5-minutowe ćwiczenia wzmacniające. Bezpieczny i skuteczny trening dla osób 50+ - ebook

WSTĘP

Serdecznie witamy! Cieszymy się, że jesteś z nami.

Nazywam się Cindy Brehse, jestem instruktorką fitnessu grupowego certyfikowaną przez AFAA (Athletics and Fitness Association of America) i Silver Sneakers, a także specjalistką programu treningowego Golden Hearts, Active at Any Age. Napisałam tę książkę wspólnie z Tami, moją córką i partnerką biznesową. Kiedy mamy szczęście spotkać się osobiście, jest ona również moją partnerką treningową. Nasza wspólna pasja to uczenie seniorów wykorzystania fitnessu jako niezwykle skutecznego narzędzia leczenia i profilaktyki, pomocnego nie tylko dla ciała, ale także dla umysłu i ducha.

Wraz z wiekiem zyskujemy mądrość życiową. Mamy więcej czasu, który możemy spędzać z rodziną i przyjaciółmi, a także na podróżach. Na pewno dużym plusem osiągnięcia pewnego wieku jest możliwość korzystania ze zniżek dla seniorów. Z wiekiem pojawiają się jednak liczne wyzwania. Nasz organizm zaczyna się stopniowo starzeć. Kości się kurczą i tracą gęstość, przez co stają się bardziej podatne na złamania. Siła mięśni maleje, a równowaga słabnie, podobnie jak pamięć, dlatego coraz trudniejsze staje się przypominanie sobie o różnych rzeczach, co kiedyś przychodziło nam z łatwością. Spowalnia także nasz metabolizm. Jak to się czasem mówi – starość nie radość.

Czy frustracja związana ze starzeniem się musi być powodem do użalania się nad sobą? Nie! Przykre konsekwencje starzenia się są faktem, ale nie musimy się im poddawać. Dzięki regularnym ćwiczeniom możemy walczyć z osteoporozą i zapobiegać złamaniom kości. Codzienne ćwiczenia mięśni pozwalają zachować siłę i sprawność. Dzięki ćwiczeniom równowagi i stabilności stoimy pewniej na nogach i możemy szybciej odzyskać równowagę po upadku. Ruch utrzymuje mózg w dobrej formie i zmniejsza odczuwanie stresu. Regularne ćwiczenia poprawiają także funkcjonowanie i wydajność metabolizmu, a to sprawi, że ulubione dżinsy będą nieco łatwiejsze do zapięcia.

W tej książce skupiamy się na tułowiu: mięśniach, więzadłach i ścięgnach, które tworzą brzuch, boki ciała i plecy. W rozdziale pierwszym omówimy szczegółowo korzyści płynące ze wzmacniania tego obszaru ciała, ale już teraz możemy powiedzieć, że najważniejsze z nich to poprawa równowagi, szczupła talia (co odgrywa istotną rolę w zmniejszaniu ryzyka chorób serca i cukrzycy typu 2) oraz dobre samopoczucie. Oznacza to możliwość swobodnego poruszania się, zabawy z wnukami, pozostawania we własnym domu bez pomocy, prowadzenia samochodu i uprawiania ulubionego hobby, jak tenis lub ogrodnictwo. Do wszystkich tych rzeczy potrzebujemy dobrego zdrowia.

Nasza książka dostarczy ci narzędzi, które pozwolą pewnie poruszać się w codziennym życiu. Zaczniemy od omówienia głównych grup mięśni tułowia – o wiele łatwiej jest skupić się na ćwiczeniach, gdy wiesz, nad którymi mięśniami pracujesz i jakie korzyści przynoszą. Ponadto podamy kilka podstawowych zasad, które pomogą ci bezpiecznie ćwiczyć.

Następnie, w rozdziale drugim, przedstawimy serię czterdziestu ukierunkowanych ćwiczeń podzielonych na cztery kategorie: ćwiczenia na siedząco, ćwiczenia na stojąco, ćwiczenia na macie i ćwiczenia z ciężarkami. Omówimy każdy ruch krok po kroku z odpowiednimi instrukcjami. W rozdziale trzecim połączymy poszczególne ćwiczenia w szybkie sekwencje treningowe, które idealnie wpasują się w twoją codzienną rutynę.

Nie musisz wprowadzać ogromnych zmian w swoim życiu, aby zbudować silniejszy tułów i czerpać z tego wszelkie możliwe korzyści. Czytając tę książkę, poznasz podstawowe narzędzia potrzebne do wzmocnienia mięśni tułowia, utrzymania równowagi oraz zachowania mobilności i będziesz mógł do nich wielokrotnie wracać.ROZDZIAŁ I

Poznaj swój tułów

Kiedy ostatni raz cieszyłeś się na myśl o treningu mięśni brzucha? Jeśli twoja odpowiedź brzmi „nigdy”, nie jest to specjalnie zaskakujące. Jeżeli jednak przestawisz swoje tory myślenia i zamiast skupiać się na samych ćwiczeniach, zwrócisz uwagę na ich efekty, zobaczysz, że sprawność tułowia jest naprawdę warta zaangażowania.

W ogólnokrajowej ankiecie przeprowadzonej wśród seniorów jedną z podstawowych kwestii związanych ze starzeniem się było utrzymanie sprawności fizycznej. Siła tułowia jest kluczem do fizycznej wolności. Kiedy włączysz ćwiczenia tego obszaru ciała do swojej codziennej rutyny, niemal natychmiast zaczniesz odczuwać efekty. Zwiększy się twój zakresu ruchu i będziesz mieć większą kontrolę nad równowagą, nie wspominając, że poczujesz się bardziej swobodnie w swoich ubraniach.

Jak można się domyślić, z siłą tułowia wiąże się coś więcej niż tylko umiejętność zrobienia stu przysiadów. Rozwijanie siły tego obszaru ciała to także systematyczna praca nad łagodzeniem bólu i zapobieganiem urazom. Tułów wspiera kręgosłup, a jeśli jest słaby, inne główne grupy mięśni muszą to zrekompensować. Powoduje to zaburzenia ustawienia całego ciała, prowadząc do bólu pleców, bioder i kolan oraz zwiększając prawdopodobieństwo utraty równowagi.

Poszczególne mięśnie

Twój tułów to skomplikowana sieć kości, nerwów, więzadeł, ścięgien i mięśni przyczepionych do kręgosłupa. Elementy te owijają się wokół całego ciała jak pas i rozciągają nawet poniżej bioder.

Aby lepiej poznać mięśnie tułowia, zajmiemy się nieco anatomią. Gdy ćwiczenia tułowia, których się wkrótce nauczysz, staną się twoją drugą naturą, będziesz mógł poczuć i rozpoznać pracę poszczególnych mięśni.

Mięsień poprzeczny brzucha

Znajdujące się z przodu ciała po obu stronach pępka włókna mięśnia poprzecznego brzucha są ułożone warstwowo poniżej mięśni skośnych i tworzą najbardziej wewnętrzny z płaskich mięśni brzucha. Mięsień poprzeczny brzucha bierze udział w oddychaniu i jest niezwykle ważny dla stabilizacji dolnego odcinka kręgosłupa i miednicy podczas ruchu.

Mięśnie skośne brzucha

Mięśnie skośne rozciągają się po przekątnej od żeber do miednicy i składają z dwóch grup mięśni: mięśnie skośne zewnętrzne znajdują się bezpośrednio nad mięśniami skośnymi wewnętrznymi, a włókna mięśniowe w każdej grupie biegną prostopadle do siebie. Wewnętrzne i zewnętrzne mięśnie skośne pracują w tandemie i umożliwiają zginanie tułowia na boki, obracanie tułowia i zaokrąglanie kręgosłupa. Pomagają również usztywnić kręgosłup, na przykład podczas podnoszenia ciężkich przedmiotów.

Mięsień prosty brzucha

Ach, upragniony sześciopak. Włókna mięśnia prostego brzucha biegną pionowo po obu stronach brzucha od mostka do kości łonowej. Pomagają zginać tułów do przodu i pochylać miednicę.

Mięśnie poprzeczno-kolcowe i prostownik grzbietu

Te dwie bardzo ważne grupy mięśni biegną wzdłuż kręgosłupa, od głowy do miednicy. Stabilizują kręgosłup i umożliwiają jego ruch, co ma kluczowe znaczenie dla wielu codziennych czynności. Mięśnie kręgosłupa odgrywają dużą rolę w propriocepcji, czyli świadomości pozycji ciała. Pomagają utrzymać równowagę nawet wtedy, gdy o tym nie myślisz.

Mięsień najszerszy grzbietu

To największa grupa mięśni górnej części ciała. Biegnie w poprzek pleców od łopatek do miednicy. Pomaga stabilizować kręgosłup i umożliwia poruszanie ramionami.

Przepona

Ten znajdujący się u podstawy klatki piersiowej mięsień oddziela ją od jamy brzusznej. Podczas wdechu przepona się kurczy i spłaszcza, tworząc efekt podciśnienia. Przy wydechu się rozluźnia, a powietrze jest wypychane z płuc. Oprócz wspomagania oddychania, silna przepona pomaga zapobiegać refluksowi żołądkowemu.

_Dalsza część w wersji pełnej_Unoszenie kolan

DOCELOWE GRUPY MIĘŚNI

Mięśnie poprzeczne brzucha * Dolne mięśnie proste brzucha

Ćwiczenie to naśladuje ruch, jaki wykonuje dolna część ciała podczas wysiadania z samochodu. W takiej właśnie sytuacji zdarzył mi się jeden z najgorszych upadków. Moja stopa utknęła na krawędzi drzwi i upadłam. Potem zaczęłam częściej wykonywać to ćwiczenie, które angażuje dolne mięśnie brzucha i jednocześnie wzmacnia górne mięśnie nóg, ważne przy wchodzeniu po schodach.

Instrukcja

1. Usiądź prosto na krześle. W razie potrzeby chwyć się boków krzesła, aby zapewnić sobie stabilność. Weź wdech.
2. Podczas wydechu napnij mięśnie brzucha i unieś prawą nogę, utrzymując kolano zgięte pod kątem dziewięćdziesięciu stopni. Wykonaj wdech, opuszczając nogę.
3. Powtórz z drugą nogą. To jest jedno pełne powtórzenie. Na początek spróbuj wykonać dziesięć powtórzeń i z czasem postaraj się dojść do dwudziestu.

Modyfikacja: dodaj obciążniki na kostki, aby zwiększyć opór.

Brzuszki skośne

DOCELOWE GRUPY MIĘŚNI

Mięśnie poprzeczne brzucha * Mięśnie proste brzucha * Mięśnie skośne brzucha

To ćwiczenie stanowi mało obciążający sposób na wzmocnienie mięśni tworzących „sześciopak” bez wyciągania i nadwyrężania szyi, jak zdarza się to w przypadku tradycyjnych brzuszków. Pozycja siedząca zmusza również do unikania nadmiernego chwiania się tułowia, co jest dobrym ćwiczeniem równowagi.

Instrukcja

1. Rozpocznij w pozycji siedzącej z rękami na głowie i obiema stopami na podłodze. Weź wdech.
2. Podczas wydechu napnij mięśnie brzucha, unosząc prawą nogę. Jednocześnie zegnij lewy łokieć w kierunku prawego kolana. Nabierz powietrza, opuszczając nogę, i powróć do pozycji pionowej.
3. Powtórz z drugą nogą. To jest jedno pełne powtórzenie. Na początek spróbuj wykonać dziesięć powtórzeń i z czasem postaraj się dojść do dwudziestu.

Modyfikacja: dodaj obciążniki na kostki, aby zwiększyć opór.

Skłony boczne na siedząco

DOCELOWE GRUPY MIĘŚNI

Mięśnie skośne brzucha * Prostowniki grzbietu

To ćwiczenie działa na szereg mięśni umiejscowionych wzdłuż kręgosłupa, które angażujesz za każdym razem, gdy się pochylasz, aby coś podnieść lub zawiązać buty. Mięśnie te odgrywają także ważną rolę w utrzymywaniu prawidłowej postawy, która jest kluczowa dla walki z bólem pleców.

Instrukcja

1. Rozpocznij w pozycji siedzącej z rękami zwisającymi po bokach krzesła. Weź wdech.
2. Podczas wydechu zaangażuj tułów i pochyl się w prawo, sięgając prawą ręką w kierunku podłogi.
3. Wykonaj wdech, powracając do pozycji wyprostowanej. To jest jedno powtórzenie. Powtórz od ośmiu do dziesięciu razy, a następnie zrób to samo po drugiej stronie.

Modyfikacja: trzymaj hantle, aby zwiększyć obciążenie.

_Dalsza część w wersji pełnej_