MENU
Nasze ceny
Przeczytaj fragment on-line
Krótki kurs Tradycyjnej Medycyny Chińskiej - ebook
Krótki kurs Tradycyjnej Medycyny Chińskiej - ebook
Książka ta stanowi obszerne wprowadzenie w Tradycyjną Medycynę Chińską. Znajdziesz tutaj terapie i techniki, na których się ona opiera. Dowiesz się, na czym polega yin i yang, poznasz zasady pięciu żywiołów, energii chi, roślin leczniczych i ich wykorzystanie w codziennym życiu. Akupunktura, akupresura czy ziołolecznictwo, to również terapie, które wesprą twoje zdrowie na co dzień. W ćwiczeniach ruchowych tai chi, chi kung i medytacjach odnajdziesz spokój i relaks i odzyskasz energię życiową. Ponadto poradnik ten zawiera mnóstwo praktycznych wskazówek, dzięki którym możesz delikatnie i bez skutków ubocznych wzmocnić siebie i swoich bliskich w przypadku różnych codziennych dolegliwości oraz przywrócić równowagę organizmu i energii życiowej chi. Przyjemność i zdrowie płynące z tradycji.
Spis treści
Wstęp
Rozdział 1: Filary medycyny chińskiej
Perspektywa holistyczna
Historia i współczesność
Teoria yin i yang
Teoria pięciu elementów
Cykl sheng
Cykl ke
Podstawowe składniki
Układ meridianów
System zang-fu
Jak powstają choroby
Tradycyjne chińskie procedury diagnostyczne
Rozdział 2: Tradycyjne chińskie środki lecznicze
Rośliny
Składniki zwierzęce
Substancje mineralne
Chińskie środki lecznicze od A do Z
Rozdział 3: Akupresura i masaże lecznicze
Punkty akupunkturowe
Termopunktura
Stawianie baniek
Samoleczenie akupresurą
Samoleczenie masażem Tui Na
Rozdział 4: Qigong i tai chi
Dwa rodzaje qigong
Oddech podczas qigong
Działanie qigong
Ćwiczenia qigong na co dzień
Gimnastyka lecznicza tai chi
Działanie tai chi
Ćwiczenia tai chi do wykonywania w domu
Rozdział 5: Odżywianie według pięciu elementów
Właściwości termiczne produktów spożywczych
Smaki produktów spożywczych
Wzmacniająca odporność siedmiodniowa kuracja dietetyczna według pięciu elementów
Rozdział 6: Leczenie codziennych dolegliwości metodami TMC
Dolegliwości układu oddechowego
Choroby narządów zmysłów
Dolegliwości sercowo-krążeniowe
Dolegliwości układu trawiennego
Dolegliwości nerek i pęcherza moczowego
Dolegliwości kobiece
Dolegliwości aparatu ruchowego
Dolegliwości skórne
Dolegliwości układu nerwowego
Dodatek
Medytacje pięciu elementów
Masaże lecznicze
Medytacja serca i terapia próśb
Medytacja miłości
O Autorze
Użyteczne adresy
Użyteczne lektury
Indeks przepisów kulinarnych i leczniczych
| Kategoria: | Zdrowie i uroda |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-8272-318-2 |
| Rozmiar pliku: | 4,0 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
WSTĘP
Co różni współczesną medycynę zachodnią od Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC)? Poszukajmy jakichś wskazówek. Jeśli spróbujemy zidentyfikować zasadnicze różnice, ważne okażą się dwie kwestie. Centralne miejsce w doskonalonej od tysiącleci chińskiej sztuce uzdrawiania zajmuje holistyczne, czyli całościowe postrzeganie człowieka. A diagnostyka dolegliwości i chorób oraz ich leczenie zawsze odbywają się z myślą o naturze, z której się wywodzimy. Oznacza to po pierwsze, że każdy człowiek stanowi organiczną jedność. Jego narządy – zarówno tak zwane narządy pełne, jak i puste (po chińsku, odpowiednio, zang oraz fu) – są wewnętrznie powiązane ze ścieżkami przepływu energii, czyli meridianami. Meridiany odgrywają ważną rolę w akupunkturze, akupresurze, masażu leczniczym, ale także w ziołolecznictwie. Przepływa nimi energia życiowa zwana po chińsku qi. Po drugie, medycyna chińska interpretuje wszystkie zjawiska występujące w świecie, całą martwą materię, wszystkie istoty żywe, a więc oczywiście także człowieka i otaczającą go przyrodę, w kategoriach równowagi przeciwnych właściwości yin i yang. Przyczyną każdej dolegliwości, czy to mającej naturę fizyczną czy psychiczną, jest zaburzenie tej równowagi. Dlatego podczas leczenia chodzi zawsze o to, by przywrócić naruszoną równowagę, a przez to obudzić funkcje samouzdrawiania organizmu i stymulować przepływ energii życiowej.
Tych twierdzeń TMC na temat ludzkiego organizmu i jego zaburzeń nie można wprawdzie zobiektywizować metodami nauk ścisłych, ale chodzi tutaj o analityczną, usystematyzowaną i opartą na doświadczeniu sztukę leczenia, w której aspekty materialny i energetyczny, fizyczny i psychiczny traktuje się jako nierozdzielne.
Książka ta stanowi obszerne wprowadzenie w Tradycyjną Medycynę Chińską. Znajdziesz tutaj koncepcje i idee, na których się ona opiera. Jeśli zastanawiasz się, czy nie poszukać wsparcia lekarza TMC w związku z jakimś problemem zdrowotnym, dowiesz się z tej publikacji, na czym w tym systemie polega diagnoza i leczenie. Ponadto poradnik ten zawiera mnóstwo praktycznych wskazówek, dzięki którym możesz delikatnie i bez skutków ubocznych wzmocnić siebie i swoich bliskich w przypadku różnych codziennych dolegliwości oraz przywrócić równowagę organizmu.ROZDZIAŁ 1
FILARY MEDYCYNY CHIŃSKIEJ
Tradycyjna Medycyna Chińska obejmuje złożony system metod diagnozy i leczenia, który rozwijano przez ponad 3500 lat. Jednym z podstawowych założeń filozoficznych tej sztuki uzdrawiania jest jedność ciała, umysłu i duszy. Każdy człowiek tworzy tę jedność – a ona z kolei jest częścią wypełnionego energią wszechświata, naszej planety i otaczającej nas natury. Te duchowe intuicje pochodzą ze światopoglądu znanego jako taoizm. Według niego wszystkie byty są powiązane i wzajemnie współzależne. Centralnym pojęciem tej nauki jest egzystencja w harmonii ze wszystkim, co żyje, a także osiągnięcie nieśmiertelności.
Laozi jest twórcą taoizmu.
W ramach tego systemu pojęciowego rozwinęły się niezmiernie wyrafinowane techniki zapobiegania oraz – jeśli jest już na nie za późno – holistycznego leczenia chorób. Należą do nich akupunktura, ziołolecznictwo, leczenie dietą, medytacja i ćwiczenia fizyczne. Medycyna zachodnia niewątpliwie odniosła wielkie sukcesy w wielu dziedzinach, zwłaszcza diagnostyce i chirurgii. Jednak w przypadku codziennych dolegliwości, lecz także chorób metabolicznych czy bólu, może co najwyżej złagodzić objawy. Toteż w ostatnich dziesięcioleciach akupunktura, akupresura, ale również ziołolecznictwo, tai chi, qigong i medytacja cieszą się rosnącą popularnością w krajach Zachodu.
Konfucjusz
Znany filozof Konfucjusz (551-479 p.n.e.) także wywarł swoje piętno na obrazie człowieka w starożytnych Chinach. Centralne miejsce w jego nauczaniu zajmował człowiek z jego prawami i obowiązkami jako część społeczeństwa. W ten sposób zabezpiecza on system społeczny, który z kolei zapewnia mu ochronę. Od Konfucjusza pochodzi cytat: „Człowiek pozbawiony wytrwałości nie zostanie ani dobrym szamanem, ani dobrym lekarzem”.
Perspektywa holistyczna
We wszechświecie ciało, umysł i dusza są pewnymi przejawami uniwersalnej siły życiowej. Dlatego lekarz TMC podczas diagnozowania dolegliwości zawsze dostrzega współzależności objawów psychicznych, uczuć i czynników środowiskowych. W ten sposób rozpoznaje, jak mogą powstać ewentualne dysharmonie. Celem leczenia jest wówczas przywrócenie równowagi energetycznej człowieka, który w swoim otoczeniu czuje się komfortowo i zdrowo. Bardzo ważna jest tutaj rozsądna dawka osobistej odpowiedzialności i uważności w postępowaniu ze sobą i otoczeniem. Idealne jest połączenie medycyny zachodniej z chińską wiedzą leczniczą. Na przykład leczenie TMC może wywierać działanie równoważące i regenerujące po operacji chirurgicznej lub farmakoterapii.
Zasady życia i zrozumienie natury
W medycynie chińskiej najważniejsze jest unikanie chorób. Dlatego określone zasady życia i rozumienie natury należą do całkowicie naturalnych codziennych „ćwiczeń”, które służą jako środek zapobiegawczy. Zioła lecznicze są też stosowane w kuchni, a tai chi jest popularne jako ćwiczenie poranne – nie tylko dla sprawnych seniorów. Ta codzienna użyteczność stanowi z kolei podstawę systemu leczenia. Ochrona zdrowia zapewnia bowiem dobre samopoczucie, utrzymanie produktywności i kreatywności jednostki, rodziny, a ostatecznie całego społeczeństwa.
Przyjrzyj się w spokoju temu napisowi. Już sam jego widok oraz wniknięcie w jego znaczenie obiecują uzdrawiające doświadczenie. Ukazane tu chińskie znaki oznaczają „uzdrowienie”.
Historia i współczesność
Można śmiało założyć, że wszystkie zabiegi medyczne i zalecenia dotyczące zachowania zdrowia wyewoluowały z obserwacji przyrody. Na przykład ważny symbol głowy smoka, o którym mówi się, że ma silny wpływ na przepływ energii, pochodzi od szamańskich uzdrowicieli. Oprócz zjawisk naturalnych także pewne postaci mityczne odgrywają ważną rolę w chińskiej filozofii i sztuce leczenia. Na przykład szybujące ruchy qigong wzorowane są na locie dzikich gęsi. Wydaje się, że już w czasach dynastii Shang około 1000 roku p.n.e. zajmowano się bliżej chorobami i uzdrawianiem. Wtedy jednak na pierwszym planie stała wiara w to, że dolegliwości wywoływane są przez demony. Prawdopodobnie w owym czasie takie czy inne przypadłości „odczarowywano” za pomocą zaklęć lub znieczulającego działania żarzących się pręcików moksy… Jeszcze w VI wieku p.n.e. bliskie były związki między szamanami a uzdrowicielami. Wytrwale rozwijano dalej medycynę. Tak powstały akupunktura i masaż, także na podstawie wielosetletnich obserwacji ich działania. W III wieku p.n.e. rozpoczęto systematyczne spisywanie wiedzy medycznej. Około 200 lat później ukończono słynny Wewnętrzny kanon (Kanon medycyny Żółtego Cesarza), zawierający dialog między legendarnym Żółtym Cesarzem a jego ministrem Qi Bo.
Siddharta Gautama (450-370 p.n.e.), historyczny Budda, pochodził z rejonu na północy dawnych Indii, obecnie w Nepalu. W Chinach jego nauka o przygotowaniu człowieka do wyzwolenia z kręgu ziemskich cierpień znalazła wielu zwolenników. Dzięki słusznemu poglądowi i słusznemu postępowaniu, a także skupieniu wewnętrznemu – mówi w zarysie jego doktryna – człowiek może uwolnić się z nieskończonego cyklu odrodzeń i osiągnąć nirwanę. Budda to trzeci ważny nauczyciel, obok Laozi i Konfucjusza, którego filozofia znalazła sobie miejsce w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej.
Siddharta Gautama, twórca buddyzmu.
Był to pierwszy istniejący zapis na temat krążenia krwi u człowieka. Z biegiem lat Wewnętrzny kanon był stale poszerzany, w tym o akupunkturę i zioła lecznicze. Znany traktat o lekach Shennong bencao pochodzi z II wieku p.n.e. Z tych początków rozwinęło się pięć filarów medycyny chińskiej:
• akupunktura, akupresura i termopunktura;
• ziołolecznictwo;
• odżywianie według pięciu elementów;
• masaż leczniczy (terapia Tui Na);
• ćwiczenia qigong i tai chi.
Teoria yin i yang
Aby zrozumieć medycynę chińską, zajmiemy się jej kluczowymi pojęciami: yin i yang. Koncepcję yin-yang spisano po raz pierwszy w wielkiej księdze wróżebnej Yijing, pochodzącej mniej więcej z XI wieku p.n.e. Także ta koncepcja jest efektem obserwacji natury i spostrzeżenia, że zawsze występują w niej określone pary przeciwieństw. Są one od siebie zależne, lecz zarazem przeciwstawne: i tak bez dnia nie ma nocy, bez zimna – ciepła, bez lata – zimy, bez doliny – szczytu, a bez dołu – góry.
Wszystko pozostaje tutaj w dynamicznej współgrze nastawionej na zmiany. Z jednego powstaje drugie. Istnieją tylko przejściowe fazy, w których jedno zawsze dąży do drugiego. W każdym człowieku działa zasada yin i yang, jasnego i ciemnego.
O yin i yang…
Yin znaczy dosłownie „ciemna strona góry”. Symbolizuje księżyc, noc, zimę, zimno, spokój, bierność, kobietę, miękkość, wydawanie na świat, ciemność, wewnętrzne i ukryte zdolności.
Yang natomiast znaczy „jasna strona góry”. Symbolizuje słońce, dzień, lato, ciepło, aktywność, mężczyznę, twardość, poczęcie, zewnętrzność i ekspresję.
W teorii zdrowia ciało człowieka traktuje się jako wzorzec yin i yang. Jeżeli między obydwoma biegunami panuje dynamiczna równowaga, oznacza to zdrowie. Jej naruszenie świadczy o chorobie. Celem tradycyjnego chińskiego leczenia jest zawsze zrównoważenie aspektów yin i yang w organizmie. Na przykład gorączkę interpretuje się jako nadmiar yang. Jeśli temperatura ciała obniży się, staje się ono znowu bardziej yin. Kiedy jednak gorączce towarzyszą dreszcze, oznacza to nadmiar yin. W tym przypadku ciepło pomaga wytworzyć yang.
• Ciało yin: dolna część ciała, przednia strona ciała, prawa połowa ciała, wewnętrzne części ciała, otwory ciała, narządy pełne, skóra i kości.
• Ciało yang: górna część ciała, tylna strona ciała, lewa połowa ciała, zewnętrzne części ciała, strona zewnętrzna, narządy puste, ścięgna i chrząstka.
Teoria pięciu elementów
Druga koncepcja kluczowa dla zrozumienia Tradycyjnej Medycyny Chińskiej to teoria pięciu elementów (żywiołów). Piątka jest w chińskiej filozofii liczbą życia. Teoria pięciu elementów jest wynikiem uogólnienia różnych dynamicznych procesów, które opierają się na wzajemnym oddziaływaniu yin i yang. I tak z nasienia (yin) powstaje roślina (yang), która po obumarciu ponownie staje się yin (martwa). Obrazy te widzimy w systemie pięciu elementów oraz pięciu przemian. Pięć elementów odnajdujemy też w procesach dynamicznych, w środowisku, porach roku, porach dnia, stronach świata, klimacie, kolorach, smakach i zapachach, a także narządach yin (zang) oraz yang (fu), narządach zmysłów, tkankach, uczuciach. Także fazy życia człowieka i jakość energetyczną można przyporządkować tym elementom (patrz: tabela na stronie 18 i następnych).
Chińscy lekarze opisują interakcje między poszczególnymi narządami ciała, wykorzystując różne sposoby, w jaki elementy te łączą się ze sobą.
Co różni współczesną medycynę zachodnią od Tradycyjnej Medycyny Chińskiej (TMC)? Poszukajmy jakichś wskazówek. Jeśli spróbujemy zidentyfikować zasadnicze różnice, ważne okażą się dwie kwestie. Centralne miejsce w doskonalonej od tysiącleci chińskiej sztuce uzdrawiania zajmuje holistyczne, czyli całościowe postrzeganie człowieka. A diagnostyka dolegliwości i chorób oraz ich leczenie zawsze odbywają się z myślą o naturze, z której się wywodzimy. Oznacza to po pierwsze, że każdy człowiek stanowi organiczną jedność. Jego narządy – zarówno tak zwane narządy pełne, jak i puste (po chińsku, odpowiednio, zang oraz fu) – są wewnętrznie powiązane ze ścieżkami przepływu energii, czyli meridianami. Meridiany odgrywają ważną rolę w akupunkturze, akupresurze, masażu leczniczym, ale także w ziołolecznictwie. Przepływa nimi energia życiowa zwana po chińsku qi. Po drugie, medycyna chińska interpretuje wszystkie zjawiska występujące w świecie, całą martwą materię, wszystkie istoty żywe, a więc oczywiście także człowieka i otaczającą go przyrodę, w kategoriach równowagi przeciwnych właściwości yin i yang. Przyczyną każdej dolegliwości, czy to mającej naturę fizyczną czy psychiczną, jest zaburzenie tej równowagi. Dlatego podczas leczenia chodzi zawsze o to, by przywrócić naruszoną równowagę, a przez to obudzić funkcje samouzdrawiania organizmu i stymulować przepływ energii życiowej.
Tych twierdzeń TMC na temat ludzkiego organizmu i jego zaburzeń nie można wprawdzie zobiektywizować metodami nauk ścisłych, ale chodzi tutaj o analityczną, usystematyzowaną i opartą na doświadczeniu sztukę leczenia, w której aspekty materialny i energetyczny, fizyczny i psychiczny traktuje się jako nierozdzielne.
Książka ta stanowi obszerne wprowadzenie w Tradycyjną Medycynę Chińską. Znajdziesz tutaj koncepcje i idee, na których się ona opiera. Jeśli zastanawiasz się, czy nie poszukać wsparcia lekarza TMC w związku z jakimś problemem zdrowotnym, dowiesz się z tej publikacji, na czym w tym systemie polega diagnoza i leczenie. Ponadto poradnik ten zawiera mnóstwo praktycznych wskazówek, dzięki którym możesz delikatnie i bez skutków ubocznych wzmocnić siebie i swoich bliskich w przypadku różnych codziennych dolegliwości oraz przywrócić równowagę organizmu.ROZDZIAŁ 1
FILARY MEDYCYNY CHIŃSKIEJ
Tradycyjna Medycyna Chińska obejmuje złożony system metod diagnozy i leczenia, który rozwijano przez ponad 3500 lat. Jednym z podstawowych założeń filozoficznych tej sztuki uzdrawiania jest jedność ciała, umysłu i duszy. Każdy człowiek tworzy tę jedność – a ona z kolei jest częścią wypełnionego energią wszechświata, naszej planety i otaczającej nas natury. Te duchowe intuicje pochodzą ze światopoglądu znanego jako taoizm. Według niego wszystkie byty są powiązane i wzajemnie współzależne. Centralnym pojęciem tej nauki jest egzystencja w harmonii ze wszystkim, co żyje, a także osiągnięcie nieśmiertelności.
Laozi jest twórcą taoizmu.
W ramach tego systemu pojęciowego rozwinęły się niezmiernie wyrafinowane techniki zapobiegania oraz – jeśli jest już na nie za późno – holistycznego leczenia chorób. Należą do nich akupunktura, ziołolecznictwo, leczenie dietą, medytacja i ćwiczenia fizyczne. Medycyna zachodnia niewątpliwie odniosła wielkie sukcesy w wielu dziedzinach, zwłaszcza diagnostyce i chirurgii. Jednak w przypadku codziennych dolegliwości, lecz także chorób metabolicznych czy bólu, może co najwyżej złagodzić objawy. Toteż w ostatnich dziesięcioleciach akupunktura, akupresura, ale również ziołolecznictwo, tai chi, qigong i medytacja cieszą się rosnącą popularnością w krajach Zachodu.
Konfucjusz
Znany filozof Konfucjusz (551-479 p.n.e.) także wywarł swoje piętno na obrazie człowieka w starożytnych Chinach. Centralne miejsce w jego nauczaniu zajmował człowiek z jego prawami i obowiązkami jako część społeczeństwa. W ten sposób zabezpiecza on system społeczny, który z kolei zapewnia mu ochronę. Od Konfucjusza pochodzi cytat: „Człowiek pozbawiony wytrwałości nie zostanie ani dobrym szamanem, ani dobrym lekarzem”.
Perspektywa holistyczna
We wszechświecie ciało, umysł i dusza są pewnymi przejawami uniwersalnej siły życiowej. Dlatego lekarz TMC podczas diagnozowania dolegliwości zawsze dostrzega współzależności objawów psychicznych, uczuć i czynników środowiskowych. W ten sposób rozpoznaje, jak mogą powstać ewentualne dysharmonie. Celem leczenia jest wówczas przywrócenie równowagi energetycznej człowieka, który w swoim otoczeniu czuje się komfortowo i zdrowo. Bardzo ważna jest tutaj rozsądna dawka osobistej odpowiedzialności i uważności w postępowaniu ze sobą i otoczeniem. Idealne jest połączenie medycyny zachodniej z chińską wiedzą leczniczą. Na przykład leczenie TMC może wywierać działanie równoważące i regenerujące po operacji chirurgicznej lub farmakoterapii.
Zasady życia i zrozumienie natury
W medycynie chińskiej najważniejsze jest unikanie chorób. Dlatego określone zasady życia i rozumienie natury należą do całkowicie naturalnych codziennych „ćwiczeń”, które służą jako środek zapobiegawczy. Zioła lecznicze są też stosowane w kuchni, a tai chi jest popularne jako ćwiczenie poranne – nie tylko dla sprawnych seniorów. Ta codzienna użyteczność stanowi z kolei podstawę systemu leczenia. Ochrona zdrowia zapewnia bowiem dobre samopoczucie, utrzymanie produktywności i kreatywności jednostki, rodziny, a ostatecznie całego społeczeństwa.
Przyjrzyj się w spokoju temu napisowi. Już sam jego widok oraz wniknięcie w jego znaczenie obiecują uzdrawiające doświadczenie. Ukazane tu chińskie znaki oznaczają „uzdrowienie”.
Historia i współczesność
Można śmiało założyć, że wszystkie zabiegi medyczne i zalecenia dotyczące zachowania zdrowia wyewoluowały z obserwacji przyrody. Na przykład ważny symbol głowy smoka, o którym mówi się, że ma silny wpływ na przepływ energii, pochodzi od szamańskich uzdrowicieli. Oprócz zjawisk naturalnych także pewne postaci mityczne odgrywają ważną rolę w chińskiej filozofii i sztuce leczenia. Na przykład szybujące ruchy qigong wzorowane są na locie dzikich gęsi. Wydaje się, że już w czasach dynastii Shang około 1000 roku p.n.e. zajmowano się bliżej chorobami i uzdrawianiem. Wtedy jednak na pierwszym planie stała wiara w to, że dolegliwości wywoływane są przez demony. Prawdopodobnie w owym czasie takie czy inne przypadłości „odczarowywano” za pomocą zaklęć lub znieczulającego działania żarzących się pręcików moksy… Jeszcze w VI wieku p.n.e. bliskie były związki między szamanami a uzdrowicielami. Wytrwale rozwijano dalej medycynę. Tak powstały akupunktura i masaż, także na podstawie wielosetletnich obserwacji ich działania. W III wieku p.n.e. rozpoczęto systematyczne spisywanie wiedzy medycznej. Około 200 lat później ukończono słynny Wewnętrzny kanon (Kanon medycyny Żółtego Cesarza), zawierający dialog między legendarnym Żółtym Cesarzem a jego ministrem Qi Bo.
Siddharta Gautama (450-370 p.n.e.), historyczny Budda, pochodził z rejonu na północy dawnych Indii, obecnie w Nepalu. W Chinach jego nauka o przygotowaniu człowieka do wyzwolenia z kręgu ziemskich cierpień znalazła wielu zwolenników. Dzięki słusznemu poglądowi i słusznemu postępowaniu, a także skupieniu wewnętrznemu – mówi w zarysie jego doktryna – człowiek może uwolnić się z nieskończonego cyklu odrodzeń i osiągnąć nirwanę. Budda to trzeci ważny nauczyciel, obok Laozi i Konfucjusza, którego filozofia znalazła sobie miejsce w Tradycyjnej Medycynie Chińskiej.
Siddharta Gautama, twórca buddyzmu.
Był to pierwszy istniejący zapis na temat krążenia krwi u człowieka. Z biegiem lat Wewnętrzny kanon był stale poszerzany, w tym o akupunkturę i zioła lecznicze. Znany traktat o lekach Shennong bencao pochodzi z II wieku p.n.e. Z tych początków rozwinęło się pięć filarów medycyny chińskiej:
• akupunktura, akupresura i termopunktura;
• ziołolecznictwo;
• odżywianie według pięciu elementów;
• masaż leczniczy (terapia Tui Na);
• ćwiczenia qigong i tai chi.
Teoria yin i yang
Aby zrozumieć medycynę chińską, zajmiemy się jej kluczowymi pojęciami: yin i yang. Koncepcję yin-yang spisano po raz pierwszy w wielkiej księdze wróżebnej Yijing, pochodzącej mniej więcej z XI wieku p.n.e. Także ta koncepcja jest efektem obserwacji natury i spostrzeżenia, że zawsze występują w niej określone pary przeciwieństw. Są one od siebie zależne, lecz zarazem przeciwstawne: i tak bez dnia nie ma nocy, bez zimna – ciepła, bez lata – zimy, bez doliny – szczytu, a bez dołu – góry.
Wszystko pozostaje tutaj w dynamicznej współgrze nastawionej na zmiany. Z jednego powstaje drugie. Istnieją tylko przejściowe fazy, w których jedno zawsze dąży do drugiego. W każdym człowieku działa zasada yin i yang, jasnego i ciemnego.
O yin i yang…
Yin znaczy dosłownie „ciemna strona góry”. Symbolizuje księżyc, noc, zimę, zimno, spokój, bierność, kobietę, miękkość, wydawanie na świat, ciemność, wewnętrzne i ukryte zdolności.
Yang natomiast znaczy „jasna strona góry”. Symbolizuje słońce, dzień, lato, ciepło, aktywność, mężczyznę, twardość, poczęcie, zewnętrzność i ekspresję.
W teorii zdrowia ciało człowieka traktuje się jako wzorzec yin i yang. Jeżeli między obydwoma biegunami panuje dynamiczna równowaga, oznacza to zdrowie. Jej naruszenie świadczy o chorobie. Celem tradycyjnego chińskiego leczenia jest zawsze zrównoważenie aspektów yin i yang w organizmie. Na przykład gorączkę interpretuje się jako nadmiar yang. Jeśli temperatura ciała obniży się, staje się ono znowu bardziej yin. Kiedy jednak gorączce towarzyszą dreszcze, oznacza to nadmiar yin. W tym przypadku ciepło pomaga wytworzyć yang.
• Ciało yin: dolna część ciała, przednia strona ciała, prawa połowa ciała, wewnętrzne części ciała, otwory ciała, narządy pełne, skóra i kości.
• Ciało yang: górna część ciała, tylna strona ciała, lewa połowa ciała, zewnętrzne części ciała, strona zewnętrzna, narządy puste, ścięgna i chrząstka.
Teoria pięciu elementów
Druga koncepcja kluczowa dla zrozumienia Tradycyjnej Medycyny Chińskiej to teoria pięciu elementów (żywiołów). Piątka jest w chińskiej filozofii liczbą życia. Teoria pięciu elementów jest wynikiem uogólnienia różnych dynamicznych procesów, które opierają się na wzajemnym oddziaływaniu yin i yang. I tak z nasienia (yin) powstaje roślina (yang), która po obumarciu ponownie staje się yin (martwa). Obrazy te widzimy w systemie pięciu elementów oraz pięciu przemian. Pięć elementów odnajdujemy też w procesach dynamicznych, w środowisku, porach roku, porach dnia, stronach świata, klimacie, kolorach, smakach i zapachach, a także narządach yin (zang) oraz yang (fu), narządach zmysłów, tkankach, uczuciach. Także fazy życia człowieka i jakość energetyczną można przyporządkować tym elementom (patrz: tabela na stronie 18 i następnych).
Chińscy lekarze opisują interakcje między poszczególnymi narządami ciała, wykorzystując różne sposoby, w jaki elementy te łączą się ze sobą.
więcej..
