-
W empik go
Wielki układ - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
14 listopada 2021
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
PDF
czytaj
na laptopie
czytaj
na tablecie
Format e-booków, który możesz odczytywać na tablecie oraz
laptopie. Pliki PDF są odczytywane również przez czytniki i smartfony,
jednakze względu na komfort czytania i brak możliwości skalowania
czcionki, czytanie plików PDF na tych urządzeniach może być męczące dla
oczu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na laptopie
Pliki PDF zabezpieczone watermarkiem możesz odczytać na dowolnym
laptopie po zainstalowaniu czytnika dokumentów PDF. Najpowszechniejszym
programem, który umożliwi odczytanie pliku PDF na laptopie, jest Adobe
Reader. W zależności od potrzeb, możesz zainstalować również inny
program - e-booki PDF pod względem sposobu odczytywania nie różnią
niczym od powszechnie stosowanych dokumentów PDF, które odczytujemy
każdego dnia.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
LUB
24,99 zł za tytuł
Tytuł dostępny w abonamencie Empik Go już od 24,99 zł / 30 dni
Sprawdź
Słuchaj i czytaj w abonamencie Go Standard już za 24,99 zł / 30 dni. Subskrypcja Go Standard daje możliwość dodania do biblioteki 3 dowolne tytuły w danym okresie rozliczeniowym (30 dni). Wybierasz z ponad 200 tys. audiobooków, ebooków i podcastów.
Wielki układ - ebook
Trzy interesujące, obszerne opowiadania rozgrywające się w środowisku inteligencji technicznej w latach 70-tych XX wieku. Napisane zwięźle i precyzyjnie skomponowane, utwory te reprezentują nurt ambitnej prozy artystycznej, a zarazem żywe tempo i elementy właściwe utworom sensacyjno-detektywistycznym. Przedstawione w nich skomplikowane relacje międzyludzkie natury osobistej i zawodowej, ukazane zostały z dużą wnikliwością psychologiczną i darem obserwacji.
Bohaterem najdłuższego z opowiadań („Wielki układ”) jest czterdziestoletni inżynier Marek Kołodziejski, człowiek bardzo wpływowy, a przy tym zimny pragmatyk i zręczny socjotechnik. Po piętnastu latach przyjeżdża do swego rodzinnego miasta, by pomóc dawnemu koledze wyjść z kłopotów w pracy. W rzeczywistości Kołodziejskiemu przyświeca zgoła inny cel. Pragnie zemsty na niegdysiejszych przyjaciołach, którzy onegdaj wyrzucili go z zespołu za przywłaszczenie sobie autorstwa wspólnego projektu. Owo wyrzucenie paradoksalnie pomogło Kołodziejskiemu w dalszej karierze. Mimo to inżynier dąży do rewanżu. Wprawa w różnych nieczystych gierkach każe mu starannie zacierać ślady. Namawia więc dyrektora podległego mu przedsiębiorstwa do reorganizacji i redukcji etatów. Wśród usuniętych z pracy mają – niby przypadkiem – znaleźć się jego dawni koledzy. Sprytnie obmyślony plan przynosi spodziewane owoce, lecz na krótko. Przed piętnastu laty zwolnienie wywindowało Kołodziejskiego ku lepszej przyszłości. Teraz podobny los spotyka jego przyjaciół.
Na podstawie noweli „Wielki układ” powstał w 1976 roku film pod tym samym tytułem, który wyreżyserował Andrzej Jerzy Piotrowski. Na okładce tego e-booka umieściliśmy fotos z tego filmu, na którym są, grający w nim główne role: Janusz Zakrzeński (z lewej) i Leonard Pietraszak.
O AUTORZE:
Zbigniew Kubikowski (1929 – 1984) prozaik, autor scenariuszy filmowych i telewizyjnych, krytyk literacki, wykładowca na Wydziale Wiedzy o Teatrze PWST, redaktor naczelny miesięcznika „Odra”, prezes oddziału wrocławskiego ZLP, a także autor popularnych powieści kryminalnych, które publikował pod pseudonimem Jacek Joachim.
Spis treści
Zamknięty przedział
Wyjazd służbowy
Wielki układ
| Kategoria: | Literatura piękna |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-67021-44-9 |
| Rozmiar pliku: | 231 KB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Zamknięty przedział
I
– Przytyłeś, Kolanko – powiedział Sadowski – źle znosisz upał.
Istotnie, pot spływał z twarzy Kolanki na krótką, grubą szyję, za rozchełstaną koszulę, strumień powietrza bijący przez opuszczoną szybę nie rozgarniał krótkich, mokrych włosów, tylko żłobił w nich płytkie przedziałki. Oparty bezwładnie, kołyszący się w rytm drgań wagonu, Kolanko nie ocierał już czoła, jak na początku podróży, patrzył spod ciężkich powiek na suchą twarz rozmówcy z tym rodzajem skrępowania, jakiego się doznaje wobec ludzi lepiej znoszących przeciwności losu. Nawet kołnierzyk koszuli wystającej spod szarej, lekkiej, zmiętej nieco marynarki Sadowskiego sztywny był i czysty, westchnął więc Kolanko, ramionami wzruszył.
– A kto znosi? Zboże spalone, trzy tygodnie kropla nie spadła.
– Ale przytyłeś. No co, może nie przytyłeś? Dobrze ci się powodzi.
Kolanko głębiej odetchnął hamując zniecierpliwienie.
– Jeść mam co – rzekł – żona gotuje dobrze, więc można powiedzieć, że mi się powodzi.
– A co, nie jesteś zadowolony? – pytał Sadowski z półuśmiechem, choć pełna twarz Kolanki czerwieniała powoli, a wzrok mętniał nie tylko od upału.
– Dalej cię to interesuje?
– Dlaczego nie? Dalej mnie to interesuje.
– No to nie bądź taki święty Franciszek, dobrze? – rzekł Kolanko jeszcze łagodnie. – Robię, co robię, dzieci chodzą do szkoły, szwagierka czasem przyśle dolary, mam dwie jabłonki w ogrodzie, a żona hoduje kury. Już wiesz?
– A wiem. Dlaczego się denerwujesz?
– Wcale się nie denerwuję. Tylko nie potrzebuję współczucia.
– Miałeś inne plany? – upewnił się Sadowski.
– Każdy miał inne plany. Jednemu wyszło, drugiemu nie wyszło.
– Tylko każdemu dlaczegoś wyszło i dlaczegoś nie wyszło – powiedział Sadowski.
– Ty, odczep się ode mnie, dobrze? – wybuchnął Kolanko. – Jednemu wszystko się udaje, wszystko się pcha do rąk i tylko kadzidła mu palą, patrzcie, jaki zdolny, jaki zasłużony, a jak nie zasłużony, to się jeszcze zasłuży, i tu mu awans, tu mu order, tu mu…
– Jak mnie? – spytał Sadowski.
– Jak to…
Urwał Kolanko, oprzytomniał. Wytarł czoło chustką.
– Przepraszam – burknął.
Koła stukają, kołysze się Kolanko, Sadowski opiera się również, przymyka oczy. Milczą.
– U mnie jabłonki co dwa lata rodzą – odzywa się wreszcie Kolanko. – Na przemian. Wiesz?
– Jakby się umówiły, co?
– Jakby się umówiły.
I znowu milczą, z półprzymkniętymi oczami wyglądają, jakby drzemali, ale Kolanko bębni palcami po kolanie, co chwila zmienia pozycję i z ulgą wita nagły wybuch wrzawy na korytarzu, stukanie do drzwi.
– Co się tam dzieje? – pyta Sadowski.
Kolanko zrywa się, wciska do spodni kipiącą koszulę, odsuwa zieloną zasłonkę, szczęśliwy, że znalazł wreszcie okazję do ruchu i krzyku.
– No co jest? – wrzeszczy przez szparę w drzwiach – nie widzicie, co tu pisze? Przedział za-re-zer-wo-wa-ny. Tak? Czytać nie umiecie? Wy? Wam o co chodzi?
Człowiek, do którego zwrócone było to pytanie, nie mógł od razu odpowiedzieć, bo głosów podniosło się wiele, a i konduktor do akcji się wmieszał; na koniec pod ramieniem Kolanki pojawiła się głowa szpakowatego mężczyzny uniemożliwiając zamknięcie drzwi.
– To ja, Markowski, dzień dobry, panie dyrektorze, to ja…
– No co, Kolanko – powiedział Sadowski. – Wpuść, będzie nam weselej.
Kolanko zawahał się, ale posłuchał, zamknął za Markowskim drzwi, przekręcił zamek, zasunął zasłonkę, z ulgą opadł na kanapkę. Markowski położył wypchaną teczkę na ławce, postąpił ku Sadowskiemu z wyciągniętą ręką, lecz cofnął ją w pół gestu, skłonił się, potem zwrócił ku Kolance, który jednak nie zdradzał ochoty do powitania, ukłonił się więc Markowski po raz drugi, mówiąc bez przerwy i nieco bezładnie:
– Dziękuję, uprzejmie dziękuję, widziałem, jak pan dyrektor wsiadał, a ponieważ od dawna już miałem zamiar, to znaczy chciałem skontaktować się, porozumieć się, to znaczy poinformować pana dyrektora, w każdym razie pomyślałem…
– No co, Kolanko – rzekł Sadowski – poproś pana, żeby usiadł, tyle lat, a maniery masz ciągle takie same.
– Siadaj pan – burknął Kolanko.
Markowski skłonił się, patrzył wyczekująco.
– I poczęstuj pana Markowskiego papierosem. Zachowuj się jak gospodarz.
Kolanko wyciągnął z kieszeni papierośnicę, otwartą podsunął pod nos Markowskiemu.
– Pal pan.
Markowski powiesił w rogu jasny prochowiec, usiadł ostrożnie, podciągając na kolanach kanty spodni, przyjął papierosa, trzasnął zapalniczką.
– To panowie… – rzekł ze zdumieniem – panowie się znają.
– O, szmat czasu – powiedział niedbale Sadowski. – Ale straciliśmy się z oczu.
– No! – ożywił się Kolanko – jak cię dzisiaj zobaczyłem, to w pierwszej chwili nie poznałem, on, myślę, nie on, a jak on, to wcale się nie zmienił, włosy tylko posiwiały…
– Pan dyrektor bardzo młodo wygląda – rzekł stanowczo Markowski.
– Dziękuję – skinął głową Sadowski. – Zawsze mi to pan powtarzał.
– Zawsze szczerze.
– A nie wątpię. Nie stać pana na nieszczerość.
– Tak sądzę. To znaczy… nie rozumiem.
– No proszę, ja panu mówię komplementy, a pan mnie nie rozumie.
– Ja rozumiem – odezwał się Kolanko.
– Widać lepiej mnie znasz.
– Pracuję… pracowałem z panem cztery lata – rzekł Markowski z wyrzutem – cztery lata bez przerwy. Myślałem, że w podstawowych sprawach zawsze się porozumiemy.
– Ależ dobrze, dobrze, panie kolego. Przecież ja nie mam monopolu na znajomość ludzi. Sam ich sobie dobieram, sam ponoszę konsekwencje.
– To, co pan mówi – wykrzyknął Markowski – absolutnie nie jest jednoznaczne!
– A nie jest. Dlaczego się pan denerwuje?
– Ja się nie, denerwuję. Chciałem tylko powiedzieć, że w każdej sytuacji trzeba odróżnić czyjąś dobrą wolę od obiektywnej konieczności.
– Chce się panu gadać w taki gorąc? – spytał Kolanko wyciągając spod kanapy brązową butelkę. – Głowa mnie rozbolała. Napijesz się?
– Ciepłe piwo? – skrzywił się Sadowski. – Daj spokój.
Znów głosy na korytarzu, stukanie do drzwi.
– Zarezerwowane! – zawołał Markowski i zwrócił się do Sadowskiego głosem tak łagodnym, że aż czułym: – Ja mam w termosie herbatę z sokiem. Żona robi sok z wiśni, doskonały. A na pestkach likier. Lepszy niż oryginalne „Maraskino”.
– Panie – jęknął Kolanko – głowa mnie boli.
– Przepraszam – stropił się Markowski.
Stukot kół, głosy na korytarzu, dym nad przygasłym polem. Markowski popatrywał spod oka na Kolankę, wreszcie sięgnął do teczki, wyjął termos i podjął pertraktacje.
– Gorąca herbata na upał jest najlepsza. Proszę mi wierzyć. Może pan spróbuje?
– No, Kolanko, nie daj się prosić – odezwał się Sadowski. – Przecież masz ochotę.
Kolanko przeciągnął się, kropla potu spływała mu między brwiami na nos, bo marszczył czoło i mrużył oczy przed dymem, więc potem i dymem pachniało w przedziale.
– Gorąca? Daj pan.
– Wypijcie za moje zdrowie – mruknął Sadowski.
– Ja także cały jestem mokry – wyznał Markowski nalewając ostrożnie herbatę do plastykowej nakrętki. – Biegam od rana, aż mi w oczach ciemno.
– To od nadmiaru dobrych chęci – rzekł Sadowski.
Tym razem Kolanko wziął Markowskiego w obronę. Widać, smakowała mu herbata.
– No nie bądź taki, człowiek przecież życzliwy – powiedział dobrodusznie. – Życzliwego łatwo stracić, a spotkać trudno.
Markowski wyprostował się, zakręcił termos, schował go do teczki i zaczerpnął tchu.
– Panie dyrektorze – rzekł z determinacją. – Będę absolutnie szczery. Ośmieliłem się wtargnąć do panów, ponieważ chciałem wyjaśnić panu dyrektorowi moje intencje i moje postępowanie.
– No proszę – uśmiechnął się blado Sadowski. – I co ty na to, Kolanko?
– A dlaczego? – Kolanko poprawił się na ławce, wytarł czoło, widać, poczuł się lepiej. Dym znowu odpłynął od pociągu, kładł się na polu pasmem strzępiastych obłoczków. – A dlaczego? Niech mówi. Chętnie posłucham. Szybciej czas zleci.
Markowski poprawił się, odchrząknął, nogę na nogę założył i zapalił papierosa.
– Panie dyrektorze – zaczął – musi pan zrozumieć, że naprawdę i szczerze jestem po pańskiej stronie. Sytuacja, w jakiej się znalazłem, nie ma nic wspólnego z moimi osobistymi przekonaniami ani z moim poczuciem lojalności. Jestem głównym księgowym. To właśnie określa moją sytuację. I nie chodzi mi wcale o sprawy formalne…
Sadowski z głową na oparciu, brodą uniesioną ku górze, przymkniętymi oczyma słuchał monotonnego głosu Markowskiego jak tyle już razy, od tylu dni i lat, nie odróżniał słów, został tylko znany ton, który wchłonął w siebie stukot kół, sapanie lokomotywy, jak motyw muzyczny towarzyszący mu od dawna, przez wiele sytuacji i miejsc, ale teraz, w dusznym przedziale, związany z jednym tylko dniem, z jedną sytuacją, z jednym miejscem.
KONIEC BEZPŁATNEGO FRAGMENTU
ZAPRSZAMY DO ZAKUPU PEŁNEJ WERSJI
I
– Przytyłeś, Kolanko – powiedział Sadowski – źle znosisz upał.
Istotnie, pot spływał z twarzy Kolanki na krótką, grubą szyję, za rozchełstaną koszulę, strumień powietrza bijący przez opuszczoną szybę nie rozgarniał krótkich, mokrych włosów, tylko żłobił w nich płytkie przedziałki. Oparty bezwładnie, kołyszący się w rytm drgań wagonu, Kolanko nie ocierał już czoła, jak na początku podróży, patrzył spod ciężkich powiek na suchą twarz rozmówcy z tym rodzajem skrępowania, jakiego się doznaje wobec ludzi lepiej znoszących przeciwności losu. Nawet kołnierzyk koszuli wystającej spod szarej, lekkiej, zmiętej nieco marynarki Sadowskiego sztywny był i czysty, westchnął więc Kolanko, ramionami wzruszył.
– A kto znosi? Zboże spalone, trzy tygodnie kropla nie spadła.
– Ale przytyłeś. No co, może nie przytyłeś? Dobrze ci się powodzi.
Kolanko głębiej odetchnął hamując zniecierpliwienie.
– Jeść mam co – rzekł – żona gotuje dobrze, więc można powiedzieć, że mi się powodzi.
– A co, nie jesteś zadowolony? – pytał Sadowski z półuśmiechem, choć pełna twarz Kolanki czerwieniała powoli, a wzrok mętniał nie tylko od upału.
– Dalej cię to interesuje?
– Dlaczego nie? Dalej mnie to interesuje.
– No to nie bądź taki święty Franciszek, dobrze? – rzekł Kolanko jeszcze łagodnie. – Robię, co robię, dzieci chodzą do szkoły, szwagierka czasem przyśle dolary, mam dwie jabłonki w ogrodzie, a żona hoduje kury. Już wiesz?
– A wiem. Dlaczego się denerwujesz?
– Wcale się nie denerwuję. Tylko nie potrzebuję współczucia.
– Miałeś inne plany? – upewnił się Sadowski.
– Każdy miał inne plany. Jednemu wyszło, drugiemu nie wyszło.
– Tylko każdemu dlaczegoś wyszło i dlaczegoś nie wyszło – powiedział Sadowski.
– Ty, odczep się ode mnie, dobrze? – wybuchnął Kolanko. – Jednemu wszystko się udaje, wszystko się pcha do rąk i tylko kadzidła mu palą, patrzcie, jaki zdolny, jaki zasłużony, a jak nie zasłużony, to się jeszcze zasłuży, i tu mu awans, tu mu order, tu mu…
– Jak mnie? – spytał Sadowski.
– Jak to…
Urwał Kolanko, oprzytomniał. Wytarł czoło chustką.
– Przepraszam – burknął.
Koła stukają, kołysze się Kolanko, Sadowski opiera się również, przymyka oczy. Milczą.
– U mnie jabłonki co dwa lata rodzą – odzywa się wreszcie Kolanko. – Na przemian. Wiesz?
– Jakby się umówiły, co?
– Jakby się umówiły.
I znowu milczą, z półprzymkniętymi oczami wyglądają, jakby drzemali, ale Kolanko bębni palcami po kolanie, co chwila zmienia pozycję i z ulgą wita nagły wybuch wrzawy na korytarzu, stukanie do drzwi.
– Co się tam dzieje? – pyta Sadowski.
Kolanko zrywa się, wciska do spodni kipiącą koszulę, odsuwa zieloną zasłonkę, szczęśliwy, że znalazł wreszcie okazję do ruchu i krzyku.
– No co jest? – wrzeszczy przez szparę w drzwiach – nie widzicie, co tu pisze? Przedział za-re-zer-wo-wa-ny. Tak? Czytać nie umiecie? Wy? Wam o co chodzi?
Człowiek, do którego zwrócone było to pytanie, nie mógł od razu odpowiedzieć, bo głosów podniosło się wiele, a i konduktor do akcji się wmieszał; na koniec pod ramieniem Kolanki pojawiła się głowa szpakowatego mężczyzny uniemożliwiając zamknięcie drzwi.
– To ja, Markowski, dzień dobry, panie dyrektorze, to ja…
– No co, Kolanko – powiedział Sadowski. – Wpuść, będzie nam weselej.
Kolanko zawahał się, ale posłuchał, zamknął za Markowskim drzwi, przekręcił zamek, zasunął zasłonkę, z ulgą opadł na kanapkę. Markowski położył wypchaną teczkę na ławce, postąpił ku Sadowskiemu z wyciągniętą ręką, lecz cofnął ją w pół gestu, skłonił się, potem zwrócił ku Kolance, który jednak nie zdradzał ochoty do powitania, ukłonił się więc Markowski po raz drugi, mówiąc bez przerwy i nieco bezładnie:
– Dziękuję, uprzejmie dziękuję, widziałem, jak pan dyrektor wsiadał, a ponieważ od dawna już miałem zamiar, to znaczy chciałem skontaktować się, porozumieć się, to znaczy poinformować pana dyrektora, w każdym razie pomyślałem…
– No co, Kolanko – rzekł Sadowski – poproś pana, żeby usiadł, tyle lat, a maniery masz ciągle takie same.
– Siadaj pan – burknął Kolanko.
Markowski skłonił się, patrzył wyczekująco.
– I poczęstuj pana Markowskiego papierosem. Zachowuj się jak gospodarz.
Kolanko wyciągnął z kieszeni papierośnicę, otwartą podsunął pod nos Markowskiemu.
– Pal pan.
Markowski powiesił w rogu jasny prochowiec, usiadł ostrożnie, podciągając na kolanach kanty spodni, przyjął papierosa, trzasnął zapalniczką.
– To panowie… – rzekł ze zdumieniem – panowie się znają.
– O, szmat czasu – powiedział niedbale Sadowski. – Ale straciliśmy się z oczu.
– No! – ożywił się Kolanko – jak cię dzisiaj zobaczyłem, to w pierwszej chwili nie poznałem, on, myślę, nie on, a jak on, to wcale się nie zmienił, włosy tylko posiwiały…
– Pan dyrektor bardzo młodo wygląda – rzekł stanowczo Markowski.
– Dziękuję – skinął głową Sadowski. – Zawsze mi to pan powtarzał.
– Zawsze szczerze.
– A nie wątpię. Nie stać pana na nieszczerość.
– Tak sądzę. To znaczy… nie rozumiem.
– No proszę, ja panu mówię komplementy, a pan mnie nie rozumie.
– Ja rozumiem – odezwał się Kolanko.
– Widać lepiej mnie znasz.
– Pracuję… pracowałem z panem cztery lata – rzekł Markowski z wyrzutem – cztery lata bez przerwy. Myślałem, że w podstawowych sprawach zawsze się porozumiemy.
– Ależ dobrze, dobrze, panie kolego. Przecież ja nie mam monopolu na znajomość ludzi. Sam ich sobie dobieram, sam ponoszę konsekwencje.
– To, co pan mówi – wykrzyknął Markowski – absolutnie nie jest jednoznaczne!
– A nie jest. Dlaczego się pan denerwuje?
– Ja się nie, denerwuję. Chciałem tylko powiedzieć, że w każdej sytuacji trzeba odróżnić czyjąś dobrą wolę od obiektywnej konieczności.
– Chce się panu gadać w taki gorąc? – spytał Kolanko wyciągając spod kanapy brązową butelkę. – Głowa mnie rozbolała. Napijesz się?
– Ciepłe piwo? – skrzywił się Sadowski. – Daj spokój.
Znów głosy na korytarzu, stukanie do drzwi.
– Zarezerwowane! – zawołał Markowski i zwrócił się do Sadowskiego głosem tak łagodnym, że aż czułym: – Ja mam w termosie herbatę z sokiem. Żona robi sok z wiśni, doskonały. A na pestkach likier. Lepszy niż oryginalne „Maraskino”.
– Panie – jęknął Kolanko – głowa mnie boli.
– Przepraszam – stropił się Markowski.
Stukot kół, głosy na korytarzu, dym nad przygasłym polem. Markowski popatrywał spod oka na Kolankę, wreszcie sięgnął do teczki, wyjął termos i podjął pertraktacje.
– Gorąca herbata na upał jest najlepsza. Proszę mi wierzyć. Może pan spróbuje?
– No, Kolanko, nie daj się prosić – odezwał się Sadowski. – Przecież masz ochotę.
Kolanko przeciągnął się, kropla potu spływała mu między brwiami na nos, bo marszczył czoło i mrużył oczy przed dymem, więc potem i dymem pachniało w przedziale.
– Gorąca? Daj pan.
– Wypijcie za moje zdrowie – mruknął Sadowski.
– Ja także cały jestem mokry – wyznał Markowski nalewając ostrożnie herbatę do plastykowej nakrętki. – Biegam od rana, aż mi w oczach ciemno.
– To od nadmiaru dobrych chęci – rzekł Sadowski.
Tym razem Kolanko wziął Markowskiego w obronę. Widać, smakowała mu herbata.
– No nie bądź taki, człowiek przecież życzliwy – powiedział dobrodusznie. – Życzliwego łatwo stracić, a spotkać trudno.
Markowski wyprostował się, zakręcił termos, schował go do teczki i zaczerpnął tchu.
– Panie dyrektorze – rzekł z determinacją. – Będę absolutnie szczery. Ośmieliłem się wtargnąć do panów, ponieważ chciałem wyjaśnić panu dyrektorowi moje intencje i moje postępowanie.
– No proszę – uśmiechnął się blado Sadowski. – I co ty na to, Kolanko?
– A dlaczego? – Kolanko poprawił się na ławce, wytarł czoło, widać, poczuł się lepiej. Dym znowu odpłynął od pociągu, kładł się na polu pasmem strzępiastych obłoczków. – A dlaczego? Niech mówi. Chętnie posłucham. Szybciej czas zleci.
Markowski poprawił się, odchrząknął, nogę na nogę założył i zapalił papierosa.
– Panie dyrektorze – zaczął – musi pan zrozumieć, że naprawdę i szczerze jestem po pańskiej stronie. Sytuacja, w jakiej się znalazłem, nie ma nic wspólnego z moimi osobistymi przekonaniami ani z moim poczuciem lojalności. Jestem głównym księgowym. To właśnie określa moją sytuację. I nie chodzi mi wcale o sprawy formalne…
Sadowski z głową na oparciu, brodą uniesioną ku górze, przymkniętymi oczyma słuchał monotonnego głosu Markowskiego jak tyle już razy, od tylu dni i lat, nie odróżniał słów, został tylko znany ton, który wchłonął w siebie stukot kół, sapanie lokomotywy, jak motyw muzyczny towarzyszący mu od dawna, przez wiele sytuacji i miejsc, ale teraz, w dusznym przedziale, związany z jednym tylko dniem, z jedną sytuacją, z jednym miejscem.
KONIEC BEZPŁATNEGO FRAGMENTU
ZAPRSZAMY DO ZAKUPU PEŁNEJ WERSJI
więcej..
