Zawód ochroniarz - ebook

Etyka zawodowa pracownika ochrony

Etyka zainteresowanie sprawami których dotyczy towarzyszy ludziom od zarania dziejów. Tak jak nasi przodkowie, tak i my współcześni stoimy wobec tych samych pytań: jak żyć, jak postępować wobec innych, jak się realizować, by o naszym życiu, aktywności i pracy można było powiedzieć, że są dobre i sprawiedliwe. W czasach nowożytnych zaobserwować można pewien trend podziału pracy. Pojawienie się w związku z tym nowych zawodów i rodzajów zatrudnieni legły u podstaw powstania nie istniejących wcześniej etyk zawodowych. Niestety można zaobserwować, że podczas tego procesu ignoruje się tradycje myśli etyki klasycznej i dochodzi do pewnego rodzaju pomieszania pojęć i błędnych rozumowań. Pod koniec ubiegłego wieku zostały zapoczątkowane pewne zmiany ustrojowe, które okazały się brzemienne w skutkach. Oprócz skutków pozytywnych obserwujemy również negatywne — między innymi powodujące wzrost zagrożenia bezpieczeństwa państwa i bezpieczeństwa obywateli. Zaistniała potrzeba poszukiwania nowych rozwiązań prawnych związanych z problematyką bezpieczeństwa publicznego oraz bezpieczeństwa obywateli poza systemem instytucjonalnym. Jako rozwiązanie przyjęto model pewnej prywatyzacji zadań policji. Przekazała ona niejako część swoich dotychczasowych zadań podmiotom niepublicznym sektorowi prywatnemu. Należą do nich obowiązki wynikające z zapewnienia ochrony w obiektach państwowych: portach lotniczych, jednostkach wojskowych, muzeach itp. jak również użyteczności publicznej np. bankach czy centrach handlowych. Utrwalił się porządek prawny, na straży którego stoją z jednej strony instytucje powołane przez państwo: policja, sądy, prokuratury i wiele innych, a z drugiej prywatne firmy z branży ochrony osób i mienia, które uzyskały stosowną koncesję wydaną przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. System taki sytuuje te podmioty jako element bezpieczeństwa państwa. Formacje tego typu w zakresie podstawowej ochrony obywateli, mienia państwowego i prywatnego spełniają takie same zadania, jak państwowe formacje mundurowe i są wyposażone w podobne instrumenty od siły fizycznej począwszy na broni palnej skończywszy. Szczególne podobieństwo występuje w stosunku do pionu prewencji policji. Tym samym od 1990 r obserwujemy powstanie nowego zawodu- pracownika ochrony. Do chwili obecnej według różnych szacunków zawód ten wykonuje przeszło 200 tyś osób. Pomimo podobnego w pewnym wymiarze zakresu obowiązków zauważyć należy różnice w funkcjonowaniu formacji komercyjnych i państwowych. Zarówno żołnierze i funkcjonariusze wojska, policji, Straży Granicznej itp. jak i służb ochrony są powołani do tego, by chronić. Formacje państwowe opierają się na przysiędze w której mowa o służbie Ojczyźnie i staniu na straży konstytucji jest to wyznacznik ich działań. Dla firm z branży ochrony wyznacznikiem jest osiągnięcie celu finansowego poprzez realizację usług ochrony osób i mienia. Na poziomie formacji widzimy więc różnicę zarysowaną w profilu działania. Różnice te zacierają się jednak na poziomie szeregowych funkcjonariuszy, ich codziennych zadań i podejmowanych działań. Osoby poszkodowane, czy zagrożone bezprawiem wzywając pomocy oczekują przede wszystkim skutecznej i profesjonalnej interwencji, która może być przeprowadzona zarówno przez służby ochrony jak i przez policję. Członkowie obu tych formacji są jednakowo narażeni na stres, utratę zdrowia, a nawet życia podczas służby. Podobnie również czyhają na nich pułapki w postaci korupcji, możliwości nadużywania władzy, stosowania siły, którym mogą stawić czoła dzięki odpowiedniej postawie moralnej. Praktyka wykazuje następujące zjawisko: od prywatnej ochrony wymaga się przede wszystkim skuteczności. Od państwowej policji działań z zachowaniem wszelkich zasad również etycznych. W zawodzie pracownika ochrony pożądane jest występowanie większości cech charakterystycznych dla zawodów zaufania społecznego takich jak: praworządność, zachowanie tajemnicy służbowej i państwowej, wzajemne zaufanie. Cechy takie w połączeniu z zasadami etycznymi stosowanymi na co dzień przez pracowników ochrony pozwolą na ubieganie się o status zawodu zaufania publicznego. Naturalnym jest, że służby państwowe posiadają swój etos i etykę zawodową więc i służbom ochrony, skoro działają w podobny sposób etyka taka wydaje się potrzebna. Akty prawne, często niespójne, a nawet sprzeczne pozostawiają szeroki margines niedopowiedzeń, a w sferze tak delikatnej jak prawa i godność człowieka zachowania nieetyczne, niemoralne mogą wyrządzić dużą szkodę. Fakty te przemawiają za tym, aby wśród osób zajmujących się zawodowo komercyjną ochroną osób i mienia rozpocząć edukację etyczną. Rozpowszechnienie i przestrzeganie zasad etycznych zestawionych pod kątem funkcjonowania służb ochrony nie tylko spowoduje wzrost jakości świadczonych usług, ale również w znaczący sposób przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa obywateli i dóbr powierzonych ochronie. Prawidłowość podejmowanych działań zależy w dużym stopniu od postawy moralnej, jaką prezentować będą pracownicy ochrony. Wagę tych zagadnień dostrzegają autorzy publikacji formacji pokrewnych, przede wszystkim policji, gdzie tematy te znajdują odzwierciedlenie w piśmiennictwie. Szeroko obserwowane jest odniesienie do międzynarodowych aktów prawnych dotyczących wolności i praw człowieka, które są traktowane jako najważniejszy punkt odniesienia. Niestety jak już wspomniałem na wstępie występuje tam przemieszanie pojęć i odejście od nurtu etyki klasycznej, szczególnie do 1989 roku, gdzie podstawą dla takiej etyki była filozofia marksistowska. Po przemianie ustrojowej etykę zawodową policji opierano na filozofii Immanuela Kanta oraz Tadeusza Kotarbińskiego. Pojawiają się również nieśmiałe próby oderwania etyki formacji mundurowych od tych założeń wyrażone w stanowisku, że etyka jest w stanie uzasadnić normy etyczne odwołując się do założeń filozofii klasycznej, a nie tylko do wyniku badań socjologicznych. W taki właśnie sposób etykę zawodową określa Mieczysław Gogacz „etyka zawodowa rozważana jako fakt to zespół usprawnień moralnych człowieka, potrzebnych do wykonania danej pracy.” Kształtowanie tych usprawnień zależy od przyjętej koncepcji pracy (Mieczysław Gogacz wskazuje na trzy: marksistowską, strukturalistyczną i chrześcijańską) i wobec tego etyka zawodowa będzie się zmieniać, gdyż jest uzależniona od tych koncepcji. Mieczysław Gogacz postuluje, aby spośród różnych etyk opartych o powyższe koncepcje wybrać taką, aby „ujmowana od strony jej koncepcji jawiła się jako odpowiedzialność za wyniki pracy, podjętej w warunkach dobrego przygotowania czyli posiadania zarówno sprawności moralnych jak i intelektualnych, a więc w warunkach proporcjonalnej doskonałości człowieka. Etyka według tej koncepcji jest teorią wyboru takich działań, którymi chroni się osoby. Pierwszą i główną zasadą wyboru jest mądrość. To ona skłania wolę do wyboru takich działań, które powodują trwanie relacji miłości, wiary i nadziei. Chronienie osób to tworzenie tych relacji. Drugą zasadą postępowania jest kontemplacja. Jej zadanie to łączenie prawdy z dobrem i dostarczanie informacji, że między osobami nawiązane są relacje miłości, wiary i nadziei. Trzecia zasada postępowania to sumienie. Pobudza nas ono do posługiwania się zarówno kontemplacją jak i mądrością. Te trzy zasady są fundamentem etyki chronienia osób Pracownik ochrony w czasie podejmowania decyzji mających wpływ na jego postępowanie nie jest zawieszony w próżni. Na owych decyzjach znacząco ważą zasady etyczne, które go ukształtowały. Nie są one sztywnymi przepisami czy normami w sensie prawnym. Są moralnymi wskazówkami, które mają na celu jak najlepsze wypełnienie obowiązków wynikających z faktu bycia funkcjonariuszem publicznym, w tym przypadku pracownikiem ochrony. Oto kilka najważniejszych: Zasada poszanowania godności człowieka, Zasada poszanowania życia i zdrowia człowieka, Zasada znajomości i poszanowania prawa Zasada uczciwości, Zasada rzetelności i profesjonalizmu, Zasada lojalności Oprócz ogólnych zasad i cech charakteru z nich wynikających warto wspomnieć w tym rozdziale o innych cechach osobowości i charakteru, które są potrzebne w zawodach związanych z ochroną mienia. Są to: chęć świadczenia pomocy wszystkim potrzebującym, dyskrecja, ofiarność i męstwo, Szacunek do symboli narodowych i kulturowych, szczerość i prawdomówność, bezstronność i obiektywizm, świadomość swojej wartości. Niejasne, niespójne prawo nie sprzyja ułatwieniu podejmowania decyzji w sytuacjach konfliktowych. Szczegółowe instrukcje rygorystycznie traktują każde odejście od zasady bezpieczeństwa dóbr powierzonych ochronie, niejako nie dostrzegając, że w sytuacji konieczności niesienia pomocy potrzebującym wartość życia czy zdrowia ludzkiego musi być traktowana nadrzędnie w stosunku do nich. Nie można zachować wrażliwości na krzywdę innych pomijając aspekt etyczny swoich działań. Bywały już w historii przykłady żołnierzy, strażników czy funkcjonariuszy ślepo nauczonych słuchać rozkazów i regulaminów. Dość wygodną jest postawa przyjmująca, że w każdej sytuacji znaleźć można istniejący przepis, którego zastosowanie pozwoli wybrać najbardziej odpowiednie postępowanie. Doświadczenia ostatnich lat wskazują, że zastąpienie osądu moralnego literą prawa doprowadzić może nawet do praktyk zbrodniczych. Rządzący nazbyt często ulegali pokusie by utożsamić, a w efekcie zastąpić etykę paragrafami. Jeśli prawa stanowione nie wypływały z prawa naturalnego były rozbieżne z zasadami moralności. W sytuacji takiej brak wytycznych ze strony etyki zawodowej powoduje swoiste odwrócenie biegunów i funkcjonariusz zamiast roli służebnej w stosunku do społeczeństwa pełni rolę nadzorcy aparatu restrykcji. Jest to bardzo groźna sytuacja, której jedną z bezpośrednich przyczyn jest brak etycznych zasad postępowania, które zastąpiono prawodawstwem. Można stwierdzić z dużym prawdopodobieństwem, że uświadomienie faktu istnienia prawa naturalnego oraz jego nadrzędności w stosunku do praw stanowionych u np. funkcjonariuszy MO strzelających do demonstrantów na pewno spowodowałoby u nich namysł nad celowością takiego ostrzału. Zabrakło w tamtym okresie wiedzy na temat moralności, etyki, powinności i odpowiedzialności za własne czyny. Takie przykłady ilustrują, jak ważne jest oparcie etyki zawodowej na odpowiedniej podstawie etyki ogólnej. Mając na uwadze charakter pracy w branży ochrony, jej specyfikę i odniesienie wszystkich zadań do ludzi wydaje się, że najbardziej odpowiednią postawą dla etyki zawodowej pracownika ochrony będzie etyka chronienia osób, która gwarantuje nakierowanie działań właśnie na dobro osób.

Etyka zawodowa pracownika ochrony 21.10.2003 opracował MARCIN NIEDOPYTALSKI

instruktor ochrony osób i mieniaDziałania pracownika ochrony w strukturach ochrony osobistej

Bodyguard jako najważniejsze ogniwo w systemie ochrony VIP-a Bodyguard to strażnik ciała lub strażnik życia. W literaturze sensacyjnej, zwłaszcza anglojęzycznej, pojawia się słowo „goryl”. Zdaniem profesjonalistów określenie to jest tak samo obraźliwe, jak nazwanie policjanta gliną czy dziennikarza pismakiem. Wielkie mięśnie, szybkie oko, sprawne ręce to cechy wyróżniające goryli osiłków bez większego przygotowania. Bodyguard to przede wszystkim osoba myśląca, odpowiedzialna. Działanie w służbie ochrony osobistej to zaledwie 20 proc., 80 proc. stanowi zapobieganie, prewencja, a w tej kwestii sprawność fizyczna, siła i wygląd nie zawsze są najważniejsze. Bardzo ważne jest wyszkolenie i ciągłe samodoskonalenie. Trenować trzeba przez cały czas wykonywania tego zawodu. Jeżeli trening jest zły, praca również nie będzie należała do najlepszych. Bodyguard w swojej pracy powinien kierować się następującymi zasadami Zasada żelaznej zasady nigdy nie powinien robić odstępstw od przyjętych przez siebie metod postępowania; Zasada kameleona powinien umieć dostosować się do otoczenia poprzez właściwy ubiór błędem jest np. ochrona na plaży w garniturze); Zasada kamiennej twarzy nie może pokazywać po sobie, że jest zaskoczony; Zasada małomówności należy mówić tyle, ile potrzeba, to VIP ma być bardziej rozmowny niż ochroniarz; Zasada pozostawania w cieniu nie może ujawniać o sobie zbyt wielu informacji; Zasada tłumienia emocji najważniejsze jest wykonanie zadania; Zasada oceny ryzyka nie może brać na siebie zadań, których nie wykona; Zasada kluczenia dotyczy ochrony podczas przejazdów; Zasada sługi i pana VIP decyduje, gdzie pójdzie i co będzie robił, natomiast bodyguard wskazuje, jak tam się dostać i jakie środki bezpieczeństwa przedsięwziąć Szczególną rolę w ochronie osobistej pełnią kobiety. Po pierwsze dlatego, że są miejsca, gdzie w przypadku ochrony VIP-a kobiety mężczyznom po prostu nie wypada wejść (toaleta, garderoba itp.). Zabójca wykorzystałby to bez wahania. Po drugie, do niektórych zadań kobiety nadają się lepiej niż mężczyźni. Świetnie dostrzegają szczegóły, na które mężczyźni zwykle nie zwracają uwagi. Mają intuicję, która wielokrotnie przydaje się podczas działań ochronnych. Kobiety mają łagodniejszy wygląd, są zazwyczaj lekceważone przez przeciwników, co daje im ogromną przewagę i element zaskoczenia. Przykładem jest bohaterka filmu „Na linii ognia” grana przez Rene Russo. Wśród kobiet bodyguardów można wyróżnić dwie kategorie: Ekspert od broni, walki wręcz zwykle małe, niepozorne o dziewczęcej urodzie; Seksapil kobiety o bardzo atrakcyjnym wyglądzie, wysokie, eleganckie Ubiór i wyposażenie bodyguarda Kabura firmy Fobus Kabura na magazynek i kajdanki Kabura na magazynek i kajdanki Zestaw kamuflowany firmy Motorola Zestaw kamuflowany firmy Motorola Kamizelka kuloodporna firmy JMD Kamizelka kuloodporna firmy JMD. Bodyguard wykonujący zadania ochronne musi być odpowiednio ubrany i wyposażony. Same umiejętności nie wystarczą w przypadku starcia z dobrze wyposażonym zamachowcem. Profesjonalny bodyguard kojarzy się z rosłym, barczystym mężczyzną w garniturze i ciemnych okularach. Oczywiście w niektórych sytuacjach i typach ochrony (np. oficjalna ochrona prezydencka) strój taki jest jak najbardziej właściwy. Jednak ubiór powinien być dostosowany do VIP-a oraz do otoczenia, w jakim pracujemy. Jeżeli ochraniamy VIP-a podczas gry w tenisa, grupa ochrony osobistej również powinna być ubrana w luźną, sportową odzież. Inaczej będzie wyglądała grupa chroniąca rezydencję, inaczej jednostka wsparcia jadąca za pojazdem VIP-a. Oficjalnym ubraniem bodyguarda jest garnitur, w skład którego wchodzi: marynarka najlepiej koloru ciemnego, bez elementów jaskrawych, odznaczających się. Musi być w miarę luźna, aby zakrywała sprzęt noszony na pasie oraz maskowała noszoną pod koszulą kamizelkę kuloodporną. Nie powinna posiadać zbyt wielu elementów, o które łatwo zahaczyć przy wyjmowaniu broni; koszula jasna, ale nie biała (zbyt się odznacza). Powinna być trochę większa niż zwykle nosimy, ponieważ pod nią musi się zmieścić kamizelka kuloodporna; krawat elegancki, ale niezbyt wyróżniający się. Dopasowany kolorystycznie do koszuli. Krawat powinien być przecięty i umocowany pod kołnierzykiem na gumce, która urwie się, gdy ktoś będzie próbował nas dusić. spodnie bez mankietów. Luźny krój, szerokie i mocne szlufki (pas musi być również szeroki); buty i skarpetki w tym samym kolorze, buty sznurowane, podeszwa koniecznie gumowa (nie może być skórzana, ponieważ jest śliska); kurtka z kapturem należy unikać długiego płaszcza, aby wygodnie można było wsiadać do samochodu i wysiadać z niego. Kolor powinien być dostosowany do garnituru. Bodyguard nie powinien nosić czapki i rękawiczek. Nieodzownym elementem ubioru są natomiast okulary przeciwsłoneczne. Po pierwsze, chronią przed jaskrawym słońcem, poza tym przeciwnik nie wie, gdzie bodyguard w tym momencie patrzy. Wyposażenie okularów w mini lusterka powoduje, że możemy obserwować, co się dzieje za naszymi plecami. W przypadku ubioru mniej oficjalnego obowiązują te same zasady musi być luźny, kolorystycznie stonowany, zakrywać elementy wyposażenia. Sprzęt, który ma przy sobie pracownik ochrony osobistej, jest uzależniony od miejsca ochrony oraz stopnia zagrożenia ochranianego. Należy jednak wymienić elementy wyposażenia, które bodyguard zawsze powinien mieć przy sobie. Są to: Broń palna pistolet, nie może posiadać elementów, które mogą przeszkadzać podczas wyjmowania. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest pistolet Glock 17, kaliber: 9 mm. Jest płaski, jego magazynek ma pojemność 17 nabojów, szkielet wykonany z polimerów powoduje, że broń jest stosunkowo lekka. Można bezpiecznie nosić ją w stanie załadowanym, ponieważ bezpiecznik znajduje się w języku spustowym. Sposób noszenia broni zależny jest od preferencji użytkownika. Jednak najbardziej sprawdzonym i skutecznym miejscem jest pas. Zasada jest następująca: broń należy nosić zawsze w tym samym, ustalonym miejscu, niezależnie, czy będzie noszona na pasie, czy na szelkach. Kabura powinna być stabilna, tak aby przy szybkim przemieszczaniu się nie wypadła z niej broń. Dobrym zabezpieczeniem jest tzw. wcisk. Środki łączności telefon komórkowy oraz radiotelefon do łączności pomiędzy członkami bezpośredniej eskorty. Radiotelefon nie powinien być zbyt duży, aby nie zajmował miejsca pod marynarką. Powinien być do niego dołączony kamuflowany zestaw nadawczo-odbiorczy. Pakiet pierwszej pomocy składa się z opatrunku osobistego, rękawiczek jednorazowych oraz jednorazowej maseczki do sztucznego oddychania. Jest zapakowany w foliowe opakowanie. Latarka może to być latarka taktyczna (np. amerykańskiej firmy Surefire), jednak dobrym rozwiązaniem jest mała, poręczna latarka diodowa w kształcie długopisu. Daję siłę światła ok. 4 lumenów i jest to wystarczające do oświetlenia np. kosza na śmieci przy pirotechnicznej kontroli obiektu czy małego zaciemnionego pomieszczenia. Kamizelka kuloodporna lekka, wykonana z kewlaru, mieszcząca się pod koszulą. Do pozostałego wyposażenia, używanego w miarę potrzeb i będącego na wyposażeniu grupy ochrony osobistej, należą: gaz obezwładniający w postaci ręcznych miotaczy gazowych; paralizatory elektryczne (np. amerykański TASER); kajdanki (metalowe lub jednorazowe z tworzywa sztucznego); pałki wielofunkcyjne (tonfa lub tzw. baton); latarki akumulatorowe, szperacze dalekosiężne; neseser z ceramiczną lub kewlarową kuloodporną roletą rozwijaną w momencie ataku; nosi ją bodyguard idący bezpośrednio za VIP-em; sprzęt obserwacyjny lornetki i noktowizory; sprzęt wykrywający podsłuchy, skanery itp.; maski przeciwgazowe; dobrze wyposażona apteczka pierwszej pomocy; powinna zawierać zestaw leków, które VIP musi przyjmować w przypadku, jeżeli cierpi na przewlekłą chorobę; sprzęt do poszukiwania ładunków wybuchowych (lusterka na wysięgnikach, stetoskopy, specjalne latarki.

Rozpoznawanie i analiza zagrożenia Podstawą ochrony osobistej jest umiejętność oszacowania zagrożenia. Jeśli pozna się jego rodzaje i stopnie, będzie można właściwie określić rodzaj potrzebnych środków do zapewnienia bezpieczeństwa ochranianemu. Nie można chronić VIP-a wszędzie i przed wszystkim, ponieważ zbudowanie takiego systemu ochrony byłoby bardzo kosztowne, a co najgorsze, całkowicie pozbawiłoby go swobody. Przecież celem ochrony nie jest odizolowanie ochranianego od świata. To byłoby najprostsze, ale nie o to tutaj chodzi. Najlepsze działanie ochronne to takie, które zapewnia właściwy poziom bezpieczeństwa przy minimalnej ingerencji w normalny tryb życia VIP-a. Celem oszacowania zagrożenia jest określenie istniejącego ryzyka i rozdzielenie ryzyka możliwego do uniknięcia od tego, którego uniknąć się nie da. Przecież zamach, atak na VIP-a nie jest jedynym ryzykiem. Jest najważniejszym czynnikiem, ale należy brać pod uwagę również inne zagrożenia, takie jak choroba, wypadek drogowy, pożar. Ogólnie rzecz biorąc, ochrona osobista dba o spokój psychiczny VIP-a, o jego prywatność. Oszacowanie ryzyka powinno być porównane z zapobiegawczymi środkami ochrony, jakie mogą być zastosowane. Lepiej zapobiegać, niż naprawiać. Podstawowymi elementami procesu szacowania zagrożenia są: Sporządzenie jasnej listy wszystkich zagrożeń, ale bez szukania dla nich rozwiązań. W miarę dopływu nowych informacji lista ta może się zmieniać; Uporządkowanie zagrożeń według stopnia niebezpieczeństwa dla VIP-a; Dobór niezbędnych środków bezpieczeństwa w celu minimalizacji tych zagrożeń; Ustalenie profilu VIP-a. Profilowanie jest to ostatni punkt procesu szacowania ryzyka, jednak wyniki poczynionych ustaleń dotyczących osoby ochranianej mają bardzo istotny wpływ np. na listę zagrożeń oraz na środki bezpieczeństwa dostosowane do tych zagrożeń. Prawdę mówiąc, należy wiedzieć wszystko o VIP-ie, nie tylko to, co zechciał przekazać swojej ochronie. Im więcej się ona o nim dowie, tym łatwiejsze będzie oszacowanie zagrożenia (np. to, że zleceniodawca jest miłośnikiem nurkowania). Należy przyjąć zasadę, że każda informacja, choćby wydawała się mało znacząca, może okazać się użyteczna przy szacowaniu zagrożenia. Dlatego bardzo pomocne będzie trzymanie się szablonu „Siedmiu P” (w nawiasach podano nazwy w języku angielskim): Ludzie (people). Miejsca (places). Osobowość (personality). Uprzedzenia (prejudices). Historia osobista (personal history). Poglądy polityczne i religijne (political and religious persuasion). Życie prywatne (private life). Udzie Zleceniodawca może mieć różne powiązania z ludźmi, poprzez więzy pokrewieństwa, pracę itp. Znajomość ta może mieć różny charakter. Niektóre z tych powiązań mogą oznaczać problemy — np. niebezpieczny flirt miłosny w pracy, zazdrosna żona, wspólnik bez skrupułów. Zatem musimy poznać ludzi, z którymi VIP się kontaktuje. Miejsca Należy dowiedzieć się, gdzie VIP się urodził, gdzie mieszkał, obecnie pracuje i spędza wolny czas. Miejsca dla jednych bezpieczne, dla innych mogą takie nie być. Bodyguard zawsze musi pamiętać o związku osoby ochranianej z miejscem i wpływie tego powiązania na stopień zagrożenia. Osobowość Istnieją pewne typy osobowości, które po prostu przyciągają kłopoty. Są to zwykle osoby szorstkie, kłótliwe, mające wojownicze usposobienie. Tacy są często przedsiębiorcy, właściciele firm. Szybko potrafią się zaprzyjaźnić, ale równie szybko narobić sobie wrogów. Bodyguard nie musi lubić osoby, dla której pracuje, jednak wiedza o jej osobowości powinna sprawić, że ochrona będzie jeszcze bardziej czujna. Uprzedzenia Zwłaszcza te głęboko zakorzenione w człowieku są szczególnie niebezpieczne. Zwykle powodują reakcję łańcuchową jeżeli np. ktoś nie lubi przedstawicieli rasy czarnej, zwykle znajdują się uprzedzeni do uprzedzonych wobec Afroamerykanów. Bodyguard powinien znać te uprzedzenia, aby w razie zagrożenia wynikającego z nich mógł właściwie zareagować. Historia osobista Powinna obejmować nazwiska ludzi, którzy znali VIP-a w przeszłości, jego dawne powiązania, historię małżeństwa (lub kilku małżeństw), służbę wojskową, miejsca zamieszkania, historię pracy zawodowej. Należy to porównać z informacjami zawartymi w źródłach publicznych (prasa, książki, encyklopedia). Bodyguard powinien znać historię chorób VIP-a, jego grupę krwi i ewentualne alergie, przyjmowane regularnie leki itp. Poglądy polityczne i religijne Należy poznać poglądy polityczne zleceniodawcy i jego przynależność do organizacji politycznych. Poglądy i praktyka religijna również mogą mieć wpływ na stopień zagrożenia. Prywatne życie Najbardziej kontrowersyjny punkt profilowania VIP-a. Musimy wiedzieć, czy nadużywa alkoholu, czy widuje się z prostytutkami, czy ma kochankę, co jada, gdzie lubi przebywać (ulubione restauracje, hotele). Lista ta powinna być bardzo dokładnie sporządzona przez służbę ochrony, a odpowiedzi na te pytania muszą być przez VIP-a udzielone zgodnie z prawdą.

Organizacja zespołów ochrony osób stanowi kolejną fazę procesu planistycznego, którego celem jest likwidacja zagrożenia życia i zdrowia ludzi objętych działaniami ochronnymi. Czynności te powinny być poprzedzone zdobyciem gruntownej wiedzy z zakresu prawnych podstaw ochrony osób oraz powinny opierać się na analizie realnych i potencjalnych zagrożeń mogących wystąpić w trakcie realizacji zadań ochronnych. Stąd też organizacja zespołu ochrony osobistej należy do zadań ważnych, odpowiedzialnych i wymagających posiadania zarówno wiedzy praktycznej, jak i teoretycznej. Uzasadnieniem i poparciem wagi oraz znaczenia działań realizowanych na rzecz bezpieczeństwa osób jest wartość dobra powierzonego ochronie. Zapewne każdy zgodzi się, że ludzkie życie i zdrowie należą do najważniejszych wartości. Dlatego też wszelkie działania mające na celu likwidację zagrożeń chronionych osób zasługują na miano priorytetowych decydujących o zachowaniu hierarchii egzystencjalnych wartości. Organizacja zespołów ochrony osób staną się między innymi zagadnienia dotyczące rodzajów szyków ochronnych, taktyk ich formowania, a także pierścieni bezpieczeństwa. Wiadomości te pozwolą zrozumieć podstawowe zasady taktyki przeciwdziałania zamachom na chronione osoby oraz stanowić będą bazę do poznania głównych obowiązków i uprawnień pracowników ochrony osobistej. Analiza treści dydaktycznych modułu pozwoli również na zapoznanie się z rozmieszczeniem poszczególnych pracowników w szykach ochronnych oraz roli pierścieni bezpieczeństwa w organizowaniu zabezpieczenia osób. Szyki ochronne pracownicy ochrony zapewniający bezpieczeństwo osób powinni tworzyć różnego rodzaju szyki ochronne. Szyk ochronny to sposób ustawienia agentów ochrony bezpośredniej w stosunku do osoby ochranianej oraz nawzajem względem siebie. Wielkość oraz rodzaj zastosowanego szyku ochronnego zależy od liczby agentów wchodzących w skład ochrony bezpośredniej, stopnia zagrożenia osoby ochranianej i miejsca zabezpieczenia. Agenci wchodzący w skład szyku ochronnego tworzą strefę bezpieczeństwa między sobą a osobą ochranianą” Podstawowym celem szyku ochronnego jest przeciwdziałanie atakom na osoby. Dodatkowym zadaniem jest zagwarantowanie osobie chronionej spokoju poprzez odizolowanie jej od otoczenia, a także zapobieganie różnego rodzaju formom naruszenia jej nietykalności. Szyki ochronne mają charakter dynamiczny i uzależnione są od charakteru otoczenia inną formę przyjmują w miejscach zatłoczonych (szyk zwarty), a inną, gdy teren pozwala na stosowanie szyku rozluźnionego. Ważne jest jednak, aby pracownicy ochrony znajdowali się w odpowiedniej odległości od osoby chronionej odległości pozwalającej na natychmiastową i skuteczną reakcję na wszelkie zagrożenie. Skuteczność działań ochronnych uzależniona jest w dużym stopniu od właściwej lokalizacji pracowników ochrony w szyku oraz odpowiednim przydziale tzw. obszaru obserwacji strefy odpowiedzialności wokół klienta. Strefa odpowiedzialności każdego pracownika ochrony powinna lekko zachodzić na strefę innych członków szyku ochronnego. Istotne jest jednak to, aby członkowie szyku zabezpieczali 360-stopniowy obszar wokół osoby ochranianej. Poniżej przedstawiono rysunki ukazujące różne rodzaje szyków ochronnych wraz z ich opisem. Podstawowym kryterium określającym rodzaj szyku będzie liczba pracowników ochrony oraz ich usytuowanie w szyku. Ochrona jednoosobowa Szyk ten tworzy dowódca ochrony, który zapewnia 360-stopniowe pokrycie obszaru wokół osoby chronionej. Dowódca znajduje się z tyłu osoby chronionej, zwykle z jej prawej strony, w odległości około jednego metra (mniej więcej na długość wyciągniętej ręki). W razie ewentualnego ataku z przodu taka lokalizacja pozwala na szybką reakcję, a jednocześnie nie utrudnia przemieszczania się klienta. Pozycja dowódcy ochrony w tym szyku nie jest stała — ustawia się on z tej strony, z której zagrożenie jest w danej chwili największe.

Ochrona dwuosobowa szyk ten składa się z dowódcy ochrony i pracownika ochrony (pracownika rozpoznania). Każdy z nich odpowiada za 180-stopniowe pokrycie obszaru wokół klienta. Tak jak w przypadku obsady eskortowej dowódca ochrony zajmuje miejsce z tyłu, z prawej strony, a pracownik ochrony z przodu z lewej strony. Pracownik stanowi ochronę przed atakiem z przodu i po bokach. Dowódca odpowiada zaś za osłonę i ewakuację w razie zagrożenia.

Ochrona trzyosobowa szyk ten składa się z: dowódcy ochrony, pracownika rozpoznania i pracownika ochrony (dowódca zmiany). Każdy z nich odpowiedzialny jest za 120-stopniowe pokrycie obszaru wokół klienta. Tak jak w przypadku mniejszych szyków ochronnych dowódca zajmuje pozycję z tyłu z prawej strony, pracownik ochrony z lewej strony, a pracownik rozpoznania znajduje się z przodu. Szyk ten stosowany jest często w miejscach zatłoczonych.

Ochrona czteroosobowa Szyk ten składa się z obstawy czteroosobowej: dowódcy ochrony, pracownika rozpoznania i dwóch pracowników ochrony. Dowódca ochrony zajmuje pozycję z tyłu z prawej strony klienta, jeden z pracowników usytuowany jest także z tyłu za osobą chronioną i dowódcą, drugi pracownik znajduje się z tyłu z lewej strony. Pracownik rozpoznania zajmuje pozycję z przodu szyku ochronnego. Dowódca koncentruje uwagę wyłącznie na osobie chronionej, podczas gdy pozostali pracownicy ochrony odpowiedzialni są za 120 stopniowe pokrycie obszaru wokół osoby chronionej.

Ochrona pięcioosobowa szyk ten składa się z obsady pięcioosobowej: dowódcy ochrony, pracownika rozpoznania i trzech pracowników ochrony. Dowódca ochrony zajmuje pozycję z tyłu z prawej strony klienta. Jeden pracownik znajduje się z tyłu osoby chronionej, drugi z jej prawej strony, trzeci zaś z lewej. Pracownik rozpoznania przemieszcza się w szyku ochronnym z przodu. Dowódca koncentruje swoją uwagę wyłącznie na kliencie, pozostali członkowie szyku pokrywają 90-stopniowy obszar wokół tej osoby. Romb jest szykiem ochronnym charakteryzującym się dużą elastycznością i w zależności od sytuacji może przekształcić się w inną formację ochronną.

Ochrona sześcioosobowa szyk ten składa się z: dowódcy ochrony, pracownika rozpoznania i czterech pracowników ochrony. Dowódca ochrony zajmuje pozycję z tyłu z prawej strony klienta. Jeden z pracowników ochrony zajmuje pozycję z tyłu za osobą chronioną i dowódcą, drugi z prawej strony tej osoby, trzeci z lewej, a czwarty z tyłu z lewej strony. Pracownik rozpoznania przemieszcza się na przedzie. Dowódca ochrony koncentruje swoją uwagę wyłącznie na kliencie, natomiast zadaniem pozostałych pracowników ochrony jest zapewnienie 72-stopniowego pokrycia obszaru wokół tej osoby. Tak jak w przypadku ochrony pięcioosobowej romb rozszerzony charakteryzuje się dużą elastycznością i może przekształcić się szybko w inną formację ochronną.

Pierścień ochronny szyk ten stosuje się w sytuacjach nadzwyczajnego zagrożenia osoby chronionej oraz konieczności przemieszczenia jej przez agresywnie zachowujący się tłum. Wszyscy pracownicy ochrony z wyjątkiem dowódcy stoją tyłem do osoby chronionej. W sytuacji wzmożonego zagrożenia łączą się ramionami, formując pierścień ochronny uniemożliwiający dostęp do klienta. Dowódca znajduje się w środku pierścienia ochronnego wraz z osobą chronioną. Jego zadaniem jest kierowanie klientem. Pierścieniem bezpieczeństwa nazywamy odpowiednie rozstawienie ochrony wokół osoby ochranianej, które ma na celu zapewnienie tej osobie bezpieczeństwa i niedopuszczenie do niej osób postronnych”

„Każdy kolejny obwód (pierścień) przepuszcza coraz mniejsze liczby osób dzięki efektywnemu filtrowaniu. Jeśli ktoś niepowołany przedrze się przez pierścień zewnętrzny, powinien być wykryty i zatrzymany przy pierścieniu środkowym lub wewnętrznym. Ukształtowanie obwodów zależy od zagrożenia, stanu liczbowego sekcji i dostępnych zasobów”. „Pierścień wewnętrzny to obszar wyznaczony bezpośrednio wokół osoby ochranianej. Znajdują się w nim agenci ochrony bezpośredniej. Jest to pierścień najbardziej ograniczający dostęp i zawsze należy go obsadzać agentami w pierwszej kolejności. Swobodny dostęp do tego obszaru mogą mieć tylko osoby bezpośrednio związane z osobą ochranianą (bliscy współpracownicy, członkowie rodziny itp.). Pierścień środkowy to obszar wokół wewnętrznej strefy ochrony. Znajdują się w nim agenci ochrony niewłączeni do zespołu ochrony bezpośredniej. Pierścień ten jest obsadzony agentami zaraz po tym, jak zostaną rozmieszczeni agenci pierścienia wewnętrznego. Dostęp do tego obwodu mają ludzie czasowo współpracujący z osobą ochranianą, na przykład urzędnicy obsługujący daną wizytę. Pierścień zewnętrzny stanowi pierwszą linię obrony. Jest to obszar najbardziej oddalony od osoby ochranianej. Mają do niego dostęp osoby zaangażowane w określone zabezpieczenie, kierowcy, pracownicy instytucji współpracujących przy wizycie, a także pozostali agenci zabezpieczenia” „Oddzielenie od siebie poszczególnych pierścieni bezpieczeństwa wymaga wprowadzenia barier fizycznych utrudniających dostęp do osoby chronionej. Mogą to być: barykady stałe, czyli ściany, ogrodzenia, formy ukształtowania terenu naturalnego, zbiorniki wodne, budynki, stałe pachołki itp., barykady tymczasowe, czyli podpory, liny, łańcuchy, przenośne ogrodzenia drewniane lub metalowe, taśmy, ścianki działowe w pomieszczeniach, zasłony okienne, meble, drut kolczasty, pojazdy, drogowe bariery ochronne itp.” Podstawowymi zadaniami pierścieni bezpieczeństwa jest przeciwdziałanie napadowi na chronioną osobę poprzez: wprowadzenie punktów kontrolnych, zamontowanie urządzeń technicznych pozwalających na wykrycie zagrożenia, obserwację wszystkich osób zbliżających się do pierścienia wewnętrznego, alarmowanie pracowników ochrony zajmujących stanowiska wewnątrz kolejnych pierścieni o zbliżającym się zagrożeniu, współpracę podczas reagowania na zaistniałe zagrożenia. Poszczególne pierścienie bezpieczeństwa powinny posiadać punkty kontrolne, które uniemożliwiałyby dostęp osób postronnych. Pracownicy ochrony powinni, dokonując kontroli, wymagać od osób przekraczających poszczególne pierścienie bezpieczeństwa: poddania się sprawdzeniu na liście osób upoważnionych do wstępu, przedstawienia dokumentu tożsamości, przejścia przez bramkę wykrywającą metal. Rozpoznaniu osób mogących przebywać w kolejnych pierścieniach bezpieczeństwa służą różnego typu identyfikatory. Oprócz funkcji ułatwiających identyfikację pełnią one również zadania prewencyjne odstraszają osoby nieuprawnione do wkraczania na niedozwolony dla nich teren. Członkowie ochrony osobistej posiadają identyfikatory stałe. Identyfikatory tymczasowe (goście, dziennikarze itp.) mogą być zróżnicowane pod względem koloru i/lub kształtu w zależności od strefy (pierścienia bezpieczeństwa), w której mają przebywać osoby uprawnione. Podstawowym celem pierścieni bezpieczeństwa jest utrudnienie dostępu osób postronnych do osoby chronionej. Pierścienie bezpieczeństwa dzielimy na: wewnętrzne, środkowe i zewnętrzne. Pierścień zewnętrzny stanowi pierwszą barierę dostępu do osoby chronionej, pierścień wewnętrzny ostatnią. Każdy pierścień bezpieczeństwa powinien posiadać punkty kontrolne. Tworząc pierścienie bezpieczeństwa można wykorzystać znajdujące się na danym terenie naturalne i architektoniczne bariery. Szyki ochronne formowane są w wewnętrznym pierścieniu ochronnym. Rozmieszczenie pracowników ochrony podczas zabezpieczenia linii ogrodzeniowej

Wejście do windy pracowników ochrony

Rozmieszczenie pracowników ochrony w klatce schodowej lub schodach ruchomych

Rozmieszczenie pracowników ochrony podczas przemówienia lub konferencji prasowej

Taktyka działań ochronnych przy użyciu pojazdów. Ochrona osób realizowana jest w różnych okolicznościach, miejscach oraz za pomocą wielu środków technicznych. Jednym z nich jest samochód. W niniejszym module kursu, zajmiemy się omówieniem ochrony osób prowadzonej w trakcie przejazdu samochodem. Już na wstępie należy podkreślić, że pracownicy zatrudnieni w komercyjnych strukturach ochronnych nie posiadają uprawnień, z których mogą korzystać funkcjonariusze służb należących do struktur rządowych (np. Policja, Biuro Ochrony Rządu). Podobnie samochody używane do ochrony osobistej nie są pojazdami uprzywilejowanymi, a poruszanie się nimi wymaga bezwzględnego stosowania przepisów ruchu drogowego przepisów właściwych wszystkim innym pojazdom cywilnym. Stąd też specyfika działań ochronnych realizowanych samochodami wymaga zaangażowania odmiennych metod oraz algorytmów postępowania zarówno w sytuacjach typowych, jak i wzmożonego zagrożenia.