MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
Akupunktura. Praktyczny przewodnik po chińskiej sztuce medycznej - ebook
Akupunktura. Praktyczny przewodnik po chińskiej sztuce medycznej - ebook
Akupunktura jest jedną z najstarszych metod leczniczych, która wywodzi się z Tradycyjnej Medycyny Chińskiej. Jest stosowana na całym świecie i stanowi uzupełnienie medycyny konwencjonalnej. Ten przejrzysty przewodnik po akupunkturze przybliży Ci jej tajniki, zasady działania oraz dolegliwości, które szybko i skutecznie zwalcza.
W książce znajdziesz:
- umiejscowienie punktów akupunktury na ciele i przyporządkowanie ich do konkretnych dolegliwości,
- wykaz schorzeń na jakie akupunktura może Ci pomóc, między innymi nadciśnienie, zapalenia wirusowe i bakteryjne, cukrzycę, depresję,
- zabiegi regulujące przepływ energii Qi w meridianach,
- zestaw prostych ćwiczeń wspomagających koncentrację i pamięć,
- inne skuteczne metody terapeutyczne oparte na punktach akupunktury – moksaterapia, bańkoterapia,
- wyjątkowy plakat z punktami akupunktury znajdującymi się na głowie.
Dawne metody na współczesne choroby.
Spis treści
Wstęp
Podziękowanie
Filozofia wschodniej medycyny tradycyjnej
Rozdział 1 - 12 Meridianów głównych i ich dodatkowe sprzężenia 8 Kanałów cudownych
Rozdział 2 - Punkty akupunktury i ich działanie
Rozdział 3 - Zastosowane akupunktury w leczeniu chorób
Rozdział 4 - Doświadczenie, Eksperymenty, Obserwacje kliniczne
Rozdział 5 - Ćwiczenia, Moksaterapia, Bańkoterapia
Bibliografia
O autorach
| Kategoria: | Zdrowie i uroda |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-64278-56-3 |
| Rozmiar pliku: | 2,1 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WSTĘP
Akupunktura jest metodą leczniczą, polegającą na nakłuwaniu wybranych miejsc (punktów) na ciele człowieka, nazywanych punktami akupunktury. Jej początki datowane są na lata 600-400 p.n.e. i pochodzą z Chin. Najstarszym, zachowanym do czasów współczesnych dokumentem medycznym dotyczącym akupunktury, jest dzieło „Huangdi-Nei-Jing” nazywane „Kanonem Medycyny”, napisane przez lekarzy chińskich prawdopodobnie w latach 475 – 221 p.n.e. To wielotomowe dzieło, składa się z 2 części, będących zbiorem wiedzy medycznej z tamtych czasów, obejmujących wiedzę z okresu ponad dwóch tysięcy lat stosowania akupunktury w Chinach. Pierwsza część dotyczy anatomii, fizjologii, patologii i terapii, zaś druga – akupunktury i przyżegania (moksaterapii). Kolejne stulecia cechował dalszy rozkwit tej wiedzy i stosowania akupunktury. W trzecim wieku n.e. lekarz Huang-Fou-Mi (215-282) zebrał dotychczasową wiedzę o leczeniu akupunkturą w obszernej wielotomowej książce „O akupunkturze i przyżeganiu”, która zawierała opis kanałów i rozmieszczenia na nich 649 punktów leczniczych, wskazania i przeciwwskazania do leczenia z opisem okolic ciała, których nakłuwać nie wolno, naukę o tętnie, na której opierała się diagnostyka starej chińskiej medycyny, a także wskazania punktów do akupunktury przy różnych chorobach. Kolejne stulecia to czasy ciągłego rozwoju wiedzy i stosowania akupunktury, aż do chwili, kiedy do władzy dochodzi wroga chińczykom dynastia mandżurska Tsing (1644-1912). Momentem zwrotnym w rozwoju akupunktury w Chinach było powstanie ChRL w 1949 r. W 1955 r. w Pekinie utworzono Centralny Instytut Medycyny Tradycyjnej, zajmujący się wszystkimi niekonwencjonalnymi metodami leczenia, obejmując również akupunkturę. Podobne instytuty powstały także w innych chińskich miastach (Nankin, Shanghai, Kuangoczu i in.).
Przez wieki z Chin akupunktura rozpowszechniała się na cały Daleki Wschód – do Japonii, Korei, Wietnamu, Mongolii, Tajlandii, a już w XIII wieku dotarła także do Europy. Obecnie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zajmuje oficjalne stanowisko uznające akupunkturę za metodę leczniczą.PODZIĘKOWANIE
Na wstępie chcę przedstawić krótką biografię mojego ojca – profesora Badarchina Dulamsuren. Profesor Badarchin Dulamsuren – prekursor akupunktury i moksaterapii w Mongolii – urodził się w 1927 roku. W 1955 roku ukończył Uniwersytet Mongolski na wydziale lekarskim, a trzy lata później (w 1958 r.) – szkołę akupunktury i moksaterapii w Nanjin w Chinach. Tuż po ukończeniu nauki otworzył w Ułan-Bator pierwszy gabinet akupunktury i moksaterapii i w krótkim czasie stał się jednym z najbardziej znanych akupunkturzystów w Mongolii. Swą wieloletnią praktyką profesor Badarchin udowodnił, iż akupunkturę można z powodzeniem wykorzystywać jako uzupełnienie współczesnej medycyny. Dzięki swoim osiągnięciom w tej dziedzinie zwrócił na siebie uwagę ministra zdrowia Związku Radzieckiego, który zaprosił go do współpracy do szpitala kremlowskiego w Moskwie w latach 1975 – 1977. Pracował tam jako doradca do spraw akupunktury i prowadził szkolenia dla anestezjologów, a także chirurgów. W roku 1977, decyzją Ministerstwa Zdrowia i Rady Ministrów Mongolii, w ramach podziękowania za dokonania profesora, jego gabinet przebudowano na Centrum Badawcze i Szkołę Akupunktury. Od tego czasu profesor Badarchin prowadził kursy akupunktury dla lekarzy mongolskich oraz dla lekarzy z Rosji, Bułgarii, Polski, a nawet z Indii i z wielu innych państw. Od 1982 roku profesor Badarchin współpracował z prof. dr. med. Zbigniewem Garnuszewskim w szkoleniu polskich lekarzy w zakresie akupunktury wysyłanych w tym celu do Mongolii.
Profesora Badarchina uznano za twórcę szkoły akupunktury w Mongolii i w 1983 roku, za zasługi w dziedzinie medycyny, otrzymał tytuł Zasłużonego Lekarza Mongolii. Dziś Centrum Badawcze i Szkoła Akupunktury stanowią świetnie prosperujący wydział Uniwersytetu Medycznego w Ułan-Bator i jest uważane jako jedno z największych osiągnięć profesora Badarchina i jego późniejszych uczniów.
* * *
Niniejszą książką chciałbym przekazać część wiedzy oraz wieloletniego doświadczenia mojego ojca profesora Badarchina Dulamsuren, zasłużonego lekarza i doskonałego akupunkturzysty. Chciałbym by ta książka służyła następnym pokoleniom lekarzy zainteresowanych akupunkturą i pomagała im w drodze nad doskonaleniem tej dziedziny medycyny i, za jej pomocą, lepszemu leczeniu drogich nam pacjentów.FILOZOFIA WSCHODNIEJ MEDYCYNY TRADYCYJNEJ
Pojęcie energii Qi
Aby mieć pojęcie o akupunkturze należy zacząć od chińskiej filozofii dotyczącej materii i energii, która jest niezbędna dla zrozumienia podstaw akupunktury. Według tej filozofii podstawą przyrody i zachodzących w niej zjawisk jest energia Qi, która tworzy wszechświat. Energia Qi jest kluczem nauki akupunktury.
Wszechświatem rządzi prawo pięciu elementów: ognia, ziemi, metalu, wody i drzew (teoria U-shing). Kolejnym prawem jest zasada przeciwieństw zwana Yin-Yang. Według teorii Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC) Qi złożona jest z dwóch przeciwstawnych sił Yin – Yang. Yin i Yang to przeciwne sobie rodzaje energii Qi przyrody i organizmu.
Yin-Qi ma właściwość „ciężką”, powoli opadającą w dół, Yang-Qi ma właściwość „lekką”, szybko unosi się do góry. Yang ulatniając się tworzył kosmos, Yin opadając tworzył ziemię. Z energii Qi ziemi powstaje drzewo, ogień, ziemia, metal, woda.
Podział Qi:
1. Energia Qi krążąca w meridianach
2. Qi powietrza
3. Qi materii
Chińska filozofia opisuje energię Qi jako niewidzialną siłę, która znajduje się w organizmie człowieka i jest niezbędna do prawidłowej czynności komórek, tkanek i całego ciała. Energia Qi, Yin-Yang, teoria pięciu elementów (U-shing) są podstawowymi teoriami medycyny wschodniej dla wyjaśnienia fizjologii i chorób organizmu.
Podział Qi w akupunkturze:
1. Energia Qi krążąca w meridianach (Zheng Qi).
2. Wrodzona energia Oi – to Yuan Qi (od rodziców), jest magazynowana w nerkach.
3. Nabyta energia Qi – czynnościowa (przez układ pokarmowy). Ta energia Qi dzieli się na Zong Qi, Yin Qi, Wei Qi.
- Zong Qi – energia klatki piersiowej, która powstaje z połączenia energii czerpanej z powietrza przez płuca i energii Guqi uzyskiwanej z pokarmów. Wspomaga czynność płuc i serca.
- Yin Qi – energia uzyskiwana z pokarmów, odżywia krew, dostarcza odżywki do narządów Zang-Fu oraz do kończyn przez naczynia krwionośne.
- Wei Qi – ochronna pokrywa naszego ciała pod skórą, otwiera i zamyka pory skóry.
Życie człowieka składa się z energii Qi, a przebieg procesów życiowych opiera się na stałym ruchu Qi. Stąd energia Qi jest związana z życiem człowieka aż do śmierci, a człowiek stałe uzupełnia ją z powietrza, pokarmów i poprzez punkty akupunktury.
W akupunkturze, oprócz pojęcia energii Qi, spotyka się określenie podstawowe substancje ciała, którymi są Yin, Qi, krew i płyny ustrojowe. Qi jest dowódcą krwi. Krew jest matką Qi.
Qi jako czynności ciała (funkcje narządów)
Narządy Zang-Fu mają energię Qi.
Qi płuc jest korzeniem Qi.
Qi śledziony jest źródełkiem Qi.
Są cztery kierunki przepływu Qi: w górę, w dół, na zewnątrz, do wewnątrz.
Qi żołądka kierując się w dół przekazuje substancje odżywcze do jelita, a Qi śledziony kierując się do góry przekazuje substancje do płuc i serca, z kolej Qi płuc kierując się w dół roznosi Qi do narządów, a jeśli proces odbywa się w odwrotnym kierunku powstają choroby.
Przykład: dysfunkcja żołądka upośledza czynność Qi w dół i jest przyczyną odbijania się.
Przebieg krążenia energii Qi w meridianach jest ściśle związany z czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Patogenne czynniki uszkadzając Qi, przyczyniają się do dysfunkcji narządu Zang – Fu oraz negatywnie wpływają na psychikę.
Siedem czynników wewnętrznych emocjonalnych oraz ich wpływ na energię Qi oraz objawy jakie mogą powodować
------------------------------------------------ -----------------------------------------------------
1. Gniew – nadmiernie unoszenie Qi do góry wymioty z krwią, biegunki
2. Nadmierna radość – powolny ruch Qi rozpraszanie umysłu, śmiech niekontrolowany
3. Smutek – ubytek Qi choroby płuc
4. Strach – obniżanie się Qi w dół ból rozpierający poniżej przepony
5. Cierpienie – wyczerpuje Qi duszność
6. Nadmierne myślenie – stagnacja Qi bezsenność, depresje
7. Przerażenie – rozkład Qi majaczenie, paraliż, utrata przytomności
------------------------------------------------ -----------------------------------------------------
Pięć czynników zewnętrznych i ich objawy
– z wiatru – ból,
– z zimna – drżenie,
– z gorąca – gorączka,
– z wilgoci – obrzęk,
– z suchości – zaparcia, skąpy mocz.
Tradycyjna Medycyna Chińska łączy człowieka z duchem. Umysł, duch, ciało są uważane za nieodłączne części człowieka. Duch (shen) składa się z drobnych cząsteczek Qi (bioplazma), które są niewidzialne, niedotykalne i powoli przemieszczają się. Ma on pozytywny i negatywny wpływ na przyrodę i istoty żywe. Negatywny wpływ na przyrodę to: powódź, trzęsienie ziemi, wiatr, kataklizm, a u człowieka to choroba.
Bioplazma to rodzaj plazmy fizycznej w organizmach żywych, zawierająca swobodne elektrony, jony, dziury półprzewodnictwa elektrycznego, różne pola energii otaczające żywe organizmy (ks. prof. Włodzimierz Sedlak).
Od kilku tysięcy lat w Tradycyjnej Medycynie Mongolskiej uważa się, że duch (shen) krąży w ciele człowieka w cyklu miesięcznym. Nie można nakłuwać punktów, które mają największe natężenie energii Qi. Zaobserwowano wtedy negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
Tabela lokalizacji ducha, według kalendarza wschodniego
----------------- -------------------------------- ----------------- --------------------------------
Dzień miesiąca Lokalizacja ducha Dzień miesiąca Lokalizacja ducha
I dzień duże palce u nóg XVI dzień potylica
II dzień kostki XVII dzień gardło, szyja
III dzień pośladki, narządy płciowe XVIII dzień wewnętrzna strona dłoni
IV dzień pas XIX dzień zewnętrzna strona dłoni
V dzień pod kolanami XX dzień barki
VI dzień uda XXI dzień żebra
VII dzień panewki stawu biodrowego XXII dzień nerki
VIII dzień nerki XXIII dzień panewki stawu biodrowego
IX dzień żebra XXIV dzień uda
X dzień ramiona XXV dzień pod kolanami
XI dzień zewnętrzna strona dłoni XXVI dzień barki
XII dzień wewnętrzna strona dłoni XXVII dzień pośladki
XIII dzień gardło, szyja XXVIII dzień ślepa kiszka
XIV dzień głowa, uszy XXIX dzień podudzia
XV dzień całe ciało XXX dzień całe ciało
----------------- -------------------------------- ----------------- --------------------------------
Pojęcie Yin i Yang
Kolejnym ważnym pojęciem w akupunkturze jest teoria Yin i Yang. Wcześniej wspomniano, że są one odmianami energii Qi. Każde zjawisko, przedmioty wszechświata składają się z dwóch przeciwstawnych, współzależnych elementów Yin-Yang. Oba te elementy mają swój początek, rozkwit, szczyt oraz zanik.
Yin: początek – Shaoyin
rozkwit – Taiyin
zanik – Jueyin
Yang: początek – Shoayang
rozkwit – Taiyang
szczyt – Yangming
Yang przedstawia siłę pobudzającą, wzmacniającą, z kolei Yin siłę hamującą, niszczącą. Obie te siły znajdują się w każdym zjawisku i przedmiocie jednocześnie i wzajemnie się oddziałują, pobudzają, hamują, przenikają i uzupełniają. Zjawisko to dotyczy również narządów ciała ludzkiego; kręgosłup i część ciała od pasa w górę, oraz zewnętrzna powierzchnia kończyn należą do Yang, a przednia część ciała od pasa w dół i wewnętrzna powierzchnia kończyn – do Yin. Tak samo zewnętrzny przebieg meridianu to Yang, a wewnętrzny przebieg to Yin. Według teorii Yin i Yang narządy puste (żołądek, jelito cienkie i grube, pęcherzyk żółciowy, pęcherz moczowy) mające funkcje przyjmowania pokarmów i przekazywania ich treści, należą do Yang, a z kolej narządy pełne (wątroba, nerki, płuca, śledziona-trzustka, serce) magazynujące odżywczą energię Qi należą do Yin. Czyli, Yin to substancje ciała, a Yang to czynności narządów. Każdy narząd ma swój Yin i Yang; np. Yang nerki i Yin nerki. Yin i Yang znajdują się w stanie równowagi w naturze, a także w człowieku. Zakłócenie równowagi przyczynia się do wystąpienia chorób.
Medycyna chińska wykorzystując teorię Yin-Yang wyjaśnia fizjologię ciała ludzkiego oraz choroby, dzięki czemu jest też w stanie postawić dobrą diagnozę i skutecznie pomóc pacjentowi w pozbyciu się dolegliwości.
Reguła pięciu elementów
Teoria pięciu elementów jest nieodłączną częścią ajurwedyjskiej medycyny i starożytnej filozofii chińskiej oraz astrologii wschodu. Do dziś wciąż jest używaną metodą analizy zmian zjawisk naturalnych. Teoria pięciu elementów powstała 500 lat później niż teoria Yin-Yang, w wyniku doskonalonej obserwacji świata przyrody i zjawisk.
Podstawowe elementy tej teorii to: drzewo, ogień, woda, metal i ziemia, które zawierają własne specyficzne cechy i właściwości. Na przykład ziemia posiada twardość i wytwarza substancje, woda ma właściwość nawilżania i przyklejania oraz łączy substancje ze sobą, a ogień posiada właściwość ciepła i wzmacnia substancje.
Pięć elementów przechodzi pięć faz: rozpoczęcie, narodziny, aktywność, upadek, zanik. Wszystkie fazy są ze sobą powiązane i wzajemnie na siebie oddziałują (pobudzają, hamują, kontrolują, przeciwdziałają).
Numeracja pięciu elementów jest następująca:
jeden – drzewo,
dwa – ogień,
trzy – ziemia,
cztery – metal,
pięć – woda.
Licząc od jedynki, następny element będzie synem: drzewo → ogień → zienia → metal → woda, a licząc w przeciwnym kierunku, element woda będzie matką drzewa, drzewo matką ognia, ogień matką ziemi, ziemia matką metalu, metal matką wody. Z kolei drzewo dominuje nad ziemią, ziemia nad wodą, woda nad ogniem, ogień nad metalem, metal nad drzewem. Te relacje pięciu elementów znajdują się w równowadze. Zaburzenie tej równowagi prowadzi do przewagi jednego elementu: drzewo nadmierne pobudza ogień albo nadmiernie kontroluje ziemię.
Teoria pięciu elementów w medycynie wschodniej jest wykorzystywana do wyjaśniania etiologii i mechanizmów choroby. Leczenie akupunkturą także opiera się na teorii pięciu elementów.
Akupunktura jest metodą leczniczą, polegającą na nakłuwaniu wybranych miejsc (punktów) na ciele człowieka, nazywanych punktami akupunktury. Jej początki datowane są na lata 600-400 p.n.e. i pochodzą z Chin. Najstarszym, zachowanym do czasów współczesnych dokumentem medycznym dotyczącym akupunktury, jest dzieło „Huangdi-Nei-Jing” nazywane „Kanonem Medycyny”, napisane przez lekarzy chińskich prawdopodobnie w latach 475 – 221 p.n.e. To wielotomowe dzieło, składa się z 2 części, będących zbiorem wiedzy medycznej z tamtych czasów, obejmujących wiedzę z okresu ponad dwóch tysięcy lat stosowania akupunktury w Chinach. Pierwsza część dotyczy anatomii, fizjologii, patologii i terapii, zaś druga – akupunktury i przyżegania (moksaterapii). Kolejne stulecia cechował dalszy rozkwit tej wiedzy i stosowania akupunktury. W trzecim wieku n.e. lekarz Huang-Fou-Mi (215-282) zebrał dotychczasową wiedzę o leczeniu akupunkturą w obszernej wielotomowej książce „O akupunkturze i przyżeganiu”, która zawierała opis kanałów i rozmieszczenia na nich 649 punktów leczniczych, wskazania i przeciwwskazania do leczenia z opisem okolic ciała, których nakłuwać nie wolno, naukę o tętnie, na której opierała się diagnostyka starej chińskiej medycyny, a także wskazania punktów do akupunktury przy różnych chorobach. Kolejne stulecia to czasy ciągłego rozwoju wiedzy i stosowania akupunktury, aż do chwili, kiedy do władzy dochodzi wroga chińczykom dynastia mandżurska Tsing (1644-1912). Momentem zwrotnym w rozwoju akupunktury w Chinach było powstanie ChRL w 1949 r. W 1955 r. w Pekinie utworzono Centralny Instytut Medycyny Tradycyjnej, zajmujący się wszystkimi niekonwencjonalnymi metodami leczenia, obejmując również akupunkturę. Podobne instytuty powstały także w innych chińskich miastach (Nankin, Shanghai, Kuangoczu i in.).
Przez wieki z Chin akupunktura rozpowszechniała się na cały Daleki Wschód – do Japonii, Korei, Wietnamu, Mongolii, Tajlandii, a już w XIII wieku dotarła także do Europy. Obecnie Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zajmuje oficjalne stanowisko uznające akupunkturę za metodę leczniczą.PODZIĘKOWANIE
Na wstępie chcę przedstawić krótką biografię mojego ojca – profesora Badarchina Dulamsuren. Profesor Badarchin Dulamsuren – prekursor akupunktury i moksaterapii w Mongolii – urodził się w 1927 roku. W 1955 roku ukończył Uniwersytet Mongolski na wydziale lekarskim, a trzy lata później (w 1958 r.) – szkołę akupunktury i moksaterapii w Nanjin w Chinach. Tuż po ukończeniu nauki otworzył w Ułan-Bator pierwszy gabinet akupunktury i moksaterapii i w krótkim czasie stał się jednym z najbardziej znanych akupunkturzystów w Mongolii. Swą wieloletnią praktyką profesor Badarchin udowodnił, iż akupunkturę można z powodzeniem wykorzystywać jako uzupełnienie współczesnej medycyny. Dzięki swoim osiągnięciom w tej dziedzinie zwrócił na siebie uwagę ministra zdrowia Związku Radzieckiego, który zaprosił go do współpracy do szpitala kremlowskiego w Moskwie w latach 1975 – 1977. Pracował tam jako doradca do spraw akupunktury i prowadził szkolenia dla anestezjologów, a także chirurgów. W roku 1977, decyzją Ministerstwa Zdrowia i Rady Ministrów Mongolii, w ramach podziękowania za dokonania profesora, jego gabinet przebudowano na Centrum Badawcze i Szkołę Akupunktury. Od tego czasu profesor Badarchin prowadził kursy akupunktury dla lekarzy mongolskich oraz dla lekarzy z Rosji, Bułgarii, Polski, a nawet z Indii i z wielu innych państw. Od 1982 roku profesor Badarchin współpracował z prof. dr. med. Zbigniewem Garnuszewskim w szkoleniu polskich lekarzy w zakresie akupunktury wysyłanych w tym celu do Mongolii.
Profesora Badarchina uznano za twórcę szkoły akupunktury w Mongolii i w 1983 roku, za zasługi w dziedzinie medycyny, otrzymał tytuł Zasłużonego Lekarza Mongolii. Dziś Centrum Badawcze i Szkoła Akupunktury stanowią świetnie prosperujący wydział Uniwersytetu Medycznego w Ułan-Bator i jest uważane jako jedno z największych osiągnięć profesora Badarchina i jego późniejszych uczniów.
* * *
Niniejszą książką chciałbym przekazać część wiedzy oraz wieloletniego doświadczenia mojego ojca profesora Badarchina Dulamsuren, zasłużonego lekarza i doskonałego akupunkturzysty. Chciałbym by ta książka służyła następnym pokoleniom lekarzy zainteresowanych akupunkturą i pomagała im w drodze nad doskonaleniem tej dziedziny medycyny i, za jej pomocą, lepszemu leczeniu drogich nam pacjentów.FILOZOFIA WSCHODNIEJ MEDYCYNY TRADYCYJNEJ
Pojęcie energii Qi
Aby mieć pojęcie o akupunkturze należy zacząć od chińskiej filozofii dotyczącej materii i energii, która jest niezbędna dla zrozumienia podstaw akupunktury. Według tej filozofii podstawą przyrody i zachodzących w niej zjawisk jest energia Qi, która tworzy wszechświat. Energia Qi jest kluczem nauki akupunktury.
Wszechświatem rządzi prawo pięciu elementów: ognia, ziemi, metalu, wody i drzew (teoria U-shing). Kolejnym prawem jest zasada przeciwieństw zwana Yin-Yang. Według teorii Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC) Qi złożona jest z dwóch przeciwstawnych sił Yin – Yang. Yin i Yang to przeciwne sobie rodzaje energii Qi przyrody i organizmu.
Yin-Qi ma właściwość „ciężką”, powoli opadającą w dół, Yang-Qi ma właściwość „lekką”, szybko unosi się do góry. Yang ulatniając się tworzył kosmos, Yin opadając tworzył ziemię. Z energii Qi ziemi powstaje drzewo, ogień, ziemia, metal, woda.
Podział Qi:
1. Energia Qi krążąca w meridianach
2. Qi powietrza
3. Qi materii
Chińska filozofia opisuje energię Qi jako niewidzialną siłę, która znajduje się w organizmie człowieka i jest niezbędna do prawidłowej czynności komórek, tkanek i całego ciała. Energia Qi, Yin-Yang, teoria pięciu elementów (U-shing) są podstawowymi teoriami medycyny wschodniej dla wyjaśnienia fizjologii i chorób organizmu.
Podział Qi w akupunkturze:
1. Energia Qi krążąca w meridianach (Zheng Qi).
2. Wrodzona energia Oi – to Yuan Qi (od rodziców), jest magazynowana w nerkach.
3. Nabyta energia Qi – czynnościowa (przez układ pokarmowy). Ta energia Qi dzieli się na Zong Qi, Yin Qi, Wei Qi.
- Zong Qi – energia klatki piersiowej, która powstaje z połączenia energii czerpanej z powietrza przez płuca i energii Guqi uzyskiwanej z pokarmów. Wspomaga czynność płuc i serca.
- Yin Qi – energia uzyskiwana z pokarmów, odżywia krew, dostarcza odżywki do narządów Zang-Fu oraz do kończyn przez naczynia krwionośne.
- Wei Qi – ochronna pokrywa naszego ciała pod skórą, otwiera i zamyka pory skóry.
Życie człowieka składa się z energii Qi, a przebieg procesów życiowych opiera się na stałym ruchu Qi. Stąd energia Qi jest związana z życiem człowieka aż do śmierci, a człowiek stałe uzupełnia ją z powietrza, pokarmów i poprzez punkty akupunktury.
W akupunkturze, oprócz pojęcia energii Qi, spotyka się określenie podstawowe substancje ciała, którymi są Yin, Qi, krew i płyny ustrojowe. Qi jest dowódcą krwi. Krew jest matką Qi.
Qi jako czynności ciała (funkcje narządów)
Narządy Zang-Fu mają energię Qi.
Qi płuc jest korzeniem Qi.
Qi śledziony jest źródełkiem Qi.
Są cztery kierunki przepływu Qi: w górę, w dół, na zewnątrz, do wewnątrz.
Qi żołądka kierując się w dół przekazuje substancje odżywcze do jelita, a Qi śledziony kierując się do góry przekazuje substancje do płuc i serca, z kolej Qi płuc kierując się w dół roznosi Qi do narządów, a jeśli proces odbywa się w odwrotnym kierunku powstają choroby.
Przykład: dysfunkcja żołądka upośledza czynność Qi w dół i jest przyczyną odbijania się.
Przebieg krążenia energii Qi w meridianach jest ściśle związany z czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Patogenne czynniki uszkadzając Qi, przyczyniają się do dysfunkcji narządu Zang – Fu oraz negatywnie wpływają na psychikę.
Siedem czynników wewnętrznych emocjonalnych oraz ich wpływ na energię Qi oraz objawy jakie mogą powodować
------------------------------------------------ -----------------------------------------------------
1. Gniew – nadmiernie unoszenie Qi do góry wymioty z krwią, biegunki
2. Nadmierna radość – powolny ruch Qi rozpraszanie umysłu, śmiech niekontrolowany
3. Smutek – ubytek Qi choroby płuc
4. Strach – obniżanie się Qi w dół ból rozpierający poniżej przepony
5. Cierpienie – wyczerpuje Qi duszność
6. Nadmierne myślenie – stagnacja Qi bezsenność, depresje
7. Przerażenie – rozkład Qi majaczenie, paraliż, utrata przytomności
------------------------------------------------ -----------------------------------------------------
Pięć czynników zewnętrznych i ich objawy
– z wiatru – ból,
– z zimna – drżenie,
– z gorąca – gorączka,
– z wilgoci – obrzęk,
– z suchości – zaparcia, skąpy mocz.
Tradycyjna Medycyna Chińska łączy człowieka z duchem. Umysł, duch, ciało są uważane za nieodłączne części człowieka. Duch (shen) składa się z drobnych cząsteczek Qi (bioplazma), które są niewidzialne, niedotykalne i powoli przemieszczają się. Ma on pozytywny i negatywny wpływ na przyrodę i istoty żywe. Negatywny wpływ na przyrodę to: powódź, trzęsienie ziemi, wiatr, kataklizm, a u człowieka to choroba.
Bioplazma to rodzaj plazmy fizycznej w organizmach żywych, zawierająca swobodne elektrony, jony, dziury półprzewodnictwa elektrycznego, różne pola energii otaczające żywe organizmy (ks. prof. Włodzimierz Sedlak).
Od kilku tysięcy lat w Tradycyjnej Medycynie Mongolskiej uważa się, że duch (shen) krąży w ciele człowieka w cyklu miesięcznym. Nie można nakłuwać punktów, które mają największe natężenie energii Qi. Zaobserwowano wtedy negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu.
Tabela lokalizacji ducha, według kalendarza wschodniego
----------------- -------------------------------- ----------------- --------------------------------
Dzień miesiąca Lokalizacja ducha Dzień miesiąca Lokalizacja ducha
I dzień duże palce u nóg XVI dzień potylica
II dzień kostki XVII dzień gardło, szyja
III dzień pośladki, narządy płciowe XVIII dzień wewnętrzna strona dłoni
IV dzień pas XIX dzień zewnętrzna strona dłoni
V dzień pod kolanami XX dzień barki
VI dzień uda XXI dzień żebra
VII dzień panewki stawu biodrowego XXII dzień nerki
VIII dzień nerki XXIII dzień panewki stawu biodrowego
IX dzień żebra XXIV dzień uda
X dzień ramiona XXV dzień pod kolanami
XI dzień zewnętrzna strona dłoni XXVI dzień barki
XII dzień wewnętrzna strona dłoni XXVII dzień pośladki
XIII dzień gardło, szyja XXVIII dzień ślepa kiszka
XIV dzień głowa, uszy XXIX dzień podudzia
XV dzień całe ciało XXX dzień całe ciało
----------------- -------------------------------- ----------------- --------------------------------
Pojęcie Yin i Yang
Kolejnym ważnym pojęciem w akupunkturze jest teoria Yin i Yang. Wcześniej wspomniano, że są one odmianami energii Qi. Każde zjawisko, przedmioty wszechświata składają się z dwóch przeciwstawnych, współzależnych elementów Yin-Yang. Oba te elementy mają swój początek, rozkwit, szczyt oraz zanik.
Yin: początek – Shaoyin
rozkwit – Taiyin
zanik – Jueyin
Yang: początek – Shoayang
rozkwit – Taiyang
szczyt – Yangming
Yang przedstawia siłę pobudzającą, wzmacniającą, z kolei Yin siłę hamującą, niszczącą. Obie te siły znajdują się w każdym zjawisku i przedmiocie jednocześnie i wzajemnie się oddziałują, pobudzają, hamują, przenikają i uzupełniają. Zjawisko to dotyczy również narządów ciała ludzkiego; kręgosłup i część ciała od pasa w górę, oraz zewnętrzna powierzchnia kończyn należą do Yang, a przednia część ciała od pasa w dół i wewnętrzna powierzchnia kończyn – do Yin. Tak samo zewnętrzny przebieg meridianu to Yang, a wewnętrzny przebieg to Yin. Według teorii Yin i Yang narządy puste (żołądek, jelito cienkie i grube, pęcherzyk żółciowy, pęcherz moczowy) mające funkcje przyjmowania pokarmów i przekazywania ich treści, należą do Yang, a z kolej narządy pełne (wątroba, nerki, płuca, śledziona-trzustka, serce) magazynujące odżywczą energię Qi należą do Yin. Czyli, Yin to substancje ciała, a Yang to czynności narządów. Każdy narząd ma swój Yin i Yang; np. Yang nerki i Yin nerki. Yin i Yang znajdują się w stanie równowagi w naturze, a także w człowieku. Zakłócenie równowagi przyczynia się do wystąpienia chorób.
Medycyna chińska wykorzystując teorię Yin-Yang wyjaśnia fizjologię ciała ludzkiego oraz choroby, dzięki czemu jest też w stanie postawić dobrą diagnozę i skutecznie pomóc pacjentowi w pozbyciu się dolegliwości.
Reguła pięciu elementów
Teoria pięciu elementów jest nieodłączną częścią ajurwedyjskiej medycyny i starożytnej filozofii chińskiej oraz astrologii wschodu. Do dziś wciąż jest używaną metodą analizy zmian zjawisk naturalnych. Teoria pięciu elementów powstała 500 lat później niż teoria Yin-Yang, w wyniku doskonalonej obserwacji świata przyrody i zjawisk.
Podstawowe elementy tej teorii to: drzewo, ogień, woda, metal i ziemia, które zawierają własne specyficzne cechy i właściwości. Na przykład ziemia posiada twardość i wytwarza substancje, woda ma właściwość nawilżania i przyklejania oraz łączy substancje ze sobą, a ogień posiada właściwość ciepła i wzmacnia substancje.
Pięć elementów przechodzi pięć faz: rozpoczęcie, narodziny, aktywność, upadek, zanik. Wszystkie fazy są ze sobą powiązane i wzajemnie na siebie oddziałują (pobudzają, hamują, kontrolują, przeciwdziałają).
Numeracja pięciu elementów jest następująca:
jeden – drzewo,
dwa – ogień,
trzy – ziemia,
cztery – metal,
pięć – woda.
Licząc od jedynki, następny element będzie synem: drzewo → ogień → zienia → metal → woda, a licząc w przeciwnym kierunku, element woda będzie matką drzewa, drzewo matką ognia, ogień matką ziemi, ziemia matką metalu, metal matką wody. Z kolei drzewo dominuje nad ziemią, ziemia nad wodą, woda nad ogniem, ogień nad metalem, metal nad drzewem. Te relacje pięciu elementów znajdują się w równowadze. Zaburzenie tej równowagi prowadzi do przewagi jednego elementu: drzewo nadmierne pobudza ogień albo nadmiernie kontroluje ziemię.
Teoria pięciu elementów w medycynie wschodniej jest wykorzystywana do wyjaśniania etiologii i mechanizmów choroby. Leczenie akupunkturą także opiera się na teorii pięciu elementów.
więcej..
