Zioła w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej - ebook

WSTĘP

Uwielbiam ziołolecznictwo bez względu na system, z jakiego się wywodzi, czy miejsce jego pochodzenia. Rośliny są niesamowite. Zaczęłam czytać o ziołolecznictwie oraz eksperymentować z nim na własną rękę z książkami podobnymi do tej. Zanim profesjonalnie zajęłam się chińską medycyną, nauczałam jogi w formie terapii oraz ajurwedy. Podczas studiów z akupunktury i chińskiego ziołolecznictwa pracowałam w sklepie GNC, gdzie pomagałam klientom w doborze ziół i suplementów. Ograniczony wolny czas poświęcałam wolontariatowi i pomagałam moim nauczycielom oraz promotorom, pracując w zielarni szpitalnej i sporządzając receptury pacjentom. Lubiłam sam pobyt w zielarni, pomieszczeniu wypełnionym ponad trzystoma słojami ziół – każdym o innym aromacie, wyglądzie i odmiennej strukturze. Kiedy otwierałam drzwi, uwodziła mnie woń wszystkich tych ziół. Na studiach nieźle radziłam sobie z akupunkturą, lecz każdy wiedział, że obiektem mojego prawdziwego uwielbienia jest ziołolecznictwo chińskie.

Po ukończeniu studiów kontynuowałam naukę o chińskim ziołolecznictwie na kursie poświęconym ajurwedzie i zostałam członkinią Cechu Zielarzy Amerykańskich, aby zdobyć wiedzę o ziołolecznictwie zachodnim. W tym samym czasie zajęłam się chińską medycyną zawodowo oraz rozpoczęłam pracę w Akademii Akupunktury Pięciu Żywiołów jako kierownik zielarni, doradca kliniki zielarskiej, nauczyciel oraz, w końcu, dyrektor. Moją pasją jest bezpośrednia praca ze studentami i z ziołami.

Chociaż znam inne systemy ziołolecznictwa, w 99% przypadków podczas stawiania diagnozy stosuję system chiński, ponieważ uważam, że jest precyzyjny i dokładny w procesie dotarcia do źródła wszelkich problemów. Obecnie wraz ze współpracownikiem używamy wyłącznie lokalnych ziół zachodnich zgodnie z zasadami medycyny chińskiej. Jestem bardzo podekscytowana przyszłością chińskiego ziołolecznictwa w Stanach Zjednoczonych.

Zachodnia zielarka, Rosemary Gladstar, podsumowała zielarzy i ziołolecznictwo takimi słowami: „Jednym, w czym są zgodni wszyscy zielarze, jest to, żeby nie gotować ziół w aluminiowym garnku”. Ziołolecznictwo wywodzi się z rozmaitych zakątków świata, jest tworzone przez różne kultury i wykorzystywane na mnóstwo sposobów. Zioła wprowadziły dość istotne zmiany w moim życiu i byłam też świadkiem tego, jak niesamowicie działają na moich klientów, znajomych i moją rodzinę. Mam nadzieję, że ta książka pomoże ci w poszukiwaniach i określeniu tego, co działa najlepiej dla ciebie.

Moim celem przyświecającym pisaniu tej książki było uczynienie całego ogromu medycyny chińskiej przyswajalnym obszarem dla nowicjuszy, a systemów diagnozy, na których opiera się ta medycyna – przystępnymi metodami. Poznasz, jak wykorzystywać ziołolecznictwo chińskie w doborze ziół oraz kiedy i jak dana roślina pomoże ci wzmocnić zdrowie i kwitnąć!

Odwar wyciszający niepokój,CZĘŚĆ PIERWSZA
ABC CHIŃSKIEGO ZIOŁOLECZNICTWA

Ziołolecznictwo chińskie jest systemem holistycznym, dlatego nie ma ono na celu wyleczenia dolegliwości zdiagnozowanych przez medycynę zachodnią. Skupia się raczej głównie na zapobieganiu chorobom poprzez zachowanie równowagi fizycznej, umysłowej i duchowej. Pomaga zwalczać choroby i dolegliwości dzięki temu samemu mechanizmowi przywracania równowagi, przy czym – zależnie od potrzeb – ma łagodne lub silne działanie terapeutyczne.

Książka została zaprojektowana tak, aby rozłożyć ogrom, jakim jest medycyna chińska, na łatwe pierwsze kroki ku nauce całego systemu. Pierwszy rozdział wprowadza w podstawowe koncepty chińskiego ziołolecznictwa. Na początku nauka ram medycyny chińskiej może wydać się przytłaczająca, ale spojrzenie na zdrowie i choroby przez ten pryzmat pozwoli dokładnie i szczegółowo zrozumieć wiele dolegliwości. Dzięki takiemu dogłębnemu poznaniu można sporządzić równie ekscytujący plan leczenia konkretnych schematów chorób. W rozdziale drugim dowiesz się, jak założyć domową zielarnię, w której umieścisz chińskie zioła przedstawione w rozdziale trzecim. Następnie przygotujesz z nich receptury i remedia, które znajdziesz w rozdziale czwartym.

Mieszanka owocowa z ziołami budującymi Krew,ROZDZIAŁ 1
Wszystko o chińskim ziołolecznictwie

Zanim zajmiemy się ziołami i remediami, musimy omówić pewne ważne kwestie, mianowicie koncepty, które współpracują ze sobą oraz tworzą chiński system różnicowania i diagnozy charakteryzujący chińskie ziołolecznictwo. Zdolność dokładnej identyfikacji całego szeregu głównych przyczyn danej choroby, stawiania trafnej diagnozy i przepisania eleganckiej, precyzyjnej receptury to cud, jakim jest chińskie ziołolecznictwo. W tym rozdziale dowiesz się o podstawowych elementach medycyny chińskiej, aby z pewnością siebie ruszyć naprzód i stworzyć własną zielarnię oraz sporządzić własne receptury.

Czym jest chińskie ziołolecznictwo?

Chińskie ziołolecznictwo to tradycyjny azjatycki system uzdrawiania powstały tysiące lat temu. Jest jedną z dziedzin Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC) i wykorzystuje części roślin, takie jak korzenie, owoce, liście i korę, do leczenia chorób i zaburzeń równowagi. Te lecznicze substancje są od wielu wieków udoskonalane, łączone i stosowane w kombinacjach zwanych recepturami, które mogą zawierać do osiemnastu składników.

Początkowe daty tradycyjnych systemów medycyny nie są znane. Niektóre z najwcześniejszych zapisków pochodzą z czasów chińskiej dynastii Han panującej od 25 roku p.n.e. do roku 220 n.e. W pismach tych zachowało się to, co wówczas już było znane, co oznacza, że systemy te są jeszcze starsze. Już w tamtym czasie chińskie ziołolecznictwo było funkcjonującym systemem medycyny, który wciąż się rozwijał. Za panowania późniejszej dynastii Tang powstało dzieło Materia Medica, które przetrwało do dziś. Zebrano tam między innymi informacje na temat ponad 850 ziół, leków ziołowych oraz ich leczniczych właściwości. Przez cały ten długi czas ziołolecznictwo chińskie rozwijało się i rozpowszechniało, a mimo to podczas nauki o nim studenci wciąż czytają klasykę, taką jak Nei Jing Su Wen autorstwa Huanga Di¹.

Ziołolecznictwo chińskie prezentuje narzędzia do osiągnięcia równowagi oraz utrzymania ciała, umysłu i duszy w zdrowiu. Pomaga ci być najlepszą wersją siebie. W licznych przeplatających się ze sobą systemach wykorzystuje naturę jako ideał równowagi. W mojej ulubionej metaforze o działaniu leczenia holistycznego ludzie są porównani do drzew: w kwestii zdrowia nie wszyscy są silnymi dębami. Niektórzy są niskimi, kulistymi jabłonkami, natomiast inni – wysokimi, smukłymi sosnami. Piękno holistycznego systemu uzdrawiania tkwi w tym, że nasze indywidualne cele zdrowotne są wyjątkowe tylko dla nas i nie musimy trzymać się standardów niemożliwych do osiągnięcia.

W trakcie nauki teorii chińskiego ziołolecznictwa pamiętaj, że jest to rama, przez którą możesz ujrzeć cały świat – w tym siebie i innych. Pamiętaj, że jest to wstęp do zasady: możesz studiować tę medycynę całe życie i nigdy nie znajdziesz się w końcowym punkcie, w którym oświadczysz: „Tak, wiem już wszystko”. Wraz z bogatą, starożytną historią rodzi się mnóstwo informacji. Jednak pomimo całych stuleci, w trakcie których pojawiali się różni pisarze, nauczyciele i uczeni, podstawy są niezmienne. Są zwyczajne, ale mogą być zastosowane niemal do wszystkiego.

Tradycyjna Medycyna Chińska

Dzisiaj w Stanach Zjednoczonych hasło „Tradycyjna Medycyna Chińska” (TMC) jest często stosowane jako termin zbiorczy odnoszący się do medycyny chińskiej. Chociaż mówi się o Chinach jako kolebce TMC, na przestrzeni wieków również inne kraje, takie jak Korea i Japonia, odnalazły ten system (albo on przywędrował do nich). Wieki temu przyjęły chińską medycynę i uczyniły swoją własną, więc można ją nazywać również medycyną azjatycką. Uważam, że to dokładniejsza definicja, ponieważ kraje azjatyckie, takie jak Japonia i Korea, wniosły cenny wkład w tę dziedzinę.

Tradycyjna Medycyna Chińska obejmuje ziołolecznictwo chińskie, akupunkturę, bańki, Tui-Na, gua shę, dietetykę i termopunkturę.

Akupunktura polega na wkłuwaniu bardzo cienkich igieł – cieńszych od ludzkiego włosa – w konkretne punkty na ciele. Punkty te są rozmieszczone na jednej z dwunastu ścieżek energetycznych zwanych meridianami i wpływają na przepływ energii przez te kanały oraz pomagają łagodzić objawy różnych dolegliwości, jednocześnie stymulując zdrowie i równowagę. Można sobie wyobrazić meridiany, patrząc na mapę metra w dużym mieście, takim jak Londyn czy Berlin. Taka sieć składa się z licznych linii z wyznaczonymi przystankami i punktami połączeń lub przecięć, które mogą zabrać cię w dowolne miejsce. W ten sposób meridiany akupunktury podróżują przez ciało: sięgają czubków kończyn i przecinają setki punktów, dzięki którym możemy uzyskać dostęp do energii meridianów.

Większość terapeutów podczas jednej wizyty stosuje liczne metody. I tak możesz otrzymać termopunkturę, akupunkturę, ale też i inną terapię, jak na przykład bańki czy Tui-Na, a na dodatek ziołową recepturę, którą zabierzesz ze sobą do domu. Termopunktura (inaczej „moksoterapia” lub „moksowanie”) wykorzystuje suszone zioło bylicy pospolitej (Artemisia vulgaris). Z rośliny formuje się stożki, które są następnie ogrzewane w celu stymulacji punktów akupunktury. Termopunktura doskonale redukuje stany zapalne, wzmacnia energię i uśmierza ból. Tui-Na, gua sha oraz bańki są bardzo praktycznymi terapiami. Tui-Na polega na masażu, który przywraca równowagę meridianów akupunktury i je oczyszcza. Gua sha natomiast uwalnia napięcie, zastój i usuwa gorąco. Bańki, które przysysają się do meridianów, punktów akupunktury lub konkretnych obszarów na mięśniach, stały się popularne, od kiedy sławni olimpijczycy zaczęli pojawiać się na ekranach telewizorów z wyraźnymi, idealnie okrągłymi czerwonymi znakami na skórze.

CHIŃSKIE ZIOŁOLECZNICTWO DZISIAJ

Dziś ziołolecznictwo chińskie jest zróżnicowane. Niektórzy praktycy są bardziej tradycyjni: pomagają pacjentom zachować zdrowie i leczą choroby oraz dysharmonie, wykorzystując wyłącznie TMC.

Ziołolecznictwo chińskie może też mieć bardziej nowoczesne wydanie, ponieważ zielarze chińscy integrują się z zachodnimi placówkami medycznymi, takimi jak kliniki, szpitale, gabinety chiropraktyczne oraz programy leczenia nowotworów. W ofercie Kliniki Cleveland znalazł się nawet program chińskiego ziołolecznictwa.

SKŁADNIKI POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO

Być może czytałeś o częściach zwierząt stosowanych w ziołolecznictwie chińskim. Ta książka nie popiera takiej praktyki, mimo to historia ziołolecznictwa chińskiego pokazuje, że stosowano składniki pochodzenia zwierzęcego, w tym części egzotycznych gatunków, takich jak nosorożec. Łatwo zrozumieć, dlaczego zaopatrzenie w takie produkty bez stwarzania zagrożenia dla populacji zwierząt stanowiłoby problem. Zamiast części zwierząt stosowanych w przeszłości można dziś wykorzystać wiele gatunków roślin.

NAUKA PODSTAW

Ziołolecznictwo chińskie jest jednym z przedmiotów programu czteroletnich studiów magisterskich z Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Inne komponenty tego programu to akupunktura, Tui-Na, termopunktura oraz inne techniki. Aby praktykować medycynę chińską w Stanach Zjednoczonych, należy uzyskać tytuł co najmniej magistra. Mimo to opracowywane są programy studiów doktorskich, które cieszą się coraz większą popularnością. Po uzyskaniu stopnia naukowego zdaje się liczne egzaminy przyznające międzynarodowe certyfikaty, a następnie należy zdobyć certyfikat umożliwiający praktykę w danym stanie.

Współcześni praktycy również decydują się na specjalizację i skupiają się na obszarach takich jak płodność i zdrowie układu rozrodczego lub leczenie nowotworów. Specjalizacje dają możliwość otrzymania dodatkowego poziomu certyfikacji, na przykład ABORM, Amerykańskiego Zarządu Orientalnej Medycyny Reprodukcyjnej, udzielanej specjalistom od leczenia bezpłodności.

Bez względu na to czy lekarz zrobił specjalizację, ma tytuł doktora czy magistra, edukacja opiera się na jednakowych konceptach i systemach rozwijanych od całych stuleci.

Zasady chińskiego ziołolecznictwa

Zielarstwo jest obszerniejszą dziedziną niż to przedstawiane w mediach społecznościowych, gdzie czytamy, że jedno konkretne zioło leczy jedną konkretną dolegliwość. Kiedy będziemy odkrywać podstawy systemu diagnozy chińskiego ziołolecznictwa, zobaczysz, że wykraczają one daleko poza łatwe korelacje jeden do jednego.

Ziołolecznictwo chińskie opiera się na systemie wywodzącym się z zamierzchłych czasów i długiej tradycji chińskiej. Zawarte tam słowa, koncepty, jak i cały system na początku mogą wydawać ci się dziwne, ale cierpliwości, gdyż wkrótce staną się znajome.

PODEJŚCIE HOLISTYCZNE

Medycyna i ziołolecznictwo chińskie – tak jak inne tradycyjne systemy medycyny – patrzą na człowieka jako na całą, kompletną jednostkę. Wychowany na medycynie zachodniej być może przyzwyczaiłeś się do częstych wizyt u specjalistów. I tak kardiolog zajmuje się twoim sercem, terapeuta twoim zdrowiem umysłowym, ortopeda twoimi kośćmi i stawami, dentysta twoimi zębami, a okulista twoimi oczami. Jesteś z zasady podzielony na sekcje.

W chińskim ziołolecznictwie ciało i umysł są łączną, obszerną jednostką, a zawarte w niej układy współpracują ze sobą, koordynują się wzajemnie i są od siebie zależne w kwestii zdrowia, równowagi i dobrego samopoczucia. Kiedy jeden układ zostaje obciążony lub jego równowaga ulega zaburzeniu, może wywołać podobne problemy w innych układach.