- W empik go
Życie Mikołaja Kopernika - ebook
Życie Mikołaja Kopernika - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 233 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
ŻYCIE
MIKOŁAJA KOPERNIKA
PRZEZ
DOMINIKA SZULCA
CZŁONKA KOR. TOWARZYSTWA NAUKOWEGO KRAKOWSKIEGO
POŁĄCZONEGO Z UNIWERSYTETEM JAGIELLOŃSKIM.
WARSZAWA.
1855
Wolno drukować, z warunkiem złożenia w Komitecie Cenzury, po wydrukowaniu, prawem przepisanej liczby exemplarzy.
W Warszawie, dnia 23 Lipca (4 Sierpnia) 1855 roku.
Starszy Cenzor,
F. Sobieszczański.
Czcionkami Drukarni Gazety Codziennej, Nr. 953.
PAMIĘCI
STANISŁAWA STASICA
TWÓRCY I WYKONAWCY MYŚLI WZNIESIENIA POSĄGU KOPERNIKOWI.
PRZEDMOWA.
Przerobiwszy zupełnie pismo ogłoszone w odcinku Gazety Warszawskiej, wydaję je obecnie w obszerniejszej treści i odmiennej postaci. Wiem, że nie tak wartością swoją, jak raczej wielkiem imieniem Rodaka pozyskało sobie przychylność oświeconych Osób i serc poczciwych; jednak nie moge zamilczeć wdzięczności dla tych mianowicie, którzy przed ukończeniem jeszcze druku w odcinku, pospieszyli z chęcią przełożenia dziełka na język francuzki, i w tym celu zaczęli zbierać podpisy. Ludzie ci, czystą miłością nauki i słuszności tchnący, pochodzili z różnych zawodów życia publicznego. Taki popod wyborowych umysłów, włożył na mnie konieczny obowiązek troskliwego przetworu pierwiastkowej pracy, i nadania jej wybitniejszej barwy; do czego tem bardziej byłem powodowany, że nieco poźniej rzadki zasób materjalny, połączony z rzadszą jeszcze skłonnością do szerzenia wszelkiego postępu, nie znając osobiście autora, przyjął na siebie pokrycie kosztów pięknego wydalała polskiego. Warszawianie zatem upowszechniwszy już dzieła Kopernika w Kraju i za granicą, okazali powtórne zajęcie się wyrazem sprawiedliwości dla uczuć najdroższych sercu nieporównanego Myśliciela, pomysłem sięgającym granic wszechświata, i podstawą dobrze przez siebie pojętą narodowego piśmiennictwa.
Winienem tu jeszcze nadmienić, że pracę moją oparłem na czynach nie zaś powiastkach, i odrzuciłem szczegóły pozbawione rzeczywistej zasady. Takim jest naprzykład wodociąg frauenburski, daleko późniejszy podług sprawozdań Voigta, od czasów Kopernika; takim zegar włocławski nie mający ogłoszonych dowodów autentycznych swojego pochodzenia; taką wieść o chorobie, zrządzonej przez zburzenie drukarni w Norymberdze i zniszczenie dzieła, niezgodna ani z listem Gizego, pisanym wkrótce po śmierci Astronoma, ani z istnieniem autografu w bibliotece praskiej hr. Nostitz. Zakres ścisłej umiejętności innym jest od dziedziny, w której się fantazja porusza.
TREŚĆ.
Paragraf.
Kopernik w obec przyszłej cywilizacyi
Ma narodowość polską przyznaną przez inne kraje…………. II.
Zaprzeczoną przez Toruńczyków, którzy Ze – pernicka zamienili na Kopernika…. III.
Nieboznawca urodził się w ziemi chełmińskiej, od czasów najdawniejszych należącej do Polski…………. IV.
Za nia rozciągały się jeszcze inne ziemie polskie V.
MargrabstwoBrandeburskie nie sięgało miejsca urodzenia Kopernika, ani za jego czasów, ani daleko później……. VI.
Toruń nazwany dawniej Tarnowem, był miastem polskiem przed przyjściem Krzyżaków i za dni astronoma……… VII.
Obywatele polscy i literaci tego miasta.. VIII.
Ojciec był Krakowianinem……. LX.
Przesiedla się do Torunia……. X.
Toruńczanie niemieccy w dowolnej i nieustalonej pisowni XVgo wieku szukają narodowości astronoma……… XI.
Okoliczności życia ojca…….. XII.
XII
Urodzenie syna. Dom narożny przy ulicy ś. Anny i Piekarskiej położony, mylnie jest uważany przez Toruńczyków za miejsce przyjścia na świat Kopernika…..
Młode jego Jata przy matce. Wyjazd w roku 1491 na uniwersytet do Krakowa. Postęp wielki w matematyce pod Brudzewskim, i samodzielność myślenia……
W r. 1496 wyjeżdża do Włoch…..
Tu się zapisuje do album Polaków, znajduje wielki zapal do nauk starożytnych i odrodzenie szkoły lekarskiej. Otrzymawszy stopień Doktora filozofji i medycyny 1499, wezwanym zostaje na profesora matematyki do Rzymu, gdzie najświetniejsze przyjęcie znajduje…………
W r. 1501 wraca z Rzymu do Warmji. Postanawia powtórnie udać się do Włoch, dla udoskonalenia sic niby w medycynie, właściwie zaś astronomji……..
Stan materji medycznej w tym kraju… Biegłość Kopernika w języku greckim.. Mierny stan astronomji we Włoszech… Wyższy nierównie filozofji przyrodzonej, której udoskonalenie swoje jest winien… Powrót do Warmji i sława wielka lekarska.
Tłumaczenie Symokatty……..
Poświęcenie się wyłączne astronomji. –Odczytywanie filozofów starożytnych zakupionych we Włoszech, a mianowicie Pseudo-Plutarcha. To krótkie pismo o zwierzętach, snach i ciałach niebieskich, wśród wielu rzeczy nieznaczących zawiera w sobie
Paragraf.
XIII.
XIV. XV.
XVI.
XVII. XVIII. XIX.