Zmieniaj swój świat - ebook

John

Książkę Zmieniaj swój świat dedykuję moim ludziom z Legacy Partners. Ich wielkoduszność i zaangażowanie w transformację sprawiły, że wizja stała się rzeczywistością. Marzenia nic nie kosztują, ale przebycie tej drogi kosztuje. Dziękuję, że byliście ze mną w tej podróży!

Serdeczności, JM

Rob

Tę książkę dedykuję z wyrazami miłości mojej żonie Kim, która mnie zna, wie, co dla nas najlepsze, i zawsze będzie nas zawzięcie bronić, kreatywnie dopingować i mądrze prowadzić ku naszemu pięknemu przeznaczeniu.PODZIĘKOWANIA

John:

Chciałbym podziękować członkom mojego zespołu, dzięki którym powstanie tej książki stało się możliwe. To: Jason Brooks, Mark Cole, Linda Eggers, Carolyn Kokinda, Erin Miller, Charlie Wetzel i Stephanie Wetzel. Ofiarowaliście niesamowitą wartość mnie i tej książce. Dziękuję wam za to, że pomogliście mi zmieniać nasz świat!

Rob:

Napisanie tej książki nie byłoby możliwe bez ponad trzydziestoletniej podróży drogą transformacji, drogą, na którą wstąpili moi koledzy i zes­pół OneHope, by wspólnie uczyć się i odkrywać. W związku z tą książką szczególnie dziękuję takim osobom, jak David Branker, Chad Causey, Nicole Johansson i Tena Stone – dziękuję za jej dokładne przejrzenie, przeczytanie i fantastyczny wkład. Jenna Scott, jesteś mistrzynią i wirtuozem pisania, redakcji, badań i porad. Wszyscy jesteście w swoich dziedzinach równie elitarni, co pokorni; wasz wkład w tę książkę jest inwestycją w innych, by sami rozpoczęli swoją podróż do zmieniania świata.OD AUTORÓW

Książka, którą czytasz, została napisana przez dwie osoby. Czasami może to być dla czytelnika niewygodne. Albo mylące. Gdy czytasz jakieś zdanie lub akapit, myślisz: kto mi to komunikuje? Czy to John Max­well, czy Rob Hoskins?

Za każdym razem, gdy dwóch lub więcej ludzi współpracuje przy pisaniu książki, muszą zdecydować, jak będą komunikować swoje treści. Czy powinni mówić, że ja (John) robię to, a ja (Rob) tamto? Widzieliśmy już takie podejście prezentowane przez współautorów książek, gdzie obaj mówili „ja”, a w nawiasie wyjaśniali, o kogo chodzi. Uważamy, że to jest niezręczne.

Czy powinniśmy używać dwóch różnych czcionek i kazać ci się domyś­lać, o kogo chodzi? Założymy się, że szybko będziesz miał tego dość. Wciąż będziesz musiał wracać do początku książki, by się nie pogubić i nie pomylić, która czcionka odpowiada któremu z nas. Inną możliwością jest umieszczanie naszych imion przed każdym akapitem książki, tak jak robi się to w wywiadach. Ale w naszym przekonaniu utrudniałoby to czytanie.

Gdybyśmy występowali na scenie, byłoby to proste. Obaj często przemawiamy. Gdy jesteśmy na scenie podczas występów na żywo, publiczność widzi nasze twarze, słyszy nasze głosy i wie, kto co mówi. Chcielibyśmy przemawiać bezpośrednio do ciebie, ale wiesz przecież, że książki nie działają w ten sposób.

Chcemy, aby ta lektura była dla ciebie przyjemnością, aby była możliwie najłatwiejsza, ponieważ tak naprawdę jest to książka o tobie i o tym, jak możesz zmienić swój świat. Oto więc, czego możesz oczekiwać. Głos, który słyszysz, czytając tę książkę, to głos Johna. Rob wspaniałomyślnie pozwolił mi przyjąć rolę starszego brata, tego, który przemawia jako pierwszy. Tak więc mamy nadzieję, że czytając, będziesz się czuł, jakbyś rozmawiał ze mną i z Robem, ale jakbym to ja mówił najwięcej. Często będziesz spotykał w tej książce wyrażenia: „my”, „Rob i ja”, „Rob wraz ze mną”. Pamiętaj jednak, proszę, że jesteśmy z Robem równymi partnerami w myśleniu o tej książce i jej pisaniu. To, czym się dzielimy, płynie z naszych serc, z naszego poświęcenia zmienianiu swojego świata na lepsze i naszych kilkudziesięciu lat doświadczeń w inwestowaniu w innych. Rob i ja naprawdę chcemy ci pomóc. Gdy dotrzesz do końca ostatniego rozdziału, zaproponujemy ci nawet sposób na poczynienie natychmiastowych kroków do zmiany, jeśli sam jeszcze tego nie zrobiłeś.

Zatem ruszaj i ciesz się podróżą. Mamy nadzieję, że książka Zmieniaj swój świat otworzy ci oczy, pomoże ci inaczej spojrzeć na otoczenie, odmienić swoje życie i świat wokół ciebie.1 NIE MOŻEMY DOCZEKAĆ SIĘ ZMIANY

Nadzieja ma dwie piękne córki, a ich imiona to Gniew i Odwaga. Gniew na to, jak się rzeczy mają, a Odwaga, by widzieć, że nie pozostają takie, jakie są.

Augustyn z Hippony

Jesteśmy z Robem zachwyceni, że czytasz te słowa, i od razu z góry chcemy ci coś powiedzieć:

Ta książka jest napisana dla ciebie

JEŚLI

Chcesz zmienić swój świat.

Odwracając jej kartki, będziesz czytał o…

Missy, szkolnej wolontariuszce, którą poproszono, by podzieliła się jabłkiem, a ona zauważyła głodne dzieci i zaczęła w swoim garażu pakować plecaki z jedzeniem – w ten sposób zapoczątkowała program, w ramach którego dziś jest dożywianych osiemdziesiąt siedem tysięcy dzieci.

Missy zmieniła swój świat.

Bryanie, który opanował traumę i ból z dzieciństwa i stworzył bezpieczne miejsce dla dzieci wykorzystywanych seksualnie, aby mogły żyć z nadzieją, godnością i bezwarunkową miłością.

Bryan zmienia swój świat.

Ethanie, trzecioklasiście, który z ręką na sercu zapytał: „Czy czasami czujesz w głębi duszy, że chcesz pomóc coś zmienić?”.

Ethan dopiero zaczyna zmieniać swój świat.

Ta książka jest napisana dla ciebie

JEŚLI

Chcesz zmienić siebie.

Zmienisz się, gdy przeczytasz o…

Charlee, która porzuciła szkołę średnią z poczuciem braku sensu w życiu, spędziła pięć miesięcy, pracując z dziećmi w afrykańskich slumsach, i powiedziała: „Wróciłam do domu jako zupełnie inna osoba”.

Charlee zmieniła się i teraz zmienia swój świat.

Rene, mężczyźnie z Meksyku, który przez dziesięć lat poszukiwał zabójcy swojego brata, aby się zemścić, ale przy stołach transformacyjnych poznał wartość przebaczenia, postanowił wybaczyć temu człowiekowi i zmienił historię swojej rodziny.

Rene zmienił się i jego życie stało się lepsze.

Yomili, nieśmiałej dziewczynie z Gwatemali, która zdobyła się na od­wagę i uwierzyła w siebie, by dzięki bardziej pozytywnej postawie podjąć lepszą pracę, a teraz pomaga innym w okolicznych wioskach.

Yomila zmieniła się i teraz pomaga innym.

Ta książka jest napisana dla ciebie

JEŚLI

Chcesz włączyć się w ruch zmian.

Będziesz zainspirowany, gdy poznasz…

Sama, właściciela firmy produkującej meble ogrodowe, który zaczął wytwarzać plastikowe przyłbice dla pracowników medycznych walczących z pandemią COVID-19 i w swojej małej firmie połączył ludzi, by coś zmienić.

Sam pomógł innym zmienić coś w swoim miasteczku.

Cerro Porteño, jedną z najpopularniejszych paragwajskich zawodowych drużyn piłkarskich, która połączyła siły ze swoim rywalem, Clubem Olimpia, by uczyć dobrych wartości zawodników na każdym poziomie swoich organizacji. Ten ruch rozprzestrzenia się na inne drużyny i zmienia życie zawodników.

Jedna drużyna pomogła drugiej i zapoczątkowała w swojej społeczności nowy ruch.

Roya, który dowiedział się, że jego syn chciał odebrać sobie życie, ponieważ był zastraszany. Pomagając synowi, zrozumiał, że inni rodzice i dzieci też potrzebują pomocy, więc założył organizację, która obecnie pomaga milionom dzieci w czterdziestu dwóch stanach.

Roy jest członkiem ruchu, który zmienia kraj.

Ty też masz potencjał, by coś zmieniać, przyłączając się do nas, gdy pomagamy innym, lub dając początek własnemu ruchowi.

Możesz zmieniać swój świat.

Rob i ja zainwestowaliśmy swoje życie, wprowadzając pozytywną zmianę w życie ludzi. Napisaliśmy tę książkę, by cię zachęcić i wyposażyć, abyś stał się katalizatorem zmian swojego świata: swojej rodziny, swojego miejsca pracy, swojej społeczności. Jeżeli już zmieniasz swój świat, mamy nadzieję, że staniesz się w tym jeszcze lepszy. Jeśli jeszcze nie zaangażowałeś się w wywoływanie pozytywnych zmian w życiu innych, mamy nadzieję, że zachęcimy cię, byś zaczął, i chcemy nauczyć cię, jak świadomie i z rozmysłem dodawać ludziom wartość, ponieważ każdy i wszędzie może coś zmienić.

Zmiana świata to zmiana w każdym życiu z osobna. Zależy nam, by pomagać ludziom takim jak ty stać się światełkiem nadziei w ich społecznościach. Tysiące wolontariuszy włączyło się już w nasze działania transformacyjne, pomagając innym poznawać i wprowadzać w życie dobre wartości. (Możesz wejść na stronę ChangeYourWorld.com, by się o tym przekonać). Wprowadzają oni zmiany w wielu krajach na całym świecie, działając w ramach ośmiu strumieni wpływów, a są to: rządy, edukacja, biznes, religia, media, sztuka, sport i ochrona zdrowia. Wraz z Robem wyobrażamy sobie dzień, w którym ludzie z każdego środowiska, w każdym kraju będą nieść wartość innym ludziom, czynić zmiany i zmieniać swój świat. Ten dzień nadejdzie, gdy zaangażujesz się w to – ty i inni ludzie tacy jak ty.

Co trzeba zmienić?

Patrząc na nasz świat, łatwo zauważyć, że jest co zmieniać na lepsze. Czyż nie byłoby wspaniale mieć lepsze szkoły? Lepszych sąsiadów? Bardziej pozytywne miejsca pracy? Czy chciałbyś mieć mocniej zżytą rodzinę? Społeczność, w której ludzie się jednoczą i współpracują dla wspólnego dobra? Czy świat nie byłby lepszy, gdyby ludzie mieli więcej szacunku dla innych, byli bardziej zjednoczeni i pozytywni?

Prawdopodobnie intuicyjnie wiesz, co przeczytasz, gdy sięgniesz po gazetę. Mamy powody, by myśleć, że świat powinien się zmienić na lepsze:

- W Stanach Zjednoczonych rozpadają się rodziny; podczas gdy w 1960 roku dziewięć procent gospodarstw domowych było prowadzonych przez samotnych rodziców, w roku 2014 liczba ta wzrosła do 26 procent*.
- W roku 2014 mniej więcej 2,5 miliona dzieci w Stanach Zjedno­czonych doświadczało bezdomności.
- Zaangażowanie obywatelskie i wolontariat, dwie postawy, które kiedyś były uważane za silną stronę Ameryki, zdecydowanie zanikły w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat.
- W 2015 roku w Stanach Zjednoczonych 3,3 miliona ludzi stało się ofiarami brutalnych przestępstw.
- Szacunki Institute for Economics and Peace wykazały niedawno, że roczne koszty przemocy wynoszą w światowej gospodarce 13,6 biliona dolarów.
- Problemy związane ze zdrowiem psychicznym narastają i stają się coraz bardziej dotkliwe.
- Korupcja jest problemem na całym świecie.
- Szacuje się, że 40 milionów ludzi na całym świecie to ofiary współczesnego niewolnictwa.

Można tak dalej wyliczać, ale nie musimy. Problemy, w których możemy pomóc, są wszędzie. Możemy się założyć, że na co dzień widzisz wokół siebie rzeczy, które powinny być lepsze, niż są.

Ale nie pozwól, by to cię zniechęcało lub onieśmielało. Czy wiesz, że pozytywne zmiany są możliwe? Nawet te wielkie? Gdy pracowaliśmy nad tą książką, Rob podzielił się ze mną informacjami, które naprawdę mnie zaskoczyły. W roku 2013, w ramach badań nad skrajnym ubóstwem – chodzi o życie za mniej niż 1,90 dolara dziennie – zadano pytanie: „Czy w ciągu ostatnich lat odsetek ludzi żyjących w skrajnym ubóstwie wzrósł, pozostał na tym samym poziomie, czy zmniejszył się?”. Oto, jak odpowiadano na to pytanie:

- 55 procent pytanych odpowiedziało, że skrajne ubóstwo wzrosło,
- 33 procent pytanych odpowiedziało, że pozostało na tym samym poziomie,
- 12 procent pytanych odpowiedziało, że zmniejszyło się.

A ty jak myślisz? Byłem zszokowany i uradowany, gdy dowiedziałem się, że wskaźnik skrajnego ubóstwa na świecie faktycznie spadł. Spektakularnie! Spójrz na ten wykres, a zobaczysz, jak wskaźnik skrajnego ubóstwa systematycznie spada od 1800 roku, a zauważysz, jak pikuje w dół, począwszy od lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku.

WSKAŹNIK SKRAJNEGO UBÓSTWA OD ROKU 1800 DO DZIŚ

Źródło: Gapminder na podstawie Bourguignon i Morrison, Bank Światowy & OurWorld­InData.

Wskaźnik skrajnego ubóstwa wciąż spada. To wspaniała wiadomość, choć rzadko o tym słyszymy. W roku 2018 Brookings Institute donosił:

Coś o olbrzymim znaczeniu globalnym dzieje się niemal niezauważalnie. Po raz pierwszy od czasów, kiedy 10 000 lat temu powstała cywilizacja oparta na rolnictwie, większość ludzkości nie żyje już w ubóstwie i w zagrożeniu ubóstwem. Według naszych obliczeń i stanu na obecny miesiąc ponad 50 procent światowej populacji, czyli około 3,8 miliarda ludzi, żyje w gospodarstwach domowych, których wydatki uznaniowe pozwalają zaliczyć je do klasy średniej lub do bogatych. Niemal tyle samo ludzi żyje w gospodarstwach domowych ubogich lub zagrożonych ubóstwem. Wrzesień 2018 roku wyznacza zatem globalny punkt zwrotny. Po nim po raz pierwszy w dziejach ubodzy i zagrożeni ubóstwem nie będą już stanowili na świecie większości.

To wspaniała wiadomość, która powinna dać nam wielką nadzieję. Jesteśmy przekonani, że jeśli można zmienić skalę skrajnego ubóstwa – a było to problemem w całej historii ludzkości – to można też zmienić inne rzeczy będące wielkimi lub małymi problemami. Świat może się zmieniać na lepsze. Ludzie tacy jak ty i jak my mogą być tymi, którzy coś zmienią.

Niech ktoś coś zrobi!

Jeśli zmiana jest możliwa, to dlaczego nie robimy więcej, by zmienić nasz świat? Chiński filozof Laozi powiedział: „Jeśli nie zmienimy kierunku, w którym podążamy, to prawdopodobnie dojdziemy tam, dokąd zmierzaliśmy”. W rzeczywistości większość z nas czeka na kogoś, kto zrobi coś z problemami, które widzimy. Chcemy zmiany, ale liczymy na to, że ktoś gdzieś zrobi coś, aby im zaradzić.

- Czekamy, aż rząd coś zrobi.
- Chcemy, aby system opieki zdrowotnej coś zrobił.
- Wierzymy, że edukacja coś zrobi.
- Spoglądamy na biznes, by coś zrobił.
- Wyobrażamy sobie, że media coś zrobią.
- Pragniemy, by zrobiła coś branża sztuki i rozrywki.
- Myślimy, że branża sportowa coś zrobi.
- Mamy nadzieję, że instytucje religijne coś zrobią.

Faktem jest jednak to, że nie możemy tylko czekać na zmianę. Wprawdzie osoby wpływowe i instytucje, które przed chwilą wymieniliśmy, są pożyteczne, ale nie możemy być biernymi obserwatorami. Jeśli chcemy, by świat był lepszy, i mamy nadzieję, że poprawią się panujące na nim warunki, to potrzebna jest zmiana. Musimy zacząć działać.

„Jeśli nie zmienimy kierunku, w którym podążamy, to prawdopodobnie dojdziemy tam, dokąd zmierzaliśmy”.

Laozi

Wraz z Robem poświęciliśmy całe swoje życie na pomaganie ludziom i przewodzenie organizacjom, których celem jest dodawanie ludziom wartości. Podróżowaliśmy po świecie i nawiązywaliśmy kontakty z ludźmi ze wszystkich kontynentów i z niezliczonych kultur. I jesteśmy przekonani o jednym: transformacja jest możliwa dla każdego, kto chce się uczyć i żyć według dobrych wartości, cenić ludzi i współdziałać z innymi w tworzeniu kultury pozytywnych wartości. To oznacza, że i ty możesz zmienić swój świat. Nie musisz być bogaty. Nie musisz być sławny. Nie musisz przeprowadzać się do innego kraju. Nie potrzebujesz wykształcenia. Nie potrzebujesz organizacji. I z całą pewnością nie potrzebujesz niczyjego przyzwolenia. Musisz sam dać sobie przyzwolenie. Możesz przemienić siebie i otaczający cię świat. Jak powiedział Mahatma Gandhi: „W delikatny sposób możesz wstrząsnąć światem”. Ale żeby to się stało, musisz się zmienić.

Po pierwsze, zmień swoje myślenie

Niedawno czytałem książkę Sztuka możliwości Rosamund Stone Zander i Benjamina Zandera. Autorzy przywołują starą, znaną mi już zagadkę z dziewięcioma kropkami na kartce. Nawet wykorzystałem ją jako ilustrację w swojej książce Bądź liderem. Autorzy podeszli jednak do niej w nowy sposób i myślę, że będzie on tutaj pomocny w zilustrowaniu tego, jak wielkie znaczenie ma zmiana myślenia. Po pierwsze, chcielibyśmy, abyś poznał tę zagadkę. Oto twoje zadanie: znajdź sposób połączenia wszystkich dziewięciu kropek narysowanych na kolejnej stronie za pomocą czterech linii prostych bez odrywania ołówka od papieru. Jeśli nigdy wcześniej nie widziałeś tej zagadki, spróbuj.

Poradziłeś sobie? Większość ludzi ma trudność z wymyśleniem, jak to zrobić. Dlaczego? Ponieważ myślą schematycznie. A jedynym sposobem rozwiązania tej zagadki jest zmiana sposobu myślenia i wyjście poza narzucające się nam schematy. Zanderowie piszą:

Struktury tworzone przez nasz umysł określają – a zarazem ograniczają – to, co uważamy za możliwe. Każdy problem, każdy dylemat, każdy ślepy zaułek, na który trafiamy w życiu, wydaje się przerastać nasze siły tylko w ramach jakiejś szczególnej struktury czy z jakiegoś punktu widzenia. Jeśli powiększymy skrzynkę albo stworzymy inną strukturę obejmującą nasze dane, to problem zniknie, a pojawią się nowe możliwości.

Jeśli myślisz, że nie możesz zmienić świata, twoje założenie wpędza cię w schemat. Zanderowie wyjaśniają, że takie założenia, które przyjmujemy, często ograniczają nasze myślenie, a więc ograniczają również nasze możliwości. Autorzy mówią również, jak możemy się zmienić:

Możemy przejść do takich fundamentalnych założeń, które dopuszczałyby pożądaną sytuację. Pozwól swym myślom i działaniom popłynąć z takiej nowej struktury – i patrz, co się dzieje.

Założenia, które przyjmujemy, często ograniczają nasze myślenie, a więc ograniczają również nasze możliwości.

Jeśli wciąż nie wiesz, jakie jest rozwiązanie zagadki z kropkami, oto ono. Musisz kreślić dalej od linii, które być może arbitralnie wyznaczyłeś bliżej kropek. Musisz zmienić sposób myślenia.

Gandhi powiedział: „Z rzeczy, które mają się zmienić, pierwszy muszę zmienić się ja”. Zmienianie świata wymaga podobnego przestawienia myś­lenia. Musisz zmienić swoje założenia – od zakładania, że nie możesz lub nie powinieneś próbować zmieniać swojego świata, do stania się kimś, kto może i powinien. Musisz wierzyć, że możesz coś zrobić z problemami, które widzisz. Musisz wierzyć, że możesz coś zmienić bez względu na to, kim jesteś, gdzie jesteś i czym dysponujesz. Musisz mieć nadzieję.

Następnie wykorzystaj nadzieję

„Optymizm jest przekonaniem, że będzie lepiej. Nadzieja jest wiarą, że razem możemy sprawić, że będzie lepiej”.

Jonathan Sacks„Parenting in America”, Pew Research Center, Social and Demographic Trends, 17 grudnia 2015 roku, https://www.pewsocialtrends.org/2015/12/17/parenting-in-america/#fn -21212–1.

„The Population of Poverty USA”, Poverty USA, https://www.povertyusa.org/facts, wejście 17 września 2019 roku.

Robert Putnam, Bowling Alone: The Collapse and Revival of American Community, Simon & Schuster, New York 2000.

„Criminal Victimization, 2018, Summary”, Bureau of Justice Statistics, Report NCJ 253043, wrzesień 2019 roku, https://www.bjs.gov/content/pub/pdf/cv18_sum.pdf.

The Chandler Foundation, „Prosperity: A Total Game Approach”, Building a Better World, październik 2019 roku, s. 21.

„Mental Health by the Numbers”, National Alliance on Mental Illness, https://www.nami.org/learn-more/mental-health-by-the -numbers, wej­ście 17 sierpnia 2019 roku.

Rachel Schraer, „Is Young People’s Mental Health Getting Worse?” BBC News, 11 lutego 2019 roku, https://www.bbc.com/news/health-47133338.

Chandler Foundation, „Prosperity…”, s. 27–28.

„40 million in modern slavery and 152 million in child labour around the world”, International Labour Organization, 19 września 2017 roku, https://www.ilo.org/global/about-the-ilo/newsroom/news/WCMS_574717/lang-en/index.htm.

Max Roser I Esteban Ortiz-Ospina, „Global Extreme Poverty”, Our World in Data, 27 marca 2017 roku, https://ourworldindata.org/extreme-poverty.

Homi Kharas, Kristofer Hamel, „A Global Tipping Point: Half the World Is Now Middle Class or Wealthier”, Brookings, 27 września 2018 roku, https://www.brookings.edu/blog/future-development­/2018/09/27/a -global­-tipping-point-half-the-world-is-now-middle-class-or-wealthier.

Rosamund Stone Zander, Benjamin Zander, The Art of Possibility: Transforming Professional and Personal Life, Penguin, New York 2002, s. 14–15. (Wydanie polskie: Sztuka możliwości: jak przekształcić życie zawodowe i oso­biste, MT Biznes, Warszawa 2009).