Zioła w medycynie. Choroby układu pokarmowego - ebook
Zioła w medycynie. Choroby układu pokarmowego - ebook
To pionierska na polskim rynku publikacja obalająca mity na temat ziołolecznictwa, która jest doskonałym przewodnikiem po terapiach uzupełniających oraz merytoryczną podstawą do leczenia objawów chorobowych, fitoterapii schorzeń o łagodnym przebiegu i chorób przewlekłych. Opisano w niej poszczególne dolegliwości, podkreślono wskazania i przeciwwskazania, schematy dawkowania dla podanych receptur czy ziołowych preparatów.
Rozdziały oddają kolejność odcinków układu pokarmowego. Zagadnienia posegregowano według jednostek chorobowych. Publikację kończy opis leczenia częstych objawów chorobowych. Co interesujące, w publikacji znajdują się także praktyczne wskazówki do kulinarnego zastosowania ziół w profilaktyce i terapii schorzeń układu pokarmowego.
Książka adresowana jest zarówno do gastrologów, lekarzy rodzinnych, pediatrów, geriatrów, jak i farmaceutów. Bez wątpienia jest to przydatna pozycja również dla pielęgniarek i położnych oraz dietetyków. Powinni zainteresować się nią także studiujący medycynę i farmację. Odnajdą w niej wartościowe źródło wiedzy także pasjonaci medycyny naturalnej.
Kategoria: | Medycyna |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-200-5425-5 |
Rozmiar pliku: | 1,2 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Jama ustna stanowi początkowy odcinek przewodu pokarmowego człowieka. W jej skład wchodzą wargi, wewnętrzna część policzków, podniebienie miękkie, dziąsła, język, wędzidełko oraz dno jamy ustnej.
Jama ustna pełni następujące funkcje w organizmie:
• trawienną – pokarm jest rozdrabniany oraz nawilżany śliną zawierającą enzym trawienny, amylazę ślinową;
• zmysłową – dzięki kubkom smakowym (rozmieszczonym m.in. na języku i podniebieniu) odbiera się wrażenia smakowe;
• artykulacyjną – budowa jamy ustnej umożliwia wydawanie dźwięków;
• oddechową – stanowi alternatywną drogę pobierania tlenu;
• obronną – w jamie ustnej zachodzą procesy zapobiegające zakażeniu, np. poprzez wydzielanie śliny i płynu dziąsłowego oraz obecność komórek żernych (makrofagów, neutrofili).
1.1. ZAPALENIE JAMY USTNEJ
ZAPALENIEM JAMY USTNEJ nazywa się proces zapalny obejmujący błonę śluzową jamy ustnej. Najczęstszą przyczyną są drobne owrzodzenia zwane aftami. Z innych przyczyn należy wymienić infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze, a także alergię kontaktową. W trakcie zakażenia wirusem opryszczki w jamie ustnej powstają drobne pęcherzyki, które pękając, tworzą bolesne nadżerki.
Chorzy na zapalenie jamy ustnej skarżą się na mrowienie, uczucie ściągnięcia błony śluzowej, ból podczas jedzenia i mówienia. Występuje zaczerwienienie błony śluzowej i niezależnie od przyczyny mogą się tworzyć drobne pęcherze, a nawet owrzodzenia. Stan zapalny może obejmować całą jamę ustną lub ograniczać się tylko do jej części.
Zioła mogą być pomocne zarówno w stanach łagodnych (np. afty w większości przypadków goją się po kilku dniach samoczynnie), jak i przewlekłych, wymagających leczenia.
Stosuje się preparaty z ziół o właściwościach przeciwzapalnych i ściągających:
• napar z liścia szałwii – otrzymywany przez zalanie 2 łyżek ziół szklanką wrzącej wody, a następnie pozostawienie pod przykryciem na 20–30 minut; po przecedzeniu płukać jamę ustną kilka razy dziennie; na 1 porcję zużyć pół szklanki naparu;
• odwar z kłącza pięciornika kurzego ziela – przygotowuje się poprzez zalanie łyżki stołowej ziół ¹/₂ szklanki wrzącej wody i gotowanie na małym ogniu przez 10 minut; odwar odstawić na pół godziny pod przykryciem, przecedzić, a następnie płukać jamę ustną 4–6 razy dziennie;
• mocny napar z ziela tymianku – przygotowany przez zalanie w termosie 3 łyżek ziół ¹/₂ litra wrzącej wody i pozostawienie pod przykryciem przez 30 minut; po przecedzeniu płukać jamę ustną kilka razy w ciągu dnia, wykorzystując cały przygotowany napar.
Godna polecenia jest płukanka o działaniu przeciwzapalnym sporządzona według następującej receptury.
Składniki:
• płatki maku polnego 50 g
• kwiat rumianku 50 g
• ziele krwawnika 50 g
Sposób przygotowania:
Łyżkę dobrze wymieszanych ziół zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić w termosie na 30 minut. Po przecedzeniu płukać jamę ustną pół szklanki naparu 4 razy dziennie.
W sprzedaży dostępne są również gotowe preparaty ziołowe:
• mieszanka ziołowa w saszetkach Septosan (Herbapol Lublin) na bazie ziela tymianku i liścia szałwii – saszetkę ziół zalać ¹/₂ szklanki wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na 15 minut; tak otrzymanym naparem płukać jamę ustną 1–5 razy dziennie (naparu nie należy połykać);
• płyn do stosowania zewnętrznego Salviasept (Herbapol Lublin) zawierający ziołowe wyciągi płynne oraz olejki eteryczne – przed użyciem preparat należy rozcieńczyć poprzez rozpuszczenie 20–30 kropli w ¹/₂ szklanki ciepłej wody; płukać jamę ustną 3–5 razy dziennie;
• płyn Dentosept (Phytopharm Klęka) zawierający ziołowe wyciągi alkoholowe m.in. z kwiatu rumianku, kory dębu oraz liścia szałwii – łyżkę stołową preparatu rozcieńczyć w ¹/₂ szklanki letniej wody; płukać jamę ustną kilka razy dziennie w zależności od potrzeb;
• płyn Aromatol (Hasco) – alkoholowa mieszanina mentolu (pozyskiwanego z mięty pieprzowej) oraz olejków eterycznych, m.in. cytrynowego i cynamonowego; łyżeczkę preparatu dodać do szklanki ciepłej wody; płukać jamę ustną 1–3 razy na dobę.
Ze względu na towarzyszący zapaleniu jamy ustnej ból podczas połykania osoby chore unikają przyjmowania zarówno pokarmów, jak i płynów. W takich przypadkach pomocne mogą być surowce zielarskie zawierające śluzy o działaniu powlekającym, gojącym i przeciwbólowym. I u dorosłych, i u dzieci poleca się stosowanie naparu z kwiatów ślazu, który przygotowuje się przez zalanie 2 łyżek suszonych ziół szklanką wrzącej wody i pozostawienie pod przykryciem przez pół godziny. Jamę ustną płucze się 5–8 razy dziennie w zależności od potrzeb. Złagodzenie bólu jest szczególnie ważne u małych dzieci, u których ograniczenie spożywania płynów może szybko doprowadzić do odwodnienia.
W stanach zapalnych jamy ustnej o podłożu grzybiczym, którego objawem jest m.in. język pokryty białawym nalotem, warto sięgnąć po napar z owoców kminku. Czubatą łyżkę owoców należy rozgnieść lub zmielić, a następnie zalać szklanką wrzącej wody i doprowadzić do wrzenia, po czym pozostawić pod przykryciem na pół godzimy i przecedzić. Tak otrzymanym płynem (ciepłym, ale nie gorącym) płucze się jamę ustną 4–6 razy dziennie, jednorazowo wykorzystując pół szklanki naparu.
Można też przygotować miksturę poprzez zmieszanie łyżki tłoczonego na zimno, nierafinowanego oleju z czarnuszki siewnej (Ol’Vita) z 4–6 kroplami (dla dzieci 2–3 krople) olejku eterycznego z kminku. Miksturą płucze się jamę ustną 3–5 razy dziennie.
OPRYSZCZKOWE ZAPALENIE JAMY USTNEJ występuje najczęściej u małych dzieci i objawia się silnym bólem w zainfekowanym miejscu. W skrajnych przypadkach może nawet dojść do uszkodzenia wzroku po przeniesieniu wirusa opryszczki (palcami) na rogówkę oka. Podawanie leków przeciwwirusowych skraca czas trwania choroby oraz łagodzi objawy.
Warto dodatkowo sięgnąć po ziołowe preparaty o działaniu przeciwzapalnym i przeciwwirusowym:
• napar z ziela czystka siwego przygotowywany przez zalanie łyżki suszonych ziół szklanką wrzącej wody i pozostawienie pod przykryciem na 20 minut – po przecedzeniu tak sporządzony napar może być wykorzystany zarówno do płukania jamy ustnej (kilka razy dziennie po pół szklanki), jak i do picia (szklanka naparu 2 razy dziennie między posiłkami);
• napar z kory czepoty puszystej znanej również pod nazwami vilcacora, koci pazur, Cat’s claw – łyżeczkę suszonych ziół utrzeć na proszek, zalać szklanką wrzącej wody i pozostawić pod przykryciem na pół godziny; napar pić bez przecedzania 2–3 razy dziennie po szklance; można go również zastosować do płukania jamy ustnej – pół szklanki 3–5 razy dziennie;
• napar z liści melisy sporządzony poprzez zalanie łyżki suszonych ziół szklanką wrzącej wody i pozostawienie pod przykryciem na 20 minut – pić 2–4 razy dziennie po szklance.
1.2. ZAPALENIE DZIĄSEŁ I PARADONTOZA
ZAPALENIE DZIĄSEŁ może prowadzić do osłabienia, bólu oraz krwawienia dziąseł, np. przy jedzeniu. Przyczyną są najczęściej bakterie, gromadzące się razem z narastającą płytką nazębną, co z kolei spowodowane jest niewłaściwą higieną jamy ustnej. Podłożem choroby mogą być też wahania hormonalne oraz takie schorzenia jak cukrzyca i niedokrwistość. W wyniku namnożenia się bakterii oraz dużej ilości produkowanych przez nie toksyn następuje uszkodzenie tkanki dziąseł.
Zaniedbane zapalenie dziąseł prowadzi do PARADONTOZY, czyli zapalenia przyzębia – tkanek okalających ząb. Paradontoza, choć kojarzona z marynarzami w dawnych wiekach (w rzeczywistości chorowali oni na szkorbut, będący objawem niedoboru witaminy C), współcześnie – podobnie jak zapalenie dziąseł – wcale nie należy do rzadkości. Pierwszym objawem schorzenia jest obnażenie szyjek zębowych oraz niewielkie krwawienia, np. w trakcie jedzenia lub szczotkowania zębów. W skrajnych przypadkach dochodzi do obruszenia, a nawet wypadania zębów.
Leczenie – zarówno w stanach zapalnych dziąseł, jak i paradontozie – polega na zwiększonej higienie jamy ustnej oraz interwencji stomatologicznej, np. regularnym usuwaniu kamienia nazębnego. Wspomagająco należy stosować preparaty ziołowe o działaniu witaminizującym oraz przeciwzapalnym.
Wcieranie kilka razy dziennie tłoczonego na zimno oleju rokitnikowego (Dary Natury) poprawia stan dziąseł, zmniejsza stan zapalny, hamuje krwawienia. Olej należy wcierać 2–5 razy dziennie w cały obszar dziąseł (nie tylko w okolice zębów), delikatnie masując.
Do smarowania dziąseł warto też zastosować:
• preparat Dentosept A (Phytopharm Klęka) w formie gęstego płynu, będący mieszaniną wyciągów ziołowych oraz boraksu i benzokainy (substancja znieczulająca miejscowo) – zmienione chorobowo obszary dziąseł smarować za pomocą patyczka higienicznego 3 razy dziennie; bezpośrednio po zastosowaniu leku nie powinno się płukać jamy ustnej; producent zaleca szczególną ostrożność podczas stosowania preparatu u dzieci do 7. roku życia; przeciwwskazaniem jest uczulenie na benzokainę;
• żel Bajkadent (Herbapol Wrocław) zawierający wyciąg z korzenia tarczycy bajkalskiej – producent zaleca stosowanie go 2–4 razy dziennie, bezpośrednio po umyciu zębów; w miejsca chorobowo zmienione należy wcierać ok. 2 cm żelu; po zabiegu przez co najmniej pół godziny nie wolno jeść ani pić; w przewlekłych stanach zapalnych należy systematycznie stosować preparat przez 14 dni;
Działanie przeciwzapalne i odżywcze na tkankę dziąseł wykazuje następująca mieszanka ziołowa:
Składniki:
• kwiat ślazu 40 g
• korzeń biedrzeńca 40 g
• kwiat dziewanny 30 g
• ziele bylicy pospolitej 30 g
• kwiat arniki 20 g
Sposób przygotowania:
3 czubate łyżki starannie wymieszanych ziół zalać ¹/₂ litra wrzącej wody i gotować na małym ogniu przez 3 minuty. Odstawić na 5 minut i przecedzić do termosu. Płukać dziąsła 4 razy dziennie pół szklanki letniego odwaru.
W aptekach i sklepach zielarskich dostępny jest płyn Azucalen (Herbapol Wrocław) zawierający wyciągi z kwiatów rumianku oraz kwiatów nagietka. Przed użyciem preparat należy rozcieńczyć w proporcji łyżeczka płynu na ¹/₂ szklanki wody. Płukać dziąsła 2–3 razy dziennie.
UWAGA!
Według zalecenia producenta: „Preparat stosuje się tradycyjnie do przemywania okolicy zewnętrznych kobiecych narządów płciowych (wargi sromowe) w łagodnych stanach zapalnych. Szczególnie zalecany u kobiet w okresie pomenopauzalnym”. Mimo takich wskazań preparat ten może być również z powodzeniem stosowany do płukania jamy ustnej.
Doktor Jadwiga Górnicka zaleca płukanie ust tłoczonym na zimno, nierafinowanym olejem słonecznikowym (Ol’Vita). 2 łyżki oleju należy ssać 2–3 razy dziennie przez 15–20 minut – najlepiej rano, w godzinach południowych oraz wieczorem przed snem. Olej należy ssać, przepuszczając między zębami, i wypluć po zakończeniu zabiegu. Do oleju można dodać 2–3 krople olejku eterycznego szałwiowego (Avicenna Oil).