USA juniorów z wynikiem 8,5 punktu z 10 partii.
Najstarszy na świecie arcymistrz, 74. letni Ossip Bernstein wziął udział w małym turnieju w Ostendzie (Belgia). Wygrał O’Kelly (Belgia) 6 punktów z 7 partii bez porażki. Dalsze miejsca zajęli: 2. Donner (Holandia) 5,5 p., 3 – 4. Golombek (Anglia) i Lehmann (NRF) po 4,5 p., 5. Bernstein (Francja) 4 p., 6. Gobert (Belgia) 1,5 p., 7 – 8. Grob (Szwajcaria) i Doerner (Luksemburg) po 1 p.
W tradycyjnym turnieju w Montevideo (Urugwaj) wygrał Najdorf (Argentyna) z pięknym wynikiem 10 punktów z 11 partii (remisy z Eliskasesem i Zubietą). Kolejne miejsca zajęli: 2. Eliskases (Argentyna) 9 p., 3 – 4. Paraguayan i Cantero (obaj Urugwaj) po 7,5 p., 5. Rossetto (Argentyna) 7 p., 5. Alverez L. 5 p., 6 – 8. Bauza, Olivera (wszyscy trzej Urugwaj) i Aguado (Hiszpania) po 4,5 p., 9 – 10. Isain (Urugwaj) i J. S. Mendez (Brazylia) po 4 p. i 11. Zubieta (Boliwia) 1,5 p. (zaledwie trzy remisy, ale jeden z Najdorfem!).
Teraz wracamy do moskiewskiej Olimpiady. 1 września 1956 roku o godzinie 17,00 rozpoczęła się inauguracyjna runda eliminacji.
więcej..
