Kleopatra. Królowa, która Rzuciła wyzwanie Rzymowi i zdobyła wieczna sławę - ebook
Kleopatra. Królowa, która Rzuciła wyzwanie Rzymowi i zdobyła wieczna sławę - ebook
W 46 r. p.n.e. Kleopatra, królowa Egiptu, z miłości do Juliusza Cezara przybywa do Rzymu, ale także by wzmocnić pozycję swojego państwa w obliczu nadchodzącej wojny z Patrami. Rozkwitający romans przerywa okrutne zabójstwo Cezara z rąk spiskowców w gmachu Senatu. Zagrożona Kleopatra zdobywa serce wodza i polityka Marka Antoniusza, lecz i ta miłość ma tragiczny koniec. Obydwoje, sprzymierzeni przeciwko Oktawianowi Augustowi, giną samobójczą śmiercią rok po przegranej bitwie pod Akcjum.
Kim naprawdę była ta wykształcona kobieta o uwodzicielskiej sile, nieprzeciętnej inteligencji i wielkich politycznych ambicjach? Alberto Angela, najbardziej znany włoski paleontolog, dziennikarz i popularyzator historii, odkrywa wyjątkową osobowość egipskiej władczyni u szczytu jej potęgi. Ożywia świat, w którym żyła: ludzi, obyczaje, tradycje. Przenosi czytelników na gwarne ulice Rzymu u schyłku republiki, do egzotycznej i pięknej Aleksandrii i na krwawe pola bitew.
Kleopatra to więcej niż książka. Jest jak wciągający film dokumentalny, którego ekspertem jest pewien Włoch, mistrz narracji. […] Książka jest napisana dobrze i ze szczegółami. Mimo poruszanych tematów angażuje i czyta się ją lekko.
Silvia Capelletto, „Leggere a Colori”
Kategoria: | Literatura piękna |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-07-03513-0 |
Rozmiar pliku: | 10 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Dźwięk jej imienia w każdym z nas wywołuje konkretne obrazy i skojarzenia. Oczami wyobraźni widzimy piękną, inteligentną i wytworną kobietę o przenikliwym spojrzeniu, pełną żywiołowej zmysłowości. Poddajemy się czarowi starożytnego Egiptu i Rzymu. Odruchowo łączymy jej imię z Juliuszem Cezarem i Markiem Antoniuszem, z dwoma romansami należącymi do najgłośniejszych historii miłosnych wszech czasów. Mało jest postaci historycznych zdolnych wzbudzić w nas tak potężne uczucia jak ona, choć żyła w zamierzchłej przeszłości, ponad dwa tysiące lat temu.
Jak to możliwe, że drobna kobieta, samotna w świecie zdominowanym przez mężczyzn, potrafiła rozciągnąć granice królestwa Egiptu tak daleko, jak się udało tylko nielicznym jego władcom, a sama stać się jedną z najjaśniejszych gwiazd ludzkiej historii? W swojej książce spróbowałem odpowiedzieć na to pytanie.
Starałem się odkryć, kim naprawdę była Kleopatra, jak udało się jej zdobyć serca dwóch wybitnych Rzymian, Juliusza Cezara i Marka Antoniusza, i co stanowiło źródło jej niezwykłych zdolności politycznych.
Ukaże się nam, sami to zobaczycie, wizerunek kobiety niezwykle nowoczesnej. Bardzo odmienny od tego, co o niej na ogół myślimy. I właśnie owa nowoczesność pozwoliła Kleopatrze tak się wyróżnić w historii starożytnej. Ta kobieta zdecydowanie wpłynęła na swój świat. Wszystko wskazuje na to, że gdyby żyła w naszych czasach, również odcisnęłaby wyraźny ślad w polityce albo wielkim biznesie.
Przy pisaniu tej książki kierowała mną także chęć zrozumienia, jak bardzo jej postać zaważyła na jednym z kluczowych momentów starożytności. Powszechnie wiadomo, że lata życia królowej przypadły na przełomowy okres istnienia dwóch wielkich cywilizacji: starożytnego Egiptu i Rzymu. Wtedy to właśnie na zawsze kończyła się długa historia egipskich monarchii rozpoczęta epoką faraonów i wraz z pryncypatem Oktawiana rozpoczynała się doba imperium rzymskiego. Czasy i życie Kleopatry mógłbym streścić w kilku słowach: zmierzch królestwa i świt imperium.
Ta książka koncentruje się właśnie na tym przełomowym momencie historii, w szczególności na czternastu latach między marcem 44 a sierpniem 30 roku p.n.e. To zaskakujące, jak ważny był ten krótki czas dla starożytności i historii Zachodu. Nasza opowieść zaczyna się od sześciu wielkich postaci związanych ze światem władzy – to Cezar, Kasjusz, Brutus, Marek Antoniusz, Kleopatra i Oktawian, lecz na jej końcu pozostanie już tylko ostatni z nich. Właśnie Oktawian, pozbywszy się rywali, będzie miał dosyć czasu i mądrości, by położyć fundamenty pod jedną z największych potęg w ludzkiej historii – imperium rzymskie.
Pytanie brzmi: jaki wpływ miała Kleopatra na ten proces i – pośrednio – na umożliwienie Oktawianowi zdobycia jedynowładztwa? Jak zobaczycie, ogromny, ponieważ królowa Egiptu była nie tylko fascynującą kobietą i sprawną władczynią, ale również niewiarygodnym katalizatorem wielkiej historii.
Podróż, którą odbędziecie w tej książce, zawiera się w nadzwyczajnej ramie klasycznej starożytności, w scenerii trzech kontynentów: Europy, Azji i Afryki. Droga wieść będzie od Nilu po góry Armenii, od pałaców Kleopatry po siedzibę Cezara, od latarni na Faros po rzymski senat, od brzegów Grecji po jałowe połacie Bliskiego Wschodu, przez tysiące kilometrów, wielokrotnie przemierzając Morze Śródziemne. Będziecie świadkami wielkich bitew morskich, okrutnych walk na lądzie, zwiedzicie wystawną rezydencję Kleopatry w Aleksandrii i pałace możnowładców w Rzymie, a wszystko to zostanie opowiedziane w taki sposób, byście mogli poczuć atmosferę tamtych czasów i miejsc.
Takie podejście wymagało częstego sięgania do prac naukowych, tekstów autorów starożytnych i wyników badań archeologicznych. Nie było łatwo dokonać pełnej rekonstrukcji wydarzeń i miejsc, o których przeczytacie. Dystans ponad dwóch tysięcy lat sprawia, że czasem można oprzeć się tylko na świadectwach starożytnych pisarzy. To zaś niesie ze sobą szereg ograniczeń, bo trzeba wiedzieć, że niektórzy z nich byli wrogo nastawieni do Kleopatry i Marka Antoniusza albo podatni na propagandę przychylną Oktawianowi i wrogą królowej. Ponadto świadectwo starożytnych tekstów bywa niekompletne, a wiele wydarzeń zwyczajnie w nich pominięto.
Ale to nie wszystko: brak nam niepodważalnej wiedzy o tym, jak wyglądały przestrzenie, w których żyli nasi bohaterowie: Kleopatra, Cezar i Marek Antoniusz. Zdecydowana większość tych miejsc już nie istnieje. Rozpadły się stoły, zbutwiały tkaniny, zniszczały marmury i pałace, runęła legendarna latarnia na Faros, z powierzchni ziemi znikły całe miasta. Aleksandria Kleopatry z upływem wieków obróciła się w ruinę, dziś na jej miejscu stoją nowoczesne kamienice. Tak samo nie istnieje już Antiochia, wówczas trzecie pod względem wielkości miasto rejonu Morza Śródziemnego. By dać porównanie: to tak, jakby za dwa tysiące lat znikł Paryż, Frankfurt, Londyn, Nowy Jork czy Waszyngton, a ludzie zastanawiali się, jak one wyglądały, mając do dyspozycji tylko ich opisy w literaturze.
Nie wiemy nawet, jak naprawdę wyglądała Kleopatra…
Cóż w takim razie możemy zrobić? Pozostaje tylko jeden sposób. Skoro tej rzeczywistości już nie ma, trzeba odtworzyć ją w przybliżeniu na podstawie tego, co wiemy o tamtych czasach, odkryć archeologicznych i konsultacji ze współczesnymi historykami. Każda zbeletryzowana część tej książki czerpie z wiernej rekonstrukcji historycznej miejsc i zwyczajów epoki.
Fabularny styl pomaga ożywić historię, której ślady, choć często szczątkowe, można znaleźć w cennych starożytnych tekstach; pod warunkiem wszakże, że wszystko zostaje przedstawione z zachowaniem naukowych rygorów, a przy braku informacji – w sposób najbardziej prawdopodobny z możliwych.
Jeszcze trudniejsze okazały się próby opisania stanu ducha naszych bohaterów: Kleopatry, Cezara, Antoniusza czy Oktawiana. Starożytne źródła czasem wspominają o emocjach, ale zwykle o nich milczą i nie pozostaje nic innego, jak tylko snuć dalej naszą opowieść, podkreślając przy tym, że mamy do czynienia z rekonstrukcją, prawdopodobieństwem, hipotezą. Nie ma moim zdaniem innego sposobu, by stanąć tuż obok naszych bohaterów w momencie, kiedy się rodzi wielka historia. Powstało wiele ksiąg poświęconych historii starożytnej i są one bezcennymi źródłami informacji, dat i cytatów. Często książki te są jednak suche, brak im życia. Historia to także opowiadanie. Czy można powiązać wiedzę historyczną ze stylem narracyjnym? Połączyć przyjemność lektury powieści z rygorami tekstu akademickiego? Wierzę, że tak, i dlatego w tej książce chciałem spróbować czegoś nowego: dać życie historii i stworzyć tekst, który dostarczy informacji w odmiennym stylu, tak aby mógł stanąć na półce obok – choć oczywiście ich nie zastąpi – klasycznych tomów dziejów starożytnych. Jeśli popełniłem jakieś błędy, biorę za nie pełną odpowiedzialność. Nie mogłem jednak przepuścić okazji towarzyszenia Kleopatrze w kluczowych momentach starożytnej historii.
Miłej lektury
_Alberto Angela_Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki
1.
Liktorzy (łac. lictores) to funkcjonariusze służby cywilnej, którzy towarzyszyli w wystąpieniach publicznych cesarzom, a także wyższym urzędnikom. Ich liczba wskazywała na ważność urzędu .
2.
Andrea Carandini, Le case del potere nell’antica Roma, Roma–Bari 2010.
3.
Swetoniusz , Żywoty cezarów, przeł. Janina Niemirska–Pliszczyńska, Wrocław 1972, ks. I: Boski Juliusz, 52.
4.
Kasjusz Dion, Historia rzymska. Księgi 41–50, przeł. Ireneusz Ptaszek, Kraków 2008, ks. 47, 31, 5.