Facebook - konwersja
Czytaj fragment
Pobierz fragment

  • Empik Go W empik go

Cukrzyca. Jak z nią żyć - ebook

Wydawnictwo:
Data wydania:
21 lutego 2018
Format ebooka:
EPUB
Format EPUB
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najpopularniejszych formatów e-booków na świecie. Niezwykle wygodny i przyjazny czytelnikom - w przeciwieństwie do formatu PDF umożliwia skalowanie czcionki, dzięki czemu możliwe jest dopasowanie jej wielkości do kroju i rozmiarów ekranu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
, PDF
Format PDF
czytaj
na laptopie
czytaj
na tablecie
Format e-booków, który możesz odczytywać na tablecie oraz laptopie. Pliki PDF są odczytywane również przez czytniki i smartfony, jednakze względu na komfort czytania i brak możliwości skalowania czcionki, czytanie plików PDF na tych urządzeniach może być męczące dla oczu. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
, MOBI
Format MOBI
czytaj
na czytniku
czytaj
na tablecie
czytaj
na smartfonie
Jeden z najczęściej wybieranych formatów wśród czytelników e-booków. Możesz go odczytać na czytniku Kindle oraz na smartfonach i tabletach po zainstalowaniu specjalnej aplikacji. Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Multiformat
E-booki w Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu. Oznacza to, że po dokonaniu zakupu, e-book pojawi się na Twoim koncie we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu.
(3w1)
Multiformat
E-booki sprzedawane w księgarni Virtualo.pl dostępne są w opcji multiformatu - kupujesz treść, nie format. Po dodaniu e-booka do koszyka i dokonaniu płatności, e-book pojawi się na Twoim koncie w Mojej Bibliotece we wszystkich formatach dostępnych aktualnie dla danego tytułu. Informacja o dostępności poszczególnych formatów znajduje się na karcie produktu przy okładce. Uwaga: audiobooki nie są objęte opcją multiformatu.
czytaj
na laptopie
Pliki PDF zabezpieczone watermarkiem możesz odczytać na dowolnym laptopie po zainstalowaniu czytnika dokumentów PDF. Najpowszechniejszym programem, który umożliwi odczytanie pliku PDF na laptopie, jest Adobe Reader. W zależności od potrzeb, możesz zainstalować również inny program - e-booki PDF pod względem sposobu odczytywania nie różnią niczym od powszechnie stosowanych dokumentów PDF, które odczytujemy każdego dnia.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na tablecie
Aby odczytywać e-booki na swoim tablecie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. Bluefire dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na czytniku
Czytanie na e-czytniku z ekranem e-ink jest bardzo wygodne i nie męczy wzroku. Pliki przystosowane do odczytywania na czytnikach to przede wszystkim EPUB (ten format możesz odczytać m.in. na czytnikach PocketBook) i MOBI (ten fromat możesz odczytać m.in. na czytnikach Kindle).
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
czytaj
na smartfonie
Aby odczytywać e-booki na swoim smartfonie musisz zainstalować specjalną aplikację. W zależności od formatu e-booka oraz systemu operacyjnego, który jest zainstalowany na Twoim urządzeniu może to być np. iBooks dla EPUBa lub aplikacja Kindle dla formatu MOBI.
Informacje na temat zabezpieczenia e-booka znajdziesz na karcie produktu w "Szczegółach na temat e-booka". Więcej informacji znajdziesz w dziale Pomoc.
Czytaj fragment
Pobierz fragment

Cukrzyca. Jak z nią żyć - ebook

Czym jest cukrzyca? Jak wygląda życie diabetyka? Kiedy mierzyć poziom cukru? Jakie insuliny są dostępne na polskim rynku? Na te i wiele innych pytań odpowiada doświadczona edukatorka i pielęgniarka diabetologiczna.
Jeśli u Ciebie lub kogoś z Twoich bliskich zdiagnozowano cukrzycę, ta książka pomoże Ci oswoić chorobę i nauczy Cię, jak z nią żyć na co dzień: pracować, uprawiać hobby, podróżować. Wystarczy bowiem zdobyć dostateczną wiedzę o cukrzycy, aby zapewnić sobie odpowiednią samoopiekę i cieszyć się niezależnością. Pamiętaj jednak, że nic nie zastąpi porady profesjonalnego personelu medycznego. 

Z tego poradnika dowiesz się m.in.:

- na czym polega samokontrola w cukrzycy,

- jaki wybrać system do pomiaru glikemii,

- jak wyliczyć wymienniki węglowodanowe i białkowo-tłuszczowe,

- w jaki sposób wstrzykiwać insulinę,

- jakich potraw unikać,

- jakie prawa i obowiązki ma diabetyk.

Poznasz także niekonwencjonalne metody wspomagające leczenie chorób przewlekłych. W książce znajdziesz również przykładowy tygodniowy jadłospis diabetyka.

O Autorce:

Dorota Drozd, pielęgniarka posiadającą specjalizację diabetologiczną, edukator diabetologiczny i psychodietetyk, członkini Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego i Europejskiej Fundacji Pielęgniarek Diabetologicznych (European Fundation Nurses in Diabetes. Praktykuje i opiekuje się osobami chorymi na cukrzycę w Poradni Diabetologicznej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Lublinie. Jest autorką książek Kuchnia polska dla diabetyków oraz Kuchnia świata dla diabetyków wydanych przez Wydawnictwo RM oraz licznych artykułów popularnonaukowych. Bierze udział w wielu konferencjach w kraju i za granicą.

Spis treści

Od Autorki
CZYM JEST CUKRZYCA?
Po co nam trzustka?
Glukoza i insulina
Czynniki sprzyjające rozwojowi cukrzycy i grupy ryzyka
Kryteria rozpoznania cukrzycy
Rodzaje cukrzycy
Remisja choroby
ŻYWIENIE – LEK BEZ RECEPTY
O czym świadczy BMI?
Węglowodany w diecie diabetyka
Tłuszcze w diecie diabetyka
Białka w diecie diabetyka
Wymienniki białkowo-tłuszczowe
Zamienniki cukru
SAMOKONTROLA
Glukometry
Systemy do ciągłego monitorowania glikemii
Stany hipo- i hiperglikemii
Oznaczanie poziomu glukozy i ciał ketonowych w moczu
Oznaczenie hemoglobiny glikowanej
Zespół stopy cukrzycowej
SPOSOBY LECZENIA CUKRZYCY
Insulinoterapia
Chirurgia metaboliczna
Przeszczep
ŻYCIE Z CUKRZYCĄ – ASPEKTY PRAWNE
Cukrzyca w przedszkolu i szkole
Słodka” podróż
Cukrzyca a prawo jazdy
Diabetyk w pracy
ZABIEGI NIEKONWENCJONALNE W LECZENIU CUKRZYCY
Automasaż
Masaż bańką chińską
Taniec terapeutyczny
Joga i medytacja
DODATEK
Tygodniowy jadłospis diabetyka
Ważne adresy i numery telefonów
Polecane książki i czasopisma
SŁOWNIK TERMINÓW DIABETOLOGICZNYCH

Kategoria: Poradniki
Zabezpieczenie: Watermark
Watermark
Watermarkowanie polega na znakowaniu plików wewnątrz treści, dzięki czemu możliwe jest rozpoznanie unikatowej licencji transakcyjnej Użytkownika. E-książki zabezpieczone watermarkiem można odczytywać na wszystkich urządzeniach odtwarzających wybrany format (czytniki, tablety, smartfony). Nie ma również ograniczeń liczby licencji oraz istnieje możliwość swobodnego przenoszenia plików między urządzeniami. Pliki z watermarkiem są kompatybilne z popularnymi programami do odczytywania ebooków, jak np. Calibre oraz aplikacjami na urządzenia mobilne na takie platformy jak iOS oraz Android.
ISBN: 978-83-7773-846-7
Rozmiar pliku: 4,5 MB

FRAGMENT KSIĄŻKI

Od Au­tor­ki

Od­da­ję w ręce czy­tel­ni­ków po­rad­nik, któ­ry jest owo­cem mo­je­go wie­lo­let­nie­go do­świad­cze­nia za­wo­do­we­go w opie­ce nad oso­ba­mi cho­ry­mi na cu­krzy­cę. Mam na­dzie­ję, że bę­dzie po­moc­ny nie tyl­ko „słod­kim” lu­dziom, ale też ich bli­skim.

Cu­krzy­ca jest bar­dzo spe­cy­ficz­ną cho­ro­bą, nie boli, ale też nie daje od sie­bie od­po­cząć, nie moż­na się z nią roz­stać na­wet na mi­nu­tę. Nie­mniej jed­nak wcze­sne roz­po­zna­nie i duża wie­dza o niej dają do­bre ro­ko­wa­nia. Wy­edu­ko­wa­ny dia­be­tyk, za­an­ga­żo­wa­ny w pro­ces le­cze­nia, może wieść nor­mal­ne ży­cie.

Dziś dia­be­to­lo­gia ofe­ru­je wie­le me­tod le­cze­nia. Prze­strze­ga­nie właś­ci­wej die­ty, sto­so­wa­nie się do za­le­ceń te­ra­peu­tycz­nych, otwar­tość na nowe roz­wią­za­nia tech­nicz­ne typu no­wo­cze­sne glu­ko­me­try i apli­ka­cje do mo­ni­to­ro­wa­nia gli­ke­mii spra­wia­ją, że trze­ba mieć za­ufa­nie do spec­ja­li­sty zaj­mu­ją­ce­go się le­cze­niem cu­krzy­cy.

W książ­ce sta­ra­łam się w przy­stęp­ny spo­sób wy­ja­śnić, czym jest cu­krzy­ca i co współ­cze­sna dia­be­to­lo­gia może za­ofe­ro­wać dia­be­ty­kom. Duży na­cisk po­ło­ży­łam na spo­sób od­ży­wia­nia się, któ­ry sta­no­wi for­mę te­ra­pii. Na koń­cu po­rad­ni­ka za­mie­ści­łam słow­ni­czek trud­niej­szych ter­mi­nów me­dycz­nych po­trzeb­nych w dia­lo­gu z ze­spo­łem le­czą­cym. Czy­tel­nik po­rad­ni­ka bę­dzie mógł tak­że za­po­znać się z prze­pi­sa­mi pra­wa do­ty­czą­cy­mi dia­be­ty­ków, przy­dat­ny­mi w szko­le, pra­cy i po­dró­ży.

Książ­kę de­dy­ku­ję wszyst­kim oso­bom cho­rym na cu­krzy­cę.

Dorota DrozdCzym jest cu­krzy­ca?

Je­śli dia­be­to­log (spe­cja­li­sta zaj­mu­ją­cy się le­cze­niem cu­krzy­cy) wła­śnie stwier­dził, że je­steś peł­no­praw­nym dia­be­ty­kiem, za­pew­ne twój świat sta­nął na gło­wie. Wy­par­cie cho­ro­by jest naj­częst­szą re­ak­cją na dia­gno­zę. Jed­nak war­to pa­mię­tać, że im wcze­śniej cho­ro­ba zo­sta­nie wy­kry­ta, tym mniej spu­sto­szeń do­ko­na w or­ga­ni­zmie. W za­ak­cep­to­wa­niu no­we­go sta­nu po­mo­gą ci in­te­rak­tyw­ne ze­spo­ły edu­ka­cyj­ne z po­rad­ni dia­be­to­lo­gicz­nych. Za­tem po roz­po­zna­niu cu­krzy­cy na­le­ży udać się do edu­ka­to­ra dia­be­to­lo­gicz­ne­go, któ­ry bę­dzie two­im ży­cio­wym prze­wod­ni­kiem – udzie­li wska­zó­wek na te­mat die­ty, ak­tyw­no­ści fi­zycz­nej i sa­mo­kon­tro­li. Mo­żesz też za­się­gnąć po­ra­dy u psy­cho­lo­ga, psy­chia­try i po­do­lo­ga (spe­cja­li­sty, któ­ry zaj­mu­je się pro­fi­lak­ty­ką i pie­lę­gna­cją sto­py cu­krzy­co­wej).

Cu­krzy­ca to cho­ro­ba, któ­ra to­wa­rzy­szy ludz­ko­ści od cza­sów pra­daw­nych. Jako scho­rze­nie o na­zwie Dia­be­tes mel­li­tus zo­sta­ła zdia­gno­zo­wa­na przez me­dy­ków egip­skich i per­skich – mó­wią o niej np. za­cho­wa­ne pa­pi­ru­sy i księ­gi.

Dziś cu­krzy­ca w świe­tle naj­now­szych ba­dań to gru­pa cho­rób me­ta­bo­licz­nych cha­rak­te­ry­zu­ją­ca się hi­per­gli­ke­mią (czy­li pod­wyż­szo­nym po­zio­mem cu­kru we krwi na czczo lub po po­sił­ku), wy­ni­ka­ją­cą z de­fek­tu wy­dzie­la­nia i/lub dzia­ła­nia in­su­li­ny. Prze­wle­kła hi­per­gli­ke­mia wią­że się z uszko­dze­niem, za­bu­rze­niem czyn­no­ści i nie­wy­dol­no­ścią róż­nych na­rzą­dów, zwłasz­cza oczu, ne­rek, ner­wów, ser­ca i na­czyń krwio­no­śnych.

O hi­per­gli­ke­mii mó­wi­my wte­dy, kie­dy po­ziom cu­kru (ina­czej gli­ke­mia) we krwi ba­da­ny na czczo wy­no­si 126 mg/dl i wię­cej. Z ko­lei z hi­per­gli­ke­mią po­po­sił­ko­wą mamy do czy­nie­nia wte­dy, kie­dy po­ziom cu­kru ba­da­ny po go­dzi­nie od roz­po­czę­cia przyj­mo­wa­nia po­sił­ku wy­no­si co naj­mniej 160 mg/dl i kie­dy dwie go­dzi­ny po po­sił­ku jest więk­szy niż 140 mg/dl.

Po co nam trzust­ka?

O ty­pie cu­krzy­cy, ro­ko­wa­niach, ob­ra­zie scho­rze­nia i po­stę­po­wa­niu te­ra­peu­tycz­nym de­cy­du­je głów­nie stan trzust­ki.

Trzust­ka jest na­rzą­dem gru­czo­ło­wym, znaj­du­ją­cym się w gór­nej czę­ści jamy brzusz­nej. Skła­da się z dwóch ro­dza­jów tka­nek: pę­che­rzy­ko­wej oraz wy­spo­wej. Pę­che­rzy­ki trzust­ko­we peł­nią funk­cję ze­wną­trz­wy­dziel­ni­czą (pro­du­ku­ją en­zy­my tra­wien­ne), z ko­lei wy­sep­ki trzust­ko­we (zwa­ne tak­że wy­sep­ka­mi Lan­ger­han­sa) peł­nią funk­cję we­wnątrz­wy­dziel­ni­czą (pro­du­ku­ją hor­mo­ny, m.in. glu­ka­gon i in­su­li­nę).

Trzust­ka to gru­czoł za­rzą­dza­ją­cy po­zio­mem cu­kru w or­ga­ni­zmie. Je­śli w krwio­bie­gu po­ziom cu­kru spad­nie, trzust­ka wy­dzie­la glu­ka­gon, któ­ry in­for­mu­je wą­tro­bę, aby ta uwol­ni­ła za­pa­sy glu­ko­zy. Je­śli zaś po­ziom glu­ko­zy we krwi wzro­śnie, trzust­ka wy­dzie­la in­su­li­nę, a ta trans­por­tu­je nad­miar glu­ko­zy w głąb ko­mó­rek.

Więk­szość wy­se­pek Lan­ger­han­sa, bo aż 60%, skła­da się z ko­mó­rek beta wy­twa­rza­ją­cych in­su­li­nę. Oko­ło 25% sta­no­wią ko­mór­ki alfa pro­du­ku­ją­ce glu­ka­gon. Po­zo­sta­łe ko­mór­ki – D i F – to 15% wysp trzust­ki.

W przy­pad­ku cu­krzy­cy klu­czo­we są ko­mór­ki alfa i beta. Je­śli w krwio­bie­gu po­ziom cu­kru spad­nie, trzust­ka wy­dzie­la glu­ka­gon, któ­ry in­for­mu­je wą­tro­bę, aby ta uwol­ni­ła za­pa­sy glu­ko­zy. Je­śli zaś po­ziom glu­ko­zy we krwi wzro­śnie, trzust­ka wy­dzie­la in­su­li­nę, a ta trans­por­tu­je nad­miar glu­ko­zy w głąb ko­mó­rek.

W cu­krzy­cy typu 1 oraz LADA ko­mór­ki beta pro­du­ku­ją­ce in­su­li­nę ule­ga­ją uszko­dze­niu i trzust­ka tra­ci zdol­ność wy­twa­rza­nia in­su­li­ny. Jest to cho­ro­ba au­to­im­mu­no­lo­gicz­na – sys­tem od­por­no­ścio­wy trak­tu­je trzust­kę jak cia­ło obce ko­mór­ki i ją nisz­czy.

W przy­pad­ku cu­krzy­cy typu 2 trzust­ka na­dal pro­du­ku­je in­su­li­nę, ale nie w ta­kiej ilo­ści, aby za­spo­ko­ić po­trze­by ca­łe­go or­ga­ni­zmu. Głów­ną przy­czy­ną tego sta­nu jest zbyt duża masa cia­ła oso­by cho­rej – trzust­ka nie na­dą­ża z pro­duk­cją wzglę­dem zwięk­szo­nych po­trzeb. W dłu­go to­czą­cym się pro­ce­sie cho­ro­bo­wym cu­krzy­cy typu 2 trzust­ka może ulec uszko­dze­niu i cał­ko­wi­cie za­prze­stać wy­twa­rza­nia in­su­li­ny.

Glu­ko­za i in­su­li­na

Glu­ko­za to cu­kier pro­sty bę­dą­cy pod­sta­wo­wym pa­li­wem dla or­ga­ni­zmu czło­wie­ka. Jest nie­zbęd­na do pra­wi­dło­we­go me­ta­bo­li­zmu ko­mór­ko­we­go. Na jej brak są szcze­gól­nie wraż­li­we ko­mór­ki ner­wo­we – wszel­kie za­bu­rze­nia w do­star­cza­niu glu­ko­zy do mó­zgu wy­wo­łu­ją jego dys­funk­cje, któ­re okre­śla­ne są mia­nem neu­ro­gli­ko­pe­nii. Prze­wle­kłe i na­wra­ca­ją­ce sta­ny hi­po­gli­ke­micz­ne pro­wa­dzą do po­wsta­wa­nia ogni­sko­wych uszko­dzeń mó­zgu, a te są przy­czy­ną zmian oso­bo­wo­ści, ubyt­ków pa­mię­ci, de­men­cji. Wa­ha­nia po­zio­mów glu­ko­zy we krwi stwa­rza­ją ry­zy­ko za­cho­ro­wa­nia na cho­ro­bę Al­zhe­ime­ra.

Glu­ko­za od­ży­wia ko­mór­ki ludz­kie­go or­ga­ni­zmu. Do tego, by mo­gła się do nich prze­do­stać, ko­niecz­na jest in­su­li­na.

Czym jest wła­ści­wie in­su­li­na? To hor­mon nie­zbęd­ny do pra­wi­dło­wej go­spo­dar­ki wę­glo­wo­da­no­wej. Jak już wspo­mnia­no, wy­dzie­la­ją ją wy­spy trzust­ko­we Lan­ger­han­sa, któ­re mają rów­nież wpływ na prze­mia­nę bia­łek i tłusz­czów. W sy­tu­acji gdy w or­ga­ni­zmie bra­ku­je in­su­li­ny, glu­ko­za nie może prze­do­stać się do ko­mó­rek i gro­ma­dzi się we krwi. Wów­czas re­ak­cją obron­ną or­ga­ni­zmu jest usu­nię­cie nad­mia­ru cu­kru przez roz­cień­cze­nie go wodą i wy­da­le­nie wraz z mo­czem.

Nie­do­ży­wio­ny or­ga­nizm (mózg, ser­ce, płu­ca, ner­ki) jest osła­bio­ny i za­czy­na spa­lać wła­sny tłuszcz. Ko­mór­ki po­zba­wio­ne pa­li­wa glu­ko­zo­we­go nie mogą pro­wa­dzić żad­nych pro­ce­sów ży­cio­wych. Przy dłuż­szym bra­ku in­su­li­ny do­cho­dzi do roz­wo­ju kwa­si­cy ke­to­no­wej , któ­ra ob­ja­wia się:

- bó­la­mi brzu­cha,
- nud­no­ścia­mi i wy­mio­ta­mi,
- za­bu­rze­nia­mi świa­do­mo­ści,
- śpiącz­ką cu­krzy­co­wą.

W or­ga­ni­zmie ist­nie­ją dwa źró­dła glu­ko­zy i dwa źró­dła na­pły­wu in­su­li­ny. In­su­li­na ba­zo­wa słu­ży do pod­sta­wo­we­go za­opa­trze­nia or­ga­ni­zmu, czy­li od­po­wia­da za utrzy­ma­nie pra­cy ser­ca, płuc i pra­wi­dło­wej cie­pło­ty cia­ła (tem­pe­ra­tu­ry). Źró­dłem in­su­li­ny ba­zo­wej jest glu­ko­za wą­tro­bo­wa po­cho­dzą­ca z za­pa­sów gli­ko­ge­nu zma­ga­zy­no­wa­nych w wą­tro­bie. Zu­ży­cie in­su­li­ny ba­zo­wej sza­cu­je się na oko­ło 50% ca­łe­go do­bo­we­go za­po­trze­bo­wa­nia or­ga­ni­zmu. Czyn­ni­ka­mi przy­spie­sza­ją­cy­mi wy­rzut glu­ko­zy wą­tro­bo­wej, a za­tem i pod­wyż­sze­nia gli­ke­mii, są hor­mo­ny (ad­re­na­li­na, kor­ty­zol, hor­mon wzro­stu, glu­ka­gon). Zu­ży­cie in­su­li­ny ba­zo­wej nie ma nic wspól­ne­go z po­sił­ka­mi.

Z ko­lei in­su­li­na po­sił­ko­wa zu­ży­wa­na jest na re­gu­la­cję po­zio­mu cu­kru, któ­ry do­star­cza­my or­ga­ni­zmo­wi wraz z po­kar­mem.

U oso­by zdro­wej me­cha­ni­zmy re­gu­la­cyj­ne dzia­ła­ją tak, że oby­dwa źró­dła in­su­li­ny pra­cu­ją nad od­ży­wie­niem ko­mó­rek po po­sił­kach i w prze­rwach po­mię­dzy nimi.

Czyn­ni­ki sprzy­ja­ją­ce roz­wo­jo­wi cu­krzy­cy i gru­py ry­zy­ka

Na­ukow­cy de­ba­tu­ją na te­mat przy­czyn za­cho­ro­wal­no­ści na cu­krzy­cę. Kon­cen­tru­ją się na zna­le­zie­niu czyn­ni­ków spraw­czych cho­ro­by i ich eli­mi­na­cji. Udo­wod­nio­no, że skłon­ność do cho­ro­by nie jest tyl­ko „winą” ro­dzin­nych ob­cią­żeń ge­ne­tycz­nych. Mimo że skła­da się na nią cała gama pre­dys­po­zy­cji dzie­dzi­czo­nych po przod­kach, to jed­nak czyn­ni­ki śro­do­wi­sko­we są „star­te­rem” cho­ro­by.

Jed­nym z pierw­szych czyn­ni­ków śro­do­wi­sko­wych sprzy­ja­ją­cych roz­wo­jo­wi cu­krzy­cy są in­fek­cje wi­ru­so­we. Ob­ser­wa­cje po­ka­zu­ją se­zo­no­wość roz­po­znań za­cho­ro­wań na cu­krzy­cę, zwią­za­ną z ak­tyw­no­ścią wi­ru­sów. Mogą one dzia­łać, ak­ty­wu­jąc układ od­por­no­ścio­wy lub bez­po­śred­nio nisz­czyć ko­mór­ki beta trzust­ki. Szcze­gól­nie groź­ne wy­da­ją się en­te­ro­wi­ru­sy, do któ­rych na­le­żą np. wi­ru­sy po­lio, co­xsac­kie. Za­ka­że­nia nimi sze­rzą się głów­nie przez prze­wód po­kar­mo­wy, a cza­sa­mi dro­gą kro­pel­ko­wą. Więk­szość in­fek­cji spo­wo­do­wa­na przez te wi­ru­sy prze­bie­ga bez­ob­ja­wo­wo.

O sprzy­ja­nie za­pa­dal­no­ści na cho­ro­bę „słod­kich” lu­dzi po­dej­rze­wa­na jest tak­że… nad­mier­na hi­gie­na. Układ im­mu­no­lo­gicz­ny nie może być cał­ko­wi­cie izo­lo­wa­ny od bak­te­rii, po­nie­waż wów­czas nie wy­two­rzy od­po­wied­nich prze­ciw­ciał. Z ko­lei duża daw­ka drob­no­ustro­jów może spa­ra­li­żo­wać sys­tem obron­ny, któ­ry sta­je się wraż­liw­szy na bodź­ce, a to pro­wa­dzi do au­to­agre­sji i cho­rób au­to­im­mu­no­lo­gicz­nych (or­ga­nizm za­czy­na trak­to­wać swo­je ko­mór­ki jako wro­gie).

Za­ob­ser­wo­wa­no rów­nież, że w śro­do­wi­skach, w któ­rych pod­sta­wą die­ty jest mle­ko kro­wie i jego prze­two­ry, od­se­tek lu­dzi cho­rych na cu­krzy­cę jest więk­szy. Po­nad­to je­śli w die­cie bo­ga­tej w mle­ko kro­wie przyj­mu­je się ogrom­ne ilo­ści glu­te­nu, trzust­ka jest bar­dziej ob­cią­żo­na, co może wpły­wać na wraż­li­wość or­ga­ni­zmu na in­su­li­nę.

Czyn­ni­ki ge­ne­tycz­ne od­gry­wa­ją więk­­­szą rolę w za­cho­ro­wa­niach na cu­krzy­cę typu 2. Je­że­li w li­nii wstęp­nych (ro­dzi­ce, dziad­ko­wie) od­no­to­wa­no jej wy­­stę­po­wa­nie, moż­na się spo­­­dzie­wać cu­krzy­cy typu 2 u zstęp­nych. We­dług nie­któ­rych źró­deł ist­nie­je 50-pro­cen­to­we praw­do­po­do­bień­stwo odzie­dzi­cze­nia tego scho­rze­nia po ro­dzi­cach. Je­śli jed­no z bliź­niąt jed­no­ja­jo­wych cho­ru­je na cu­krzy­cę typu 2, dru­gie na pew­no do­tknie ten sam los.

Dane epi­de­mio­lo­gicz­ne wy­ka­zu­ją, że ry­zy­ko za­cho­ro­wa­nia na cu­krzy­cę typu 1 wy­no­si 2–3%, je­że­li na ten typ cu­krzy­cy cho­ru­je mat­ka, i 5–9%, gdy cho­ry jest oj­ciec. Je­że­li oby­dwo­je ro­dzi­ce mają cu­krzy­cę typu 1, ry­zy­ko za­cho­ro­wa­nia dziec­ka wzra­sta aż do 20%. Je­śli cho­ro­ba ujaw­ni się u jed­ne­go z bliź­niąt jed­no­ja­jo­wych, praw­do­po­do­bień­stwo po­ja­wie­nia się jej u dru­gie­go wy­no­si 35%.

Geny, któ­re mogą być od­po­wie­dzial­ne za za­cho­ro­wal­ność na cu­krzy­cę wśród dzie­ci, za­zwy­czaj uak­tyw­nia­ją się, gdy or­ga­nizm za­czy­na wy­twa­rzać biał­ko, zwa­ne in­ter­fe­ro­nem typu 1 (biał­ko to pro­du­ku­ją ko­mór­ki ata­ko­wa­ne przez wi­rus). Nie moż­na nie­ste­ty dzi­siaj za­po­bie­gać de­struk­cji wysp trzust­ko­wych.

Cu­krzy­ca jest cho­ro­bą zło­żo­ną i nie ma jed­nej przy­czy­ny jej po­ja­wie­nia się. Zwy­kle mówi się o trzech czyn­ni­kach, któ­re łącz­nie mogą zwięk­szać ry­zy­ko za­cho­ro­wa­nia. Są to: stres, geny i styl ży­cia. Na geny nie mamy wpły­wu, ale zmia­na sty­lu ży­cia po­zwa­la znacz­nie zmniej­szyć praw­do­po­do­bień­stwo za­cho­ro­wa­nia na cu­krzy­cę typu 2. Z ko­lei w cu­krzy­cy typu 1 od­po­wied­ni spo­sób po­stę­po­wa­nia spra­wia, że nie wy­stą­pią po­wi­kła­nia, a cho­ry może ko­rzy­stać z peł­ni ży­cia. Pod­su­mo­wu­jąc: ba­da­niu prze­sie­wo­we­mu co trzy lata po­win­ny pod­da­wać się oso­by, któ­re ukoń­czy­ły 45. rok ży­cia.

Nie­za­leż­nie od wie­ku na cu­krzy­cę na­ra­żo­ne są:

- oso­by z nad­wa­gą i oty­ło­ścią (ma­ją­ce pa­to­lo­gicz­ny cię­żar cia­ła oraz ob­wód w ta­lii: ko­bie­ty powyżej 80 cm, męż­czyź­ni powyżej 94 cm),
- oso­by mało ak­tyw­ne fi­zycz­nie,
- oso­by ze stwier­dzo­nym sta­nem przed­cu­krzy­co­wym,
- oso­by z wy­wia­dem cu­krzy­cy w ro­dzi­nie,
- ko­bie­ty z prze­by­tą cu­krzy­cą cią­żo­wą,
- ko­bie­ty, któ­re uro­dzi­ły dziec­ko o ma­sie cia­ła wyż­szej niż 4 kg,
- oso­by z roz­po­zna­nym nad­ci­śnie­niem,
- oso­by z pod­wyż­szo­nym cho­le­ste­ro­lem,
- ko­bie­ty z cho­ro­ba­mi en­do­kry­no­lo­gicz­ny­mi.

Cu­krzy­ca a śmier­tel­ność

Cu­krzy­ca jest cho­ro­bą, któ­ra nie boli. Po­wi­kła­nia ro­dzą się w uta­je­niu, a cho­ro­ba sie­je w or­ga­ni­zmie gwał­tow­ne spu­sto­sze­nie.

Pierw­szym po­wi­kła­niem w cu­krzy­cy są za­bu­rze­nia ser­co­wo-na­czy­nio­we. Na za­wał ser­ca umie­ra co dzie­wią­ty dia­be­tyk z cu­krzy­cą typu 1 i co 12 z cu­krzy­cą typu 2.

Sza­cu­je się, że śred­nia dłu­gość ży­cia dia­be­ty­ka w po­rów­na­niu do po­pu­la­cji ogól­nej jest krót­sza o 8–12 lat. Pa­ra­dok­sal­nie sta­ty­sty­ka ta do­ty­czy kra­jów wy­so­ko roz­wi­nię­tych. W kra­jach ubo­gich przed­sta­wia się nie­co le­piej. Cu­krzy­cę uzna­je się za pią­tą przy­czy­nę zgo­nów w Eu­ro­pie.

Kryteria rozpoznania cukrzycy

Ro­dza­je cu­krzy­cy

Re­mi­sja cho­ro­by
mniej..

BESTSELLERY

Kategorie: