Nowy Testament NPD - ebook

Chrześcijaństwo w ujęciu biblijnym nie jest koncepcją etyczną, doktrynalną czy zorganizowanym systemem religijnych obrzędów, nakazów czy zakazów. Jego sensem oraz najgłębszą istotą jest osobisty związek człowieka z Chrystusem, PANEM Niebios i Ziemi. Również w ujęciu religioznawczym biblijne chrześcijaństwo nie jest religią, ponieważ – według definicji z tej dziedziny nauki – religią jest zespół przekonań i obrzędów, które człowiek powinien praktykować w celu zyskania przychylności swojego bóstwa wyrażającej się w postaci błogosławieństwa wiecznego życia lub innych oczekiwanych i pożądanych korzyści. Nie tym zajmuje się biblijne chrześcijaństwo. Ono koncentruje się na przekazaniu tego, co Jedyny Bóg, Prawdziwy PAN i Wiekuisty Władca Niebios suwerennie i samodzielnie dokonał w Jezusie Chrystusie, aby umożliwić człowiekowi wieczną społeczność z sobą samym. Mówi więc ono o działaniu Świętego Boga w stosunku do upadłego człowieka, który w żaden sposób nie jest w stanie pokonać przepaści grzechu oddzielającego go od Najwyższego. W przeciwieństwie do biblijnego chrześcijaństwa które, zainicjowane przez Chrystusa, stało się we wszelkich kategoriach absolutną nowością, wszelkie systemy religijne funkcjonowały i funkcjonują zawsze według jednakowego schematu, tzw. modelu świątynnego (więcej w Komentarzu NPD → Świątynny model religijności a biblijne chrześcijaństwo).

Redakcja NPD ma głęboką nadzieję, że to nowe, dynamiczne wydanie Pisma św. będzie służyło zrozumieniu Bożego dzieła oraz wprowadzeniu każdego czytelnika w osobistą relację z Chrystusem i umocnieniu w Nim. Zrobiliśmy wszystko, co było w naszej mocy, aby tekst NPD był nie tylko wierny merytorycznie przekazowi myśli zawartych w oryginalnych tekstach Bożego Słowa, spisanych w językach hebrajskim, aramejskim i greckim, ale także łatwo zrozumiały dla współczesnego czytelnika, który nie ma przygotowania egzegetycznego czy teologicznego. Mamy oczywiście pełną świadomość, że bez pomocy Bożego Ducha nasza praca nie przyniesie żadnego duchowego owocu. Dlatego modlimy się, żeby Duch Świętego Boga, to znaczy Duch Chrystusa, osobiście przemawiał do każdego czytelnika NPD i prowadził go do zrozumienia oraz pełnienia woli Niebiańskiego Ojca.

Cała Biblia jest jednym wielkim świadectwem o Jezusie Chrystusie. Stary Testament jest zapisem Bożych zapowiedzi przyjścia Jezusa i przygotowaniem ludzi na to wydarzenie. Nowy Testament, a w zasadzie _Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie_, jest z kolei zapisem ziemskiego życia, misji i nauczania Jezusa, a także tego, jak informacja o dziele, którego On dokonał, została zaniesiona przez Jego wysłanników i uczniów do wszystkich narodów Ziemi. W komentarzach i przypisach redakcyjnych staraliśmy się zwracać na to szczególną uwagę.

Redakcja NPDWSTĘP

Drodzy Czytelnicy,

niniejsza publikacja _Dobrej Wiadomości o ratunku w Chrystusie_ jest przeznaczona dla osób, które nie są objęte jakąkolwiek opieką eklezjalną. Z tego powodu ma szczególną postać i jest dość nietypowa, jak na polskie warunki kulturowe. Chociaż nosi nazwę Nowy Przekład Dynamiczny, to w istocie, z uwagi na użycie potrójnego kryterium ekwiwalentów dynamicznych (semantycznego, merytorycznego i kontekstualnego), można ją śmiało nazwać przekładem o POTRÓJNEJ NATURZE DYNAMICZNEJ. Co więcej, podczas redakcji tekstu stosowaliśmy znany z tradycji hebrajskiej TARGUMICZNY STYL TRANSLACJI, co w polskiej tradycji przekładów biblijnych jest przedsięwzięciem całkowicie nowatorskim. Ma on zatem wyraźny odcień wyjaśniający teksty, jak to miało miejsce w hebrajskich targumach. Więcej szczegółowych informacji na temat tej metody przekładu, jego formy i stylistyki znajdą Państwo w „Wyjaśnieniach metodologicznych NPD”.

Potrzeba realizacji takiego tłumaczenia Bożego Słowa rodziła się podczas rozmów ewangelizacyjnych członków Zespołu Redakcyjnego NPD ze zwykłymi ludźmi, którzy w ich trakcie wielokrotnie zgłaszali potrzebę dysponowania przystępnym tłumaczeniem Biblii, które byłoby zrozumiałe nie tylko dla specjalistów, ale także dla zwykłych zjadaczy chleba. Niestety, dla wielu osób język i styl współczesnych tłumaczeń Biblii są ciągle poważną barierą w dotarciu do istoty przekazu Pisma św. Inną trudnością, z jaką zmagają się odbiorcy tradycyjnych przekładów, jest dość powszechne ich zorientowanie na pielęgnowanie i kultywowanie religijności. A przecież chrześcijaństwo w swej źródłowej, biblijnej formie nie jest religią – nie spełnia bowiem podstawowych definicji religioznawczych. Nie powinno więc być obciążane typowym dla systemów religijnych zbiorem obrzędów i ceremonii. Oddawanie czci Jedynemu Bogu powinno – zgodnie ze słowami Jezusa – odbywać się „w duchu i w prawdzie”, gdyż „takich czcicieli chce mieć Ojciec” (por. J 4,23). Życie chrześcijańskie powinno być zatem codziennym, prostym i szczerym, osobistym związkiem ze zmartwychwstałym Chrystusem, a nie systemem pielęgnującym obrzędowy ceremonializm. Innymi słowy, ma być ono życiem, w którym ludzki duch jest poddany Bożemu Duchowi Uświęcenia, a ludzka dusza poddana Prawdzie Bożego Słowa, które objawiło się na świecie w widzialny sposób w osobie Chrystusa (por. J 1,14). Takiego życia chce dla nas Jezus, tego więc powinniśmy się trzymać, by pełnić wolę Boga. Rozumiejąc zatem istniejące zagrożenia, staraliśmy się nie wpaść w pułapkę odnoszenia się do starotestamentowej koncepcji religijności, co mogłoby negatywnie odcisnąć się na klarowności przekazu otrzymanego od Chrystusa i Jego Apostołów. Dlatego dołożyliśmy wszelkich starań, by unikać interpretowania tego nauczania przez pryzmat religijnego ceremonializmu, gdyż sam Jezus nigdy nikogo do czegoś takiego nie zachęcał.

Innym powodem, dla którego projekt NPD został powołany do istnienia, jest pobudzenie czytelników do systematycznego wzrostu w osobistym poznawaniu Chrystusa, jako bliskiego, wcielonego Bożego Słowa. System społeczno-kulturowy, jakim stało się popularne „światowe chrześcijaństwo”, coraz mocniej przeciwstawia się chrześcijaństwu biblijnemu, między innymi w tym, iż działa na rzecz umacniania ludzi w infantylnych postawach religijnych, które są przez nich pielęgnowane bezkrytycznie przez całe życie. Wiele osób – bez wątpienia szczerze pragnących zbliżenia się do Boga Prawdziwego – niezależnie od wykształcenia i społecznych pozycji, do jakich dochodzą w drodze świeckiej edukacji, w sprawach wiary zachowuje się po prostu dziecinnie – jakby w procesie poznawania Chrystusa nigdy nie wyszli poza żłobek czy przedszkole. Widoczne jest to choćby w języku, kiedy poważni ludzie mówią o „bozi”, albo praktykują behawioralne formy, jakich się nauczyli podczas przygotowań do swej „pierwszej komunii”. Dość powszechnie można spotkać w mediach zdjęcia czy wypowiedzi osób na wysokich stanowiskach (nawet z tytułami doktorów lub profesorów), którzy w sprawach wiary zachowują się jak przedszkolaki. Ma to bez wątpienia związek ze światowym trendem budowania w ludziach podwójnego umysłu – jednego dla spraw religijnych, drugiego dla spraw świeckich, z których pierwszy najczęściej na całe życie pozostaje w powijakach. Ten brak integralności osobowej można spotkać niestety w każdym środowisku – nawet wśród duszpasterzy niemal każdej denominacji. To on, obok jawnego grzechu czy hipokryzji środowisk religijnych, sprawia, że proces opuszczania kościołów systematycznie narasta i skutkuje tym, że na świecie jest coraz więcej osób, które Słowo Boże nazywa „owcami bez pasterza” (por. Mk 6,34; 1 P 2,25). Z myślą o nich został przygotowany Nowy Przekład Dynamiczny Pisma św.

Przez kilka lat publikowaliśmy poszczególne księgi NT w postaci pilotażowych zeszytów. Dzięki temu mieliśmy możliwość zebrania wielu cennych uwag nadsyłanych przez Czytelników, którzy poświęcili swój czas, aby się nimi podzielić. Za wszystkie jesteśmy bardzo wdzięczni. Oczywiście nadal będziemy wnikliwie analizować przesyłane nam merytoryczne obserwacje uwzględniające charakter tej publikacji.

Szczególne podziękowania pragniemy złożyć wszystkim redaktorom, konsultantom, korektorom, autorom marginaliów i komentarzy, bez zaangażowania których praca ta nie otrzymałaby swej obecnej postaci.

Z całą pewnością pierwszymi beneficjentami tej pracy byliśmy my – członkowie Zespołu Redakcyjnego NPD – w których życie i myślenie Najwyższy w osobie Chrystusa wkroczył z wielką mocą i chwałą, uświadamiając nam, jak bardzo jesteśmy od Niego zależni, jak bardzo Go potrzebujemy, a także jak bardzo w swej ludzkiej naturze odbiegamy od Jego niezwykłej dobroci, świętości i miłości. Znaczenie dzieła, którego dokonał Bóg objawiony w Chrystusie, całkowicie i bez reszty zdominowało myślenie wszystkich członków Zespołu NPD.

Mamy nadzieję, że Nowy Przekład Dynamiczny Nowego Testamentu, który nazwaliśmy _Dobrą Wiadomością o ratunku w Chrystusie_, wraz z bogatymi i wnikliwymi niekonfesyjnymi przypisami oraz z _Komentarzem NPD_, staną się również dla Państwa dobrym źródłem osobistego poznania Boga i Jego woli.

Jeśli zaproponowana przez NPD forma docierania do ludzkich serc z przekazem Bożego Słowa jest dla Państwa przekonująca, prosimy o kontakt e-mailowy na adres: [email protected], a z pewnością znajdziemy możliwości wspólnego działania.

WydawcaSKRÓTY

A) SIGLA BIBLIJNE

ST – STARY TESTAMENT – KSIĘGI PROTOKANONICZNE (BIBLIA HEBRAJSKA)

RDZ Księga Rodzaju

WJ Księga Wyjścia

KPŁ Księga Kapłańska

LB Księga Liczb

PWT Księga Powtórzonego Prawa

JOZ Księga Jozuego

SDZ Księga Sędziów

RT Księga Rut

1 SM 1 Księga Samuela

2 SM 2 Księga Samuela

1 KRL 1 Księga Królewska

2 KRL 2 Księga Królewska

1 KRN 1 Księga Kronik

2 KRN 2 Księga Kronik

EZD Księga Ezdrasza

NE Księga Nehemiasza

EST Księga Estery

HI Księga Hioba

PS Księga Psalmów

PRZ Księga Przysłów

KOH Księga Koheleta

PNP Pieśń nad pieśniami

IZ Księga Izajasza

JR Księga Jeremiasza

LM Lamentacje Jeremiasza

EZ Księga Ezechiela

DN Księga Daniela

OZ Księga Ozeasza

JL Księga Joela

AM Księga Amosa

AB Księga Abdiasza

JON Księga Jonasza

MI Księga Micheasza

NA Księga Nahuma

HA Księga Habakuka

SO Księga Sofoniasza

AG Księga Aggeusza

ZA Księga Zachariasza

ML Księga Malachiasza

ST – STARY TESTAMENT – KSIĘGI DEUTEROKANONICZNE

TB Księga Tobiasza

JDT Księga Judyty

1 MCH 1 Księga Machabejska

2 MCH 2 Księga Machabejska

MDR Księga Mądrości

SYR Mądrość Syracha

BA Księga Barucha

Do ksiąg deuterokanonicznych zalicza się również modlitwę Azariasza (Dn 3,24-90) i dwa ostatnie rozdziały Daniela (Dn 13–14), a także fragmenty _Księgi Estery_ spisane po grecku.

NT – NOWY TESTAMENT

MT Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie w relacji Mateusza

MK Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie w relacji Marka

ŁK Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie w relacji Łukasza

J Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie w relacji Jana

DZ Dzieje wysłanników Chrystusa

RZ List do Rzymian

1 KOR Pierwszy list do Koryntian

2 KOR Drugi list do Koryntian

GA List do Galatów

EF List do Efezjan

FLP List do Filipian

KOL List do Kolosan

1 TES Pierwszy list do Tesaloniczan

2 TES Drugi list do Tesaloniczan

1 TM Pierwszy list do Tymoteusza

2 TM Drugi list do Tymoteusza

TT List do Tytusa

FLM List do Filemona

HBR List do Hebrajczyków

JK List Jakuba

1 P Pierwszy list Piotra

2 P Drugi list Piotra

1 J Pierwszy list Jana

2 J Drugi list Jana

3 J Trzeci list Jana

JUD List Judy

AP Apokalipsa w relacji Jana

B) INNE SKRÓTY

ARAM. - aramejski

GR. - grecki

HEBR. - hebrajski

LXX - _Septuaginta_, grecki przekład ST

NN. - i następne wersety

ORYG. - oryginalny

POR. - porównaj

PRZEKŁ. - przekład

TARG. - Targum

TŁUM. - tłumaczenie, tłumaczą

WG - według

ZOB. - zobacz

C) ZAPISY SPECJALNE

Zapis: „Więcej w Komentarzu NPD → (hasło)” lub: „Więcej → (hasło)” należy odczytywać: „Więcej na ten temat znajduje się w Komentarzu NPD na końcu publikacji w haśle → (główka hasła)”. Odniesienie to przekierowuje czytelnika do filologicznego, historycznego i teologicznego Komentarza NPD znajdującego się na końcu tej publikacji.

WYKAZ TABLIC

1. Miejsce NPD na tle innych przekładów

2. Ostatnie godziny Jezusa przed ukrzyżowaniem i czas zmartwychwstaniaWstęp do Mt

Autor księgi

Mateusz, syn Alfeusza, znany też jako Lewi – jeden z Dwunastu Apostołów Jezusa Chrystusa. Początkowo był kolaborantem pracującym na rzecz okupanta, pobierał bowiem narzucone Żydom przez Rzymian podatki. Starożytne przekazy mówią, że Apostoł pierwotnie spisał tekst swej księgi po hebrajsku lub aramejsku. Później (lub równolegle) przekaz ten został przełożony, być może przez samego Mateusza, na język grecki. Nie dysponujemy jednak innymi manuskryptami niż greckie.

Czas powstania księgi

Data powstania tej księgi nie została dokładnie ustalona. Najbardziej przekonujące analizy wskazują na lata 68-69 n.e.

Miejsce powstania księgi

Nie jest znane. Istnieją różne hipotezy na ten temat. Na podstawie analizy szczegółowych informacji zawartych w tekście część uczonych opowiada się za Antiochią Syryjską, część za Damaszkiem, a jeszcze inni za Cezareą Nadmorską, Aleksandrią czy Fenicją. Jedno jest pewne: zapis Mateusza powstał w środowisku judeo-chrześcijańskim.

Adresaci księgi

_Dobra Wiadomość o ratunku w Chrystusie w relacji Mateusza_ jest zapisem skierowanym głównie do Żydów i koncentruje się na tych, którzy dopiero co uwierzyli, że Jezus z Nazaretu to zapowiadany od wieków Mesjasz. Ukazuje ona Chrystusa jako Króla. Taki obraz był czytelny dla Żydów oczekujących Mesjasza mającego ustanowić nowe królestwo Izraela. Z uwagi na ten kontekst życiorys Jezusa w relacji Mateusza przedstawiony jest „po mieczu”, przez co dokumentuje prawo Jezusa do tronu Dawida.

To, że Mateusz swój przekaz kierował do Żydów (a więc do ludzi religijnych), którzy uwierzyli w Jezusa, ma niezwykłe znaczenie dla sposobu jego odczytywania. Przykładem może być zawarte w księdze tzw. kazanie na wzgórzu. Gdyby zostało ono przedstawione ludziom niewierzącym, mogliby oni odnieść powierzchowne i błędne wrażenie, iż zbawienie można wypracować sobie uczynkami. Jezus jednak skierował to nauczanie (zanotowane w Mt 5–7) tylko do uczniów (jako część ich szkolenia), którzy już byli ludźmi pokładającymi w Nim swoje zaufanie. W kazaniu tym wyjaśnił, na czym polega trwanie w zaufaniu do Bożego Słowa. Trwanie bowiem (w biblijnym znaczeniu) wyraża się w działaniu, a nie bierności, dlatego w tym szkoleniu jest mowa o uczynkach. Są to jednak uczynki (dzieła) wynikające z poddania i posłuszeństwa PANU, a więc te, które przygotował Bóg, aby wierzący dostępujący zbawienia je pełnili, realizując Jego wolę (por. Ef 2,10 i Mt 7,21). Nie są one zorientowane na „zapracowanie” sobie na zbawienie, które zostało dla ludzi nabyte przez ofiarną śmierć Chrystusa na krzyżu.

Kontekst powstania księgi

Relacja Mateusza o życiu i działalności Jezusa jest skierowana do młodych w wierze chrześcijańskiej Żydów i skupia się na tym, co było dla nich najczytelniejsze, a zatem na tym, że zapowiadany przez proroków Król już nadszedł i jest nim Jezus Chrystus. Przyniósł On jednak przesłanie o znacznie szerszej wizji niż tylko koncentracja na etnicznym Izraelu. Zapowiedział bowiem stworzenie Nowego Ludu Bożego (złożonego z ludzi wszystkich narodów – w tym i Żydów). Do tego celu wybrał i przeszkolił uczniów, by oni kontynuowali misję i kształcenie następców wg wzorca, jakiemu sami zostali poddani przez Chrystusa. Ten Nowy Lud będzie mieć zupełnie odmienione serce i zupełnie inny punkt odniesienia do Boga, niż miała jego pierwocina – naród Izraela (por. Jr 2,3). _Dobra Wiadomość w relacji Mateusza_ może być zatem traktowana jako podręcznik napisany specjalnie dla uczniów Chrystusa. Objaśnia zasady funkcjonowania Królestwa, którego stali się częścią: sposób życia w nim (rozdziały 5–7), jego misję (10), rozszerzanie się (13), wspólnotę jego obywateli (18) oraz jego przyszłość (24–25).

Cel spisania księgi

Przekazanie wizji procesu uczniostwa jako metody realizacji misji zleconej przez Jezusa. Relacja ta, kierowana przez Mateusza do nowo nawróconych osób pochodzenia żydowskiego, mocno podkreśla wagę dotarcia z tą misją do wszystkich narodów (Mt 28,16-20), a nie ograniczanie się tylko do Izraela.

Temat księgi

Żydowski Mesjasz Jezus Chrystus Królem i PANEM wszechrzeczy.

Kluczowy werset

Mt 28,18-20 (NPD): _W końcu pojawił się Jezus. Podszedł do nich i powiedział:_ Do mnie należy wszelka władza, zarówno w Niebiosach, jak i na Ziemi. Bez obaw więc idźcie na cały świat, by moimi uczniami czynić ludzi ze wszystkich narodów. Nasycajcie ich poznaniem natury Boga, zanurzając ich w charakter Ojca i Syna, i Ducha Uświęcającego przez nauczanie, jak w praktyce mają stosować wszystko to, co wam powiedziałem, a ja – w tym dziele – będę z wami przez wszystkie dni aż do końca obecnego czasu.Plan księgi

I. Objawienie Króla (Mt 1–4)

Królewski rodowód Jezusa Chrystusa

Narodziny Jezusa

Reakcja świata na narodziny Jezusa

Królewski herold

Arcykapłańska ablucja Jezusa i zakończenie służby Jana

Królewski egzamin dojrzałości i początek misji Jezusa

Początek służby

Powołanie pierwszych uczniów

II. Królewska mowa tronowa – KAZANIE NA WZGÓRZU (Mt 5–7)

Kwalifikacja wstępna do służby Chrystusowi

Podstawowe zasady służby Chrystusowi

Wyjaśnienie podstaw i celu nadania Prawa Mojżeszowego

Ostrzeżenie przed obłudą w dobroczynności

Ostrzeżenie przed obłudą w modlitwie

Ostrzeżenie przed obłudą w postach

O postawie w sprawach materialnych

O postawie wobec braci w wierze

O postawie wobec prześmiewców i skandalistów

Podsumowanie i królewskie ostrzeżenia

III. Początek działalności Króla (Mt 8–9)

Świadectwa królewskiej potęgi Jezusa

O koszcie bycia uczniem Króla

Królewska potęga Jezusa

Władza Króla

Powołanie Mateusza

Postawa Jezusa wobec postów i tradycji

Dalsze świadectwa królewskiej potęgi Jezusa

IV. Opozycja przeciwko Królowi w Galilei (Mt 10–18)

Wybór i rozesłanie Dwunastu

Kryzys wiary Jana Chrzciciela

Konflikt na tle zrozumienia roli szabatu

Królewska służba Jezusa

Faryzejski atak na świętość Jezusa

Seria przypowieści o Królestwie Niebios

Śmierć Jana zwanego Chrzcicielem

Dalsze świadectwa królewskiej potęgi Jezusa

Konflikt: tradycja przeciwko świętości

Kolejne świadectwa królewskiej potęgi Jezusa

Konflikt z elitami religijnymi i królewskie ostrzeżenie

Zapowiedź budowy Nowego Ludu Królestwa Bożego

Pierwsza zapowiedź męki i zmartwychwstania

Odsłona przyszłej chwały Nowego Ludu Bożego Królestwa

Wzrastanie w wierze obowiązkiem Nowego Ludu Bożego Królestwa

Druga zapowiedź męki i zmartwychwstania

Królewska troska Jezusa o ludzi religijnych

Nauczanie uczniów o właściwej postawie serca

Królewskie ostrzeżenie dla siejących zgorszenia

Nauczanie o postępowaniu wobec wierzących, którzy grzeszą

Nauczanie o braku przebaczenia i jego konsekwencjach

V. Opozycja przeciwko Królowi w Judei (Mt 19–20)

Próby pochwycenia Jezusa w pułapki teologiczne

Jezus wobec dzieci

Ostrzeżenie przed zniewoleniem, jakie niesie bogactwo

O właściwej motywacji w służbie Bożej

Przypowieść o dobroci Króla

Trzecia zapowiedź męki i zmartwychwstania

Zaślepienie uczniów

Przykład litościwej postawy Jezusa

VI. Opozycja przeciwko Królowi w Jerozolimie (Mt 21–25)

Przybycie Jezusa do Jerozolimy

Przybycie Jezusa do świątyni

Obnażenie bezowocności duchowego życia Izraela i braku wiary w sercach jego przywódców

Dyskusje Jezusa z elitami religijnymi

Dyskusje Jezusa z elitami politycznymi

Potępienie hipokryzji przywódców religijnych

Zapowiedź zniszczenia Jerozolimy i prześladowań narodu żydowskiego

Ostrzeżenie uczniów przed nadchodzącymi prześladowaniami i zapowiedź końca epoki Izraela jako narodu wybranego

Zapowiedź prześladowań w Judei

Opis znaków, jakie będą towarzyszyć powtórnemu przyjściu Chrystusa

Seria wezwań do duchowej czujności, mądrości i odpowiedzialności

Opis Sądu Ostatecznego

VII. Odrzucenie Króla (Mt 26–27)

Czwarta zapowiedź męki i przygotowania do niej

Ostatnia Pascha według starego obrządku i zapowiedź jedynej prawdziwej ofiary Jezusa

Przygotowanie się Jezusa do męki

Pojmanie Jezusa

Religijny sąd nad Jezusem

Zaparcie się Piotra

Świecki sąd nad Jezusem

Męka, śmierć i pogrzeb Jezusa

VIII. Zwycięstwo Króla (Mt 28)

Zmartwychwstanie Jezusa

Kolejne spiski elit religijnych

Zlecenie misji czynienia uczniamiKrólewski rodowód Jezusa Chrystusa

(Łk 3,23-38)

1 ¹ Oto rodowód Jezusa Chrystusa, potomka Dawida, potomka Abrahama. ² Abraham zrodził Izaaka, a Izaak zrodził Jakuba, a Jakub zrodził Judę i jego braci. ³ Juda zrodził Faresa i Zarę z Tamar, a Fares zrodził Ezroma, a Ezrom zrodził Arama. ⁴ Aram zrodził Aminadaba, a Aminadab zrodził Naassona. Naasson zaś zrodził Salmona, ⁵ a Salmon, ze związku z Rachab, zrodził Booza. Booz, ze związku z Rut, zrodził Jobeda. Z kolei Jobed zrodził Jessego, ⁶ a Jesse zrodził Dawida, który był królem. Dawid zrodził Salomona z kobiety, którą odebrał Uriaszowi, ⁷ a Salomon zrodził Roboama. Roboam zrodził Abiasza, a Abiasz zrodził Azafa. ⁸ Azaf zrodził Jozafata, a Jozafat zrodził Jorama. Joram zrodził Ozjasza, ⁹ a Ozjasz zrodził Joatama. Joatam zaś zrodził Achaza, a Achaz zrodził Ezechiasza. ¹⁰ Ezechiasz zrodził Manassesa, a Manasses zrodził Amosa. Z kolei Amos zrodził Jozjasza, ¹¹ a Jozjasz w czasie przesiedlenia babilońskiego zrodził Jechoniasza i jego braci.

¹² Po przesiedleniu babilońskim Jechoniasz zrodził Salatiela, a Salatiel zrodził Zorobabela. ¹³ Zorobabel zrodził Abiuda, a Abiud zrodził Eliakima. Eliakim zrodził Azora, ¹⁴ a Azor zrodził Sadoka. Sadok zaś zrodził Achima, a Achim zrodził Eliuda. ¹⁵ Eliud zrodził Eleazara, a Eleazar zrodził Mattana. Z kolei Mattan zrodził Jakuba, ¹⁶ a Jakub zrodził Józefa. Ten zaś poślubił Marię, z której narodził się Jezus zwany Chrystusem*.

¹⁷ W ten sposób licząc, pomiędzy Abrahamem a Jezusem były czterdzieści dwa pokolenia, z czego czternaście przypadło na czasy od Abrahama do Dawida, czternaście na czasy od Dawida do przesiedlenia babilońskiego i czternaście na okres od przesiedlenia babilońskiego do Chrystusa*.

Narodziny Jezusa

(Łk 2,1-38)

¹⁸ A z narodzeniem Jezusa Mesjasza* było tak: Jego matka, Maria, została poślubiona* Józefowi. Zanim jednak odbyło się ich wesele* i zamieszkali razem, Maria zaszła w ciążę, co się dokonało z woli Ducha Świętego Boga*. ¹⁹ W tej sytuacji Józef – jej oblubieniec* – nie wiedząc, co się wydarzyło, postanowił rozwieść się z nią po kryjomu. Był bowiem człowiekiem godnym i nie chciał jej wystawić na publiczny osąd*. ²⁰ Wtedy we śnie ukazał się mu wysłannik PANA i rzekł do niego:

— Józefie, synu Dawida, nie bój się wziąć do domu Marii, swej oblubienicy, gdyż Dziecię, które się w niej poczęło, zostało powołane do życia mocą Świętego Ducha*. ²¹ A kiedy ona już porodzi Syna, nadasz Mu imię Jezus*, gdyż On uwolni swój lud* od ich grzechów*.

²² To wszystko wydarzyło się zgodnie z tym, co było zapowiedziane w Słowie PANA przekazanym przez proroka: ²³ _Oto dziewica pocznie i porodzi Syna, i nazwą Go EMMANUEL, to znaczy BÓG Z NAMI_*.

²⁴ Józef po przebudzeniu uczynił dokładnie tak, jak mu zasugerował* wysłannik PANA – wziął do swego domu Marię jako małżonkę*. ²⁵ Jednak nie współżył z nią do czasu*, aż porodziła Syna, którego nazwał imieniem Jezus.Reakcja świata na narodziny Jezusa

2 ¹ Jezus przyszedł na świat w Betlejem, w Judei, za panowania króla Heroda*. Jakiś czas po narodzeniu Jezusa przybyli do Jerozolimy mędrcy* ze Wschodu, ² którzy rozpytywali:

— Gdzie możemy znaleźć nowo narodzonego Króla Żydowskiego? Przybyliśmy bowiem ze Wschodu, gdzie ujrzeliśmy Jego gwiazdę*. Chcielibyśmy złożyć Mu pokłon.

³ Gdy słowa te dotarły do króla Heroda, bardzo go wzburzyły, co sprawiło, że strach padł na Jerozolimę*. ⁴ Tymczasem król zebrał wszystkich arcykapłanów oraz najwybitniejszych uczonych w Piśmie i spytał ich: „Gdzie miałby narodzić się ten król?*”. ⁵ Ci zaś odpowiedzieli:

— W Betlejem, w Judei. Tak bowiem zapowiedział prorok: ⁶ _A ty, Betlejem, choć jesteś tylko małą wioską w Judzie, z ciebie wyjdzie władca Izraela, który mocą PANA paść będzie swoje stado – lud Izraela_*.

⁷ Wtedy Herod potajemnie zaprosił mędrców do siebie i po dokładnym wypytaniu ich o czas pojawienia się gwiazdy ⁸ skierował ich do Betlejem, mówiąc:

— Gdy już tam przybędziecie, wypytujcie dokładnie o dziecko! A kiedy je znajdziecie, dajcie mi znać, abym i ja mógł oddać jemu pokłon.

⁹ Po wizycie u króla mędrcy ruszyli dalej za gwiazdą, którą wcześniej wypatrzyli na Wschodzie. Ta jednak zatrzymała się dopiero nad jakimś domem w Nazarecie*, gdzie przebywało Dziecię. ¹⁰ Gdy to zobaczyli, uradowali się bardzo, a następnie¹¹ weszli tam i ujrzeli Dziecię z Jego matką, Marią. Oddali Mu hołd, padając przed Nim na twarz, a następnie ofiarowali Mu przywiezione skarby: złoto, kadzidło i mirrę. ¹² Do swych domów wrócili inną drogą, gdyż we śnie zostali ostrzeżeni przed Herodem.

¹³ Po ich odejściu posłaniec PANA ukazał się we śnie Józefowi i tak mu rzekł:

— Powstań, weź Dziecko oraz Jego matkę i uciekaj do Egiptu! Tam pozostaniesz do czasu, aż ci powiem, co masz czynić dalej! Herod bowiem niedługo zacznie szukać tego Dziecka, aby Je zabić.

¹⁴ Józef spakował się i tej samej nocy wyruszył w drogę do Egiptu razem z Dzieckiem i Jego matką. ¹⁵ Tam przebywał aż do śmierci Heroda. W ten sposób zrealizowało się Słowo PANA wypowiedziane przez proroka: _Z Egiptu wezwałem mojego Syna_*.

¹⁶ Kiedy Herod zrozumiał, że mędrcy nie dali się zwieść, wpadł w szał i wysłał do Betlejem najemników, aby w mieście i jego okolicy wymordowali wszystkich chłopców w wieku do lat dwóch, zgodnie z tym, czego dowiedział się od mędrców*. ¹⁷ Wtedy spełniło się słowo wypowiedziane przez proroka Jeremiasza: ¹⁸ _Wielki krzyk usłyszano w Rama*, płacz i straszny lament. Tam Rachela* opłakuje swe dzieci. Nie można jej ukoić, bo wszystkie je straciła*._

¹⁹ Gdy Herod umarł, posłaniec PANA znów we śnie ukazał się Józefowi, który przebywał w Egipcie, ²⁰ i powiedział:

— Weź Dziecko oraz Jego matkę i wracaj do ziemi Izraela, gdyż już nie żyją ci, którzy nastawali na Jego życie*.

²¹ Józef spakował więc swoją rodzinę i wyruszył do ojczyzny. ²² A kiedy dowiedział się, że Judeą rządzi Archelaos*, który odziedziczył tron po swym ojcu Herodzie, bał się tam osiedlić. Wtedy ponownie we śnie otrzymał pouczenie, by wrócić do Galilei. ²³ Gdy już tam dotarł, zamieszkał w mieście zwanym Nazaret. Tak miało się spełnić słowo prorocze, że Mesjasz będzie zwany Nazarejczykiem*.

*Królewski herold

(Mk 1,1-8; Łk 3,1-18; J 1,19-28)

3 ¹ Wiele lat później na pustkowiach Judei pojawił się Jan, który został nazwany Chrzcicielem*. ² Ten nawoływał ludzi:

— Opamiętajcie się*, gdyż Królestwo Niebios* jest już bliskie!

³ Był to człowiek, którego prorok Izajasz setki lat wcześniej zapowiadał jako tego, który będzie głosem wołającym na pustkowiu: _Wyrównajcie swe drogi przed przyjściem PANA! Uporządkujcie swe sprawy, zanim przyjdzie nasz Bóg!_*. ⁴ Jan ubierał się w odzienie z wielbłądziej sierści, na biodrach zaś nosił skórzany pas. Karmił się szarańczą i miodem dzikich pszczół. ⁵ Schodziły się do niego tłumy nie tylko z Jerozolimy, ale z całej Judei oraz innych krain położonych nad Jordanem. ⁶ Jan zanurzał* ich w wodach Jordanu, a oni uznawali* swoją grzeszność. ⁷ Widząc zaś, jak wielu faryzeuszy i saduceuszy* przychodzi do niego po zanurzenie, takimi słowami zwracał się do nich:

— O wy przebrzydłe żmijowe pomioty! Czy myślicie, że w ten sposób uciekniecie przed nadchodzącym gniewem Boga?! ⁸ Nie myślcie sobie, iż wystarczy, że się ochrzcicie*. Nic to wam nie pomoże, jeśli nie wydacie owocu prawdziwego opamiętania i przemiany myślenia*! ⁹ Nie uważajcie się za dziedziców Abrahama! Zapewniam was, że Bóg prędzej z tych kamieni wzbudzi potomstwo Abrahamowi*, niż się doczeka przemiany waszych serc. ¹⁰ Gniew Boży bowiem – niczym siekiera przyłożona do pnia – już się nad wami gromadzi! I jak każde drzewo, które nie wydaje dobrego owocu, będzie wycięte i wrzucone do ognia*, tak samo będzie z wami! ¹¹ Ja zanurzam was jedynie w wodę, by pobudzić was do opamiętania, lecz za mną idzie ktoś znacznie potężniejszy, komu nie jestem godzien choćby rzemieni u sandałów rozwiązywać. On będzie Tym, który zanurzy* was nie tylko w Ducha Uświęcenia*, ale i w ogień wieczny*! ¹² Przyjdzie On z sitem, którym – w Dniu Żniwa* – przesieje wszystko pochodzące z Jego pola. Uczyni to, by do swego spichlerza zebrać tylko tych, którzy się okażą prawdziwym ziarnem. Tych zaś, którzy okażą się plewami, oddzieli i wyda na spalenie w ogniu nieugaszonym!

Arcykapłańska ablucja Jezusa i zakończenie służby Jana

(Mk 1,9-11; Łk 3,21-22; J 1,29-34)

¹³ W tym czasie Jezus, idąc z Galilei, przybył nad Jordan, by dopełnić chrztu Janowego. ¹⁴ Jednak Jan wzbraniał się przed tym, mówiąc:

— Przecież to ja potrzebuję, abyś Ty zanurzył mnie swoim rodzajem zanurzenia. Dlaczego więc przychodzisz do mnie?

¹⁵ Jezus zaś tak mu odrzekł:

— Musisz ustąpić*, gdyż trzeba, aby od teraz Boża sprawiedliwość* mogła zrealizować się zgodnie z tym, jak została zaplanowana*.

Wtedy Jan przestał oponować. ¹⁶ Kiedy po zanurzeniu Jezus wyszedł z wody*, otworzyły się nad Nim Niebiosa i Duch Boży łagodnie, jak synogarlica*, spoczął na Nim*. ¹⁷ Wtedy też rozległ się Głos z Niebios:

— Oto mój Syn umiłowany, w którym złożyłem całość moich planów!Królewski egzamin dojrzałości i początek misji Jezusa

(Mk 1,12-13; Łk 4,1-13)

4 ¹ Zaraz potem Duch poprowadził Jezusa na pustkowie, żeby tam został poddany próbie, czy ulegnie pokuszeniu* ze strony diabła. ² Pościł tam czterdzieści dni i czterdzieści nocy, po których odczuł wielki głód*. ³ Wtedy przystąpił kusiciel* i podsunął Mu taką myśl: „Jeśli rzeczywiście jesteś Synem Bożym, to rozkaż tym kamieniom, aby stały się chlebem*”.

⁴ A Jezus tak mu odparł:

— Napisane jest: _Nie tylko chleb jest potrzebny człowiekowi do życia. Konieczne jest karmienie się całym Słowem pochodzącym od Boga_*.

⁵ Wtedy diabeł powiódł Go w wizji do miasta świętego* i, stawiając na szczycie świątyni, ⁶ tak powiedział: „Jeśli jesteś Synem Bożym, rzuć się w dół. Jest przecież napisane: _Swoim aniołom da rozkaz w twej sprawie_, a także: _Na rękach cię poniosą, abyś nie uraził swej nogi o kamień”*_.

⁷ Lecz Jezus mu odrzekł:

— Lecz napisane jest również: _Nie będziesz prowokował* PANA, twojego Boga_*.

⁸ W kolejnej wizji diabeł powiódł Jezusa na wysoką górę. Tam ukazał Mu wszystkie królestwa świata wraz z ich przepychem ⁹ i powiedział: „Dam ci to wszystko, jeśli złożysz mi pokłon”*.

¹⁰ Lecz Jezus tak mu odpowiedział:

— Idź precz, szatanie! Jest napisane*: _Tylko PANU, twojemu Bogu, będziesz służył i cześć oddawał_*.

¹¹ Wtedy diabeł odstąpił od Niego, a przybyli aniołowie, by Mu usługiwać.

*

Początek służby

(Mk 1,14-15; Łk 4,14-15)

¹² Kiedy Jezus usłyszał, że Jan został uwięziony, opuścił Judeę i udał się do Galilei. ¹³ Nie zamieszkał jednak w Nazarecie, lecz osiadł w Kafarnaum, które znajdowało się nad jeziorem, na granicy krainy Zabulona i Neftalego*. ¹⁴ W ten sposób wypełniło się to, co zapowiedział prorok Izajasz ¹⁵ o ziemi Zabulona i Neftalego, o drogach pomiędzy morzem a Jordanem i o krainie, która stała się pogańska*. ¹⁶ A mówił on, że _lud, który nieustannie przebywa w ciemnościach, ujrzy Światłość wielką. Ona bowiem rozbłyśnie nad całą tą krainą, która teraz znajduje się w okowach ciemności*_.

¹⁷ Od tego momentu Jezus zaczął głosić:

— Opamiętajcie się! Królestwo Niebios przybliżyło się do was*.

*

Powołanie pierwszych uczniów

(Mk 1,16-20; Łk 5,1-11; J 1,35-51)

¹⁸ Pewnego dnia Jezus, przechodząc obok Jeziora Galilejskiego, zobaczył dwóch braci: Szymona*, którego później nazwał Piotrem, i Andrzeja, jego brata. Ci zarzucali w jezioro sieci obręczowe*. Byli bowiem rybakami. ¹⁹ Powiedział im wówczas:

— Chodźcie ze mną, a ja nauczę was, jak łowić ludzi.

²⁰ Bracia natychmiast odłożyli swe sieci i poszli za Nim. ²¹ Idąc dalej, Jezus zobaczył dwóch innych rybaków: Jakuba, syna Zebedeusza, oraz jego brata, Jana. Ci ze swym ojcem, Zebedeuszem, układali sieci w łodzi. Ich także wezwał, ²² a oni również, zostawiając łódź i ojca, od razu poszli za Nim.

²³ Od tej chwili Jezus zaczął obchodzić całą Galileę, nauczając w tamtejszych synagogach. Wszędzie głosił ludowi Dobrą Wiadomość o Bożym Królestwie. Leczył także wszelkie choroby i słabości*.

²⁴ Wieść o Jezusie szybko dotarła do Syrii*. Również stamtąd zaczęto przynosić do Niego ludzi mających się źle, złożonych różnymi chorobami i dręczonych rozlicznymi bólami, opętanych, epileptyków i paralityków, a On ich uzdrawiał*. ²⁵ Chodziły za Nim wielkie tłumy ludzi z Galilei i z Dekapolu*, z Jerozolimy, Judei i Zajordania.*

KAZANIE NA WZGÓRZU

(nauczanie uczniów o Królestwie Bożym)*

(Łk 6,17-49)

Kwalifikacja wstępna do służby Chrystusowi

(Łk 6,20-23)

5 ¹ Jezus, widząc, jak wielkie rzesze ludzi potrzebują przewodnictwa, oddalił się na wzgórze i tam zasiadł pośród uczniów, którzy szli za

Nim. ² Wtedy rozpoczął ich szkolenie, mówiąc*:

— ³ Pamiętajcie, że prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni* są ci, którzy zrozumiawszy bezmiar swej duchowej nędzy*, całą nadzieję składają tylko w Bogu. Królestwo Niebios jest bowiem przygotowane właśnie dla takich ludzi!*.

⁴ Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są ci, którzy jak Bóg smucą się z powodu grzechu*! Tylko tacy bowiem doznają pocieszenia w Niebiosach!

⁵ Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są ci, którzy mają w swych sercach tyle pokory*, by całkowicie poddać się Bogu! Tylko tacy bowiem dostaną w dziedzictwie Nową Ziemię*!

⁶ Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są ci, którzy rozpaczliwie łakną i pragną Bożej sprawiedliwości! Tylko tacy bowiem zostaną w pełni nasyceni!

⁷ Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są ci, którzy miłosiernie reagują na cudzą niedolę*. Oni bowiem również dostąpią miłosierdzia i będą pocieszeni!

⁸ Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są ci, którzy zachowują swe serca w czystości! Tylko tacy bowiem dostąpią zaszczytu spojrzenia w oblicze Boga!

⁹ Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są ci, którzy roznoszą po świecie aromat Bożego pokoju*! Tylko tacy bowiem zostaną nazwani dziećmi Bożymi!

¹⁰ Prawdziwie szczęśliwi i błogosławieni są ci, którzy znoszą prześladowania z powodu pełnienia Bożej woli*! Królestwo Niebios jest bowiem przygotowane tylko dla takich ludzi!

¹¹ Kiedy więc z mojego powodu będziecie znieważani, gdy z uwagi na mnie spadną na was pomówienia i fałszywe oskarżenia, bądźcie pewni, że spotkało was wyróżnienie*. Czujcie się wtedy szczęśliwi i błogosławieni, będzie to bowiem znakiem, że macie udział w Królestwie Niebios! ¹² Weselcie się wówczas w duchu i radujcie się, gdyż zapłata*, jaka was czeka w Niebiosach, będzie wielka. I pamiętajcie, że tak samo byli prześladowani Boży prorocy, którzy żyli przed wami!

Podstawowe zasady służby Chrystusowi

(Mk 4,21; Mk 9,49-50; Łk 8,16; Łk 11,33; Łk 14,34-35; J 8,12)

¹³ Jeśli chcecie być moimi uczniami, musicie być jak sól dobrej jakości, którą wydobywa się z głębin ziemi*. Pilnujcie się jednak, żebyście nie stracili rozumu* i nie zmieszali się ze szlamem ani z brudem tego świata. W takiej bowiem sytuacji stracilibyście swoją czystość i charakter. Bylibyście wtedy jak zanieczyszczona sól, która stała się bezużyteczna*! Taką sól wyrzuca się na zewnątrz*, gdzie każdy ją depcze, ponieważ do niczego się już nie nadaje*!

¹⁴ Starajcie* się być dla tego świata moją światłością*! Zrozumcie, że nikt nie buduje miasta na wzniesieniu, aby je ukryć*. ¹⁵ Nikt też nie zapala lampy po to, by skryć ją pod wiadrem*. Jej płomień rozpala się w tym celu, by – umieszczona na postumencie – służyła w domu* za znak wszystkim, którzy do niego zmierzają! ¹⁶ Tak samo i wasza światłość niech jaśnieje przed ludzkimi oczami, aby mogli dojrzeć dobre dzieło, któremu służycie, i aby z tego powodu wielbili Ojca w Niebiosach!

Wyjaśnienie podstaw i celu nadania Prawa Mojżeszowego

(Mt 18,8-9; Mt 19,3-9; Mk 10,11-12; Łk 6,27-36; Łk 16,18)

¹⁷ Nie myślcie, że przyszedłem po to, aby rozluźniać* przepisy Prawa czy przesłanie Proroków*. Nie przyszedłem ich rozluźniać, lecz aby samemu zrealizować wszystko, o czym mówią te pisma*. ¹⁸ Dlatego uroczyście wam oświadczam, że do czasu, w którym obecne Niebiosa i doczesna Ziemia przeminą, żadna litera, nawet ta najmniejsza, nie zmieni się w Prawie Mojżeszowym, gdyż Prawo to odwzorowuje Bożą świętość, która nigdy się nie dezaktualizuje. ¹⁹ Kto zaś chciałby nauczać Prawa w inny sposób albo inaczej interpretować jego rolę*, rozluźniając* przy tym jego przepisy, choćby nawet najmniejsze – i tak nauczał innych – ten będzie najmniejszy w Królestwie Niebios!* Ten zaś, kto by mnie naśladował i nauczał o tym Prawie jak ja, ten będzie wielki w Królestwie Niebios. ²⁰ A mówię to, by uzmysłowić wam, iż wejście do Królestwa Niebios zależy nie od zewnętrznego zachowania człowieka regulowanego Prawem Mojżeszowym, lecz od postawy jego serca*. To ono powinno oblec się w prawość*, która ma znacznie większe znaczenie niż sprawiedliwość, o której mówią faryzeusze i uczeni w Piśmie. Dobrze to zrozumcie: jeśli nie obleczecie waszych serc w sprawiedliwość większą od tej, o której mówią przywódcy religijni, nie wejdziecie do Królestwa Niebios*!

²¹ Jako przykład weźmy zapis Prawa Mojżeszowego, który mówił przodkom: _Nie będziesz mordował_*. Kto zaś dopuścił się morderstwa, miał być postawiony przed sądem. ²² Ja zaś mówię, że istotą tego zapisu było nie tylko zapobieganie zabijaniu, ale przede wszystkim troska o postawę serca człowieka, gdyż z Bożej perspektywy każdy, kto trwa w gniewie na swego brata lub siostrę w wierze, już kwalifikuje się do postawienia przed sądem*. A kto by zdeptał godność swego brata lub siostry w wierze, kwalifikuje się do postawienia przed najwyższym trybunałem*. Ten zaś, kto by pogardzał bratem lub siostrą w wierze i wyzywał ich od głupców, kwalifikuje się do wtrącenia do ognia piekielnego*. ²³ Jeśli więc, zgodnie z Prawem Mojżeszowym, przyniósłbyś jakiś dar do złożenia na ołtarzu, a tam przypomniałbyś sobie, że w jakiś sposób skrzywdziłeś swego brata lub siostrę w wierze, ²⁴ zostaw ten dar przed ołtarzem i biegnij, by pojednać się z tą osobą. Dopiero wtedy, gdy już to uczynisz, wróć i złóż swój dar! ²⁵ Pogódź się ze swoim bratem lub siostrą w wierze, z którym lub którą jesteś w konflikcie, i bądź im życzliwy! Uczyń to, dopóki masz szansę, a więc dopóki masz jeszcze z tą osobą jakąś relację. Jeśli bowiem tego nie uczynisz, a sprawa trafi przed sędziego, on przekaże cię w ręce strażnika i zostaniesz wtrącony do więzienia! ²⁶ A stamtąd – o czym solennie cię zapewniam – nie wyjdziesz, dopóki sam nie uregulujesz wszystkiego do końca, co do najdrobniejszej należności*.

²⁷ Słyszeliście również, że Mojżesz przekazał wam w Prawie polecenie: _Nie będziesz cudzołożył_*. ²⁸ Ja zaś mówię*, że istotą tego zapisu było nie tylko przeciwdziałanie fizycznemu kontaktowi naruszającemu wierność małżeńską, ale przede wszystkim troska o postawę ludzkiego serca, z którego rodzi się wszelki grzech. Z Bożej perspektywy bowiem każdy, kto z pożądliwością seksualną przygląda się drugiej osobie, już w sercu swoim dopuszcza się cudzołóstwa*. ²⁹ Jeśli więc chcesz być człowiekiem prawym, lecz zmysł wzroku popycha cię do grzechu, korzystniej byłoby dla ciebie, byś wyłupił sobie oko, które prowadzi cię do grzechu, i odrzucił je precz od siebie*! Lepiej bowiem jest, by zniszczeniu uległ tylko jeden z twoich organów, a reszta twego ciała* została uratowana przed potępieniem*. ³⁰ Podobnie ma się rzecz ze zmysłem dotyku. Jeśli chcesz być prawym człowiekiem, a jedna z twoich kończyn wciąż przywodzi cię do grzechu, byłoby korzystniej dla ciebie, gdybyś kazał odciąć ją sobie i precz wyrzucić! Cóż bowiem znaczy utrata jednej kończyny, jeśli w rezultacie uratowałbyś całe swoje ciało przed wtrąceniem do miejsca potępienia*!

³¹ W Prawie Mojżeszowym zostało również powiedziane, że kto by chciał oddalić swoją żonę, _niech da jej dokument rozwodowy_*. Zwróćcie uwagę, że istotą tego zapisu była troska o kobietę – o jej reputację i pozycję po oddaleniu*. ³² Ja zaś mówię wam: każdy mężczyzna, który oddala swoją żonę – czyniąc to z jakiegokolwiek innego powodu niż to, że okazała się kobietą rozpustną, uwikłaną w pornografię, wyuzdaną seksualnie lub odstąpiła od wiary* – wystawia jej opinię na szwank. Publicznie bowiem sugeruje, iż jest osobą występną*. Zatem każdy mężczyzna oddalający swą żonę bez wspomnianych powodów będzie winien cudzołóstwa*. Również i ten, który poślubi oddaloną nie z takich powodów*, będzie winien cudzołóstwa*!

³³ Słyszeliście z pewnością, że Prawo Mojżeszowe nakazywało przodkom: _Nie będziesz fałszywie przysięgał_, a także: _Dotrzymasz PANU swoich ślubów_*. ³⁴ Ja zaś mówię, że istotą tych zapisów była troska o postawę waszych serc. Zamiast więc przysięgać na Niebiosa, które są Tronem Boga, ³⁵ albo na Ziemię, która jest podnóżkiem stóp Jego; zamiast przysięgać na Jerozolimę, która do was nie należy, gdyż jest miastem wielkiego króla, ³⁶ albo na swoją głowę, na której nawet koloru jednego włosa nie jesteście w stanie zmienić na biały czy czarny, ³⁷ zawsze wypowiadajcie się w sposób jednoznaczny, aby „Tak!” znaczyło „Tak!”, a „Nie!” znaczyło „Nie!”. Wszelkie zaś dodatkowe formuły przysiąg, które zawierają w sobie coś więcej, pochodzą od Złego*!

³⁸ Słyszeliście również, że w Prawie Mojżeszowym zostało powiedziane: _Oko za oko, ząb za ząb_*. ³⁹ Ja zaś mówię, że wprowadzenie tego zapisu miało skierować wasze myślenie w takim kierunku, byście nie stosowali już więcej prawa wendety i nie szukali odwetu na tych, którzy was w jakikolwiek sposób skrzywdzili! A jeśliby ktoś was znieważył i splamił wasz honor, nie mścijcie się, lecz bądźcie gotowi znieść to upokorzenie*!

⁴⁰ Gdyby zaś ktoś chciał sądzić się z wami o cokolwiek, co do was należy, nie zacietrzewiajcie się, lecz bądźcie gotowi dać mu to, czego pożąda, i jeszcze z serca dodać* mu coś do tego! ⁴¹ Jeśli zaś ktoś wymusza na was wykonanie jakiejś pracy, zróbcie to chętnie i jeszcze ponadto zaofiarujcie mu swą dalszą pomoc!*. ⁴² Dawajcie tym, którzy was proszą, i nie odwracajcie się od tych, którzy chcą od was pożyczać!

⁴³ Słyszeliście także, iż w Prawie Mojżeszowym zostało powiedziane: _Będziesz miłował* bliźniego* swego*_, a _wroga będziesz nienawidził_*. ⁴⁴ Istotą tego zapisu było uwrażliwienie waszych serc, abyście nauczyli się okazywać innym miłosierdzie, zaś grzech mieli w nienawiści. Ja zaś mówię, abyście okazywali swym wrogom taki rodzaj ofiarnej miłości*, jaki ma Bóg, i abyście modlili się za tych, którzy was prześladują. ⁴⁵ Postępując w taki sposób, staniecie się dojrzałymi potomkami* Ojca, który jest w Niebiosach. On bowiem nakazuje słońcu wstawać zarówno nad złymi, jak i dobrymi. On zsyła deszcz tak na prawych, jak i na nieprawych*. ⁴⁶ Gdybyście więc ofiarną miłość okazywali tylko tym, którzy postępują wobec was tak samo, czy nie byłaby to relacja oparta na wzajemnym wyświadczaniu sobie korzyści? Czyż zdeprawowani poborcy podatkowi* nie tak właśnie czynią? ⁴⁷ Gdybyście byli życzliwi jedynie wobec najbliższych sobie osób, to cóż wielkiego byście czynili? Czy to by was wyróżniało? Przecież w taki sposób postępują również ludzie żyjący bez Boga*. ⁴⁸ Wy jednak wydoskonalajcie się w ofiarnej Bożej miłości* według wzoru, jaki widzicie w waszym Ojcu w Niebiosach*.O postawie wobec braci w wierze

(Mk 4,24; Łk 6,37-42; J 7,24)

7 ¹ Nikogo nie potępiajcie*, abyście sami również nie zostali potępieni, ² gdyż normy, według których potępicie innych, zostaną użyte wobec was. Pamiętajcie, iż miara, jaką posłużycie się do orzekania kary, będzie odniesiona również do was. ³ Niestety, wielu z was chętniej zajmuje się drobnymi przywarami braci i sióstr w wierze, a nie zwraca uwagi na to, że sami tkwicie w problemach po uszy*. ⁴ Jak zatem ktoś taki, ignorując własne problemy, ośmiela się mówić bratu lub siostrze w wierze: „Pozwól, że dam ci radę, jak się poprawić!”? ⁵ Obłudniku, uporządkuj najpierw własne życie, a dopiero gdy to zrobisz, będziesz miał prawo udzielić bratu lub siostrze w wierze jakiejś rady!

O postawie wobec prześmiewców i skandalistów

(Mk 11,24; Łk 6,31; Łk 11,9-13; J 14,13; J 15,7; J 16,23-24)

⁶ Nie powierzajcie psom* tego, co jest święte, a swych pereł nie kładźcie przed wieprze! Te bowiem nie dość, że swymi racicami wszystko podepczą, to jeszcze – rozwścieczone – obrócą się przeciwko wam, by was rozszarpać!

⁷ Proście, a będzie wam dane*; szukajcie, a znajdziecie; pukajcie, a zostanie wam otworzone! ⁸ Każdy bowiem, kto prosi – otrzymuje, kto szuka – znajduje, a pukającemu – zostanie otworzone! ⁹ Czyż jest wśród was taki człowiek, który podałby synowi kamień, gdyby ten prosił go o chleb? ¹⁰ A gdyby poprosił go o rybę, czy podałby mu węża? ¹¹ Jeśli zatem wy – choć jesteście zepsuci – potraficie swoim dzieciom dawać dobre dary, to o ileż bardziej wasz Ojciec z Niebios da swym dzieciom to, co dobre*, gdy będą Go prosić! ¹² I wy podobnie, we wszystkim postępujcie tak, jakbyście chcieli, by ludzie postępowali wobec was*. Na tym właśnie zasadza się całe Prawo i to, o czym mówili Prorocy.

Podsumowanie i królewskie ostrzeżenia

(Łk 6,43-49; Łk 13,24-27; J 10,7-9; J 14,6; J 15,2-6)

¹³ Wchodźcie przez ciasną bramę, gdyż szerokie i przestronne są drogi i bramy, które prowadzą do zguby! Oczywiście, wielu jest takich, którzy starają się wejść przez nie. ¹⁴ Jednak do odwiecznego i nieskończonego Życia wiedzie wąska droga oraz ciasna brama*. ¹⁵ Wystrzegajcie się zatem fałszywych proroków, którzy będą was zwodzić, głosząc szerokie wejście do Bożego Królestwa! Tacy, gdy się pojawią, będą udawać moje owce, lecz w środku są drapieżnymi wilkami! ¹⁶ Jednak z łatwością ich rozpoznacie, gdy tylko przyjrzycie się owocom ich postępowania. Nie zbiera się bowiem winogron z cierni ani fig z ostów. ¹⁷ Każde drzewo rodzi owoc stosowny dla siebie: dobre – rodzi dobry owoc, a zepsute i skażone rodzi skażony owoc. ¹⁸ Szlachetne drzewo nie rodzi złego owocu, a to zepsute nie rodzi dobrego. ¹⁹ Wiedzcie jednak, że każde drzewo, które nie przynosi dobrego owocu, zostanie wycięte i wrzucone do ognia. ²⁰ Pamiętajcie zatem: po owocu* poznacie ich!*.

²¹ Nie każdy bowiem, kto twierdzi, że jestem jego PANEM, wejdzie do Królestwa Niebios. Tam znajdzie się tylko ten, kto faktycznie pełni wolę Ojca, który jest w Niebiosach. ²² W Dniu Sądu* wielu będzie powoływać się na posługę, którą pełnili, mówiąc:

„PANIE!… O PANIE! Czyż nie prorokowaliśmy, powołując się na Twoje namaszczenie i moc od Ciebie*?! Czyż nie wyrzucaliśmy demonów, powołując się na Ciebie, i nie czyniliśmy wielu cudów, wypowiadając Twoje imię?”.

²³ Ja jednak oświadczę im wówczas:

„Robiliście to, jednak ja nie miałem z tym nic wspólnego! Nigdy nie byłem z wami w bliskiej relacji!*. Odejdźcie precz ode mnie wszyscy, którzy powoływaliście się na mnie, nie mając ku temu żadnego prawa!”*.

²⁴ W Dniu Sądu przyznam się tylko do tych, którzy byli posłuszni mojemu Słowu*. Każdy bowiem, kto czyni to, co ja mówię, jest prawdziwie mądry. Taka osoba przypomina roztropnego człowieka, który, budując dom, wykopał głęboki fundament sięgający skały. ²⁵ Kiedy nadeszły wichry i ulewa, a rwące potoki uderzyły w jego dom – ten się nie zawalił, gdyż jego fundament był mocno oparty na skale*. ²⁶ Każdy zaś, kto przysłuchuje się mojemu Słowu, lecz nie stosuje go w życiu, podobny jest do głupca, który swój dom zbudował na piasku. ²⁷ Gdy zerwały się wichry, przyszła ulewa i rwące potoki uderzyły w jego dom – ten się zawalił, a jego upadek był wielki*.

²⁸ Gdy Jezus skończył nauczać uczniów, wielu z nich* wprost nie mogło nadziwić się Jego Słowu, ²⁹ gdyż mówił bardzo autorytatywnie*, a nie jak uczeni w Piśmie.