Utwory wybrane w przekładzie Antoniego Libery. Dramaty, słuchowiska, scenariusze - ebook
Utwory wybrane w przekładzie Antoniego Libery. Dramaty, słuchowiska, scenariusze - ebook
Obszerną prezentację mistrza dwudziestowiecznego dramatu i niepokojącego prozaika – w przekładach i z komentarzem Antoniego Libery – dzielimy na dwie części. Tom pierwszy zawiera dwadzieścia utworów dramatycznych, z klasycznymi już sztukami scenicznymi, jak: Czekając na Godota, Końcówka, Szczęśliwe dni, Ostatnia taśma, ale i mniej znanymi słuchowiskami czy sztukami telewizyjnymi. W tomie drugim gromadzimy eseje, nowele, powieść Molloy, fragmenty prozatorskie, wiersze. Słowem, Beckett ujęty z różnych stron.
Spis treści
Od tłumacza
Dramaty
1. Czekając na Godota (1949)
2. Końcówka (1956)
3. Akt bez słów tom 1 (1956)
4. Akt bez słów tom 2 (1956)
5. Ostatnia taśma (1958)
6. Fragment dramatyczny II (1958)
7. Szczęśliwe dni (1960)
8. Komedia (1962)
9. Nie ja (1972)
10. Wtedy gdy (1975)
11. Kroki (1975)
12. Partia solowa (1979)
13. Impromptu „Ohio” (1980)
14. Katastrofa (1982)
15. Co gdzie (1983)
Słuchowiska
16. Którzy upadają (1956)
17. Popioły (1957)
18. Skecz radiowy (1962)
Scenariusze
19. Ej, Joe (1965)
20. …jak obłoki… (1976)
Przypisy
Przypisy i objaśnienia tłumacza
Kategoria: | Literatura piękna |
Zabezpieczenie: |
Watermark
|
ISBN: | 978-83-06-03430-1 |
Rozmiar pliku: | 1,2 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Niniejsza edycja utworów wybranych Samuela Becketta w dwóch tomach jest znacznie rozszerzoną wersją edycji jednotomowej pt. no właśnie co, która nakładem PIW-u ukazała się w 2010 roku i od dawna jest wyczerpana.
Liczba dzieł dramatycznych została tu podwojona; wynosi obecnie dwadzieścia i obejmuje także najważniejsze słuchowiska i scenariusze telewizyjne. Z kolei liczba utworów prozą wzrosła z dziesięciu do siedemnastu. W tym zakresie dodane zostały między innymi fragmenty późnych tekstów z lat osiemdziesiątych, takich jak Źle widziane, źle powiedziane i Hej na dno oraz powieść Molloy z 1947 roku, pierwsza i najbardziej znana część legendarnej trylogii. W spisie rzeczy znalazły się również dwa młodzieńcze eseje – o powstającym Finnegans Wake Joyce’a i pierwszym wydaniu W poszukiwaniu straconego czasu Prousta – oraz dwanaście najbardziej reprezentatywnych wierszy. Wybór ten daje więc w miarę pełny obraz dorobku literackiego Becketta i ukazuje ewolucję zarówno jego sztuki narracyjnej, jak i formy dramatu.
Przekłady zostały przejrzane i udoskonalone. Kilka z nich ukazuje się po raz pierwszy. Znacznie rozwinięte zostały też przypisy i objaśnienia tłumacza. W obecnej formie pełnią one rolę szczegółowego komentarza.
Jednym z kryteriów wyboru tekstów prozą jest ich wartość dramaturgiczna, która unaocznia, dlaczego i w jak wysokim stopniu Beckett jest pisarzem teatru. Chodzi o to, że w prozie uprawiał on głównie sztukę monologu. Narratorzy Beckettowscy to prawie bez wyjątku kreatorzy: podmioty, które jakby na żywo – przed wirtualnym słuchaczem – układają taką lub inną opowieść, zmyślają całe światy, dodając w miarę mówienia coraz to nowe szczegóły. Ich mówienie ma formę improwizacji, tworzenia in statu nascendi. To improwizowane tworzenie za pomocą słów jest główną, jeśli nie jedyną akcją utworów, a zarazem podstawowym nośnikiem metafory. Beckett pragnie w ten sposób wyrazić swoją naczelną intuicję, a mianowicie, że właśnie na podobieństwo aktu zmyślania – na podobieństwo owej niewinnej i poniekąd dziecinnej zabawy w fantazjowanie – człowiek, a w ślad za nim ludzkość wymyśla się nieustannie, a przez to swoją historię.
Z tego właśnie względu adaptowano nieraz te teksty na scenę. W realizacjach tych chodziło więc o uwidocznienie samego procesu kreacji – o to, by uprzytomnić widzowi, że mówienie, fantazjowanie na żywo jest w y d a r z e n i e m o realnych, dalekosiężnych skutkach. Że praca wyobraźni jest d z i a ł a n i e m, które przekształca świat. Cała kultura jest pochodną niezliczonych „bajek” (jak twory wyobraźni nazywa narrator Towarzystwa), które człowiek od niepamiętnych czasów układa na swój temat. W każdym razie ludzka cywilizacja zaczyna się od aktu wyobraźni.
W ślad za niniejszą edycją ukażą się jeszcze nakładem PIW-u – jako literatura przedmiotu – dwie pozycje o charakterze eseistycznym: moja autobiograficzna opowieść o fascynacji dziełem i osobą Samuela Becketta pt. Godot i jego cień, uwieńczona opisem spotkania i rozmowy z Nim w Paryżu w 1978 roku, oraz dialogi o Jego teatrze, które w 2013 roku prowadziłem w Krakowie z dominikaninem Januszem Pydą, pt. Jesteście na Ziemi, na to rady nie ma!
Zapraszam do lektury. Zachęcam do czytania utworów Becketta na głos, ponieważ mają one walor muzyczny: wyrazistą rytmikę i frazowanie. Twórcom teatralnym życzę udanych inscenizacji i wybitnych kreacji aktorskich, a wszystkim miłośnikom literatury pięknej – inspirującej lektury, przynoszącej iluminację i katharsis.
Antoni Libera