- W empik go
Żywot, skon i nauka Jakóba Józefa Franka: ze spółczesnych i dawnych źródeł - ebook
Żywot, skon i nauka Jakóba Józefa Franka: ze spółczesnych i dawnych źródeł - ebook
Klasyka na e-czytnik to kolekcja lektur szkolnych, klasyki literatury polskiej, europejskiej i amerykańskiej w formatach ePub i Mobi. Również miłośnicy filozofii, historii i literatury staropolskiej znajdą w niej wiele ciekawych tytułów.
Seria zawiera utwory najbardziej znanych pisarzy literatury polskiej i światowej, począwszy od Horacego, Balzaca, Dostojewskiego i Kafki, po Kiplinga, Jeffersona czy Prousta. Nie zabraknie w niej też pozycji mniej znanych, pióra pisarzy średniowiecznych oraz twórców z epoki renesansu i baroku.
Kategoria: | Klasyka |
Zabezpieczenie: | brak |
Rozmiar pliku: | 223 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Cenzury.
Warszawa d. 25 kwietnia (7 maja) 1866.
Starszy Cenzor
Lachmanowicz.
JW. MARYI z Hr. MIELŻYŃSKICH
HR. BNIŃSKIÉJ
NA PAMIATKĘ CHWIL SPĘDZONYCH W OSIECZU
PRZYPISUJE
AUTOR.
ŻYWOT I SKON
FRANKA
Nader już wiele o Franku w rozmaitych czasach pisano; więcej jeszcze mówiono o nim i o frankistach '). Sto dwadzieścia lat licząca sekta pod troistem mianem antytalmudystów, soharystów albo frankistów znana, szeroko w dawnej Polsce rozgałęziona, zasługuje na to, by objaśnić ogół o tym, który na jej powstanie i losy wpływał, oraz spowodował obecne jej trwanie, jeśli to jest prawdą, że byt swój jeszcze mieć może. Nam przynajmniej inaczej się zdaje. Przytoczymy tu niżej zdanie światłych w tej mierze mężów sądzących że nawrócenie, aczkolwiek nie ze zbyt szczerych widoków, pierwszych zwolenników, wykorzeniło w następcach wszelkie przesądy, a wnuki ich wnuków mogą być tak dobrymi dzisiaj, jak i my chrześcijanami.
') Przytaczamy na końcu kilkadziesiąt żródeł, które tu krytycznie porównywamy i rozbieramy.
Założycielem a raczej odnowicielem tylko odszczepieństwa starozakonnego, o którem mówimy, był Izraelita Jakób Józef Lejbowicz, potem przezywający się Frankiem, a jak niektórzy piszą Frenkem, bo go tak, jako europejczyka, zwano w Turcyi. Urodzony na Podolu we wsi Korolówce około 1727 roku ') z ojca rabina, który wywiózł go jako dziecko jednoroczne do Czerniowic na Wołoszczyznę, (dzisiejszą Bukowinę), o 5 mil od ówczesnych kraju granie.
Gdy miał lat 13, z rodzicami przeniósł się na mieszkanie do Bukarestu. Z początku okazywał młody rabinowicz więcej pociągu do handlu niż do piśmiennictwa duchownego. Ale przypadkowo wpadły mu do ręki w biblioteczce ojca dwie książki należące do wyznań sa-batianów czyli szabsaćwinników, założonych w XVII wieku przez Szabsa Sabbati'ego to jest Szabsa-Ćwi. Przyjęli oni pozorowie wiarę machometańską, trzymając się pokryjomu zasad starego zakonu i uznawali Szabsa-ćwi, kabalistę, za Messyasza. Wiadomo że ten sekciarz otrzymał od Sułtana miano Aga-Mechmed-Effendiego i tytuł Kapizy-Baszy.
2) Pikulski i Brinken, utrzymuje, że się urodził w Buczaczu (w Galicyi) i w młodym wieku z ojcem udał się na Wołoszczyznę. Bartoszewicz, idąc za Raczyńskim twierdzi, że za miodu pędził gorzałkę, i trudnił się handlem wołów; wszystko to z rzeczywistością nie zgodne. Rok także urodzenia 1712 wątpliwy. Myśmy się trzymali Awedyka, który znał F. osobiście. Sawicki pisze, że F. rodził się w Międzybożu!
Młodego Lejbowicza zajmowały księgi Zoar, czyli Sohar, stara Biblia, i kabała, wstręt zaś miał do Talmudu.