- W empik go
Zaburzenia zdrowia psychicznego - ebook
Zaburzenia zdrowia psychicznego - ebook
Jak rozpoznać zaburzenia zdrowia psychicznego? Czym się objawiają? Jak je diagnozować i gdzie szukać pomocy?
Sidney Bloch i Nick Haslam pomagają czytelnikom zrozumieć objawy różnych zaburzeń i zapoznać się z możliwościami ich leczenia. Ich książka składa się z przystępnych opisów najczęściej spotykanych zaburzeń zdrowia psychicznego (takich jak lęk, depresja, zespół stresu pourazowego, demencja czy różnego rodzaju uzależnienia) popartych wziętymi z życia opisami przeżyć pacjentów oraz wskazówkami, jak sobie radzić po diagnozie.
Niezbędnik dla każdego, kto chce zadbać o zdrowie psychiczne swoje i swoich bliskich.
Kategoria: | Poradniki |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-7886-801-9 |
Rozmiar pliku: | 2,3 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Wielu z nas uważa swoje zdrowie psychiczne za coś oczywistego, lecz każdy może poczuć się przytłoczony, a nawet zdruzgotany, gdy przyjdzie mu się zmierzyć z chorobą umysłu u siebie, członka rodziny lub przyjaciela. Dane statystyczne mogą zaskakiwać. Nawet po przyjęciu bardzo rygorystycznych kryteriów badania jednoznacznie wskazują, że w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy jedna na pięć osób cierpiała na schorzenie psychiczne, takie jak lęk, depresja, stres traumatyczny, jadłowstręt psychiczny, lub przyjmowała środki odurzające. Co więcej, u jednej czwartej spośród nich występował więcej niż jeden rodzaj zaburzenia.
Chociaż czasami odczuwamy nieodpartą potrzebę poszukiwania specjalistycznej pomocy, targają nami sprzeczne uczucia – znaczny odsetek chorych nie decyduje się na taki krok, uważając, że ich zasoby wewnętrzne powinny wystarczyć do uporania się z tym problemem, lub z obawy przed zostaniem uznanych za nieprzystosowanych. Wszechogarniające poczucie napiętnowania, dyskryminacja i stereotypizacja powszechnie spotykane nawet w najbardziej świadomych społeczeństwach są kolejnymi silnymi bodźcami, nakłaniającymi nas do ukrywania wewnętrznych cierpień. Błędne przekonania i wypaczona wiedza na temat chorób psychicznych, w dużej mierze wywodzące się z niewłaściwego przedstawiania ich w filmie, literaturze, sztukach graficznych i mediach, wciąż przyczyniają się do utrwalania negatywnych stereotypów.
Ta przerażająca sytuacja od lat nie daje spokoju specjalistom zajmującym się zdrowiem psychicznym, pomimo ich nieustannych wysiłków, aby dotrzeć do osób, którym mogłaby pomóc profesjonalna terapia. Nasze bogate teoretyczne i praktyczne doświadczenia w tej dziedzinie podpowiadają nam, że pacjentom, ich rodzinom i społeczeństwu jako całości przydałby się łatwy w odbiorze, wyczerpujący i obiektywny opis chorób psychicznych, na które wszyscy możemy zapaść, wraz z krótką charakterystyką terapii o naukowo potwierdzonej skuteczności. Uważamy ponadto, że taki tekst powinien wyrastać z opartego na wzajemnym szacunku partnerstwa między pacjentem a lekarzem.
Pilnie poszukiwaliśmy takiej książki. Znaleźliśmy dosłownie setki tekstów (zazwyczaj określanych mianem poradników) napisanych przez osoby, które zainteresowały się sferą chorób psychicznych (w wielu przypadkach zainspirowane własnymi przeżyciami), lub przez specjalistów w tej dziedzinie, którzy jednak najczęściej traktują ten temat dość ogólnie. Z racji naszych doświadczeń w leczeniu pacjentów, szkolenia młodszych kolegów i zaangażowania w badania naukowe – łącznie możemy się pochwalić prawie osiemdziesięcioletnią praktyką zawodową – uważamy, że tego rodzaju literatura niesie ze sobą niezamierzone ryzyko – rozbudza oczekiwania pacjentów, obiecuje im zbyt wiele, następnie pozostawia rozczarowanie, a nawet pozbawia wszelkich złudzeń. Ze szczególnym sceptycyzmem traktujemy książki, których tytuły zaczynają się od słowa „jak”, na przykład: Jak prowadzić udane życie, Jak skutecznie radzić sobie ze stresem, Jak czuć się szczęśliwym lub: Jak poprawić swoje życie intymne. Gdyby tylko było to takie proste. Niestety ludzie o niespokojnych umysłach nie odpowiadają na doraźne środki zaradcze (podobnie jak znaczny odsetek pacjentów z takimi chorobami organicznymi, jak cukrzyca, astma, choroby serca lub artrozy).
Uznając złożoność natury człowieka i jej odchyleń od tego, co uważa się za normę w wymiarach biologicznym, emocjonalnym, społecznym i kulturowym, postanowiliśmy podjąć to wyzwanie na nowo i opisać najważniejsze choroby psychiczne wraz z aktualnymi metodami ich leczenia. W tym celu przyjęliśmy nadrzędne kryterium: trzymamy w ryzach własne uprzedzenia i staramy się przedstawić najnowszą wiedzę w możliwie najbardziej obiektywny i precyzyjny sposób. Nie podsuwamy gotowych rozwiązań ani nie składamy obietnic bez pokrycia. Zamiast tego proponujemy wskazówki, które pozwolą czytelnikom zrozumieć objawy różnych zaburzeń i zapoznać się z możliwościami ich leczenia z powagą, jakiej wymaga ten proces. Niemniej jednak pozostajemy otwarci na wszelkie nowe terapie.
Zapewne zastanawiacie się, skąd się wzięła fraza „niespokojne umysły”. Używając tych słów, pragniemy zwrócić uwagę na niejednokrotnie rozmytą granicę pomiędzy naszymi reakcjami na codzienne problemy, jakich nie szczędzi nam życie, a poważniejszymi następstwami oficjalnie diagnozowanych chorób psychicznych. Niełatwo odróżnić zdrowie psychiczne od choroby umysłu, gdyż wciąż brakuje nam obiektywnych testów, za pomocą których moglibyśmy wykrywać i różnicować tego rodzaju zaburzenia. Zmagamy się z tą istotną kwestią już w rozdziale 1, próbując zdefiniować stany chorobowe wykraczające poza zwykłą reakcję na czynniki stresujące oraz stany napięcia emocjonalnego wymagające profesjonalnej interwencji.
Zastanawialiśmy się również, jakim słowem najlepiej oddać jedną z głównych cech sytuacji, w jakiej znajduje się chora osoba. Słowo „rozumienie”, na które się zdecydowaliśmy, przemawia do nas, ponieważ chodzi nam po pierwsze, o przyznanie, że cierpienie emocjonalne i niezdolność do funkcjonowania w chorobie psychicznej są czymś poważniejszym niż zwykła reakcja na problemy, a zatem wymagają specjalistycznej pomocy, a po drugie, zależy nam na zrozumieniu uzasadnienia terapii zalecanych przez specjalistów w dziedzinie zdrowia psychicznego.
Tym samym nawiązujemy do dwóch uzupełniających się procesów – emocjonalnego i intelektualnego. Pierwszy pozwala nam identyfikować się z wewnętrznym światem naszej psychiki głównie poprzez kontakt z uczuciami, podczas gdy drugi odnosi się do zrozumienia natury naszego zaburzenia.
Nasze podejście do tego rozróżnienia uwzględnia znaczącą rolę zarówno nauk humanistycznych, jak i nauk ścisłych. Te drugie, obejmujące takie dyscypliny jak neurogenetyka, neuroobrazowanie, neurobiologia, bioinżynieria i psychofarmakologia, koncentrują się na analizie funkcjonowania mózgu człowieka. Dzięki rozwojowi zaawansowanych technologii i postępom w metodologii badań od lat sześćdziesiątych XX wieku dowiedzieliśmy się więcej o funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego niż we wszystkich poprzednich stuleciach (co z pewnością zauważycie w tej książce). Psychologia i nauki społeczne również wniosły imponujący wkład w tę nową wiedzę. Chociaż mamy jeszcze sporo do zrobienia, aby odkryć przyczyny większości chorób psychicznych, obraliśmy właściwą drogę i możemy z optymizmem oczekiwać postępów w przyszłości.
Jednak to właśnie nauki humanistyczne pozostają ważnym źródłem wglądu w choroby psychiczne. Wnikliwe spostrzeżenia Williama Shakespeare’a na temat starzenia się w Królu Learze; obraz Edvarda Muncha Krzyk, który sam autor nazwał dziełem umysłu ogarniętego psychozą; Księga Hioba zgłębiająca naturę cierpienia; zawarte w esejach i powieściach Lwa Tołstoja spostrzeżenia dotyczące duchowości istot ludzkich; pełen smutku cykl pieśni Podróż zimowa Franza Schuberta oraz spostrzeżenia wielkich filozofów, takich jak Arystoteles i David Hume – wszystkie one mówią nam równie wiele o kondycji człowieka, co usystematyzowane odkrycia naukowe. Uwzględniliśmy ten wymiar w naszej książce, przytaczając cytaty z pism między innymi przywódców politycznych (np. Abrahama Lincolna i Winstona Churchilla), powieściopisarzy (np. Virginii Woolf i Williama Styrona) oraz poetów (np. Théophile’a Gautiera i Sandy Jeffs).
Wspominamy o chorobach psychicznych, na które jesteśmy podatni. Nie możemy szczegółowo przedstawić każdej spośród kilkudziesięciu jednostek chorobowych wymienionych w dwóch głównych klasyfikacjach wykorzystywanych przez specjalistów. Niemniej opisujemy szerzej wiele spośród nich, zwłaszcza te, z którymi spotykamy się najczęściej.
Dla zilustrowania rozległości obszaru chorób psychicznych, zaburzeń rozwojowych i zmian neurologicznych, jaki poruszymy w tej książce, posłużymy się garścią przykładów: autyzm i ADHD u dzieci, jadłowstręt psychiczny u młodych kobiet, depresja poporodowa u młodych matek, uzależnienie od alkoholu u mężczyzn przechodzących kryzys wieku średniego, PTSD u żołnierzy i demencja u osób starszych.
Po krótkim rysie historycznym przedstawiamy najważniejsze zaburzenia zazwyczaj kojarzone z poszczególnymi etapami życia człowieka. Następnie zajmujemy się chorobami psychicznymi u dzieci i młodzieży, osób starszych i kobiet, po czym opisujemy biologiczne oraz psychologiczne metody ich leczenia. W ostatnim rozdziale rozważamy kluczowe kwestie, za które uważamy dbałość każdego człowieka o własne zdrowie i dobrostan psychiczny oraz możliwości wspomagania powrotu do zdrowia na wypadek choroby.
Naszą podróż ilustrujemy pouczającymi studiami przypadków – osób leczonych przez nas lub naszych kolegów i koleżanki. Studia te udostępniamy albo za zgodą zainteresowanych, albo zostały opracowane one na podstawie cech kilku pacjentów – usunęliśmy wszelkie szczegóły, które mogłyby umożliwić ich identyfikację.
Każdy rozdział kończy się krótką listą publikacji przeznaczoną dla czytelników chcących lepiej poznać specyfikę poruszanych przez nas zagadnień.
Jeżeli chodzi o bibliografię, postanowiliśmy nie zaśmiecać tekstu szczegółami cytowanych źródeł ani prac, na których opieramy nasze wywody. Zainteresowani czytelnicy mogą je łatwo znaleźć, korzystając z wyszukiwarek internetowych.
Mamy nadzieję, że nasza książka pomoże wszystkim cierpiącym na choroby psychiczne, a także ich rodzinom i opiekunom. Napisaliśmy ją w taki sposób, aby osoby niebędące specjalistami – lecz interesujące się poruszanym przez nas zagadnieniem – mogły łatwo zapoznać się z jego wieloma wymiarami. Mamy nadzieję, że przedstawiciele zawodów medycznych zatrudnieni w placówkach zdrowia psychicznego lub ogólnej opieki zdrowotnej (zwłaszcza lekarze rodzinni jako pierwszy punkt kontaktu) uznają ją za przydatny materiał źródłowy w swojej praktyce klinicznej. I wreszcie pragniemy, by nasza książka pomogła w pracy nauczycielom, pracownikom działów zasobów ludzkich oraz organizacji pozarządowych takich jak Lifeline, Beyond Blue i SANE.
------------------------------------------------------------------------
Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
------------------------------------------------------------------------O autorach
SIDNEY BLOCH – emerytowany profesor psychiatrii Uniwersytetu w Melbourne. W 2016 roku odznaczony Orderem Australii za zasługi w dziedzinie psychiatrii i edukacji medycznej. Autor czternastu książek poświęconych psychoterapii, wpływu czynników psychologicznych na choroby nowotworowe oraz etyki medycznej. Wiele z nich przetłumaczono na inne języki, a kilka wznawiano w rozszerzonych i poprawionych wersjach. Na przykład Psychiatric Ethics doczekała się pięciu wydań od czasu premiery w 1981 roku. Jego pierwsza książka, Russia’s Political Hospitals, zdobyła prestiżową nagrodę Guttmachera Amerykańskiego Stowarzyszenia Psychiatrycznego w 1978 roku, a An Anthology of Psychiatric Ethics otrzymała specjalne wyróżnienie Brytyjskiego Stowarzyszenia Medycznego w 2007 roku. Jego pierwsza popularnonaukowa książka poświęcona zdrowiu psychicznemu, Understanding Troubled Minds, została uznana przez SANE, czołową organizację promującą zdrowie psychiczne, za książkę roku 2012. Przez ponad dziesięć lat był zastępcą redaktora naczelnego „The British Journal of Psychiatry”, a przez rekordowe trzynaście piastował stanowisko redaktora naczelnego „Australian and New Zealand Journal of Psychiatry”.
NICK HASLAM – profesor psychologii na Uniwersytecie w Melbourne. W Stanach Zjednoczonych uzyskał specjalizację z psychologii klinicznej, a od ponad dwudziestu pięciu lat wykłada psychologię społeczną i psychologię osobowości. Autor licznych prac poświęconych stygmatyzacji osób cierpiących na choroby psychiczne, klasyfikacji chorób psychicznych i osobowości dysfunkcyjnych. Autor lub redaktor dziewięciu książek, w tym Introduction to Personality and Intelligence i Psychology in the Bathroom. Regularnie współpracuje z serwisami internetowymi, takimi jak „The Conversation”, „Inside Story” i „Australian Book Review”. Jego artykuły ukazują się w „Time”, „The Monthly”, „The Guardian”, „The Washington Post”; trafiły także do dwóch antologii z serii Best Australian Science Writing. Jest dyrektorem Szkoły Nauk Psychologicznych na Uniwersytecie w Melbourne, gdzie współprowadzi program studiów doktoranckich w dziedzinie zdrowia psychicznego.