BIM w prefabrykacji. Nowoczesne metody wspomagania i automatyzacji - ebook
Wydawnictwo:
Data wydania:
17 września 2021
Format ebooka:
EPUB
Format
EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie.
Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu
PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie
jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz
w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Format
MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników
e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i
tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji
znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu.
Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu.
Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji
multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka
i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej
Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego
tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na
karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją
multiformatu.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire
dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy
wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede
wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach
PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną
aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego,
który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla
EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu
w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale
Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment
Pobierz fragment w jednym z dostępnych formatów
BIM w prefabrykacji. Nowoczesne metody wspomagania i automatyzacji - ebook
W okresie intensywnego rozwoju prefabrykacji, wdrożenie nowej technologii BIM w wytwórniach jest bardzo istotnym narzędziem służącym do optymalizacji procesów produkcyjnych. Dlatego narzędzia wspomagania inżynierskiego powinny umożliwiać i ułatwiać projektowanie technologiczne i organizacyjne procesów produkcji prefabrykatów, a także usprawniać proces kompletacji i ekspedycji prefabrykatów do montażu na budowie.
W niniejszej publikacji autorzy opisują nie tylko część technologiczną, ale przede wszystkim prezentują nowy kierunek podejścia do inwestycji. Opisują nowe oblicze prefabrykacji przez pryzmat BIM, dostosowując ją do nowego poziomu cyfrowego zarządzania procesem produkcji, weryfikacji jakości wykonania, logistyki dostaw, aż do zatwierdzania elementów wbudowanych w przestrzennym, zwizualizowanym harmonogramie.
| Kategoria: | Inżynieria i technika |
| Zabezpieczenie: |
Watermark
|
| ISBN: | 978-83-01-21994-9 |
| Rozmiar pliku: | 20 MB |
FRAGMENT KSIĄŻKI
Adobe® i Acrobat PDF Library™ są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Adobe Systems Incorporated.
Allplan® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Allplan GmbH.
AutoCAD®, DXF™ i 3D Studio MAX® są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Autodesk Inc.
BIM Vision® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Datacomp sp. z o.o.
Planbar® oraz Tim® są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Precast Software Engineering.
Solibri® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Solibri Inc.
S-Liner® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Echo Precast Engineering.
SmartJet® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Echo Precast Engineering.WSTĘP
Przedsiębiorstwa, które w XXI wieku chcą uzyskać przewagę konkurencyjną, muszą sprawić, by podejmowane przez nie działania były możliwie interdyscyplinarne. Korzystanie z kilku źródeł pomysłów, innowacji oraz sprawdzonych rozwiązań umożliwia skuteczne podnoszenie wewnętrznej efektywności i sprawności funkcjonowania konkretnych podmiotów. Problemem, który często pojawia się podczas łączenia różnych zagadnień w celu uzyskania efektu synergii, jest brak opisanego stanu wiedzy. Nie inaczej jest w przypadku nowoczesnych rozwiązań technologicznych stosowanych w prefabrykacji. Niniejsza książka łączy wiedzę, doświadczenie i dobre praktyki z trzech obszarów tematycznych: prefabrykacji, automatyzacji i BIM (ang. Building Information Modeling) (rys. 1.1).
Dopiero połączenie wyżej wymienionych zagadnień daje możliwość wprowadzenia procesu prefabrykacji w czwartą rewolucję przemysłową. Dzięki temu zalety prefabrykacji opisane w :
• szybkość wznoszenia obiektów z prefabrykatów (przewaga montażu nad robotami „mokrymi” na budowie),
• możliwość optymalizacji jakości i zapotrzebowania materiałowego, jak również energochłonności wytwarzania w warunkach powtarzalnej, certyfikowanej produkcji fabrycznej wobec znacznie bardziej podatnych na wpływ czynników losowych technologii monolitycznych,
• zdecydowany wzrost poziomu uniezależnienia prowadzenia robót od warunków pogodowych,
• wyeliminowanie najsłabszych stron tzw. starej prefabrykacji,
• nowoczesne, trwałe złącza, elastyczne systemy uwzględniające wysokie wymagania estetyczne,
• kształtowanie indywidualne bryły budynku o zróżnicowanym charakterze oraz programie funkcjonalnym
ulegają rozszerzeniu o następujące korzyści płynące z równoczesnego zastosowania BIM oraz automatyzacji produkcji:
Rys. W.1. Zlokalizowanie obszaru „BIM w prefabrykacji” wobec pozostałych obszarów wiedzy: automatyzacji, prefabrykacji, digitalizacji oraz BIM
• usprawnienie procesów optymalizacyjnych na etapie planowania lub projektowania przez zautomatyzowane analizowanie różnych wariantów technologicznych czy organizacyjnych,
• ograniczenie do absolutnego minimum strat materiałowych na etapie zarówno produkcji, jak i montażu elementów,
• zdecydowana poprawa jakości zarządzania przedsięwzięciem inwestycyjno-budowlanym (BIM kompleksowo wspiera takie zagadnienia jak chociażby harmonogramowanie czy kosztorysowanie, które często decydują o sukcesie lub porażce danego przedsięwzięcia),
• ograniczenie zaangażowania pracowników fizycznych w procesie kształtowania elementów w zakładzie prefabrykacyjnym, a tym samym uczynienie linii produkcyjnej bardziej niewrażliwą na braki kadrowe, wynikające chociażby z sytuacji losowych,
• przyspieszenie, przez automatyzację, procesów produkcyjnych na terenie fabryki, jak również usprawnienie procesów logistycznych, także w drodze między miejscem wytworzenia elementu a miejscem jego docelowego wbudowania,
• cyfrowe odwzorowanie elementów i kontrola wykonania,
• stała kontrola stanu technicznego maszyn.
Narzędzia informatyczne wspierają zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne metody prefabrykacji w zakresie planowania, logistyki i produkcji. Usprawniają także projektowanie elementów prefabrykowanych, zarówno typowych, jak i skomplikowanych geometrycznie, unikatowych. Technologia BIM pozwala na wyeliminowanie uciążliwej i z reguły niedoskonałej wymiany dokumentacji projektowej o różnym stopniu aktualności, co często prowadzi do poprawek i konieczności wielokrotnego koordynowania projektu między branżami.1
PROCESY PRODUKCYJNE W WYTWÓRNIACH PREFABRYKATÓW
1.1. Definicja procesu produkcyjnego
Proces produkcyjny jest kompleksowym zespołem działań bezpośrednio i pośrednio produkcyjnych, składających się na przetwarzanie przedmiotów produkcji o cechach wejściowych (surowiec, półfabrykat) w przedmioty o cechach wyjścia (półfabrykat lub gotowy wyrób) , . Przedmiotami wejściowymi są w tym przypadku surowce i półfabrykaty. Przedmioty wyjściowe stanowią gotowe wyroby .
1.2. Struktura funkcjonalna procesu produkcyjnego
Struktura funkcjonalna procesu produkcyjnego dzieli się na:
• poziomą,
• pionową.
Kryteria klasyfikacji poziomej struktury funkcjonalnej procesu produkcyjnego obejmują :
• zespoły działań: przygotowanie kruszyw, produkcję mieszanki betonowej, produkcję zbrojeń, formowanie prefabrykatu, wykańczanie i pielęgnację,
• grupy funkcyjne: zbrojenie elementu, układanie mieszanki betonowej, zagęszczenie mieszanki betonowej, fakturowanie i dojrzewanie prefabrykatu,
• rodzaje działań: wibrowanie, prasowanie, wirowanie, odpowietrzanie, utrząsanie,
• warianty działań: wibrowanie objętościowe, wibrowanie wgłębne, wibrowanie powierzchniowe, wibrowanie denne.
Na rys. 1.1 widoczne są kolejno od góry zespoły działań (np. formowanie prefabrykatu), grupy funkcyjne, rodzaje i warianty działań (np. wibrowanie denne).
Rys. 1.1. Pozioma struktura funkcjonalna procesu produkcyjnego
Pionowa struktura funkcjonalna procesów produkcyjnych obejmuje czynniki materialne, działania i procesy techniczne oraz zasady wiodące i porządkujące proces . Na rys. 1.2 pokazano schemat ogólny pionowej struktury funkcjonalnej procesu produkcyjnego prefabrykatów budowlanych , .
Funkcjonowanie procesu produkcyjnego opiera się nie tylko na doborze czynników materialnych i działań technicznych, lecz także na prawidłowym ich uporządkowaniu i powiązaniu zgodnie z trzema zasadami opartymi na: technologii, organizacji i optymalizacji ekonomicznej , .
Zasada technologiczna, będąca trzonem wymienionych, warunkuje możliwości zastosowania określonych zasad organizacyjnych oraz wpływa decydująco na jakość i efektywność procesu produkcyjnego . Zasada ta obejmuje :
• charakterystykę jakościową i ilościową wielkości wejściowych przedmiotu produkcji,
• charakterystykę jakościową i ilościową wielkości wyjściowych przedmiotu produkcji,
• kolejność wykonywania koniecznych działań technicznych przetwarzania uzupełnioną o szczegółową charakterystykę tych działań, w skład której wchodzą parametry oddziaływania środków technicznych, czynników fizycznych wraz z czasem oddziaływania.
Rys. 1.2. Schemat ogólny pionowej struktury funkcjonalnej procesu produkcyjnego prefabrykatów budowlanych ,
Zasada organizacyjna odnosi się do porządkowania czynników materialnych oraz działań, jak również procesów technicznych w sensie przestrzennym i czasowym oraz w zakresie ilości, a także kolejności . Właściwie funkcjonująca organizacja procesu produkcyjnego powinna zapewniać wysoki poziom zdolności produkcyjnej oraz niezawodności procesu przy maksymalnym wykorzystaniu środków technicznych i stałym poziomie nakładów finansowych.
Zasada optymalizacji ekonomicznej dotyczy wyboru odpowiedniego wariantu procesu produkcyjnego pod względem opłacalności ekonomicznej na podstawie kryteriów porównywalności wariantów .
1.3. Struktura organizacyjna procesu produkcyjnego
Struktura organizacyjna procesu produkcyjnego, analogiczne do struktury funkcjonalnej, dzieli się na:
• poziomą,
• pionową.
W strukturze poziomej wyróżnia się: procesy scalone, procesy częściowe i procesy elementarne .
Struktura pionowa, zgodnie z rys. 1.3, dzieli proces produkcyjny na: proces produkcji ubocznej, proces produkcji głównej i proces produkcji usługowej.
Rys. 1.3. Schemat pionowej struktury organizacyjnej procesu produkcyjnego prefabrykatów budowlanych ,
Proces produkcji ubocznej w wytwórni jest doraźny, podejmowany w celu lepszego wykorzystania odpadów lub nadwyżek produkcyjnych , , . Proces produkcji głównej to ten, dla którego została zorganizowana dana jednostka w strukturze organizacyjnej prefabrykatów budowlanych . W wyniku procesu produkcji usługowej otrzymywane wyroby nie są przedmiotami zbytu, a jedynie stanowią niezbędne komponenty do poprawnego przebiegu procesów produkcji głównej i ubocznej. Wśród wyrobów produkcji usługowej wyróżnia się m.in. sprężone powietrze, parę, wodę, energię .
1.4. Struktura funkcjonalna wytwórni prefabrykatów
Wytwórnia prefabrykatów betonowych jest systemem produkcyjnym, który stanowi jeden z licznych podsystemów makrosystemu, jakim jest budownictwo . Budownictwo jest natomiast integralnym składnikiem ogólnonarodowego systemu gospodarczego.
Struktura funkcjonalna wytwórni prefabrykatów budowlanych obejmuje 6 grup podsystemów o odmiennym charakterze pełnionych funkcji, kolejno :
• proces zarządzania,
• proces produkcyjny,
• proces obsługi,
• technologiczno-organizacyjne przygotowanie produkcji,
• sterowanie produkcją,
• gospodarkę zasobami.
Schemat ogólny struktury funkcjonalnej wytwórni prefabrykatów budowlanych obejmujący zależności między kolejnymi podsystemami pokazano na rys. 1.4 , .
Rys. 1.4. Schemat ogólny struktury funkcjonalnej wytwórni prefabrykatów ,
Wiodącą rolę w strukturze funkcjonalnej wytwórni prefabrykatów budowlanych odgrywa podsystem procesu produkcyjnego. Przedmiotami wejściowymi są w tym przypadku surowce i półfabrykaty, natomiast przedmiotami wyjściowymi gotowe wyroby. Proces zarządzania służy do bieżącej analizy informacji, podejmowania decyzji, wydawania dyspozycji oraz nadzoru nad ich wykonaniem .
Wśród funkcji szczegółowych i zadań podsystemu obejmującego technologiczno-organizacyjne przygotowanie produkcji wyróżnia się m.in. , :
• badania materiałowe,
• ustalanie receptur,
• opracowywania kart technologicznych przebiegu operacji,
• nadzór technologiczny i szkolenie załogi produkcyjnej,
• badania norm zużycia czynników produkcji,
• opracowanie ruchowej dokumentacji przebiegu procesu produkcyjnego,
• przeciwdziałanie zakłóceniom,
• przygotowanie narzędzi, aparatury, form, instalacji itp.
Wśród funkcji szczegółowych i zadań podsystemu obejmującego sterowania produkcją wyróżnia się , :
• długoplanowe planowanie i korygowanie programu produkcyjnego,
• korygowanie procesu produkcyjnego w zakresie asortymentu wytwarzanych wyrobów poprzez analizę zapasów,
• kontrolę i rejestrację bieżącej produkcji, ewentualne zmiany w planie operatywnym,
• nadzór nad jakością na wszystkich etapach przetwarzania przedmiotu produkcji.
Funkcje szczegółowe i zadania dotyczące podsystemu procesów obsługi produkcji są następujące , :
• zapewnienie przepływu i gromadzenia informacji o zmianach i stanach podsystemów procesu produkcyjnego,
• udoskonalanie procesu produkcyjnego w wytwórni,
• opracowywanie nowych lub zmodernizowanych rozwiązań materiałowych, produkcyjnych,
• sprawozdawczość,
• księgowość,
• rozliczenia,
• bilansowanie środków,
• kalkulacja kosztów i rachunkowość,
• zabezpieczanie potrzeb pracowniczych w zakresie odzieży i obuwia roboczego oraz spraw socjalnych,
• zabezpieczanie wytwórni na wypadek kradzieży i pożaru,
• prowadzenie magazynu ogólnego,
• obsługa prawna.
Funkcje szczegółowe i zadania dotyczące podsystemu procesów gospodarki zasobami obejmują m.in. , :
• gospodarkę kadrową, w tym nabór kadr pracowniczych, obsadę poszczególnych stanowisk i sterowanie ruchem kadr,
• gospodarkę materiałową, polegającą na planowaniu, zamawianiu, transporcie magazynowaniu i rozliczanie materiałów,
• utrzymywanie w stałej i pełnej gotowości oraz sprawności technicznej maszyn, urządzeń, instalacji, narzędzi i budynków,
• zaopatrywanie systemu produkcyjnego w energię elektryczną, parę technologiczną, sprężone powietrze i wodę,
• zabezpieczanie wytwórni w zakresie usług transportu ogólnego oraz utrzymywanie środków transportowych,
• zapewnienie właściwego składowania, utylizacji odpadów,
• uzyskiwanie odpowiednich pozwoleń oraz wykonywanie koniecznych sprawozdań,
• akwizycję, ekspedycję i rozliczanie gotowych wyrobów.
1.5. Struktura organizacyjna wytwórni prefabrykatów
Struktura organizacyjna wytwórni prefabrykatów budowlanych obejmuje cztery poziomy podsystemów.
Rys. 1.5. Schemat ogólny struktury organizacyjnej wytwórni prefabrykatów budowlanych ,
Najwyższy poziom złożoności reprezentuje wytwórnia prefabrykatów budowlanych, natomiast najniższy gniazda produkcyjne . Szczegółowy schemat struktury wytwórni pokazano na rys. 1.5 , .
Allplan® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Allplan GmbH.
AutoCAD®, DXF™ i 3D Studio MAX® są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Autodesk Inc.
BIM Vision® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Datacomp sp. z o.o.
Planbar® oraz Tim® są zarejestrowanymi znakami towarowymi firmy Precast Software Engineering.
Solibri® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Solibri Inc.
S-Liner® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Echo Precast Engineering.
SmartJet® jest zarejestrowanym znakiem towarowym firmy Echo Precast Engineering.WSTĘP
Przedsiębiorstwa, które w XXI wieku chcą uzyskać przewagę konkurencyjną, muszą sprawić, by podejmowane przez nie działania były możliwie interdyscyplinarne. Korzystanie z kilku źródeł pomysłów, innowacji oraz sprawdzonych rozwiązań umożliwia skuteczne podnoszenie wewnętrznej efektywności i sprawności funkcjonowania konkretnych podmiotów. Problemem, który często pojawia się podczas łączenia różnych zagadnień w celu uzyskania efektu synergii, jest brak opisanego stanu wiedzy. Nie inaczej jest w przypadku nowoczesnych rozwiązań technologicznych stosowanych w prefabrykacji. Niniejsza książka łączy wiedzę, doświadczenie i dobre praktyki z trzech obszarów tematycznych: prefabrykacji, automatyzacji i BIM (ang. Building Information Modeling) (rys. 1.1).
Dopiero połączenie wyżej wymienionych zagadnień daje możliwość wprowadzenia procesu prefabrykacji w czwartą rewolucję przemysłową. Dzięki temu zalety prefabrykacji opisane w :
• szybkość wznoszenia obiektów z prefabrykatów (przewaga montażu nad robotami „mokrymi” na budowie),
• możliwość optymalizacji jakości i zapotrzebowania materiałowego, jak również energochłonności wytwarzania w warunkach powtarzalnej, certyfikowanej produkcji fabrycznej wobec znacznie bardziej podatnych na wpływ czynników losowych technologii monolitycznych,
• zdecydowany wzrost poziomu uniezależnienia prowadzenia robót od warunków pogodowych,
• wyeliminowanie najsłabszych stron tzw. starej prefabrykacji,
• nowoczesne, trwałe złącza, elastyczne systemy uwzględniające wysokie wymagania estetyczne,
• kształtowanie indywidualne bryły budynku o zróżnicowanym charakterze oraz programie funkcjonalnym
ulegają rozszerzeniu o następujące korzyści płynące z równoczesnego zastosowania BIM oraz automatyzacji produkcji:
Rys. W.1. Zlokalizowanie obszaru „BIM w prefabrykacji” wobec pozostałych obszarów wiedzy: automatyzacji, prefabrykacji, digitalizacji oraz BIM
• usprawnienie procesów optymalizacyjnych na etapie planowania lub projektowania przez zautomatyzowane analizowanie różnych wariantów technologicznych czy organizacyjnych,
• ograniczenie do absolutnego minimum strat materiałowych na etapie zarówno produkcji, jak i montażu elementów,
• zdecydowana poprawa jakości zarządzania przedsięwzięciem inwestycyjno-budowlanym (BIM kompleksowo wspiera takie zagadnienia jak chociażby harmonogramowanie czy kosztorysowanie, które często decydują o sukcesie lub porażce danego przedsięwzięcia),
• ograniczenie zaangażowania pracowników fizycznych w procesie kształtowania elementów w zakładzie prefabrykacyjnym, a tym samym uczynienie linii produkcyjnej bardziej niewrażliwą na braki kadrowe, wynikające chociażby z sytuacji losowych,
• przyspieszenie, przez automatyzację, procesów produkcyjnych na terenie fabryki, jak również usprawnienie procesów logistycznych, także w drodze między miejscem wytworzenia elementu a miejscem jego docelowego wbudowania,
• cyfrowe odwzorowanie elementów i kontrola wykonania,
• stała kontrola stanu technicznego maszyn.
Narzędzia informatyczne wspierają zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne metody prefabrykacji w zakresie planowania, logistyki i produkcji. Usprawniają także projektowanie elementów prefabrykowanych, zarówno typowych, jak i skomplikowanych geometrycznie, unikatowych. Technologia BIM pozwala na wyeliminowanie uciążliwej i z reguły niedoskonałej wymiany dokumentacji projektowej o różnym stopniu aktualności, co często prowadzi do poprawek i konieczności wielokrotnego koordynowania projektu między branżami.1
PROCESY PRODUKCYJNE W WYTWÓRNIACH PREFABRYKATÓW
1.1. Definicja procesu produkcyjnego
Proces produkcyjny jest kompleksowym zespołem działań bezpośrednio i pośrednio produkcyjnych, składających się na przetwarzanie przedmiotów produkcji o cechach wejściowych (surowiec, półfabrykat) w przedmioty o cechach wyjścia (półfabrykat lub gotowy wyrób) , . Przedmiotami wejściowymi są w tym przypadku surowce i półfabrykaty. Przedmioty wyjściowe stanowią gotowe wyroby .
1.2. Struktura funkcjonalna procesu produkcyjnego
Struktura funkcjonalna procesu produkcyjnego dzieli się na:
• poziomą,
• pionową.
Kryteria klasyfikacji poziomej struktury funkcjonalnej procesu produkcyjnego obejmują :
• zespoły działań: przygotowanie kruszyw, produkcję mieszanki betonowej, produkcję zbrojeń, formowanie prefabrykatu, wykańczanie i pielęgnację,
• grupy funkcyjne: zbrojenie elementu, układanie mieszanki betonowej, zagęszczenie mieszanki betonowej, fakturowanie i dojrzewanie prefabrykatu,
• rodzaje działań: wibrowanie, prasowanie, wirowanie, odpowietrzanie, utrząsanie,
• warianty działań: wibrowanie objętościowe, wibrowanie wgłębne, wibrowanie powierzchniowe, wibrowanie denne.
Na rys. 1.1 widoczne są kolejno od góry zespoły działań (np. formowanie prefabrykatu), grupy funkcyjne, rodzaje i warianty działań (np. wibrowanie denne).
Rys. 1.1. Pozioma struktura funkcjonalna procesu produkcyjnego
Pionowa struktura funkcjonalna procesów produkcyjnych obejmuje czynniki materialne, działania i procesy techniczne oraz zasady wiodące i porządkujące proces . Na rys. 1.2 pokazano schemat ogólny pionowej struktury funkcjonalnej procesu produkcyjnego prefabrykatów budowlanych , .
Funkcjonowanie procesu produkcyjnego opiera się nie tylko na doborze czynników materialnych i działań technicznych, lecz także na prawidłowym ich uporządkowaniu i powiązaniu zgodnie z trzema zasadami opartymi na: technologii, organizacji i optymalizacji ekonomicznej , .
Zasada technologiczna, będąca trzonem wymienionych, warunkuje możliwości zastosowania określonych zasad organizacyjnych oraz wpływa decydująco na jakość i efektywność procesu produkcyjnego . Zasada ta obejmuje :
• charakterystykę jakościową i ilościową wielkości wejściowych przedmiotu produkcji,
• charakterystykę jakościową i ilościową wielkości wyjściowych przedmiotu produkcji,
• kolejność wykonywania koniecznych działań technicznych przetwarzania uzupełnioną o szczegółową charakterystykę tych działań, w skład której wchodzą parametry oddziaływania środków technicznych, czynników fizycznych wraz z czasem oddziaływania.
Rys. 1.2. Schemat ogólny pionowej struktury funkcjonalnej procesu produkcyjnego prefabrykatów budowlanych ,
Zasada organizacyjna odnosi się do porządkowania czynników materialnych oraz działań, jak również procesów technicznych w sensie przestrzennym i czasowym oraz w zakresie ilości, a także kolejności . Właściwie funkcjonująca organizacja procesu produkcyjnego powinna zapewniać wysoki poziom zdolności produkcyjnej oraz niezawodności procesu przy maksymalnym wykorzystaniu środków technicznych i stałym poziomie nakładów finansowych.
Zasada optymalizacji ekonomicznej dotyczy wyboru odpowiedniego wariantu procesu produkcyjnego pod względem opłacalności ekonomicznej na podstawie kryteriów porównywalności wariantów .
1.3. Struktura organizacyjna procesu produkcyjnego
Struktura organizacyjna procesu produkcyjnego, analogiczne do struktury funkcjonalnej, dzieli się na:
• poziomą,
• pionową.
W strukturze poziomej wyróżnia się: procesy scalone, procesy częściowe i procesy elementarne .
Struktura pionowa, zgodnie z rys. 1.3, dzieli proces produkcyjny na: proces produkcji ubocznej, proces produkcji głównej i proces produkcji usługowej.
Rys. 1.3. Schemat pionowej struktury organizacyjnej procesu produkcyjnego prefabrykatów budowlanych ,
Proces produkcji ubocznej w wytwórni jest doraźny, podejmowany w celu lepszego wykorzystania odpadów lub nadwyżek produkcyjnych , , . Proces produkcji głównej to ten, dla którego została zorganizowana dana jednostka w strukturze organizacyjnej prefabrykatów budowlanych . W wyniku procesu produkcji usługowej otrzymywane wyroby nie są przedmiotami zbytu, a jedynie stanowią niezbędne komponenty do poprawnego przebiegu procesów produkcji głównej i ubocznej. Wśród wyrobów produkcji usługowej wyróżnia się m.in. sprężone powietrze, parę, wodę, energię .
1.4. Struktura funkcjonalna wytwórni prefabrykatów
Wytwórnia prefabrykatów betonowych jest systemem produkcyjnym, który stanowi jeden z licznych podsystemów makrosystemu, jakim jest budownictwo . Budownictwo jest natomiast integralnym składnikiem ogólnonarodowego systemu gospodarczego.
Struktura funkcjonalna wytwórni prefabrykatów budowlanych obejmuje 6 grup podsystemów o odmiennym charakterze pełnionych funkcji, kolejno :
• proces zarządzania,
• proces produkcyjny,
• proces obsługi,
• technologiczno-organizacyjne przygotowanie produkcji,
• sterowanie produkcją,
• gospodarkę zasobami.
Schemat ogólny struktury funkcjonalnej wytwórni prefabrykatów budowlanych obejmujący zależności między kolejnymi podsystemami pokazano na rys. 1.4 , .
Rys. 1.4. Schemat ogólny struktury funkcjonalnej wytwórni prefabrykatów ,
Wiodącą rolę w strukturze funkcjonalnej wytwórni prefabrykatów budowlanych odgrywa podsystem procesu produkcyjnego. Przedmiotami wejściowymi są w tym przypadku surowce i półfabrykaty, natomiast przedmiotami wyjściowymi gotowe wyroby. Proces zarządzania służy do bieżącej analizy informacji, podejmowania decyzji, wydawania dyspozycji oraz nadzoru nad ich wykonaniem .
Wśród funkcji szczegółowych i zadań podsystemu obejmującego technologiczno-organizacyjne przygotowanie produkcji wyróżnia się m.in. , :
• badania materiałowe,
• ustalanie receptur,
• opracowywania kart technologicznych przebiegu operacji,
• nadzór technologiczny i szkolenie załogi produkcyjnej,
• badania norm zużycia czynników produkcji,
• opracowanie ruchowej dokumentacji przebiegu procesu produkcyjnego,
• przeciwdziałanie zakłóceniom,
• przygotowanie narzędzi, aparatury, form, instalacji itp.
Wśród funkcji szczegółowych i zadań podsystemu obejmującego sterowania produkcją wyróżnia się , :
• długoplanowe planowanie i korygowanie programu produkcyjnego,
• korygowanie procesu produkcyjnego w zakresie asortymentu wytwarzanych wyrobów poprzez analizę zapasów,
• kontrolę i rejestrację bieżącej produkcji, ewentualne zmiany w planie operatywnym,
• nadzór nad jakością na wszystkich etapach przetwarzania przedmiotu produkcji.
Funkcje szczegółowe i zadania dotyczące podsystemu procesów obsługi produkcji są następujące , :
• zapewnienie przepływu i gromadzenia informacji o zmianach i stanach podsystemów procesu produkcyjnego,
• udoskonalanie procesu produkcyjnego w wytwórni,
• opracowywanie nowych lub zmodernizowanych rozwiązań materiałowych, produkcyjnych,
• sprawozdawczość,
• księgowość,
• rozliczenia,
• bilansowanie środków,
• kalkulacja kosztów i rachunkowość,
• zabezpieczanie potrzeb pracowniczych w zakresie odzieży i obuwia roboczego oraz spraw socjalnych,
• zabezpieczanie wytwórni na wypadek kradzieży i pożaru,
• prowadzenie magazynu ogólnego,
• obsługa prawna.
Funkcje szczegółowe i zadania dotyczące podsystemu procesów gospodarki zasobami obejmują m.in. , :
• gospodarkę kadrową, w tym nabór kadr pracowniczych, obsadę poszczególnych stanowisk i sterowanie ruchem kadr,
• gospodarkę materiałową, polegającą na planowaniu, zamawianiu, transporcie magazynowaniu i rozliczanie materiałów,
• utrzymywanie w stałej i pełnej gotowości oraz sprawności technicznej maszyn, urządzeń, instalacji, narzędzi i budynków,
• zaopatrywanie systemu produkcyjnego w energię elektryczną, parę technologiczną, sprężone powietrze i wodę,
• zabezpieczanie wytwórni w zakresie usług transportu ogólnego oraz utrzymywanie środków transportowych,
• zapewnienie właściwego składowania, utylizacji odpadów,
• uzyskiwanie odpowiednich pozwoleń oraz wykonywanie koniecznych sprawozdań,
• akwizycję, ekspedycję i rozliczanie gotowych wyrobów.
1.5. Struktura organizacyjna wytwórni prefabrykatów
Struktura organizacyjna wytwórni prefabrykatów budowlanych obejmuje cztery poziomy podsystemów.
Rys. 1.5. Schemat ogólny struktury organizacyjnej wytwórni prefabrykatów budowlanych ,
Najwyższy poziom złożoności reprezentuje wytwórnia prefabrykatów budowlanych, natomiast najniższy gniazda produkcyjne . Szczegółowy schemat struktury wytwórni pokazano na rys. 1.5 , .
więcej..
