Zofia franio - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
1 stycznia 2019
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
Zofia franio - ebook
Biografia Zofii Franio. Lekarza warszawskich szpitali i przychodni dla ubogich. Oficera dywersji i sapera. Brała udział w najniebezpieczniejszych akcjach. Działaczka podziemia antykomunistycznego, więźniarka polityczna, uznana za najgroźniejszego wroga Polski Ludowej. Serdeczny wychowawca młodzieży.
Spis treści
O kobietach – bohaterce i autorce
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1. MŁODOŚĆ I DZIAŁALNOŚĆ DO 1939 ROKU
1. Dzieciństwo i początki nauki
2. Studia na Uniwersytecie Warszawskim
3. Praca zawodowa
4. Działalność w PWK
ROZDZIAŁ 2. UDZIAŁ W KONSPIRACJI
1. Kampania Wrześniowa
2. Kobiece Patrole Minerskie pod dowództwem Związku Odwetu
3. Kobiece Patrole Minerskie pod dowództwem Kedywu Okręgu Warszawskiego
ROZDZIAŁ 3. DZIAŁALNOŚĆ SPOŁECZNA I UDZIAŁ W POWSTANIU WARSZAWSKIM
1. W służbie bliźniemu
2. Powstanie Warszawskie
ROZDZIAŁ 4. W PODZIEMIU ANTYKOMUNISTYCZNYM
1. „O wolność obywatela i niezawisłość państwa”
2. Łączność Obszaru Centralnego WiN
3. Śledztwo i proces
ROZDZIAŁ 5. REPRESJE
1. Pobyt w więzieniach
2. Życie na wolności
ZAKOŃCZENIE
BIBLIOGRAFIA
I. Archiwalia
II. Relacje ustne
III. Wydawnictwa źródłowe
IV. Wspomnienia i relacje publikowane
V. Opracowania
VI. Publikacje o charakterze informacyjnym
VII. Strony internetowe
WYKAZ SKRÓTÓW
| Kategoria: | Biografie |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-65678-47-8 |
| Rozmiar pliku: | 906 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
ROZDZIAŁ 1 MŁODOŚĆ I DZIAŁALNOŚĆ DO 1939 ROKU
1. DZIECIŃSTWO I POCZĄTKI NAUKI
ZOFIA FRANIO przyszła na świat 16 stycznia 1899 roku w Pskowie, gubernialnym mieście cesarstwa rosyjskiego. Wychowywała się w domu, w którym mieszkał niegdyś Stefan Batory, podczas oblężenia miasta1. Była najmłodszym dzieckiem Michała Franio i spolonizowanej Rosjanki Anieli Władysławy z domu Iwanow2. Ojciec Zofii był lekarzem internistą. Był bardzo zaangażowany w swoją pracę, cenili go zarówno Polacy, jak i Rosjanie za wysoką wiedzę medyczną i troskliwą opiekę nad pacjentami. Przekazał on swym dzieciom wrażliwość na ludzką niedolę i cierpienie. Był wielkim autorytetem dla młodej dziewczyny, która w dorosłym życiu „spieszyła wszędzie tam, gdzie widziała potrzebujących ludzi starych, samotnych, biednych i załamanych”3. Dom rodzinny zapewnił jej również wychowanie w duchu tradycji patriotycznych i pielęgnował ducha walki o niepodległość.
Zosia już jako mała dziewczynka wyróżniała się spośród swoich rówieśniczek i była postrzegana jako wyjątkowa. Jedna z jej przyjaciółek, z którą znała się od najmłodszych lat, wspomina ją tak: „Przystępowałam do Komunii Świętej w jednej parze z Nią. Pamiętam taką chwilę, gdy po uroczystości schodziłyśmy po stopniach kościoła, zatrzymałyśmy się chcąc się przywitać z panią Ihnatowiczową, znaną wszystkim wśród kolonii polskiej ze swej pobożności i codziennego przebywania w kościele. Szczególną uwagę zwróciła ona na Zosię. Powiedziała do Niej: „Jesteś taka czysta, niewinna i bialutka, jak ta lilijka, którą trzymasz w ręce”. Zosia była w nieskazitelnie białej sukience, blada, szczupła, skupiona z biała lilijką w ręku
W okoliczności Pierwszej Komunii wydała mi się Zosia taką „stuprocentową”, taką, jaką była później w innych okresach swego życia”4. Był to dzień 24 maja 1909 roku. Zosia miała wówczas 10 lat i była uczennicą Instytutu dla szlachetnie urodzonych panien w Pskowie. Było to progimnazjum niemieckie św. Jakuba, które uchodziło za najlepsze w mieście. Szkoła ta przyjmowała co roku niewiele dziewcząt, dlatego opieka i nauczanie było bardzo staranne5. Na lekcjach używano języka niemieckiego – świetna okazja do gruntownego opanowania tego języka. Zosia była wzorową uczennicą, nawet na lekcjach gimnastyki odznaczała się świetną postawą. Podczas końcowych egzaminów otrzymała bardzo dobre oceny. Dzięki temu została odznaczona tradycyjną nagrodą – pierścieniem z brylantem. „Nosiła go zawsze, zginął Jej, jeśli się nie mylę, dopiero w więzieniu w Fordonie” – wspominała p. Jędrzejewska6. Naukę kontynuowała w Państwowym Gimnazjum Maryjnym, działającym pod protektoratem cesarzowej Marii Teodorówny, które również ukończyła z wyróżnieniem – złotym medalem. W 1916 roku przy filologicznym gimnazjum męskim zdała dopełniające do matury egzaminy7. Jeszcze w trakcie roku szkolnego ukończyła kurs pielęgniarski i zgłosiła się do pomocy w szpitalu pskowskim, do którego przywożono rannych żołnierzy. W tym czasie wstąpiła także w szeregi sióstr miłosierdzia Rosyjskiego Czerwonego Krzyża8.
Jesienią tego roku wyjechała do Petersburga z zamiarem rozpoczęcia studiów. W tym czasie w Petersburgu mieszkało wielu polskich emigrantów. Kolonia polska skupiona była wokół rzymskokatolickiej parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej na Newskim Prospekcie9. Rola duchowieństwa katolickiego w kształtowaniu oblicza polskiej zbiorowości w Rosji była bardzo ważna, zwłaszcza w początkowym okresie. Kler katolicki miał decydujący wpływ na wychowanie dzieci, gdyż to on prowadził polskie szkolnictwo na emigracji. Społeczność polska była dobrze zorganizowana, prowadziła ożywioną działalność społeczno – opiekuńczą, polityczną i kulturalno – oświatową. Od końca XIX wieku działało tu Towarzystwo Dobroczynności, którego zadaniem była pomoc dla ubogich katolików mieszkających w Petersburgu. Zadanie to realizowano poprzez wydawanie żywności, opału, odzieży, a także zapomóg pieniężnych10. Towarzystwo pomagało finansowo również szkołom parafialnym kształcącym polskie dzieci.
Młodzież akademicka w Petersburgu stanowiła najbardziej aktywną i zaangażowaną część kolonii polskiej. W środowisku tym działało Koło Polskie, w skład którego wchodzili przedstawiciele studentów wszystkich uczelni petersburskich. Organizacja ta nie miała tylko charakteru samopomocowego, ale także społeczno – polityczny. Fundusze pochodziły głównie ze składek członkowskich i zbiórek przeprowadzanych wśród miejscowej polonii11. Mimo ciężkich czasów wojennych odbywały się wieczory taneczne, kuligi, zabawy kostiumowe, powstał chór polski. O tych czasach młodości, tak uroczych i niezapomnianych, Zosia często wspominała.
Z powodu zbyt młodego wieku Zofia nie została przyjęta w poczet studentów Uniwersytetu. Zapisała się więc na kurs medyczny w Instytucie Psychoneurologicznym, a także na Wyższe Kursy Polskiego Towarzystwa Miłośników Historii i Literatury12. Towarzystwo to powstało w 1916 roku w celu umożliwienia dostępu do nauki szerszym kręgom kolonii polskiej. Program kursów był szeroko rozbudowany, czas nauki wynosił 2 lata. Zajęcia odbywały się w gimnazjum żeńskim przy kościele św. Katarzyny13.
Jesienią 1917 roku została przyjęta do Żeńskiego Instytutu Medycznego. Niestety, wybuch rewolucji październikowej w stolicy carskiego imperium przerwał jej dotychczasową naukę. Ponieważ Zofia nie chciała angażować się w sprawy polityczne Rosji, postanowiła wyjechać do Rostowa nad Donem, by podjąć studia na Wydziale Lekarskim tamtejszego Uniwersytetu14. Tam Zofia ukończyła pierwszy rok studiów medycznych. W 1918 roku, po zajęciu Rostowa przez wojska niemieckie, powróciła do Pskowa i stamtąd wraz z rodzicami wyruszyła w długą i ciężką podróż powrotną do Polski. Rodzina Franio osiedliła się na stałe w Mieni koło Mińska Mazowieckiego, gdzie ojciec dziewczyny zorganizował szpital, w którym pracował do końca życia15. Do rodzinnego domu Zofia często zapraszała na niedzielne obiady przyjaciół, którzy w Warszawie nie zawsze mieli łatwe warunki życia16.
——
1 AAN, Związek Powstańców Warszawskich, Relacje magnetofonowe, sygn. 11/41, Dr Franio i koleżanki, relacja Zofii Franio.
2 AUW, Akta RP 4100, Franio Zofia, wypis z metryki. (chrzest odbył się 18 I 1899 roku).
3 J. K o w a l s k a, W służbie człowiekowi. „WTK”. 1979, nr 6, s. 7.
4 KHK, Teczki osobowe, sygn. II-F-3F, Franio Zofia, ps. „Doktór”- wspomnienia M. Jędrzejewskiej, Wrocław, 27 III 1973r, s. 2.
5 Ibidem, s. 1.
6 Ibidem, s. 1.
7 AUW, Akta RP 4100, Franio Zofia, życiorys.
8 Ibidem, Franio Zofia, książeczka legitymacyjna RCK, nr 221.
9 Pierwsza parafia katolicka w Petersburgu, wspierana przez Katarzynę II. Tu pochowano ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego
10 Z. Ł u k a w s k i, Ludność polska w Rosji. Kraków 1978, s. 132.
11 Ibidem, s. 128.
12 AUW, Akta RP 4100, Franio Zofia, życiorys.
13 L. B a z y l o w, Polacy w Petersburgu. Wrocław 1984, s. 422.
14 AAN, Związek Powstańców Warszawskich, sygn. 11/41, Dr Franio i koleżanki, Relacja Zofii Franio
15 W. Z a s t o c k a, Dr Zofia Franio. „Przegląd lekarski. 1980, nr 1, s. 191.
16 Ibidem, s. 193.
1. DZIECIŃSTWO I POCZĄTKI NAUKI
ZOFIA FRANIO przyszła na świat 16 stycznia 1899 roku w Pskowie, gubernialnym mieście cesarstwa rosyjskiego. Wychowywała się w domu, w którym mieszkał niegdyś Stefan Batory, podczas oblężenia miasta1. Była najmłodszym dzieckiem Michała Franio i spolonizowanej Rosjanki Anieli Władysławy z domu Iwanow2. Ojciec Zofii był lekarzem internistą. Był bardzo zaangażowany w swoją pracę, cenili go zarówno Polacy, jak i Rosjanie za wysoką wiedzę medyczną i troskliwą opiekę nad pacjentami. Przekazał on swym dzieciom wrażliwość na ludzką niedolę i cierpienie. Był wielkim autorytetem dla młodej dziewczyny, która w dorosłym życiu „spieszyła wszędzie tam, gdzie widziała potrzebujących ludzi starych, samotnych, biednych i załamanych”3. Dom rodzinny zapewnił jej również wychowanie w duchu tradycji patriotycznych i pielęgnował ducha walki o niepodległość.
Zosia już jako mała dziewczynka wyróżniała się spośród swoich rówieśniczek i była postrzegana jako wyjątkowa. Jedna z jej przyjaciółek, z którą znała się od najmłodszych lat, wspomina ją tak: „Przystępowałam do Komunii Świętej w jednej parze z Nią. Pamiętam taką chwilę, gdy po uroczystości schodziłyśmy po stopniach kościoła, zatrzymałyśmy się chcąc się przywitać z panią Ihnatowiczową, znaną wszystkim wśród kolonii polskiej ze swej pobożności i codziennego przebywania w kościele. Szczególną uwagę zwróciła ona na Zosię. Powiedziała do Niej: „Jesteś taka czysta, niewinna i bialutka, jak ta lilijka, którą trzymasz w ręce”. Zosia była w nieskazitelnie białej sukience, blada, szczupła, skupiona z biała lilijką w ręku
W okoliczności Pierwszej Komunii wydała mi się Zosia taką „stuprocentową”, taką, jaką była później w innych okresach swego życia”4. Był to dzień 24 maja 1909 roku. Zosia miała wówczas 10 lat i była uczennicą Instytutu dla szlachetnie urodzonych panien w Pskowie. Było to progimnazjum niemieckie św. Jakuba, które uchodziło za najlepsze w mieście. Szkoła ta przyjmowała co roku niewiele dziewcząt, dlatego opieka i nauczanie było bardzo staranne5. Na lekcjach używano języka niemieckiego – świetna okazja do gruntownego opanowania tego języka. Zosia była wzorową uczennicą, nawet na lekcjach gimnastyki odznaczała się świetną postawą. Podczas końcowych egzaminów otrzymała bardzo dobre oceny. Dzięki temu została odznaczona tradycyjną nagrodą – pierścieniem z brylantem. „Nosiła go zawsze, zginął Jej, jeśli się nie mylę, dopiero w więzieniu w Fordonie” – wspominała p. Jędrzejewska6. Naukę kontynuowała w Państwowym Gimnazjum Maryjnym, działającym pod protektoratem cesarzowej Marii Teodorówny, które również ukończyła z wyróżnieniem – złotym medalem. W 1916 roku przy filologicznym gimnazjum męskim zdała dopełniające do matury egzaminy7. Jeszcze w trakcie roku szkolnego ukończyła kurs pielęgniarski i zgłosiła się do pomocy w szpitalu pskowskim, do którego przywożono rannych żołnierzy. W tym czasie wstąpiła także w szeregi sióstr miłosierdzia Rosyjskiego Czerwonego Krzyża8.
Jesienią tego roku wyjechała do Petersburga z zamiarem rozpoczęcia studiów. W tym czasie w Petersburgu mieszkało wielu polskich emigrantów. Kolonia polska skupiona była wokół rzymskokatolickiej parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej na Newskim Prospekcie9. Rola duchowieństwa katolickiego w kształtowaniu oblicza polskiej zbiorowości w Rosji była bardzo ważna, zwłaszcza w początkowym okresie. Kler katolicki miał decydujący wpływ na wychowanie dzieci, gdyż to on prowadził polskie szkolnictwo na emigracji. Społeczność polska była dobrze zorganizowana, prowadziła ożywioną działalność społeczno – opiekuńczą, polityczną i kulturalno – oświatową. Od końca XIX wieku działało tu Towarzystwo Dobroczynności, którego zadaniem była pomoc dla ubogich katolików mieszkających w Petersburgu. Zadanie to realizowano poprzez wydawanie żywności, opału, odzieży, a także zapomóg pieniężnych10. Towarzystwo pomagało finansowo również szkołom parafialnym kształcącym polskie dzieci.
Młodzież akademicka w Petersburgu stanowiła najbardziej aktywną i zaangażowaną część kolonii polskiej. W środowisku tym działało Koło Polskie, w skład którego wchodzili przedstawiciele studentów wszystkich uczelni petersburskich. Organizacja ta nie miała tylko charakteru samopomocowego, ale także społeczno – polityczny. Fundusze pochodziły głównie ze składek członkowskich i zbiórek przeprowadzanych wśród miejscowej polonii11. Mimo ciężkich czasów wojennych odbywały się wieczory taneczne, kuligi, zabawy kostiumowe, powstał chór polski. O tych czasach młodości, tak uroczych i niezapomnianych, Zosia często wspominała.
Z powodu zbyt młodego wieku Zofia nie została przyjęta w poczet studentów Uniwersytetu. Zapisała się więc na kurs medyczny w Instytucie Psychoneurologicznym, a także na Wyższe Kursy Polskiego Towarzystwa Miłośników Historii i Literatury12. Towarzystwo to powstało w 1916 roku w celu umożliwienia dostępu do nauki szerszym kręgom kolonii polskiej. Program kursów był szeroko rozbudowany, czas nauki wynosił 2 lata. Zajęcia odbywały się w gimnazjum żeńskim przy kościele św. Katarzyny13.
Jesienią 1917 roku została przyjęta do Żeńskiego Instytutu Medycznego. Niestety, wybuch rewolucji październikowej w stolicy carskiego imperium przerwał jej dotychczasową naukę. Ponieważ Zofia nie chciała angażować się w sprawy polityczne Rosji, postanowiła wyjechać do Rostowa nad Donem, by podjąć studia na Wydziale Lekarskim tamtejszego Uniwersytetu14. Tam Zofia ukończyła pierwszy rok studiów medycznych. W 1918 roku, po zajęciu Rostowa przez wojska niemieckie, powróciła do Pskowa i stamtąd wraz z rodzicami wyruszyła w długą i ciężką podróż powrotną do Polski. Rodzina Franio osiedliła się na stałe w Mieni koło Mińska Mazowieckiego, gdzie ojciec dziewczyny zorganizował szpital, w którym pracował do końca życia15. Do rodzinnego domu Zofia często zapraszała na niedzielne obiady przyjaciół, którzy w Warszawie nie zawsze mieli łatwe warunki życia16.
——
1 AAN, Związek Powstańców Warszawskich, Relacje magnetofonowe, sygn. 11/41, Dr Franio i koleżanki, relacja Zofii Franio.
2 AUW, Akta RP 4100, Franio Zofia, wypis z metryki. (chrzest odbył się 18 I 1899 roku).
3 J. K o w a l s k a, W służbie człowiekowi. „WTK”. 1979, nr 6, s. 7.
4 KHK, Teczki osobowe, sygn. II-F-3F, Franio Zofia, ps. „Doktór”- wspomnienia M. Jędrzejewskiej, Wrocław, 27 III 1973r, s. 2.
5 Ibidem, s. 1.
6 Ibidem, s. 1.
7 AUW, Akta RP 4100, Franio Zofia, życiorys.
8 Ibidem, Franio Zofia, książeczka legitymacyjna RCK, nr 221.
9 Pierwsza parafia katolicka w Petersburgu, wspierana przez Katarzynę II. Tu pochowano ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego
10 Z. Ł u k a w s k i, Ludność polska w Rosji. Kraków 1978, s. 132.
11 Ibidem, s. 128.
12 AUW, Akta RP 4100, Franio Zofia, życiorys.
13 L. B a z y l o w, Polacy w Petersburgu. Wrocław 1984, s. 422.
14 AAN, Związek Powstańców Warszawskich, sygn. 11/41, Dr Franio i koleżanki, Relacja Zofii Franio
15 W. Z a s t o c k a, Dr Zofia Franio. „Przegląd lekarski. 1980, nr 1, s. 191.
16 Ibidem, s. 193.
więcej..
