- W empik go
Źródło i noc - ebook
Źródło i noc - ebook
Deus absconditus – Deus revelatus
W religiach monoteistycznych Bóg jest nie tylko Bogiem objawiającym się (Deus revelatus), lecz także Bogiem ukrytym (Deus absconditus). Bez pierwszego z tych przymiotów religijna relacja z Bogiem nie byłaby w ogóle możliwa, bez drugiego – trudno mówić o podstawowej właściwości Boga, jaką jest transcendencja, czyli radykalne przekraczanie świata i ludzkiego poznania. Autorzy serii poruszają problemy związane z poznawczą niedostępnością Boga, szukając jednocześnie ich rozwiązania.
„Prawdziwie Tyś Bogiem ukrytym, Boże Izraela, Zbawco!” (Iz 45,15).
Źródło i noc to bogaty przegląd koncepcji filozoficznych i teologicznych będących odpowiedzią na problem ukrycia Boga. Skupia się na myśli współczesnych badaczy, ale uwzględnia także, począwszy od Biblii, długie dzieje zagadnienia. Autor proponuje przejrzystą typologię problemów i poglądów na temat ukrycia Boga, odróżniając stanowiska związane z ukryciem Boga w przyrodzie, w dziejach oraz w relacjach osobowych. Z kolei teizm, w którym teza o ukryciu odgrywa kluczową rolę, nazywa absconditeizmem i dzieli go na konserwatywny oraz reformistyczny.
Ksiądz Miłosz Hołda nie tylko wyczerpująco przedstawia poruszaną problematykę, lecz także proponuje własne rozwiązania. Po pierwsze, stwierdza, że trzy obszary ukrycia Boga należy rozpatrywać łącznie. Po drugie, sugeruje, że teza teistyczna bez tezy o ukryciu jest naiwna, a teza o ukryciu bez tezy teistycznej – pochopna. Po trzecie, postuluje rozpatrywanie problemu ukrycia na gruncie teologii filozoficznej, ale w związku z tematyką generowaną przez teologię danej religii. W przypadku tej książki jest to teologia chrześcijańska. Dzięki temu Autor może pokazać motywy wiary w Boga mimo Jego niejawności, a także podać – obiektywne (związane z naturą Boga) oraz subiektywne (związane z ludzkimi ograniczeniami poznawczymi i pozapoznawczymi) – wyjaśnienia, dlaczego Bóg się ukrywa. Być może ukrycie Boga jest ściśle związane z Jego objawieniem, stając się szansą na rozpoznanie Boga, jednak nie tak, jak chce człowiek, ale tak, jak chce Bóg.
Tytułowa – zaczerpnięta z pism św. Jana od Krzyża – metafora źródła i nocy celnie oddaje napięcie między dwoma podstawowymi intuicjami, na których opierają się rozważania książki. Z jednej strony jest to przekonanie o istnieniu bytu, od którego pochodzą wszystkie inne (źródło); z drugiej zaś przekonanie o znacznej poznawczej niedostępności owego bytu (noc).
Prof. dr hab. Jacek Wojtysiak
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Kategoria: | Wiara i religia |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-277-2548-6 |
Rozmiar pliku: | 723 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Wstęp
I. Problem ukrytości dawniej i dziś
1. ZARYS HISTORII PROBLEMU
1.1. Biblia
1.2. Czasy pobiblijne
1.2.1. Okres patrystyczny i średniowieczny
1.2.2. Nowożytność i współczesność do roku 1945
2. PROBLEM UKRYTOŚCI WSPÓŁCZEŚNIE 2
2.1. Doprecyzowanie problemu
2.2. Problem ukrytości a problem zła
II. Absconditeizm przyrody
1. UZASADNIENIA PRZYWOŁYWANIA IDEI „BOGA UKRYTEGO”
1.1. Uzasadnienia negatywne
1.2. Uzasadnienia pozytywne
2. DWA RODZAJE ABSCONDITEIZMU PRZYRODY
2.1. Reformistyczny absconditeizm przyrody
2.2. Konserwatywny absconditeizm przyrody
3. ROZWINIĘCIE KONSERWATYWNEGO ABSCONDITEIZMU PRZYRODY
3.1. Zalety
3.2. Wady i postulaty
III. Absconditeizm dziejów
1. PROBLEM UKRYTOŚCI W FILOZOFII I TEOLOGII „PO AUSCHWITZ”
1.1. Spór o milczenie Boga w Auschwitz
1.2. Hester panim jako rozwiązanie problemu milczenia Boga w Auschwitz
2. DWA RODZAJE ABSCONDITEIZMU DZIEJÓW
141
2.2. Konserwatywny absconditeizm dziejów 151
3. CZŁOWIEK WOBEC BOŻEGO UKRYCIA 3
3.1. Boże ukrycie jako problem antropologiczny
3.2. Powinności człowieka w sytuacji Bożego ukrycia
4. NIEWYSTARCZALNOŚĆ ABSCONDITEIZMU DZIEJÓW
4.1. Krytyka zasadności przywoływania idei hester panim
4.2. Pozareligijne czynniki problemu ukrycia w dziejach
IV. Absconditeizm relacji
1. KONTEKST 1. Kontekst 184
1.1. Argumentu krytości
1.2. Tło argumentu
2. DWA RODZAJE ABSCONDITEIZMU RELACJI 2 190
2.1. Reformistyczny absconditeizm relacji
2.2. Konserwatywny absconditeizm relacji
2.2.1. Teodycee, obrony i odpowiedzi
2.2.2. Teizm sceptyczny
3. SPÓR WOKÓŁ EPISTEMOLOGII BOŻEJ UKRYTOŚCI 224
3.1. Argumenty za koniecznością sięgania do teologii
3.2. Argumenty za ograniczaniem dyskusji do obszaru filozofii
V. „Trzykroć ukryty Bóg”
1. KORZYŚCI Z ŁĄCZNEGO UWZGLĘDNIANIA TRZECH OBSZARÓW DYSKUSJI O BOŻYM UKRYCIU 1. Korzyści z łącznego uwzględniania trzech obszarów dyskusji o Bożym ukryciu 238
1.1. Racje na rzecz tezy o istnieniu ukrytego Boga
1.2. Teologia filozoficzna jako właściwy obszar badania problemu ukrycia
2. MODEL „ŹRÓDŁA I NOCY” 2. Model „źródła i nocy” 252
2.1. Opracowanie modelu
2.2. Model „źródła i nocy” jako element obrony klasycznego teizmu
3. FILOZOFICZNA TEOLOGIA „TRZYKROĆ UKRYTEGO BOGA” 3. Filozoficzna teologia „trzykroć ukrytego Boga” 268
3.1. Prezentacja koncepcji
3.2. Ocena koncepcji
Zakończenie
Bibliografia
Indeks nazwisk
The Spring and the Night. An Introduction into Contemporary Absconditheism